ስብሰባ(ሥልጠና) እና ስልክ

የስብሰባ ዋና ዓላማ ምንድነው? ተብሎ ቢጠየቅ ያን ያህል ውስብስብና ሰፊ ማብራሪያ የሚጠይቅ አይመስለኝም። የስብሰባ ዋና ዓላማ በአንድ ጉዳይ ላይ በጋራ ለመወያየት የሚደረግ እና ለችግሮች መፍትሔ ለማስቀመጥ ነው። ሥልጠና ደግሞ በአንድ ጉዳይ ላይ ግንዛቤ ለማስጨበጥ ወይም የነበረ ሙያን ለማዳበር በባለሙያ የሚሰጥ ተጨማሪ ክህሎት ነው።

በዚህ ስብሰባ(ሥልጠና) ውስጥ ደግሞ መደማመጥና ሀሳብ መለዋወጥ የግድ ነው። ተሰብሳቢው ደንበኞች የሚስተናገድበትን ሥራ ዘግቶ ነው የመጣው። ምክንያቱም በስብሰባው ላይ ተወያይተው ለሆነ ጉዳይ መፍትሔ መምጣት ስላለበት ማለት ነው፤ ወይም በሥልጠናው ላይ ለሥራው የሚያግዝ ዘመኑንና ወቅቱን ያማከለ ተጨማሪ ክህሎት መያዝ ስላለበት ነው።

ታዲያ የስብሰባዎችን(ሥልጠናዎችን) ነገር ካየን በጣም ብዙ ነገር መታዘብ እንችላለን። ውድ የሆነው ሰዓትና የሰው ኃይል ይባክናል። በተሰብሳቢዎች ሰዓት ማርፈድ የሚባክነው ጊዜ እና ገባ ወጣ በማለት ሌሎችን መረበሽ የተለመዱ ናቸው።

ከዚህ ሁሉ በላይ ግን አንድ የሚገርመኝ ነገር አለ። በትልልቅ የስብሰባ አዳራሾች ውስጥ ‹‹ዋይ ፋይ›› ተገጥሟል። ይሄ ማለት እኮ ‹‹ስብሰባውን ተውትና ፌስቡክ ተጠቀሙ›› ማለት ነው። ይሄ የሚሆነው በትልልቅ የስብሰባ ቦታዎች ላይ ነው፤ ዓለም አቀፍ ጉዳይ በሚወራባቸው ስብሰባዎች ላይ ጭምር ነው። አንዳንድ ቦታዎች ላይ ግን(ለምሳሌ ስካይላይት ሆቴል) ስብሰባው እስከሚያልቅ ነው ተብሎ ዋይ ፋይ እንዳይሰራ ተደርጎ አይቻለሁ።

በብዙ ቦታዎች ግን ገና ወደ አዳራሹ እንደገባችሁ የቤቱ የዋይፋይ የምስጢር ቁጥር ከፊት ለፊት ይለጠፋል። ይሄኔ እንግዲህ ሌላ ቦታ ‹‹ኮኔክሽን›› ሲያስቸግረው የነበረ ሁሉ ጥሙን የሚወጣው እዚያ ነው። ከኢንተርኔት ማውረድ የሚፈልጋቸውን ነገሮች ሁሉ የሚያወርደው የዚያን ዕለት ነው። በዚያ ላይ ነጻ ስለሆነ ሳንቲም አለመቁረጡም ሌላው ቀልብ ሳቢ ነገር ነው። እዚህ ስብሰባ ውስጥ ያለ ሰው ጆሮውን ቢቆርጡት አይሰማም፤ ሌላ ዓለም ውስጥ ነው ያለው።

ስብሰባ ውስጥ ‹‹ዋይ ፋይ›› የሚያስፈልግበት አጋጣሚ እንዳለ አምናለሁ፤ እንዲያውም አንዳንድ ጊዜ የግዴታ የሚሆንበት ሁኔታም አለ። ለምሳሌ ሥልጠናው ‹‹ሳይበር›› ነክ ነገር ከሆነ ሁሉም ኢንተርኔት እየተጠቀሙ ነው ልምምዱ የሚደረገው። አንዳንድ ጊዜ ደግሞ በሌሎች ሥልጠናዎችና ስብስባዎች ውስጥም ዘመኑ የፈቀደው ነውና ነገሮችን ለማረጋገጥ ወደ ኢንተርኔት ጎራ ማለት የግድ ሊሆን ይችላል።

በሌላ በኩል ደግሞ ስብሰባዎች በተባለላቸው ሰዓት ተካሂደው አያውቁም፤ ቀድሞ የደረሰ ሰው የሚደርስበትን መጉላላት አስቡት! ስለዚህ ይሄ ሰው በነጻ ኢንተርኔት መካስ አለበት። የባከነውን ሰዓቱን ቢያንስ በማንበብ ሊጠቀምበት ይገባል።

ትዝብቴ ዋይ ፋይ ስብሰባ ቦታ ውስጥ ሙሉ በሙሉ አያስፈልግም ሳይሆን አጠቃቀሙ ግን አልታወቀበትም፤ ወይም የሆነ ሌላ ዘዴ ሊፈጠርለት ይገባል ነው። ለምሳሌ፤ ስብሰባው ሲጀመር የዋይ ፋይ አገልግሎት መቋረጥ አለበት፤ ወይም ሌላ የክልከላ ዘዴ መኖር አለበት። ይህ ካልሆነ ስብሰባው እየተካሄደ ያለው ለመርሃ ግብርና ለሪፖርት ብቻ ነው ማለት ነው። መድረክ መሪውም ማንም እንደማይሰማው እያወቀ ከሆነ የሚያወራ እሱም የይውጣልኝ ነው እየሰራ ያለው። እዚያ ላይ እኮ አገራዊ ጉዳይ ነው እየተወራ ያለው። መድረክ ላይ ምን እንደቀረበ ያልሰማ ተሳታፊ ምን ብሎ አስተያየት ሊሰጥ ይችላል?

ያለመደማመጥ ነገር ቀላል ችግር አይደለም። ሳይሰሙ የሚናገሩ ይኖራሉ። መድረክ መሪው ‹‹እባካችሁ የተነሳ ሀሳብ አትድገሙ›› እያለ ደጋግሞ ይናገራል፤ እሱን ራሱ ማን ሰምቶት። መድረክ መሪው ባስ ሲልበት ተናጋሪውን በማቋረጥ ‹‹እሱ ሀሳብ ተነስቷል›› ሲለው ካፈርኩ አይመልሰኝ በሚል ‹‹ቆይ ልጨርስ›› እያለ ሌላ ሰው የተናገረውን ሁሉ ደግሞ ይናገራል። እንግዲህ አስቡት በጥሞና ያላዳመጠ ሁሉ ሲናገር ሀሳቦች እጥፍ እጥፍ ሊደገሙ ነው ማለት ነው።

በአንድ ትልቅ አዳራሽ ውስጥ የታዘብኩትን ልጥቀስ። ስብሰባው ዓለም አቀፍ ስብሰባ ነው። በየጠረጴዛው ላይ ላፕቶፕ ተቀምጧል። መጀመሪያ ሳየው ለስብሰባው የግድ አስፈላጊ የሆነ ነገር ነበር የመሰለኝ። በኋላ ውይይቱ ሲጀመር ሳይ ግን የሚጠቀሙት ነገር ከስብሰባው ጋር ምንም የሚገናኝ አይደለም። አንዳንዱ ፌስቡክ ይጠቀማል፤ አንዳንዱ ቪዲዮ ያየል፣ አንዳንዱ ሌላ ጽሑፍ ያነባል፤ መድረክ ላይ የሚባለውን ነገር የሚሰማው ከፊቱ ላፕቶፕ የሌለ ሰው ብቻ ነበር። ላፕቶፕ ከሌላቸው ሰዎች ውስጥም በራሱ ስልክ የሚጠቀመው ቀላል አይደለም።

ሌላው የዋይፋይ ትዝብቴ ደግሞ ጋዜጠኞች ላይ የማየው ነው። አንድ ጋዜጠኛ ሊዘግብ የሄደበትን ጉዳይ በጥሞና ነው መከታተል ያለበት። ምናልባት እሱ የፈለገው የራሱ አንግል ይኖረው ይሆናል። ምንም ይሁን ምን ግን ስብሰባው ላይ የተባለውን ነገር ሳይሰማ የራሱን ጥያቄ እንኳን መጠየቅ አይችልም። ያ የሚያናግረው ሰው እንኳን ‹‹ውይይቱ ላይ እንደሰማኸው…›› እያለ ነው የሚያወራ። ይሄኔ ጋዜጠኛው የተባለውን አልሰማም። ለዚህ እኮ ነው ጋዜጠኞች ጥያቄ ሲጠይቁ ‹‹የዛሬው ስብሰባ ስለምንድን ነበር›› ብለው የሚጀምሩት።

የዋይፋይ ነገር ቦታ ሊመረጥለት ይገባል። አንድ ስብሰባ የጋራ መደማመጥ ከሌለበት ለምንድነው ጊዜ የሚባክነው? ምን ጊዜ ብቻ ያ ሰብሰባ እኮ ብዙ ብር ወጪ የተደረገበት ነው። ስለዚህ ለውይይት የሚጠራው ሰው የማይከታተለው ከሆነ ብክነት ብቻ ነው የሚሆነው።

አከራካሪው ነገር ‹‹እንዴት ትልልቅ የስብሰባ ቦታ ላይ ዋይ ፋይ ይጥፋ! ይባላል›› የሚል ነው። እርግጥ ነው ዋይ ፋዩ በራሱ እኮ ችግር የለበትም። እሱ የተሰራበትን አገልግሎት እየሰጠ ነው። እኛ ግን አጠቃቀሙን ካልቻልንበት ያለው አማራጭ አለመኖሩ ሊሆን ነው። አስፈላጊ በሆነበት ጊዜ ያገልግል እንጂ ለመረባበሽማ መሆን የለበትም።

አንዳንድ ጊዜ አስቂኝ ነገር ሁሉ ይፈጠራል። የሆነ የድምጽ ብልጫ የሚያስፈልገው ነገር ካለ እጅ እንዲያወጡ ይቀሰቀሳሉ። የምርጫ ሀሳቡ ሲሰጥ ለየትኛው ሀሳብ ያውጡ? ከደጋፊውና ከተቃዋሚው ይልቅ ድምጸ ተዓቅቦ የሚባለው ይበልጣል ማለት ነው። ይሄ የሆነው እንግዲህ ምን እንደሆነ ስላልገባው ነው። በዘፈቀደ ካወጣም የሚፈጠረውን መጭበርበር አስቡት። እናም ወይ አጠቃቀማችን ይስተካከል ካልሆነ በስብሰባ ቦታ ውስጥ ዋይ ፋይ ገደብ ይኑረው!

በጣም እየከፋ የመጣው ችግር ደግሞ ስልክ ነው። ኢትዮጵያ ውስጥ የእጅ ስልክ መጠቀም ከተጀመረ ከ20 ዓመት በላይ ሆኖታል። በዚህ ዘመን ‹‹የተማረ›› የሚባለው ሰው በትንሹ ከ10 ዓመት በላይ የእጅ ስልክ የያዘ ነው። ሰው እንዴት ይህን ያልህ ዓመታት አሁንም ብርቅ ይሆንበታል? ስልክ አጥፉ ወይም ደምጹን ፀጥታ(ሳይለንት) ላይ አድርጉ እየተባለ የሚሰማ የለም።

በነገራችን ላይ አንዳንድ የሥራና የሙያ አይነቶች ጭራሹንም ስልክ የማይያዝባቸው አሉ፤ እኛ ግን ለሰዓታት እንኳን መለየት እየቸገረን ነው። ጥሩ ማብራሪያ እየተሰጠ እያለ ድንገት የአንዱ ስልክ ያንባርቃል። ሊያናግር ወደ ውጭ ይወጣል። በር ይዘጋል ይከፍታል። በዚህ ሁሉ ውስጥ ታዳሚው እየተረበሸ ነው።

ከዚህ ሁሉ ዓመታት በኋላ አሁንም ስለእጅ ስልክ አጠቃቀም መተዛዘብ ሌላ ትዝብት ነው!

ዋለልኝ አየለ

አዲስ ዘመን መጋቢት 16/2015