የሕይወትን ቅመም የምንፈልግበት መንገድ ብዙዎቻችንን ወደተለያየ የሙያ መስክ ያስገባን ይሆናል። ነገር ግን ያለፍላጎታችንም ሙያዎችን መርጠን ልንገባ የምንችልበት አጋጣሚ ብዙ ስለሆነ ደስታችን ውስንነት እንደሚኖርበት እሙን ነው። ሕይወት መስመራችንን ስትጠቁመን ሠርተን መኖር ስላለብን ብቻ የምንመርጣቸው መስኮች ይኖራሉ። እናም በዚያ ውስጥ ሆነን ዓመታት ያልፋሉ። ጊዜያትም ይነጉዳሉ። የፈለግነው ላይ የማንደርሰውም ከዚህ የተነሳ ይመስላል።
የሙያ ምርጫችን ልጅነታችን ላይ የፈለግነው ከሆነ ደግሞ ዘላለም ደስተኛ እንሆናለን። ምክንያቱም ስኬታችንን እንደፈለገን ልንመራውና ልናገኘው እንችላልን። ለአዳዲስ ፈጠራና ሁነቶች ተቀባይነታችንም የሰፋ ይሆናል። ምክንያቱም ህልማችንን ለማሳካት የማንቆፍረው ድንጋይ የለምና። የዛሬው የሕይወት እንግዳችን ለዚህ ጥሩ ማሳያ ናቸው። ከልጅነታቸው ጀምሮ ውትድርና ሙያቸው እንዲሆን ይፈልጋሉ። ሕልማቸውም አባታቸውን መተካት ነበር፤እንዳሰቡትም ፈጽመውታል። ከዚያም አልፈው ልጆቻቸውን ተከታይ አድርገዋቸዋል።
እንግዳችን ባሻ ዳምጠው ገብረሕይወት ይባላሉ። በውትድርና ሙያ ረጅሙን የሕይወት ክፍል አሳልፈዋል። እንደውም ወጣትነታቸውን በሚገባ የሠሩበት ቦታ እርሱ እንደሆነ ይናገራሉ። ለማንም አልታዘዝ ያለው ማንነታቸው በዚያ ተቀጥቷል፤ ሥርዓትንም ተምሯል። እናም ይህንን ቦታ ‹‹ትምህርት ቤት ብቻ ሳይሆን የዛሬ መኖሬ ምክንያት ነው›› ይሉታል። ከዚህ ልምዳቸው በመነሳትም ሰዎች በተለይ ወጣቶች ራሳቸውን ለማየትና አገራቸውን ለመውደድ ይጠቀሙበታል የሚሉትን ብዙ ሀሳቦች በሕይወታቸው አካተው ነግረውናልና ትማሩበት ዘንድ ጋበዝናችሁ።
የአባቱ ልጅ
ባሻ ዳምጠው ተወልደው ያደጉት በቀድሞ ትግራይ ጠቅላይ ግዛት መቀሌ ከተማ ሲሆን፤ በ1935 ዓ.ም ይህችን ምድር ተቀላቅለዋል። ለዚህ ደግሞ አባታቸው ማይጨው ዘማች መሆናቸው በቦታው ላይ እንዲወለዱና እንዲያድጉ አድርጓቸዋል። በዚህም ከትግራይ የወጡት የስምንት ዓመት ልጅ ሳሉ ነው። በእርግጥ ይህም ቢሆን በአንድ አጋጣሚ የሆነ ነው። አባታቸው ከተወለዱበት አካባቢ ከአንድም ሰባት ቤተሰብ ሞቶ በመረዳታቸው ወደ ትውልድ ቀያቸው አቀኑ። ነገር ግን መመለስ አልቻሉም ነበር። ትንሹ ዳምጠውም አብረዋቸው ስለነበሩ በዚያው ቀሩ። እናታቸው ግን አካባቢያቸውን ለቀው መሄድ አልፈለጉምና ልጅና እናት ተለያይተው እንዲኖሩ ሆነዋል። በእንጀራ እናትም የማደጋቸው ምስጢር ይህ ነው።
እናታቸውን በጣም የሚወዱት ባለታሪካችን፤ እስከ ስምንት ዓመታቸው የነበረው የልጅነት ጊዜያቸው እጅግ ጣፋጭ ነበር። ደስታቸውን ያጣጣሙበትና ተምቤን ድረስ በመሄድ ብዙ ትዝታ ያፈሩበት እንደነበር አይረሱትም። በተለይም በአያቶቻቸውና በእናታቸው ቤተሰቦች የሚደረግላቸው ነገር ዘላለም ከአዕምሯቸው የማይጠፋ ነው። ሁሌም ቢደገምልኝ የሚሉት አይነትም ነው። ነገር ግን አልሆነም። ምክንያቱም እናታቸው ከአጠገባቸው የሉም። የሚተዳደሩትም ሆነ የሚኖሩት በእንጀራ እናት ነው። አባታቸው በጣም ይንከባከቧቸዋል። ነገር ግን በቤት ውስጥ ብዙም ስለማይውሉ እንጀራ እናታቸው ብዙ ስቃይን ታበዛባቸው ነበር። በዚህም በመማረራቸው የተነሳ አንድ ቀን እግሯን እንደሰበሩት አይረሱትም።
ለእናታቸው የመጀመሪያ ልጅ በመሆናቸው ደስተኛ መሆንን እንጂ ስቃይን አያውቁም። በዚህም የእንጀራ እናታቸው በምታደርገው ነገር በትንሹም በትልቁም ይማረሩም ነበር። በዚህም ኃይለኛና ተደባዳቢ ልጅ ሆኑ። ትንሽ ከነኳቸው ልጆችን ሁሉ ይደባደባሉ። እንደውም መምህር ጭምር የደበደቡበት ጊዜም እንደነበር ያስታውሳሉ። ይህ ደግሞ ማረሚያ ቤት እንዲመላለሱ አድርጓቸዋል። በተደባዳቢነታቸውም ማረሚያ በየጊዜው የሚገቡበት ቤታቸው ነበር። በዚህም የግንደበረት ቆይታቸው ብዙ ነገር የተደበላለቀበት እንደነበር ያነሳሉ።
ፈረስ ጉግስና የገና ጨዋታ በጣም ይወዳሉ። ለጨዋታ በወጡበት ሰው ሳይፈነክቱ አይገቡም። ይህ ደግሞ ለእስር ይዳርጋቸዋል። ግን ወደውት የሚያደርጉት ስለሆነ ምንም አይመስላቸውም። ይሁን እንጂ ለአባታቸው እዳ ሆነውባቸው ነበር። ምክንያቱም በየጊዜው ዋስ እየሆኑና ለተበዳዮች ካሳ መክፈሉ ያማርራል። ልጃቸው ስለሆኑ ብቻ ነው የሚያደርጉት። አንድ ቀን ግን ይህም ቢሆን መሯቸዋል። ቤቴ እንዳይመጣ ያሉበት ጭምር ነበር። ጉዳዩ መምህራቸውን የደበደቡበት አጋጣሚ ሲሆን፤ ትምህርቱንም እንደማይቀጥሉበት ያውቃሉና የደረሰበት ይድረስ አሏቸው። እርሳቸውም ቢሆን ችግር ፈጣሪነታቸውን ተረድተውታልና ወደ ቤትም ሆነ ወደ ትምህርት ቤት ሊገቡ አልፈለጉም። በዚህም ቦታውን ለቀው ወጡ።
ማረሚያ ቤት በተለይም ለወንድ ልጅ ብዙ ነገር የሚያቃልልና የሚያራግፍ ነው። በንብረት፣ በሕይወትና መሰል ነገር የመጣን ሁሉ ያስቆማል የሚሉት ባለታሪካችን፤ በዚያ በቆዩባቸው ጊዜያት ትልቅ ትምህርት እንዳገኙና የዛሬውን መስመራቸውን እንዲይዙ እንዳደረጋቸውም ያወሳሉ። ከአባታቸው የወረሱት የወታደርነት ሙያም እውን የሆነው በዚህ ምክንያት እንደሆነ ይናገራሉ። በእርግጥ ሙያውን ይወዱታል፤ የልጅነት ሕልማቸውም ነው። ግን በደንብ ያወቁትና የተረዱት በማረሚያ ቤት ያገኙት ልምድ ሲታከልበት እንደሆነ ያስረዳሉ።
እህታቸው ጋር በአምቦ ከተማ ለትንሽ ጊዜ ቆይተውም ነበር። ይህ ደግሞ ሌላ እድል የሰጣቸው ነው። የመወደድና ደስተኛ የመሆን። ነገር ግን እንደወታደር ቤቱ ምንም እንደማይሆንላቸው ያስታውሳሉ። ምክንያቱም ይህ ቤት የእናት ቅጣት፣ የእናት እንክብካቤና ፍቅር ያለበት ነው። በዚያ ደግሞ ዘላለም መኖር ደስታን እንጂ ኃዘንን አያመጣም። እናም በዚያ የቆዩበት ጊዜ ከስምንት ዓመት በፊት ከእናታቸው ጋር ያሳለፉትን ጊዜ እንደሚያስታውሳቸውም ይናገራሉ።
ባሻ ዳምጠው፤ አባታቸውን ሲያገለግሉ ለጉልበታቸው ሰስተው አያውቁም። ከትምህርት ውጪ ባለው ጊዜያቸው በረሃ ወርደው እንጨት ይሰብራሉ፤ ውሃ ከርቀት ተመላልሰው ይቀዳሉ፤ ቤት በሳር ስለሚሠራ ሳሩን ከማጨድ እስከ መከመርና ቤቱን መሥራት ድረስ የእርሳቸው ኃላፊነት እንደሆነ አስበውም የሚተጉ ናቸው። እንደውም ‹‹እንደእኔ ይህንን ያህል የሚሠራ የለም›› ይላሉ። ምክንያቱም በቀን ውስጥ ጊዜ ካላቸው እስከ አራት ሸክም ያህል ይከምራሉ። በዚያ ላይ ለከብት የሚሆንም ሳርም በብዛት ያመጣሉ። ነገር ግን ይህ ሁሉ አገልግሎታቸው በአባታቸው ትልቅ ቦታ ቢኖረውም በእንጀራ እናታቸው እንደእገዛ አይታይም። የአባታቸውም ቢሆን በነበራቸው ኃይለኝነት ምክንያት ትኩረት ተነፈገው። ስለዚህም በዚያ ቤት የነበራቸው ትዝታ የውሃ ሽታ እንደሆነ ያስባሉ።
ስምንትን ያልዘለለው ትምህርት
ከትምህርት ጋር የተዋወቁት በቄስ ትምህርት ነው። ትምህርቱ በግዴታ የሚሄዱበትና ውለው የሚገቡበትም ቢሆን ብዙ ነገርን አስተምሯቸዋል። የጉብዝናቸው ምንጭም ሆኖላቸዋል። በተለይም አንደኛ ክፍል ሲገቡ ከሁሉም ተማሪ የተሻለ አቅም ነበራቸው። ከዚያም በኋላ ቢሆን የደረጃ ተማሪነታቸውን ማንም አልነጠቃቸውም። በራሳቸው ባህሪ ችግር እንዳልሆነ አደረጉት እንጂ። ይህም ትምህርታቸውን ሲያቋርጡ የሆነው ነው።
በግንደበረት አንደኛ ደረጃ ትምህርት ቤት ትምህርታቸውን የጀመሩት ባሻ ዳምጠው፤ እስከ ስምንተኛ ክፍል ያለውን ትምህርታቸውን የተከታተሉት ከዚሁ ትምህርት ቤት ሳይወጡ ነወ። ከዚያ በኋላ ያለው ጊዜያቸው ያለፈው በውትድርናው ሙያ ውስጥ ነበር። ሁሉም ሰው መደበኛውን ትምህርት ካልተከታተለ አልተማረም እንደማይባል ሁሉ እርሳቸውም መደበኛውን ወደ ትምህርት መስክ ቀይረውት እንዲማሩ ሆነዋል።በውትድርናውም ውስጥ በርካታ የስልጠና አይነቶችን በመውሰድና በመመረቅ አገራቸውን አገልግለውበታል።
ከስምንተኛ ክፍል በኋላ ላለመቀጠላቸው ምክንያቱም አሁንም አትንኩኝ ባይነታቸው ሲሆን፤ ዱላ ወዳድነታቸው ትምህርቱን እንዲያቋርጡት አድርጓቸዋል። መነሻው ደግሞ ከርዕሰ መምህሩ ጋር በጋራ በወደዷት ልጅ መጋጨታቸው ነው። ዘልፈዋቸው በብዙ ሰዎች ፊት አዋረዷቸው፤ ተደባደቡም። በዚህም ለእስር ተዳረጉ። ከእስር ሲፈቱ አባታቸውም አንቅረው እንደተፏቸው ተረዱ። ከማኅበረሰቡም ጋር ቢሆን በዚያ ሁኔታ እንደማይቀጥሉ አወቁ። በዚህም ትምህርታቸውንና ያደጉበትን ቀየ ትተው ወደ አዲስ አበባ ተሰደዱ።
አዲስ አበባ አክስታቸው ልጅ ጋር አረፉና ከተወሰነ ጊዜ በኋላ ወጣ ብለው ጓደኞቻቸውን ለመጠየቅ ወደ ወታደር ካምፕ አመሩ። ጊዜው ደግሞ ውትድርና የሚመለመልበት ነበር። በዚህም ጓደኛ ለመፈለግ የሄዱት ባለታሪካችን፤ የልጅነት ህልማቸውን አገኙት። አቋምና ቁመናቸው ለውትድርናው የተመቸ በመሆኑም በቀጥታ ነበር የተመለመሉት። ሆኖም ፈተና ነበረው። ይህም ቢሆን ለእርሳቸው ቀላል ነበረና ከተመረጡ ሁለት ሰዎች መካከል አንዱ ሆኑ።
ውትድርናው ውስጥ ከገቡ በኋላ የተለያዩ ስልጠናዎችን የወሰዱ ሲሆን፤ የመጀመሪያው መሠረታዊ የውትድርና ትምህርት ነው። ከዚያ ተምሮ ማስተማር ስልጠና አዋሽ አርባ ገቡ። በነበልባል ክፍለ ጦር ውስጥም በመሆን በማመላለሻ ትምህርት ቤት በልዩ ልዩ ሕጎችና ፖሊሳዊ ትምህርት ሰለጠኑ። ቀጥለውም የመሣሪያ ትምህርትና ልዩ ልዩ የጸረ ውንብድና ስልቶችን በመማር ተመረቁ። የፈጥኖ ደራሽ ፖሊስም ስልጠናንም እንዲሁ ወስደው ተመርቀዋል። የአሽከርካሪነት ትምህርትም ተምረዋል።
ሥራና ጅማሮው
መጀመሪያ ከሥራ ጋር የተገናኙት በወሰዱት ትምህርት ለማሰልጠን ደብረ ዘይት ለምለም ጣቢያ ውስጥ ነው። አጭር ወር የቆዩበትም ቢሆንም ብዙዎችን አፍርተውበታል። ከስምንት ወር በኋላ ደግሞ የአገሪቱ ሁኔታ የተረጋጋ ስላልነበር ወደ ዘመቻ ገቡ። ይህም የሶማሊያ ሰርጎ ገብ ገባ በሚባልበት ጊዜ መሆኑ ነው። እናም ጓድ መሪ ወይም አዋጊ ነበሩና ወራሪውን ለመመከት በባቡር ተጭነው ጦሩን ተቀላቅለው ተጓዙ። ከባቡሩ ከወረዱ በኋላም መንገዱን እያጠሩ ሁርሶን ይዘው እስከ ድሬዳዋ ዘለቁ።
አሁንም በአይሻ ደዎሌ በኩል ሰርጎ ገቦች ታይቷል ሲባሉ ሥራቸው አገርን ከወራሪ መታደግ ነውና ጓዛቸውን ጠቅልለው ተነሱ። የእለት ሥራቸውን መከወንም ጀመሩ። እስከ አዲጋላም በመሄድ ነጻ የማውጣቱን ተግባር ፈጽመዋል። ወደ ሐረርም በመዞር ይህንኑ ተግባራቸውን ሲከውኑ ቆይተዋል። አሁንም ‹‹ጎዴ ዋቢ ሸበሌ ተያዘ፤ ጦሩ የሚጠጣው ወሃ የለውም›› ሲባሉ ወደዚያው በማምራትና በርካታ ትግሎችን በማድረግ የወገንን ኃይል ለድል አብቅተዋል። ይሁን እንጂ መልሶ ማጥቃት ሲጀመር ግን ለእርሳቸው ጥሩ እድል አልገጠማቸውም። ምክንያቱም ክፉኛ ተጎዱ። እግራቸውም እጃቸውም ተመታ። በዚህም ውጊያውን ትተው ወደ ሕክምና እንዲገቡ ተገደዱ።
መጀመሪያ ሕክምና የተደረገላቸው በድሬዳዋ ከተማ ሲሆን፤ የሚቻል ግን አልነበረም። በዚህም ወደ ሐረር ተወሰዱ። ችግሩ በዚህም ቢሆን የሚፈታ አልነበረም። ምክንያቱም ቁስሉ በጣም አመርቅዟል። ሕክምናው ከባድ በመሆኑ ሪፈር መባል ግድ ነውና ወደ አዲስ አበባ ተላኩ። ዓመት ያህል ተሰቃይተውም ነው ማገገም የቻሉት። አገራቸው ሁሌም በውስጣቸው ያለች በመሆኗ ከዳኑም በኋላ መቀመጥን ሳይመርጡ በቀጥታ ወደ ሰሜኑ ክፍል በማምራት ጦሩን ተቀላቀሉ።
አገራቸውን እስከሞት ድረስ ለማገልገል ቁርጠኛ የሆኑት እንግዳችን፤ ከጓዶቻቸው ጋር በመሆን ብዙ የፈተና ጊዜን አሳልፈዋል። ይሁን እንጂ ያለባቸው ጉዳት ገና ብዙ ማገገምን ይፈልጋልና ቦታውን ለቀው እንዲወጡ ነገሮች ተመቻቹላቸው። ለዚህ ደግሞ ብርጋዴር ጄኔራል ታሪኩ ዓይኔ የሚባሉ መኮንን እጅግ ጥሩ ነገር ፈጥረውላቸዋል። ሁኔታቸውን ተመልክተው ወደ አዲስ አበባ እንዲመለሱም ያደረጓቸው እርሳቸው ናቸው።
በእርሳቸው ምትክ ሌላ ሰው እንዲመጣ ተደረገና በጊዜው ሙሉ አስር አለቃ ስለነበሩ በአዲስ አበባ ሁነው በነበልባል የጦር ክፍል ውስጥ እንዲሠሩ ተደረገ። ወቅቱ ለእርሳቸው ጥሩ እረፍትን የሰጣቸው እንደነበር ያስታውሳሉ። የተወሰነ ጊዜ በዚህ ከሠሩ በኋላ ደግሞ ወደ ምድር ጦር ተዛውረው በተለያየ ክፍል ውስጥ እንዲሠሩ ሆኑ። ለአብነት ያህል ከሠሩባቸው ክፍሎች ውስጥ የድርጅት መምሪያ ኃላፊ፣ የሹፌር ኮርሱን ጨርሰው ሲመጡ ደግሞ ስምሪት ክፍል ኃላፊ ሆነው የሠሩባቸው በዋናነት ይጠቀሳሉ።
እስከ 1982 ዓ.ም ድረስ ከውትድርናው መስክ ያልተለዩት ባለታሪካችን፤ የጡረታ እድሜያቸው ሳይደርስ ነው ጡረታ ለመውጣት ፈቃድ የጠየቁት። ለዚህ ምክንያቱ ደግሞ የአንዳንድ ኃላፊዎች ያልተገባ ጫና እንደነበር ያስታውሳሉ። በተለይም ከሁለት ጄኔራሎች ጋር በምንም መልኩ መግባባት አለመቻላቸው ሥራቸውን እንዲያቆሙ አስገድዷቸዋል።
እርሳቸው ኃይለኛና ለእውነት የቆሙ እንጂ ለማንም የማያጎበድዱ ሰው ናቸው። በዚህም ስህተት ካዩ ‹‹አይሆንም›› ከማለት አይቆጠቡም። ይህ ነገር ያልተመቻቸው ኃላፊዎች ደግሞ ብዙ ተንኮል አሰቡባቸው። በእያንዳንዱ ነገር እየተከተሉም ይኮረኩሟቸው ጀመር። የመጨረሻው የሆነውም ነገሮችን ሁሉ አስበውና አሰላስለው ውሳኔ እንዲሰጡ ያደረጋቸው ነው። ይህም ኃላፊ ሆነው ሳለ በሹፍርናው ተገደው የሄዱበት ጉዞ ሲሆን፤ ከኋላቸው ‹‹እናንተ ጋር እንዲሠራ›› የሚል የዝውውር ደብዳቤ ተልኳልም። ሆኖም ደብዳቤው የደረሰው ቀደም ሲል ያስተማሩት ልጅ ጋር በመሆኑ እርሳቸውን አልጎዳቸውም።
ጭነው የሄዱትን ካራገፉ በኋላና ንብረት መረከቢያው ደብዳቤውን እጃቸው እንዳስገቡ ደስታውን ሊገልጽላቸው የጠራቸው የቀድሞ ተማሪ፤ ነገሩን ሲያስረዳቸው በጣም ደንግጠው እንደነበር አይረሱትም። ነገር ግን ልጃቸው ስለነበር ሁኔታውን በሚገባ አስረዱትና ነገሩ እዚያው አከተመ። እርሳቸውም አዲስ አበባ ተመለሱ። ኃላፊያቸው ጋር ገብተውም ጡረታ መውጣት እንደሚፈልጉ ተናገሩ። ቦርድ መውጣት የሚችሉ ሰው እንደሆኑ ጉዳታቸውን አሳይተው አስረዱ። በጊዜው ኃላፊው ሊቀበሏቸው አልወደዱም ነበር። ምክንያቱም አቅማቸውን በሚገባ ያውቁታል፤ የከፈሉትን መሰዋዕትነትም ይረዱታል። ስለዚህም በተሻለ ገንዘብ መውጣት እንዳለባቸው ስላመኑ አይሆንም አሏቸው። ይሁን እንጂ አልበገርም ሲሏቸው ሀሳባቸውን ለውጠው ለጦር ኃይሎች ሆስፒታል ተጽፎላቸው ውጤቱ እስኪመጣ በዚያው እንዲሠሩ አደረጓቸው። ከውጤት በኋላም ጡረታቸው ተረጋገጠ።
ሥራ በቃኝ የማይሉት ባሻ ዳምጠው፤ ከውትድርናው ቢወጡም ከመሥራት አልቦዘኑም። በዚያ ላይ ጥንካሬያቸውና የሥራ አቅማቸው እንዳለ ስለነበር በብዙ ነገር አግዟቸዋል። እናም በቀጥታ በግለሰብ ደረጃ ተቀጥረው በሹፍርና ማገልገላቸውን አጧጧፉት። በየክፍለ አገሩ የጭነት መኪና ይዘው ያገለግሉም ነበር። መንጃ ፈቃዳቸውን ጎን ለጎን አሻሽለው ደግሞ ከባድ መኪና ያዙ። እስከ ጅቡቲ ድረስ በመሄድም ሥራዎችን ይከውኑ ነበር። አሁን ከሥራ ከለቀቁ አስር ዓመት አልፏቸዋል። በጡረታ ገንዘባቸው ላይ የልጆቻቸው እገዛ ተደምሮበት ጥሩ ኑሮ ያስኖራቸዋል። በብዙ ቤተሰብ የባረካቸውን ፈጣሪን አጥብቀው የሚያመሰግኑት ባሻ ዳምጠው፤ 14 ልጆች፤ 27 የልጅ ልጆች እና 13 የልጅ ልጅ ልጆች አሏቸው። ቅድመ አያት ድረስ ስለዘለቁም ደስተኛ ሆነዋል።
ከአባት እስከ ልጅ ልጅ
የቀድሞ ሠራዊት ባልደረባ የሆኑት እንግዳችን፤ ውትድርና የትዕግስት መገኛ፣ የሥነ ምግባር መገሪያ፣ በሁሉም ዘርፍ እውቀትን መገብያ ነው ይላሉ። የተፈጥሮ ቦዘኔ ካልሆነ በስተቀር ወታደር ቤትን የቀመሰ ስልጡን የማይሆንበት ምንም ምክንያት እንደማይኖርም ራሳቸውን አብነት አድርገው ያነሳሉ። በተለይም በአገር ወዳድነት ዙሪያ የማይሰበር ማንነት የሚሰጥ እንደሆነ ያምናሉ።
ወታደርነት አርቆ አስተዋይነትን የምንላበስበት ማሕጸን ነው ባይም ናቸው። ለዚህም ምክንያት የሚያደርጉት በሙያው ውስጥ ያለ ሰው ሁሉም እኩል እንደሆነ ያስባል፤ ሁሉም ለአገሩ ይታገላል፤ እስከ ሞት ድረስ መሰዋዕትነትን ይከፍላል ተብሎ የሚታመንበት መሆኑን ነው። በዚያ ደም ላይ ተረማምዶ መክበር የሚታሰብበት ሳይሆን አገርን ወደ ፊት የማስቀጠል ራዕይ የሚሰነቅበትም እንደሆነም ያስባሉ። ይህ ደግሞ ለስሜት ሳይሆን ለሕዝብ እንዲገዛ የሚያደርግ ነው። ቅድሚያ ለራስ ሳይሆን ለአገር የሚያስብልም ቤት ነውም ይላሉ።
ውትድርና በአድር ባይነት የሚገባበትና የሚሠራበት ሳይሆን በፍቅር ተማርኮ በፍላጎት የምንሰማራበት ሙያ ነው። ያ ስለሆነም አባቶቻችን ያልተደፈረች አገርን አስረክበውን የዛሬውን ኑሮ እንድናጣጥመው አድርገውናል የሚሉት ባለታሪካችን፤ ይህና መሰል መለያ ባህሪው ግን አሁን ላይ በብዙ መልኩ ተሸርሽሯል። ለዚህ ማሳያው ደግሞ ሆዳምነት ነው። ራስ ወዳድነት በማየሉ ምክንያት ውትድርና ሰልጥን እንኳን ሲባል የሚፈራው ጥቂት አይደለም። ሾልኮ የሚወጣውና ገብቶም ራሱን እንጂ አገሩን የማያገለግለው ጥቂት መሆኑን በብዙ መልኩ እያየነው ነው። ለዚህ ደግሞ ባለእዳዎቹ እኛ ነን የሚል እምነት አላቸው።
በምክንያትነት የሚያነሱትም መልካም ወታደር አላፈራንም የሚለው ነው። አገራዊ ማንነትን ሳይሆን የዘር ማንነትን ስላላበስነው በምንም ተአምር አገሩን ወዶ ሕይወቱን ሊሰጣት አልቻለም። ብሔሩ ሲነካ አመመኝ፣ ፈለጠኝ እያለ ይዘላል፤ መሞትና መሰል ነገሮች ማድረግ ምንም እንዳልሆነ ያስባል። ስለዚህም አሁን ያለው ወጣት ሳይሆን እኛ አገር ተረክበን ያልተንቀሳቀስነው መወቀስ ይገባናልም ይላሉ።
ሥራው ምን መሆን እንዳለበት ሳናመላክተው በተሳሳተ ትርክት የሞላነው ወጣት አገሩን ባይወድ ልንገረምበትም አይገባም። ምክንያቱም አገር ሳይሆን ውጪን ናፋቂ አድርገነዋል፤ ያለውን ሀብትም እንዲጠቀምበት አላበረታታነውም። በተለይም ብዙ ታሪክና ብዙ ሀብት እንዳለው አስረድተን ለሁሉም እንደሚበቃ መክረን ሳይሆን ተቃረን፣ ሊወስድብህ ነው እያልነው በምን መልኩ ጎረቤቱን ሊወድና ሊደግፍ ይችላል። እናም እኛ እንጂ እነርሱ ተጠያቂ አይደሉም ባይም ናቸው።
አሁንም ጊዜው እንዳልረፈደ የሚያነሱት እንግዳችን፤ እያንዳንዱን ችግር ለመፍታት አገራዊ ስሜትን ወደሚያቀዳጀው ማህጸን ውስጥ ሁሉም ዜጋ መግባት አለበት። የብሔራዊ የውትድርና አገልግሎትም ሊጀመር ይገባል። ያን ጊዜ አሸናፊነቱ በወሬ ሳይሆን በተግባር ይረጋገጣል። አገር ወዳድነቱን በመስዋዕትነት ጭምር ያሳያል። ስለሆነም እንደ አገር መሠራት ያለበት ከመማር ማስተማሩ እኩል ውትድርናውን መቀላቀል ያስፈልጋል። ሰው ወደ ሕሊናው እንዲመለስም በብዙ መልኩ ያደርገዋልና ነጻነትና እኩልነት እንዲሁም አገር ወዳድነትን ወደሚፈጥረው ቤት ሁሉም ዓይኑን ማማተርም አለበት ይላሉ።
በአሁኑ ሰዓት አገር ላይ ያንዣበባት የውስጥ ጠላት ብቻ አይደለም። የውጪውም ጭምር ነው። ነገር ግን ይህንን የማይረዳ ወጣትና ወታደር በብዙ መልኩ እናያለን። አውቆ ወታደሩ እንዲያፈገፍግ፣ የወታደሩ ሞራል እንዲነካ የሚያደርግም ጥቂት አይደለም። ለዚህ ደግሞ ምክንያቱ አንድነቱን የሸረሸሩ ነገሮች መፈጠራቸውና ለገንዘብ መስገብገብ መብዛቱ ነው። ስለሆነም ይህንን በሚፈታ መልኩ መንቀሳቀስ ከምንም በላይ ያስፈልገናልም ባይ ናቸው።
እንግዳችን የውትድርና ሙያው ከአባታቸው የተረከቡት ስንቅ ነው። እርሳቸውም ኖረውበት ብዙ ነገራቸውን የገነቡበት ብቻ ሳይሆን ልጆቻቸውንም ያስተማሩበት ሙያ ሆኗል። ማለትም ሙያውን እንዲወዱት አድርገዋቸዋል። ሁለቱ ልጆቻቸው በሙያው ውስጥ ተሳትፈዋል። አንዱ 20ኛ ኮማንዶር ክፍለ ጦርና ሌላው ስፓርታ ሆኖ በባድሜ ውጊያ እስከመቁሰል ደርሷል። ስለዚህም አገር በውትድርና ሙያ ይገነባል የሚሉትም ለዚህ ነው።
ወቅታዊ ሁኔታው በእርሳቸው ዓይን
አሁን ከአለንበት ችግር ለመውጣት ከራስ የጀመረ ሥራ ያስፈልጋል። በጉያችን የምንሸሽገው ወንበዴና አገር ሻጭ ሊኖር አይገባም። ፍም እንደያዝን ልንቆጥረው ያስፈልጋል። ምክንያቱም ራሳችንን መጀመሪያ ሳያነደን ሌላው ጋር አይሄድም። እናም መንግሥት ሳይሆን ሕዝብ የበላይ እንደሆነ አስበን ኃያልነታችንን ከራሳችን ማጽዳት መጀመር ይኖርብናል ይላሉ። መምከር የመጀመሪያ ጉዳያችን ሊሆን እንደሚገባም ያስገነዝባሉ። አልመከርም ካለ ደግሞ ከመንግሥት ጋር በመሆን ጥጉን ማስያዝ እንደሚያስፈልግ ያስረዳሉ። ያን ጊዜ ሆዳሙና አጭበርባሪውን ነጥሎ መምታት እንደሚቻልም ያምናሉ።
የገጠሩ አስተዳደሩን ማረም መጀመሪያ ሕዝብ ከዚያም መንግሥት በብዙ መልኩ ያስፈልገዋል። አጥፊዎች እንዳይመቱ በጊዜያዊ ሆዱ የማይገኙበት ቦታ እየሸሸጋቸው ይገኛልና ይህንን በአንክሮ መመርመር ተገቢ ነው። መጡላችሁ እያለ ቀድሞ የሚነግራቸውን ማስቆም ለመፍትሔው ቁልፍ በር ነው። እናም ሕዝቡ የሚሸሽገውን በመጠቆም መንግሥት ደግሞ ኃላፊዎችን ይዞ ወንጀለኞችን አውጡ በማለት አካባቢውን ማረጋጋት አለበት። በጥቅም የተሳሰረውን በዚህ ሁኔታ ካልሆነ በስተቀር በምንም መልኩ ማስቆም አይቻልም እናም ይታሰብበትም ሀሳባቸው ነው።
ሕዝቡ በዚህ ወቅት ለመተንፈስ እንኳን ተጨንቋል። በጎቹ እየተነዱ፣ ሀብት ንብረቱ እየነደደበትና ልጆቹ ጭምር እየተወሰዱበት ዝም ብሏል። ምክንያቱም ተበደልኩ ቢል ለምን ተበደልኩ አልክ ተብሎ ይገደላል፤ አሊያም ለሌላ የከፋ ችግር እንዲጋለጥ ይደረጋል። ለዚህ ደግሞ በመንግሥት ሥልጣን የተሰጣቸው አካላት ሰፊውን ቦታ ይይዛሉ። ስለሆነም መንግሥት ነገሩን ማጤንና ያስቀመጣቸውን አመራሮች ተጠያቂ ማድረግ አለበት። ሕዝቡ እፎይታ የሚናፍቅበት ጊዜ ሊሆን አይገባም። በቀደሙት ጊዜያት በአውጫጪኝ ጭምር ነገሮች እንዲረግቡ ይደረግ ነበር። አሁን ግን ምንም መፍትሔ አምጪ ነገሮች አይታዩም። ስለሆነም ይህንን ሊተካ በሚችል መልኩ መሥራትና የሕዝቡን ነጻነት መመለስ ያስፈልጋል ይላሉ።
ሕዝብ አሁን የሚፈልገው የመንግሥትን ድጋፍ ብቻ ነው። አለሁልህ ብሎ ከልቡ ከተነሳ ጠላቱንና ወዳጁን በደንብ ያሳየዋል። የአገርንም ጠላት በሚገባ ማውጣት ይችላል። ቤተሰብ የሚጠይቅበት ሁኔታ ላይ እንኳን አይደለም። እናም የእርስ በእርስ ግንኙነቱንና ቤተሰቡን እንዲሰበስብ ሊያግዘው ይገባልም ባይ ናቸው።
መልዕክት
የኢትዮጵያ ሕዝብ አንድነቱ ላይ ጥላ ሊያጠላ የሚፈልገውን ሁሉ መስበር አለበት። ምክንያቱም መቼም ቢሆን ኃይላቸው እርሱ ነው። ወኔያቸውም ሆነ ኑሯቸው ከዚያ ውጪ አይሆንም። ስለዚህም በአንድነታቸው ላለመደራደርና ክፍተት ፈጥረው ሌሎች እንዲጠቀሙበት ላለማድረግ ሁልጊዜ መትጋት አለባቸው። ፍርፋሪ የሚበላ ሰው ብዙ ፍላጎት አለው። በአንድ ነገር አይረካምም። አሁን ለውጪው አካል እኛን ለመሸጥ የሚስማማውም ከዚህ አንጻር ነው። ስለሆነም ነቅተን ተው ተመለስ ልንለው ይገባል። ያ ካልተሳካ ደግሞ መቁረጥ ያስፈልጋል የመጀመሪያ መልእክታቸው ነው።
ሌላው ያነሱት ነገር መንግሥት ስልታዊ ሁኔታን እየተከተለ እንደሆነ የተነተኑት ሲሆን፤ እንደተናካሽ ውሻ እዚያም እዚያም ሊዘል አይችልም ይላሉ። አንዱን አጥርቶ መፍታት አለበት። በዚህ መካከል ደግሞ የሚጠፉ ነፍሳት መኖራቸው አይቀርም። የሚያወናብዱ አመራሮች መፈጠራቸውም እንዲሁ። ይህንን ደግሞ ማስተካከል የሚችለው ሕዝቡ በመሆኑ የእኔ ድርሻ ምንድነው ማለት እንዳለ ነው።
ጽጌረዳ ጫንያለው
አዲስ ዘመን መጋቢት 25 ቀን 2014 ዓ.ም
