የማይበጠሰው

‘’የኢትዮጵያ አየር መንገድ በሰማዩ ላይ ሲታይ እልልታው ቀለጠ’’ የሚለው ከሰሞኑ ከመቀሌ የተሰማው ዘገባ የአንድ አገር ዜጎች ተነፋፍቀው እንደነበር የሚያመላክት ሁነኛ ማሳያ ነው። ባልተፈለገና ባልተጠበቀ ሁኔታ ተለያይተው የቆዩት የአንዲት አገር ሰዎች ወደ ሌላው የአገራቸው ክፍል ሲሄዱ የታየው ደስታ በራሱ ያስደሰታል።

የፌዴራል መንግሥት ከፍተኛ ባለሥልጣናትና የአገራዊ ምክክር ኮሚሽን ኮሚሽነሮች ልዑካን ቡድን ወደ ሰሜኗ አብሪ ኮከብ ከተማ መቀሌ ሲደርሱ ወገናቸውን የናፈቁት የከተማዋ ነዋሪዎች የአገር ዓርማ አንግቦ በዓለም ዙሪያ የሚዘዋወረው ሰንደቅ ዓላማቸውን ያነገበ አውሮፕላን በአየር ላይ ማየታቸው በራሱ ያልተበጠሰውና የማይበጠሰው ኢትዮጵያዊነት ዛሬም መቀጠሉ አሳይቷል።

አውሮፕላኑ ካረፈ በኋላ የተከተለውን የቡድኑ አባላትና በመቀሌ አሉላ አባነጋ ኤርፖርት የነበሩት አስተናጋጆቻቸው ሲተቃቀፉና ሲሳሳሙ ያየ የተገናኙት በተለያዩ ምክንያቶች ተራርቀው የቆዩ የአንድ ቤተሰብ አባላት እንጂ፤ ለሁለት ዓመታት ያህል በተቃራኒ ጎራዎች ተሰልፈው ሲፈላለጉ የቆዩ ወገኖች አይመስሉም። የልዑካን ቡድኑ ወደ አዲስ አበባ ሲመለስም የነበረው ስሜት ተመሳሳይ ነበር።

የቀጠለው

የልዑካን ቡድኑ ጉዞ ተከትሎ 48 ሰዓት ባልሞላ ጊዜ የቀጠለው የኢትዮጵያ አየር መንገድ የአዲስ አበባ መቀሌ በረራም ቤተሰቦችን ዳግም ያገናኘና በዚያ ፍጥነት ሊደረግ ይቻላል ተብሎ አልታሰበም።

ይህኛው ደግሞ እስከ 20 ወራት ለዘለቀ ጊዜ ተለያይተው የቆዩ ባልና ሚስትን፣ ወላጆችና ልጆችን እንዲሁም የአንድ ቤተሰብ አባላትን ያገናኘ ክስተት ሆኗል። ማንና መቼ እንደሚመጣ ባልታወቀበት ሁኔታ ድንገት ያገናኘ።

በፖለቲከኞችና በአገራዊ ምክክር ኮሚሽነሮች የተጀመረው ግንኙነት አትሌቶችን አስከትሏል። በቀጣይም ሌሎች የኅብረተሰብ ክፍሎችን በማካተት ወደ መደበኛው ግንኙነት ይመለሳል ተብሎ ተስፋ ተጥሎበታል።

በረራዎቹ ኢትዮጵያውያን በተፈጠረው ችግር ሳይገናኙ ተራርቀው እንደሆን እንጂ፤ እንዳልተለያዩም አመላክቷል።

እምብዛም ሳይቆይ አገልግሎት የቀጠለው የስልክ አገልግሎት ደግሞ ራቅ ካሉት ወገኖች፣ ዘመዶችና ጓደኛሞች ማገናኘት እያስቻለ ነው። በአካል መገናኘት እስከሚቻል ድረስ በድምፅና በጽሁፍ መልዕክቶች ሰላምታን ማድረስ ህልውናን ማረጋገጥ አስችሏል።

ሰብዓዊ ድጋፍን አስቀድሞና ኤሌክትሪክን አስከትሎ ወደ ትግራይና አጎራባች ክልሎች እየዘለቀ ያለው መሠረታዊ አገልግሎት የጎደለው በሂደት እንደሚሟላ መንገድ አሳይቷል። በአገር ደረጃ የሚታዩ ችግሮች በመኖራቸው ሁሉም ነገር በአንዴ እንደማይሟላ ማሰብም ተገቢ ይሆናል።

ትናንት

አገር መርተው አገርን የወጉ፣ አንድነቷን ማስጠበቅ ሲገባቸው፤ በአንድነቷ ላይ የመጡ፤ ጠላቶቿን መመከት ሲገባቸው፤ ጠላትን የተባበሩ አጋጥመውናል። ባለፉት ሁለት ዓመታት ለአገር ጋሻና መከታ የሆነች አንዲት አገር ዋስና ጠበቃ መሆን ሲገባቸው መራራቅን ሲሰብኩ የነበሩ ዜጎች ገጥመውናል።

የውጭ ኃይሎች ጣልቃ ገብነት፣ የአክራሪና ጽንፈኞች በጥባጭነትና ድንጋይ አቀባይነት ታክሎበትም በአገራችን የተፈጠረውን ግጭት ወዳልተፈለገ አቅጣጫ ለመውሰድ ጥረት ሲደረግም ቆይቷል።

በተለይ በአገር ውስጥና በውጭ የሚገኙ ዳያስፖራዎች ብሄርን እንጂ፤ አገሩን የሚጠላ ዜጋ ለመፍጠር ያደረጉት መንፈራገጥ አሳፋሪ ሆኖ በታሪክ መዝግቦታል።

በአንዲት አገር የሚኖር ከመልክዓ ምድራዊ አቀማመጥ በተያያዘና የጋራ አገር ዋልታና ማገር የሆኑ ትውልዶች እምነት፣ ባህልና ታሪክ ያስተሳሰረው ኩሩ ሕዝብ በአንድም ሆነ በሌላ መንገድ በጦርነት ውስጥ ለመቆየት ተገዶ ቆይቷል።

ከጠብመንጃ አፈ ሙዝ እሳት እንጂ፤ ምግብ ስለማይወጣ የሚመገቡት በማጣት፡ ከመድፎችና ላውንቸሮች የሚተኮሰው መድኃኒት ሳይሆን፤ ወላፈን በመሆኑ የታመሙትን ማከም አዳጋች ነበር።

በጦርነት ቀጣና ውስጥ ለሚኖረው ሕዝብ መሠረታዊ አገልግሎት ለማቅረብ አስቸጋሪ በመሆኑም ኑሮን ከባድ አድርገውበታል። ሌላው ቀርቶ በገዛ ገንዘቡ የሚገዛው በማጣት የተጎዳ ቀላል አይባልም።

በትግራይ ክልል የታዩት ችግሮች በአማራና በአፋር ክልሎችም መጠኑ ይለያይ እንጂ አጋጥመዋል። ሕዝቡ በጦርነቱ ሕይወትን መገበር ጨምሮ ያላየው መከራ አልነበረም ማለቱ ይቀላል።

ልዩነቶችን ባልሰለጠነ መንገድ ለመፍታት የተከፈተው ጦርነት ሁላችንንም ጎድቶናል። የጉዳቱን ዓይነትና መጠን ለመዘርዘር ጊዜ የሚጠይቅ ቢሆንም፤ ኢኮኖሚያዊ ጉዳቱ እንደሚያመዝን ለመገመት ግን አያዳግትም።

ዛሬ

በአፍሪካ ኅብረት አደራዳሪነት በኬንያና በደቡብ አፍሪካ በተደረጉት ድርድሮች የሰላም በሮች ተከፍተዋል። በፌዴራል መንግሥትና በሕወሓት በተደረሰው የሰላም ስምምነት ተስፋ አሳይቷል። በአተገባበሩ ዙሪያ አልፎ አልፎ የሚሰማ አደፍራሽ ነገር ባይታጣም።

በስምምነቱ መሠረት በተከታታይ ወደ ትግበራ የሚገቡትና ተጨማሪ ድርድር የሚፈልጉ ጉዳዮች ለይቶ መተግበር ከስምምነቱ ተፈራራሚ አካላት ይጠበቃል ። ታጥቦ ጭቃ መሆን የለበትም።

ድርድሩ የደረበው

ቀድሞውንም መነጋገርና መደራደር የራቀውን የኢትዮጵያውያን ግንኙነት በአፍሪካ ኅብረት የተጀመረው ድርድር ጉልበት ጨምሮለት ‘’እኛ ለእኛ አናንስም’’ ወደሚል ሌላ አኩሪ ምዕራፍ ተሸጋግሯል።

‘’የምን ደቡብ አፍሪካ፤ የምን ኬንያ ችግሮቻችንን የምንፈታው በገዛ አገራችን ነው’’ የሚል አስተሳሰብ በመያዝ የሚፈለግ፣ የሚጠበቅና መሆን ያለበት አቋም የኢትዮጵያን ችግሮች ለመፍታት ከኢትዮጵያውያን በላይ ማንም፤ ከኢትዮጵያም የተሻለ ቦታ እንደሌለ አሳይቷል።

በቀጣይ

ከትምህርት ገበታ ርቀው በቤትና በሌሎችም ቦታዎች የዋሉ ሕጻናትና ወጣቶች ትምህርታቸውን መቀጠል ይገባቸዋል።

በትግራይ ክልል የሚገኙ ከፍተኛ ትምህርት ተቋማት /ዩኒቨርሲቲዎች/ጨምሮ ኮሌጆችና ሌሎች የትምህርት ተቋማት ሥራ መጀመር አለባቸው።

በተጨማሪም ሕዝብ አገልግሎት የሚፈለግባቸው መንግሥታዊ ተቋማት ሥራ ማስጀመር ያስፈልጋል።

የትግራይ ክልል ከከተሞቹና ከወረዳዎች ጋር የሚያገናኙ የትራንስፖርት መሥመሮች መከፈት አለባቸው። ከዚያም የትራንስፖርት አገልግሎት ከአጎራባች ክልሎችና ወደ መሃል አገር በማስቀጠል ኢኮኖሚያዊና ማህበራዊ ግንኙነት ነፍስ መዝራት ይጠበቅበታል።

በክልሉ ጦርነቱ የተጎዱትንና የወደሙትን ተቋማትን በመጠገንና መልሶ ማቋቋምም ሌላው ትኩረት ሊሰጠው የሚገባ ተግባር መሆንም አለበት።

ከአጎራባች ክልሎች ጋር የሰላምና የጋራ ልማት ኮንፍረንሶች በማድረግ የሰላም ግንባታ መጀመር ተገቢ ይሆናል።

በፌዴራል መንግሥትና አግባብ ካላቸው አካላት ጋር አወዛጋቢ በተባሉ ጉዳዮች ላይ ፖለቲካዊ ድርድሮችን በማካሄድ ለችግሮች ዘላቂ መፍትሄ መስጠት ይገባል።

ለዘላቂ ሰላምና ዕድገት እርቅና ይቅርታ አስፈላጊነትን ማሰብም ሌላው ትኩረት ሊሰጠው የሚገባ ጉዳይ ቢሆን መልካም ነው።

በአገር ደረጃ የተቋቋመው አገራዊ ምክክር ኮሚሽን በክልሉ ሥራ የሚጀምርበትን ሁኔታ ማመቻቸት አስፈላጊ ነው። በዚህም ዳግም ወደ ጦርነትና ደም መፋሰስ የሚያስገቡ ችግሮች መቼም እንዳይከሰቱ ማድረግ ያስፈልጋል።

ምክክሩ በተለይ በክልሉ ኢትዮጵያውያን ባልሰለጠነ መንገድ በመጓዝ በዓለም ማህበረሰብ ዘንድ ከሚያሳፍራቸውና ከሚያሸማቅቋቸው የጦርነት አባዜ በመውጣት ችግሮቻችን በውይይትና በመነጋገር መፍታት እንደምንችል ለዓለም ምናሳይበት ወቅት ነው።

ክልሉ በአገራዊና ክልላዊ የልማት ሥራዎች ተሳትፎውን ማጠናከር አለበት። በግብርና፣ በኢንዱስትሪና በሌሎች ዘርፎች በስፋት መንቀሳቀስ መጀመር አለበት።

ክልሉ በተለይ በተፈጥሮ ሀብት ልማትና ጥበቃ ያሳየውን ሞዴል በአረንጓዴ ዐሻራ ንቅናቄ በማጀብ የሰው ልጆች ህልውና ስጋት የሆነውን የአየር ንብረት ለውጥ ሚናውን መጫወት ይጠበቅበታል።

ኢትዮጵያዊነት

ትግራይን ያላካተተ ትናንት አልነበረም፤ ዛሬም የለም፤ ነገም አይፈጠርም። ባለፉት ሁለት ዓመታት በተፈጠሩ ችግሮች የዚህ ኩሩና ነጻነቷን አስከብራ የኖረች አገር ዜጎች መሆናችንን ለጥያቄ ሊቀርብ አይገባም።

የኢትዮጵያ መሠረቶች አንዱ የሆነው ትግራይ አገራዊ አንድነትን በሚያጠናክሩ ጉዳዮች ላይ ንቁ ተሳታፊ ለመሆን ጥረቱን ማጠናከር አለበት።

ኢትዮጵያዊነትን ለድርድር የማያቀርብ አስተማማኝና ዘላቂ አገራዊ አንድነትን ማጠናከር ዋነኛው ተግባር መሆን ይገባዋል። ያለመተማመንና ጥርጣሬ መኖር የለበትም።

ከዚህም በላይ ኢትዮጵያ በአፍሪካ ቀንድና በአህጉሩ ሞዴል ሆና እንድትቀጥል ሚናውን መጫወት ይጠበቅበታል።

ኢትዮጵያውያን

ኢትዮጵያውያን በጦርነቱ የተጎዱ አካባቢዎችን መልሶ ለማቋቋምና ለመገንባት የጋራ ርብርብ በማድረግ በደም የተሳሰረውን፣ ያለውን የሚያካፍለውን፣ በኅዘንና በደስታ የማይለያየውን፣ ድህነትና ኋላ ቀርነት የታገለው ሕዝብ የአንድነትና የአብሮነት የማይበጠስ ግንኙነት ማጠናከር ይገባናል።

በተለይ በትግራይ ክልል የሚገኙ ወገኖቻችን ባልተፈለገ መንገድና በማይጠበቅ ሁኔታ ችግር ውስጥ ቆይተዋል። የአማራና የአፋር ክልሎች በተመሳሳይ ሁኔታ ውስጥ ነበሩ። እናም በችግር ውስጥ የቆየውን ሕዝብ ለመርዳትና የወደሙና የፈራረሱ ለማቋቋምና መልሶ ለመገንባት ዋነኞቹ ባለቤቶች እኛ ስለሆንን ክንዳችን አስተባብረን መነሳት አለብን።

የውጭ መንግሥታት ዓለም አቀፍ ተቋማት ድጋፍ የማይናቅ ቢሆንም፤ የራሳችን አቅም በማስተባበር ታሪክ መሥራት ስለሚቻል።

ትናንት ስንጣላ ዱላ ያቀበሉ ወገኖች መቼም የምንገናኝ ስላልመሰላቸው ሊያለያዩን ሞክረው ዳር ቀርተዋል ስንታረቅ ደግሞ ተደንቀዋል፤ ተገርመዋል፤ አፍረዋል።

ታዲያ ፕሪቶሪያ የተደረሰው ስምምነት ዓለምን በማስደነቅ ኢትዮጵያውያን የማንነጣጠል መሆናችንን አሳይተናል። ስምምነቱን ተከትሎ የተከናወኑ ተግባራትም አድናቆትና አጀብ ማሰኘታቸውን ቀጥለዋል።

ይህንን በዘመናችን እየተመዘገበ ያለውን ድንቅና አስገራሚ ታሪክ በዳግም ግንባታና በመልሶ ማቋቋም በመድገም ኢትዮጵያውያን ዛሬም አንድነታችንን ማሳየት ይጠበቅብናል።

‘’የዘመድ ጥል፤ ከሥጋ ትል’’ እንዲሉ ‘’ኢትዮጵያዊ ኢትዮጵያዊነቱን፤ ነብር ዥንጉርጉነቱን አይለቅም’’ እንደተባለውም በመደማመጥና በመግባባት እንኳን የአገራችንን የሌሎች አገሮች ችግሮችንና ቀውስ መፍታት እንችላለን። ጎረቤቶቻችን ችግር ውስጥ ሲወድቁ ማግባባት እንደቻልንም ማስታወስ ተገቢ ነው።

ኢትዮጵያ የአፍሪካ የነጻነት ቀንዲል ብቻ ሳትሆን፤ በመልካም ተግባራት እንቅስቃሴዋ የአፍሪካ ሞዴል ሆና መቀጠል እንደምትችል በተግባር ታሳያለች።

 ከብርሃኑ ተሰማ/አዲስ አበባ/

አዲስ ዘመን  ጥር 16 ቀን 2015