የጉዳት ኪሣራ አጠያየቅና የተከሳሽ መከራከሪያዎች

የጉዳት ኪሳራና አጠያየቁ

እንደምን ሰነበታችሁ! እንኳን በጤና ተገናኘን!

የጉዳት ኪሳራ (Compensation for Damage) ከውልም ሆነ ከውል ውጭ በሚመጣ ኃላፊነት ላይ የተመሰረተ ሊሆን ይችላል። ይኸውም በአንድ ሰው ጥቅም ላይ የሚደርስን በደል ለማካካስ ሲባል በጉዳት አድራሹ ትከሻ ላይ የሚጣል ግዴታ ነው።

ኪሳራውም በተጎጂው ላይ የሚደርሰውን ቁሳዊ (የማቴሪያል) ወይም ኢኮኖሚያዊ ጉዳት ብቻ ሳይሆን የሕሊና (የሞራል) ጉዳትንም እንደሚያጠቃልል የፍትሐብሔር የሕገ-ፍልስፍና ልሂቃን ያስረዳሉ። የጉዳት ኪሳራ ኪስንና ስሜትን ለሚጎዱት ቁሳዊም ሆነ ሞራላዊ ጉዳቶች ሊከፈል እንደሚገባው ፕሮፌሰር ጆርጅ ችችኖቪች “The Ethiopian Law of Compensation for Damage” በተሰኘው ጽሁፋቸው የሰጡት ማብራሪያ ለዚህ ማሳያ ይሆናል።

በዚህ ጽሁፋችን ከውል ጋር በተያያዘ በሕጋችን የተደነገገበትን አግባብና የተከሳሹን መከራከሪያዎች እንመለከታለን። ውል በተዋዋዮች መካከል ሕግ ነውና ካልተፈጸመ የራሱ ውጤቶች አሉት። አንዱ ተዋዋይ ግዴታውን በአግባቡ ካልተወጣ የበኩሉን ግዴታ ለተወጣው ወይም ለመወጣት ዝግጁ ለሆነው ለሌላኛው ተዋዋይ ውሉን አስገድዶ የማስፈጸም፤ ውሉን የመሰረዝ እንዲሁም ውሉ ባለመፈጸሙ ምክንያት ለሚደርሰው ጉዳት ኪሳራ የማስከፈል መብት ሕግ ያጎናጽፈዋል። ስለሆነም የጉዳት ኪሳራ የውል አለመፈጸም ከሚያስከትላቸው ውጤቶች አንዱ ነው ማለት ነው።

እዚህ ላይ “የሚከፈለው ኪሳራ ምን ያክል ነው? መለኪያውስ ምን ይሆን?” የሚል ጥያቄ መነሳቱ አይቀርም። ኪሳራው ውሉ በተቀመጠው ጊዜና አኳኋን ተፈጽሞ ቢሆን ኖሮ ተጎጂው ሊያገኝ ይችል የነበረውን ጥቅም የሚያሟላና የሚያካክስም ሊሆን እንደሚገባው ፕሮፌሰር ጥላሁን ተሾመ “የኢትዮጵያ የውል ሕግ መሰረተ-ሐሳቦች” በሚል ባሰናዱት መጽሃፋቸው የሰጡት ሐተታ ለጥያቄው አጥጋቢ ምላሽ ይሆናል።

በውል ግዴታ ውስጥ የጉዳት ኪሳራ የሚመዘነው የተጎጂው ኢኮኖሚያዊ አቅምና ውሉ በአግባቡ ቢፈጸም ኖሮ ሰውየው ሊገኝበት ይችል የነበረው ኢኮኖሚያዊ አቋም እየተገናዘበ ሊሆን ይገባዋል። እዚህ መደምደሚያ ላይ ለመድረስ ታዲያ ተጎጂው ማስረዳት የሚጠበቅበት የውሉን በአግባቡ አለመፈጸም ብቻ ሳይሆን በዚህም የተነሳ የደረሰበትንና በእርግጠኝነት ሊደርስበት የሚችለውን የጥቅም መቋረጥ ነው።

የጉዳት ኪሳራ አጠያየቅን መሰረተ-ሃሳብ የሚያስቀምጠው የፍትሐብሔር ሕግ ቁጥር 1790 እንደሚያመለክተው የኪሳራ ጥያቄ ከላይ ከዘረዘርናቸው የውል አለመፈጸም ውጤቶች (ማለትም ውሉ በግዴታ እንዲፈጸም ወይም እንዲሰረዝ) ጋር ተጣምሮ ሊቀርብ ይችላል።

ለውድድር የገዛውን መኪና ሻጭ አላስረክብም ቢለው ገዥው ውሉ በግዳጅ እንዲፈጸምለት ከመጠየቅም ባሻገር የጉዳት ኪሳራ የመጠየቅ መብትም አለው። ውሉን ያልፈጸመው ወገን የተቀበለውን ገንዘብ ወይም የወሰደውን ንብረት እንዲመልስ ከማድረግ በተጨማሪም ኪሳራ እንዲከፍልም ሊወሰንበት ይችላል።

ሕጉ ይህን መብት የሰጠው ተዋዋይ የኪሳራውን ጥያቄ ተዓማኒ ለማድረግ ጉዳት የደረሰበት መሆኑን፤ ኪሳራውም የደረሰው በባለዕዳው ውል አለመፈጸም ምክንያት መሆኑን እንዲሁም ኪሳራውና የሌላኛው ወገን ውል አለመፈጸም ቅርብና ቀጥተኛ የሆነ የምክንያትና ውጤት ግንኙነት እንዳላቸው ማስረዳት እንደሚገባው ነው ፕሮፌሰር ጥላሁን በተጠቀሰው መጽሃፋቸው የሚያብራሩት።

ይህንንም በቀላል ምሳሌ ሲያስረዱ አንድ የከብት ነጋዴ በተላላፊ በሽታ የተለከፈች ላም በሽታው እንዳለባት እያወቀ ለአንዱ ገበሬ ቢሸጥለትና ገበሬውም የላሟን ሕመምተኝነት ሳያውቅ ከበረት አስገብቷት ሌሎቹ ከብቶቹ በበሽታው ቢያልቁ ኪሳራው የደረሰበት በተፈጸመበት የተንኮል ሽያጭ ምክንያት በመሆኑ የሁሉንም የሟች ከብቶች ዋጋ የመጠየቅ መብት እንዳለው ይገልጻሉ።

ከዚህ ውጭ ግን ገበሬው ከብቶቹ በማለቃቸው መሬቱን የሚያርስበት በሬ አጥቶ ቢደኸይና ቢከስር ለዚህ ጉዳት ኪሳራ መጠየቅ አይችልም። በኋለኛው ውጤትና በተንኮል ሽያጩ መሃል ያለው የምክንያትና ውጤት ተዛምዶ በጣም የተራራቀና ቀጥተኛም ያልሆነ ነው። እናም ኪሳራ ለመጠየቅ ጉዳት መድረሱን ብቻ ሳይሆን ጉዳቱ እንደውሉ ባለመፈጸሙ ምክንያት የደረሰ መሆኑን ማስረዳት የግድ ነው።

የተከሳሽ መከራከሪያዎች

የጉዳት ኪሳራ እንዲከፍል ክስ የቀረበበት ተዋዋይ ስለተከሰሰ ብቻ ይከፍላል ማለት አይደለም። ይልቁንም በተከሰሰ ጊዜ እሱም በፋንታው ሊያነሳቸው የሚገቡ መከራከሪያዎች እንዳሉት ልብ ይሏል። “ግዴታውን ፈጽሜያለሁ”፤ “ግዴታው አይመለከተኝም”፤ “የደረሰ ጉዳት የለም”፤ “ግዴታው እንዳይፈጸም ያደረገው ራሱ ከሳሹ ነው” አልያም “ጉዳት ቢደርስም ተጠያቂነት የለብኝም” ሲል ይከራከራል።

ከእነዚህ ውስጥ በፍርድ ቤቶችም ሆነ በሕግ ባለሙያዎች ዘንድ ዓይነተኛ ዓውደ-ክርክር የሚፈጥረውን “ጉዳት ቢደርስም ተጠያቂነት የለብኝም” የሚለውን መከራከሪያ እናብራራው። ቀሪዎቹ መከራከሪያዎች ግልጽ በመሆናቸው ክርክር የማይነሳባቸውና በሙግት ሂደት በማስረጃ የሚነጥሩ ጉዳዮች በመሆናቸው እነርሱን ማብራራት ጉንጭ-አልፋ ይሆናል።

ከአቅም በላይ የሆነ ኃይል

“ጉዳት ቢደርስም ተጠያቂነት የለብኝም” የሚል መከራከሪያ የሚያነሳ ሰው ውሉን በአግባቡ አለመፈጸሙን ያምናል። በከሳሹ ላይ ጉዳት መድረሱንም እንዲሁ።ነገር ግን ለጉዳቱ እሱ ተጠያቂነት እንደሌለበት ነው ሽንጡን ገትሮ የሚሞግተው። እነዚህን እርስ በእርስ የሚጣረሱ መከራከሪያዎች ማቅረብ ታዲያ በሕጋችን ያለውን ድጋፍ በዝርዝር ማየቱ ጠቃሚ ነው።

ከሕጉ ቁጥር 1791 እንደምንረዳው የተከሳሹ አንደኛው የመሟገቻ ነጥብ የውል ግዴታውን ያልፈጸመበት በቂ ምክንያት ያለው መሆኑን መግለጽ ነው። ሁለተኛው ደግሞ ይህ ምክንያትም ከአቅሙ በላይ መሆኑን ማረጋገጥ ነው። እነዚህን ሁለት መከራከሪያዎች በአግባቡ ካቀረበ ውሉን አለመፈጸሙ ከሚያመጣበት የኪሳራ ኃላፊነት ይድናል።

እዚህ ክርክር ውስጥ መሰረታዊው ጉዳይ “ከአቅም በላይ የሆነ ኃይል” የሚለው ነው (የፈረንሳይን ሕግ አርዓያ አድርጎ የተቀረጸው የእኛው ሕግ “Force Majeure” ይለዋል)። ይህ መከራከሪያ በተለያዩ አገራት ሕጎች የተለያየ መለኪያዎች የተቀመጡለት ሲሆን፤ በሕግ ልሂቃን ዘንድም እንዲሁ የአመለካከት ልዩነት የሚስተናገድበት አከራካሪ ጽንሰ-ሀሳብ ነው።

የአገራችን ሕግ “የተፈጠረው ችግር ከባለዕዳው (ከተከሳሹ) ተግባር ጋር ከማይዛመድ ባዕድ ከሆነ ምክንያት የመነጨ እንዲሁም ችግሩ እጅግ ከባድና በባለዕዳው አቅም በምንም አኳኋን ሊመለስ የማይሞከር መሆኑ” ከሚለው የሲቪል ሎው አመክንዮ እና “ከፈጣሪ ሥራ ጋር ይዛመዳል” ከሚሉት የኮመን ሎው አስተምህሮዎች በተጨለፈ መልኩ ከአቅም በላይ የሆነ ኃይልን ደንግጎት እናነባለን።

በሕጉ አነጋገር ተከሳሹን ከኪሳራ ከፋይነት ነጻ የሚያደርግ ከአቅም በላይ የሆነ ኃይል አጋጥሟል የሚባለው “ባላሰበው ነገር ድንገት ደራሽ ሆኖበት ግዴታውን እንዳይፈጽም ፍጹም መሰናክል በሆነ ዓይነት የሚያግደው ነገር ባጋጠመው ጊዜ ነው።”

ከዚህ የምንረዳው ከአቅም በላይ የሆነውና ሊመልሱት የማይቻል ነው የሚባለው ባለዕዳው ያላሰበው ነገር ነው። ይህም ድንገት ደርሶበት የተከሰተና የውል ግዴታውንም እንዳይፈጽም ፍጹም መሰናክል የፈጠረበት ነው።

በዚህም መነሻ ተከሳሹ “እርግጥ ነው እንደውሉ አልፈጸምኩም፤ በከሳሼ ላይም ጉዳት ደርሶበታል። ይሁንና ተጠያቂነት የለብኝም። ምክንያቱም እንዲህ እንዲህ ያለ ከአቅሜ በላይ የሆነ ችግር ስላጋጠመኝ ነው።” በማለት እንዲሟገት ሕጉ መከራከሪያውን አስቀምጦለታል።

“ከአቅም በላይ ኃይል አጋጥሟል የሚያሰኙ ምክንያቶችስ ምን ምን ናቸው?” የሚለው ደግሞ ቀጥሎ የሚመጣው ቁልፍ ጥያቄ ነው። ምክንያቶቹን ዘርዝሮ ማስቀመጥ አስቸጋሪ ቢሆንም ሕጋችን ዓይነተኛ ናቸው የሚላቸውን በጥቂቱ ለመዘርዘር ሞክሯል።

የመጀመሪያው ባለዕዳው ኃላፊ የማይሆንበት ያልታሰበና በሌላ ሰው ላይም የሚመጣ ድንገት ደራሽ ነገር (ለምሳሌ ዝርፊያ) ነው። ውሉ እንዳይፈጸም ከመንግስት የሚደረግ ክልከላ (ለምሳሌ ዕቃ ከውጭ እንዳይገባ ከታገደ)፤ እንደ መሬት መናወጽ፣ መብረቅ፣ ማዕበልና ይህን የመሰለ ፍጥረታዊ መቅሰፍት፤ ጦርነት እንዲሁም የባለዕዳው መሞት ወይም ባልታሰበ ሁኔታ የሚደርስበት ከባድ ከባድ አደጋ ወይም ጽኑ ሕመም ከአቅም በላይ ኃይል አጋጥሟል ያሰኛሉ።

ሕጉ ከአቅም በላይ የሆነ ኃይል አለመኖሩን የማያሳዩ ሁኔታዎችንም አስቀምጧል። እነዚህም የተዋዋዮቹ ሰራተኞች የሥራ ማቆም አድማ፤ የተዋዋዮቹ ፋብሪካ ወይም መስሪያ ቤት መዘጋት፤ የዕቃዎች ዋጋ መወደድ ወይም መርከስ እንዲሁም የባለዕዳውን ግዴታ የሚያከብድ አዲስ ሕግ መውጣት ናቸው። እነዚህን ምክንያቶች አንስቶ መከራከር ከኪሳራ ከፋይነት አያድንም።

ይሁንና ከአቅም በላይ የሆኑ ምክንያቶች ሊሆኑ አይችሉም በሚል ሕጉ እነዚህን ሁኔታዎች ቢያስቀምጥም ተዋዋዮቹ ግን እነዚህ ምክንያቶች ቢያጋጥሙ ባለዕዳው ኪሳራ የመክፈል ግዴታ እንደማይኖርበት በውላቸው ውስጥ ማስፈር ይችላሉ።

“ግልጽ የሆነ ተቃራኒ የውል ቃል ከሌለ በቀር” የሚለው የሕጉ አነጋገርም ከላይ የተዘረዘሩትን ምክንያቶች ከአቅም በላይ የሆነ ኃይል ብሎ መሰየም የተዋዋዮች መብት መሆኑን ያመላክታል። “ሰራተኞች አድማ መትተው ምርት ማምረት ባይቻል ሌላኛው ወገን ኪሳራ ላይጠይቅ ተስማምቷል” የሚል የውል ቃል መጨመር ይችላሉ። ካላሰፈሩ ግን ተከሳሽ ጥፋት ኖረውም አልኖረውም ኪሳራ ከፋይ ነው።

የተከሳሽን ጥፋት የማሳየት ግዴታ

ከላይ እንዳብራራሁት በውል ውስጥ በግልጽ ካልሰፈረ በቀር በሕጉ ከአቅም በላይ ያልሆኑት ምክንያቶች (ስራ ማቆም፣ መዘጋት፣ የዋጋ መለዋወጥ…) ቢከሰቱም እንኳ ተከሳሽ ጥፋት ኖረበትም አልኖረበትም ኪሳራ ይከፍላል። ይሁንና በአንዳንድ ሁኔታዎች ከሳሹ የተከሳሹን ጥፋት የማሳየት ግዴታ ተጥሎበታል።

ሕጉ “ጥፋት” ለሚለው መለኪያ/ትርጓሜ አላስቀመጠ ለትም። ይህንንም ፕሮፌሰር ጆርጅ ችችኖቪች “Formation and Effects of Contracts in Ethiopian Law” በተሰኘው መጽሃፋቸው ተችተውታል። በተለይ “ጥፋት” ከውል ውጭ በሆነ ተጠያቂነት ረገድ በሕጉ ትርጉም ተሰጥቶት ለውል ተጠያቂነት ግን አለመተርጎሙ እንደሚያስነቅፈው ነው የሚገልጹት።

የሆነው ሆኖ ኪሳራ ለማስከፈል ጥፋትን ማሳየት የግድ ከሚሉ ሁኔታዎች የመጀመሪያው የተረጋገጠ ውጤት እንዲገኝ ተገቢ ጥረት ከማድረግ ጋር የተያያዙ ውሎችን ይመለከለታል። የማድረግ ግዴታን የተመለከቱ ውሎች በአንድ በኩል አንድን የተረጋገጠ ውጤት ለማስገኘት አልያም ውጤቱ እንዲገኝ ተገቢውን ጥረት ለማድረግ እንደሚቀረጹ ከሕጉ ቁጥር 1712 መረዳት እንችላለን።

ኪሳራ ለማስከፈል የተከሳሹን ጥፋት ማሳየት ግዴታ የሚሆንባቸው ውሎች ታዲያ ውጤት ለማስገኘት የሚደረጉት ሳይሆኑ ውጤቱ እንዲገኝ ጥረት ከማድረግ ጋር የተያያዙት ናቸው። በእነዚህ ውሎች ኪሳራ ለመጠየቅ ወሳኙ ጉዳይ የውጤቱ አለመገኘት ሳይሆን ተከሳሹ የሚጠበቅበትን ጥረት ባለማድረግ ጥፋት መፈጸሙን ማሳየት ነው።

ሐኪሙ ሙያው የሚጠይቀውን ትጋት ሁሉ አድርጎ ሕመምተኛውን ለማዳን ያደረገው ጥረት ባለመሳካቱ ታካሚው ባይድን ወይም ቢሞት አልያም ጠበቃው የሚፈለግበትን ሁሉ አድርጎ ሙግቱን ባይረታ እነዚህ ሁለቱም ባለሙያዎች የገቡት የውል ግዴታ ውጤት ለማስገኘት የሚጠበቅባቸውን ማድረግ ስለሆነ ውጤቱ አልተገኘምና ኪሳራ ክፈሉ ሊባሉ አይገባም። የሚፈለግባቸውን ባለማድረግ ጥፋት ከፈጸሙና ይህንንም ማሳየት ከተቻለ ግን ኪሳራ ከፋዮች ናቸው።

ኪሳራ ለማስከፈል ጥፋትን ማስረዳት የግድ ነው የሚባልበት ሁለተኛው ሁኔታ በሕጉ ቁጥር 1796 የተመለከተው ነው። ይኸውም ተነጻጻሪ ግዴታ በሌለባቸው ውሎች (መብት ለአንደኛው፣ ግዴታን ለሌላው የሚሰጡ እንደ አደራ ዓይነት ውሎች) ሊከሰት የሚችል አጋጣሚ ነው።

ውሉ ባልተፈጸመ ጊዜ ተከሳሽ ኪሳራ ሊከፍል የሚገባው ከባድ ጥፋት ፈጽሞ ከሆነ ነው። በአደራ የተቀበለው ዕቃ ቢበላሽ የአደራውን ውል ባለመፈጸሙ ኪሳራ ሊከፍል አይገደድም።ይልቁንም ከሳሽ የአደራ ተቀባዩን ከባድ ጥፋት ማሳየት አለበት። “ከባድ ጥፋት ምንድን ነው?” የሚለው በሕጉ የተመለከተ ባይሆንም ለዳኞች ሕሊና የተተወ ነው።

ተከሳሹ ሊዘነጋቸው የማይገቡ ነጥቦች

ተከሳሹ “ከአቅም በላይ የሆነ ኃይል አጋጥሞኝ ነው” የሚል መከራከሪያ የማቅረብ መብት ያለው ቢሆንም፤ ምንም እንኳ የተፈጠረበት ችግር ከአቅሙ በላይና ድንገተኛ ቢሆንም በአዕምሮ ግምት ያ ችግር አስቀድሞ ሊደርስ እንደሚችል የሚያውቅ ወይም ማወቅ የሚገባው ከሆነ ግን ኪሳራ ከመክፈል አይድንም።

የፌደራል ጠቅላይ ፍርድ ቤት ሰበር ችሎት በ2008 ዓ.ም. አስገዳጅ ትርጉም በሰጠበት ውሳኔ ግለሰቡ ከውጭ አገር የገዟትን መኪና የባህር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክስ አገልግሎት ድርጅት እስከ ሞጆ ደረቅ ወደብ እንዲያጓጉዝላቸው ይስማማሉ።

ድርጅቱም መኪናዋን በመርከብ ጅቡቲ ካደረሰ በኋላ ውሉ ስለሚፈቅድለት መኪናዋን ሞጆ እንዲያደርስለት ከሌላ የጭነት አገልግሎት ሰጭ ጋር ይዋዋላል። በዚሁ መሰረት አጓጓዡ መኪናዋን ጭኖ ወደሞጆ በማምራት ላይ ሳለ የጭነቱ መኪና ጎማ ፈንድቶ በደረሰ ቃጠሎ ሁለቱም መኪኖች ይወድማሉ።

ይህንን መነሻ በማድረግ ከመጀመሪያ ደረጃ ፍርድ ቤት ጀምሮ በተደረገው ክርክር አጓጓዡ ከአቅም በላይ የሆነ ችግር አጋጥሞኝ ነው በሚል ቢሞግትም በፍጻሜው የሰበር ችሎቱ ከስራው ባህርይ፣ ከቴክኒክ ቁጥጥር ግዴታ፣ ከስፍራው ርቀትና ከአየር ጸባይ አንጻር ሁኔታው ቀድሞ ሊፈጠር እንደሚችል መገመትና ብርቱ ጥንቃቄ ማድረግ እንደነበረበት በማተት መኪናዋ የተገዛችበትንና የማስጫኛ ዋጋውን፣ የኢንሹራንሱን ወጪ እንዲሁም ወለድ በኪሳራ መልክ እንዲከፍል የተወሰነበትን የሥር ፍርድ ቤቶች ውሳኔ አጽንቶበታል።

ችግሩ ሊደርስ እንደሚችል ቀድሞ ከመገመት በተጨማሪ ሊደርስ እንደሚችል የሚያውቀው ወይም ማወቅ የሚገባው ይኸው ከአቅም በላይ የሆነው ኃይል በባለዕዳው (በተከሳሹ) ላይ ለውሉ አፈጻጸም ከባድ የሆነ ወጪ የሚያደረስበት ቢሆንም እንኳ “ከአቅም በላይ የሆነ ኃይል ነው” ተብሎ ግምት እንደማይወሰድለት እቅጩን ሊያውቀው ይገባል።

ይህንን ጉዳይ ፕሮፌሰር ጥላሁን በመጽሃፋቸው ያስቀመጡትን ምሳሌ ተውሰን እናብራራው። አንድ ሺ ኩንታል ቡና ለማቅረብ የተዋዋለ አምራች ቡናው በማሳው ላይ እያለ ውርጭ መቶት ቢበላሽና ቡናውን ባያቀርብ የኪሳራ ሃላፊነቱ አይቀርለትም። ምክንያቱም በማሳ ላይ ያለ የቡና ተክል በውርጭ ሊመታ እንደሚችል አምራቹ አሳምሮ ያውቀዋል።

በውሉ ላይ የሚፈለገው እሱ ያመረተው ቡና መሆኑ ተለይቶ እስካልተገለጸ ድረስ የውሉ አፈጻጸም ፍጹም የማይቻል ሆኗል አይባልም። ይልቁንም ከሌላ ስፍራ ገዝቶም ቢሆን ቡናውን ማስረከብ አለበት። ይህ ምንም እንኳ አቅራቢውን ለተጨማሪ ወጪ ቢዳርገውም ሕጉ ከአቅም በላይ የሆነ ኃይል ገጥሞታል በሚል አይገምትም።

ሌላው ሊሰመርበት የሚገባው ጉዳይ ከአቅም በላይ ኃይል አጋጥሞኛል የሚል መከራከሪያ የሚያቀርብ ተከሳሽ ከአቅም በላይ የሆነውን ሁኔታ ወዲያውኑ (ችግሩ እንደደረሰ) ለሌላው ተዋዋይ የማስታወቅ ግዴታ ያለበት መሆኑ ነው። ተዋዋዩ ስለችግሩ በጊዜው ማስታወቂያ ሲደርሰው ጉዳት እንዳይደርስበት የራሱን ጥረት ያደርጋልና።

ይህ ብቻም ሳይሆን ከአቅም በላይ የሆነው ኃይል ያጋጠመው የውሉ ጊዜ ካለፈ በኋላም ሆነ ሌላኛው ወገን “ቀኑ አልፏልና ግዴታህን ፈጽም” ብሎ ማስጠንቀቂያ ከሰጠው ጊዜ በኋላ እንኳ ቢሆን ኪሳራ ከመክፈል አይድንም። ቀድሞውኑ በውሉ ጊዜ ውስጥ ግዴታውን ቢወጣ ኖሮ ችግሩ አይደርስም ነበርና።

በደህና እንሰንብት!

አዲስ ዘመን ረቡዕ ጥር 27/2012

ገብረክርስቶስ