ቁንጣሪ ሐሳብ ከ “ቦርን ኤ ክራም” መጽሐፍ

የዚህ መጽሐፍ ፀሐፊ ትሬቨር ኖህ ይባላል። በሙያው አዘጋጅ፣ የፖለቲካ ተንታኝ፣ ተዋንያን እና ኮሜዲ ነው፡፡ ይሄ ፀሐፊ የኮሜዲ ሥራውን ማቅረብ የጀመረው በአገሩ በደቡብ አፍሪካ ነበር። ይሄንንም ሥራውን በመቀጠል አሁን በሚገኝባት አሜሪካም በተጽዕኖ ፈጣሪነት በሚታወቀው ፕሮግራም ላይ ምፀታዊ ዜናዎችን የሚያቀርብ “ ዘ ዴይሊ ሾ አን አሜሪካን ሳትሪካል ኒውስ ፕሮግራም ኦን ኮሜዲ ሴንትራል” የቴሌቪዥን ፕሮግራም አዘጋጅ ሆኖ እየሠራ ይገኛል፡፡

በሃያሲ እሸቱ ብሩ ይትባረክ የተመረጠና የተተረጎመ “Born a Crime” መጽሐፍ በፈረንጆቹ 2016 ለአንባቢያን የቀረበ ሲሆን ከፍተኛ ሽያጭን አስገኝቷል፡፡ ፀሐፊው በትውልድ ሀገሩ በደቡብ አፍሪካ ያሳለፈውን የልጅነት ሕይወቱን በመጽሐፉ በሚጥም ቋንቋ ይተርክልናል፡፡

መጽሐፉ የቅኝ አገዛዝ አስከፊነትን የበለጠ የሚያሳይ ሆኖ አግኝቼዋለሁ፡፡ ዘረኝነት ምን ያህል ዋጋ እንደሚያስከፍል የሚያስተምር ብዙ ቁምነገሮችን አጭቋል፡፡ በተለይ መጽሐፉ ሲጀምር በቅኝ ገዢዎቹ እንግሊዛውያን እ.ኤ.አ. በ1927 በደቡብ አፍሪካውያን ላይ የተጣለውን ፅኑ ሕግ ያስቀምጣል፡፡ ሕጉ በጊዜው በነበረው የእንግሊዝ ንጉሥ ረቅቆ የወጣ ሲሆን በውስጡም ሁለት አንቀጾችን ብቻ ያካተተ ነበር፡፡

‹‹ማንኛውም ነጭ ወይም አውሮፓዊ ወንድ ከደቡብ አፍሪካዊ ጥቁር ሴት ጋር ወሲባዊ ግንኙነት ማድረግ የለበትም፡፡ ማንኛውም ደቡብ አፍሪካዊ ጥቁር ወንድ ከማንኛዋም ነጭ ወይም አውሮፓዊ ሴት ጋር ወሲባዊ ግንኙነት ማድረግ አይፈቀድለትም። ይሄንን ሕግ የጣሰ ወንድ ወንጀለኛ ነው፤ ከአምስት ዓመት ለማይበልጥ ጊዜ ይታሠራል፡፡››

‹‹ማንኛዋም ጥቁር ወይም ደቡብ አፍሪካዊ ሴት ከማንኛውም ነጭ ወይም አውሮፓዊ ወንድ ጋር ወሲባዊ ግንኙነት ማድረግ አይፈቀድላትም፡፡ ማንኛዋም ነጭ ወይም አውሮፓዊ ሴት ከማንኛውም ጥቁር ወይም ደቡብ አፍሪካዊ ወንድ ጋር ወሲባዊ ግንኙነት ማድረግ ክልክል ነው፡፡ ይሄንን ሥግ የጣሰች ሴት ወንጀለኛ ነች፡፡ ቅጣቱም ከአራት ዓመት ለማይበልጥ ጊዜ ወህኒ ያስወርዳል፡፡››… ይላል፡፡

ቅኝ ገዢዎች የሚያመሳስላቸው ባህሪ ቢኖር ቅኝ የሚገዙትን ሀገርና ሕዝብ በብሔርና በጎሳ በመለያየት እርስበርሱ እንዲጠላላ ማድረግ ነው። እነሱ ገላጋይ በመሆን የስልጣን እድሜአቸውን ያራዝማሉ፡፡ ዛሬም በእኛ ሀገር የጎሳ ፖለቲካ ችግር የሚስተዋለው ቅኝ ገዢዎች አጥምደውት የነበረው የዘረኝነት ቦንብ እየፈነዳ በመሆኑ ነው፡፡

በዚህ መፅሐፍም በዋናነት የምናየው ይሄንኑ ነው። በደቡብ አፍሪካ ከመቶ በላይ ብሔር ብሔረሰቦች ሕዝቦች ቢኖሩም በዋናነት ግን በህዝብ ብዛታቸውና በተፅዕኖ ፈጣሪነታቸው የሚታወቁት ሁለት ታላላቅ ብሔሮች ብቻ ናቸው፡፡ እነዚህም ዙሉ እና ኮክሳ በመባል ይታወቃሉ፡፡ ዙሉዎች ከነጮቹ ገዢዎች ጋር ሁልጊዜም ውጊያ ላይ ናቸው፡ ፡ ኮክሳዎች ግን ከዙሉዎች በተቃራኒ አሳቢዎች ነን ብለው ያስባሉ፡፡ በዚህም ምክንያት ከነጮቹ ቅኝ ገዢዎች ጋር አብረው ቁጭ ብለው ቼዝ እስከመጫወት ደርሰዋል፡፡

ኮክሳዎች ‹‹ወደድንም ጠላንም ነጮቹ እዚሁ ከእኛ ጋር ናቸው፡፡ ምናልባት ሊጠቅመን ስለሚችል እስቲ የያዙትን ዕውቀትም ይሁን መሳሪያ እንይ። ከእነሱ ጋር ሁልጊዜ ከመዋጋት እንግሊዘኛ ቋንቋቸውን ለምደን የሚሉትን ነገር በመረዳት ስምምነት ልናደርግ እንችላለን›› ይላሉ፡፡

የሁለቱ ታላላቅ ጎሳዎች አለመስማማት ቀኝ ገዢዎቹን ዕድሜ ሠጥቷቸዋል፡፡ በስተመጨረሻ ግን ሁለቱ ጎሳዎች መስማማት ሲጀምሩና የጋራ ጠላታቸው ማን እንደሆነ ሲረዱ ቅኝ ገዢዎች ሊሸነፉ ችለዋል። ቅኝ ገዢዎቹ ወድቀው ደቡብ አፍሪካ ነፃነቷን ብትጎናፀፍም እስካሁን ድረስ እርስበርስ የብሔር ግጭቱ ሊቆም አልቻለም፡፡ ይሄም ቅኝ ገዢዎቹ የዘሩት የዘረኝነት ሐሳብ ፍሬ አፍርቶ ነው፡፡

ደቡብ አፍሪካውያን እምነታቸውን እንኳን ወደውና ፈቅደው የተቀበሉት ሳይሆን ተጭኖባቸው ስለመሆኑ ፀሐፊው ይናገራል፡፡ ፈረንጁ ይመጣና፡ – ‹‹ለኢየሱስ መፀለይ አለብህ›› ይለናል፡፡ ቀጥሎም ‹‹ኢየሱስ ያድንሃል!›› ይለናል፡፡ ደቡብ አፍሪካዊው ሲመልስ ግን፡- ‹‹አዎ መዳን እንፈልጋለን፡፡ ነገር ግን መዳን የምንፈልገው ከእናንተ ነው እንለዋለን›› በማለት የቅኝ አገዛዝን የነፃ አዕምሮ እስረኝነት ጭምር በሚያሳዝን አገላለፅ ያስረዳናል፡፡

ፀሐፊው የነጭ የበላይነትን ሲተች እንዲህይለናል፡- ‹‹ጥቁር አሜሪካዊ ሆነህና በተኩላ ብታምን አንተ አውሬ ነህ። አፍሪካዊ ሆነህ የጥንታዊውን የአባቶችህን አምላክ ብትለማመን አንተ ኋላቀር ነህ፡፡ ነገር ግን ውሃን ወደወይን የቀየረውን ብታመልክ ያኔ ማንም ይቀበልሃል›› በማለት ቁጭቱን ይናገራል፡፡

ወዳጆች የቅኝ አገዛዝ አስከፊነት እጅግ ሰቅጣጭ ነው፡፡ በነፃነት መኖር ምን ያህል ከአዕምሮ እስረኝነት ነፃ እንደሚያወጣና ሙሉ ሰው እንደሚያደርግ ይሄን መፅሐፍ ያነበበ ይረዳዋል፡፡ ዛሬ ደቡብ አፍሪካውያን ከቅኝ አገዛዝ ነፃ ቢሆኑም የቅኝ አገዛዝ ጠባሳው ግን ከአዕምሯቸው አልጠፋም። መንፈሳዊ እስራታቸው በበቂ ሁኔታ አልተፈታም፡፡ መፅ ሐፉም የሚያስረዳን ይሄንኑ ነው፡፡

ኢትዮጵያውያን አባቶቻችን የነፃነት አየር እንድንተነፍስና መንፈ ሳዊ ፀጋችን እንዳይጓደል ስላደረጉልን የደምና የአጥንት መስዋዕትነት ምስጋና ይገባቸዋል። የነፃነትን ጥቅም የሚያውቀው ነፃነቱን የተቀማ ነውና በነፃነት መኖር ታላቅ ቁምነገር ነው፡፡ እዚህ ቁምነገር ላይ ያደረሱን ይክበሩ ይመስገኑ!

ለማንኛውም ከመጽሐፉ ከተጠቀሱት የትየለሌ ሃሳቦች ጥቂቷን ነውና ያቀረብኩት መጽሐፉን ከመነሻ እስከ መድረሻ ታነቡት ዘንድ ግብዣዬ ነው፡፡

መልካም ንባብ!

አዲስ ዘመን ነሃሴ 12/2011

 አብርሃም ተወልደ