ትናንት የወንድሙን አካል ለአሞራና ጅብ ሲሳይ ያደረገውን ከሀዲ ቡድን መግለጽ ከእኛ ይልቅ አብሮ የኖረ የበለጠ ያስቀምጠዋል። ምክንያቱም ኖረውት ስላዩት እርሱን ለመግለጽ እልፍ ቃላቶችን አይደለም የሚጠቀሙት። በአካላዊ፣ በስነልቦናና በተለያዩ ነገሮች ያደረሰባቸውን ጫና እያሳዩ ነው የሚያብራሩት። ከሴራው ብዛት የሆኑትንም ጠንቅቀው ያውቁታልና በቀላሉ ይህ ነው ብለው ማስቀመጥ ይችላሉ። በተለይም ኢትዮጵያዊነትን ከማጥፋት አንጻር የሰሩት አሻጥርና ደባ ምን እንደሆነ ከነበረው ውጭ ሊነግረን የሚችለው መሰለኝ እንጂ ነው ላይሆን ይችላል።
ሠራዊቱ አካባቢ የነበሩት ቢሆኑ ደግሞ የበለጠ ያውቁታል። ምክንያቱም ኢትዮጵያ የምትድነውም የምትሞተውም ሠራዊቷ ከጠፋ እንደሆነ ያልተማረው ጭምር የሚያውቀው ነው። ስለዚህም የኢህአዴግ ሠራዊት ለዓመታት በኢትዮጵያ ላይ የዶለተውንና ያስቀመጠውን ጥላቻ ዘርዝረው የሚነግሩን ከእርሱ ጋር የሠሩ፤ ለአገራቸው የተዋደቁና ዛሬም ለአገራቸው መሰዋዕትነትን ለመክፈል የተዘጋጁ የሠራዊት አባላት ናቸው።
እነዚህ የአገር ከለላዎች በምሽግና በጉድጓድ የተፈተኑ፣ ደማቸውን እያፈሰሱ ለሕዝብ የቆሙና ሕዝብን ያስቀደሙ፤ የሕዝብን ቁስልም ፈጥኖ ያከሙ ወገኖች ናቸው። ነገር ግን ከሥልጣን በላይ አገር የለም የሚለው አረመኔውና አሸባሪው ሕወሓት እንደ ጠላት በተኙበት ገደላቸው። እነርሱ ለእርሱ ጭምር የክፉ ቀን አጋሩ ነበሩ። ለአካባቢው ሕዝብም ቢሆን ለእኔ የሚሉት ሳይኖራቸው ትምህርት ቤት፣ ጤና ጣቢያ የሠሩ ከዚያም አልፈው አንበጣ የሚያባርሩና የአርሶ አደሩን ሰብል የሚሰበስቡ ነበሩ። ግን አገርና ሕዝብ ለምኔ ያለው ጠላት የተለመደ ተግባሩን በሠራዊቱ ላይ አደረገ። ለምን ሆነ ከተባለ ኖረው ያዩት የቀድሞ ሠራዊት አባላት የሕወሓት ልምዱ እንደሆነ ምላሽ ይሰጣሉ ።
ብዙ ግፍን የቀመሱትም የእርሱን ጭካኔ በብዙ መልኩ ይዘረዝሩታል። ከእነዚህ መካከልም ሻምበል መስፍን ጌቱ አንዱ ናቸው። እርሳቸው በአካልም፣ በስነልቦናም የጎዳቸው የቀድሞ ሠራዊት ሲሆኑ፤ ድርጊቱን አሁን የተጀመረ አይደለም ይሉታል። ኢትዮጵያን መጥላትና ማስጠላት የጀመረው ገና ከ1984 ዓ.ም ጀምሮ ነው። በየአቅጣጫው መሬት እየሸነሸነ ሲሸጥ የነበረ ነው። ስለዚህም ሕዝቡ ከመደናገጥ ይልቅ መፋለሙ ላይ ማተኮር አለበትም ባይ ናቸው። ምክንያቱም የእርሳቸው ሕይወት ከወያኔ ጭካኔና ሴራ ጋር ተሳስሮ ያለፈ ነው። እናም ያሳለፉት ጊዜ ለብዙዎች ትምህርት ይሆናልና ለዛሬ የ‹‹ሕይወት ገጽታ›› አምድ እንግዳችን አድርገናቸዋል። ልምዳቸውንም ቅሰሙ ስንል ጋብዘናችኋል።
የአባት ስጦታ አገር ነች
በእነ ሻምበል ቤት ከቤተሰብ ውስጥ ቢያንስ አንድ ሰው ወታደር ይሆናል። ይህ ደግሞ የአገር ፍቅርን ለማሳየት የታተመባቸው ነገር እንደሆነ ያስረዳሉ። ይህን ሙያ የጀመሩት አያታቸው እንደሆኑም ይናገራሉ። ከዚያ አባታቸው ቀጠሉበት። ይሁን እንጂ ጎራቸው የተለያየ ነው። አያት ጣሊያንን ድባቅ ከመቱት መካከል ሲሆኑ፤ አባት ደግሞ የደርግ አመራር ናቸው። ወደ ልጅ ሲሻገር ደግሞ የዛሬው ሻምበል የኢህአዴግ ሠራዊት ሆነዋል። በእርግጥ ይህንን ስያሜ አይወዱትም። የአገር ፍቅር ኖሯቸው ውርስን ከቤተሰባቸው ተቀብለው ወታደር ሆኑ እንጂ ለሕወሓት ማገልገል አገርን ከመውጋት እንደማይተናነስ አይተውት ወጥተዋል።
መጀመሪያ ሲገቡ ቤተሰቡ የሚፈጥርባቸው የአገር ፍቅርና ለአገር መዋደቅ ማንንም የሚያስቀምጥ አልነበረም። ስለዚህም ከአባታቸው በተቃራኒ ቆመው ከሕወሓት ጋር አብረው ለረጅም ዓመታት አገለገሉ። ግን የጠበቁትን የአገር ፍቅር አላገኙበትም። የተነገራቸውንም ማንነት ፈጽሞ አላዩትም። ምክንያቱም ሕወሓት ሲደራጅ ጀምሮ አገር ለማጥፋትና ሕዝብን ለመውጋት የተደራጀ ነው። አገሬ የሚለውንም የሚያጠፋ ነው። ብዙዎችም በዚህ ዋጋ ከፍለዋል። ስለዚህ ሥርዓቱን አንድም በቤተሰብ ግፊት አንድም በወያኔ ስብከት ቢቀላቀሉትም አሰራሩ ግን ምቾት አልሰጣቸውም። ስለዚህም ዓመት ከቆዩ በኋላ ለቀውት ወጥተው እንደነበር ያስታውሳሉ።
ለአገራቸው ሲሉ አካላዊ መሰዋዕትነትን ከሚከፍሉት በተጨማሪ ደብዛቸው ጠፍቶ የሚቀሩት ብዙ እንደነበሩ አይረሱትም። ፊት ለፊት ያለጥፋታቸው ጥፋተኛ ተብለው የሚገደሉትም ቀላል እንዳልነበሩ ያነሳሉ። እናም የኢህአዴግ ሠራዊት መሆናቸው ወጣትነታቸው ብቻ ሳይሆን ሰብዕናቸው ጭምር እንደተበላባቸው ይሰማቸዋል። አገራቸውን በሚፈልጉት ልክና በተረከቡበት መጠን አለማገልገላቸውም በዚያው ልክ ያናድዳቸዋል። አያታቸውና አባታቸው ምን ያህል ለአገራቸው እንደሚንሰፈሰፉ ሲያስቡማ ቀድሞ እንባቸው ነው የሚመጣው። እኛ ምን ሆነን ነው የሚል ጥያቄም ደጋግመው ያነሳሉ። ምን አይነት የጠላት ዘር እንደተዘራ ሲያስቡትም መልስ የሌለው ጥያቄ ይሆንባቸዋል።
እንግዳችን የመጨረሻ ልጅ በመሆናቸው ከጣሊያን ጀምሮ ያሉ የተለያዩ የብር ሽልማቶችን ሳይቀር ከአያታቸው የወረሱ ናቸው። በአካልም ደርሰውባቸው ስለነበሩ ስለአገር ተጋድሎ ብዙ ያወቁም ሆነዋል። ምክንያቱም የጣሊያን ጦርነት ሲታወስ የአገር አሸናፊነትና ጀግንነት ብቻ ነው የሚታወሰው። ስለዚህም የብሔር ክፍፍልን ሳያውቁ ኢትዮጵያን እኔም እጠብቃለሁ በሚል ስሜት ነበር ልጅነታቸውን ያሳለፉት። አባታቸውም ቢሆኑ ለአገራቸው የሚዋደቁ በመሆናቸው ይህንኑ ነው የሚነግሯቸው። ነገር ግን እርሳቸው ሲገቡበት ይህ ነገር የተለየ ሆኗል። አገር ሳይሆን ስልጣንና ሰፈር ነው የበላይ የሆነው። ስለዚህም ልጅነታቸውን ጭምር የበላባቸው ነገር የሕወሓት ሠራዊት መሆናቸው እንደነበር ይናገራሉ።
ሰሜን ወሎ ዞን ዋድላ ወረዳ ቀበሌ 17 ላይ የተወለዱት ሻምበል መስፍን፤ የመሳፍንት ዘር በመሆናቸው ምንም አይነት ሥራ ላይ አይሳተፉም። ምክንያቱም ብዙ ከብትና ጋሻ መሬት ቢኖራቸውም የሚታረሰውም ሆነ የሚጠበቀው በሠራተኛ ነው። ስለሆነ ለእርሳቸው የሚተርፍ ሥራ አልነበረም። ግን በራሳቸው ፈቃድ አንዳንዴ የእርሳቸውን ሥራ ከብቶች ሲመጡ ወደ ማደሪያቸው ያስገባሉ። ጥጃ መያዝንም ሥራቸው ያደርጋሉ። ከዚያ ውጭ ብዙ ጊዜያቸው በጨዋታ ነው የሚያልፈው።
የሰፈር ሰው በአብዛኛው የሚያውቃቸው ምስጋናው በሚለው ስማቸው የሆነው እንግዳችን፤ ስሙን አባታቸው እንዳወጡላቸው ይናገራሉ። ምክንያታቸው ደግሞ እርሳቸው ሲወለዱ ሁሉም ነገር የሞላበትና የተትረፈረፈበት ጊዜ ስለነበረ ነው። እናም አሁን ማመስገን ነው ሥራዬ ሲሉ ምስጋናው አሏቸው። ይሁን እንጂ አያት ይህንን አስቀየሩት። የመሳፍንት ዘር ነህ ሲሉም መስፍን የሚለውን ስም ሰጧቸው። ትምህርት ቤት ያስገቧቸውም እርሳቸው ስለነበሩ በዚህ ስም እንዲጸና ሆኗል።
እንግዳችን ከጨዋታ ሁሉ የሚወዱትም ፈረስ ግልቢያ ሲሆን፤ ጅራፍ ግርፊያም የሚያስደስታቸው ጨዋታ ነው። እንዲያውም ቡሄን መቼም አይረሱትም። ምክንያቱም በሰፈር ተከፋፍለው ምላጭ ጭምር ጫፉ ላይ እያሰሩ ይገራረፉበታል። ግን አይቀያየሙበትም፤ ተደማምተው ጭምር ይተቃቀፋሉ። ያንን ፍቅር ምነው ዛሬም ቢያመጣው የሚሉትም ለዚህ ነው።
ትምህርትና ፈተናው
ትምህርት ለእርሳቸው ሥራ ማግኛ ብቻ ሳይሆን ራስን መለወጫ ነው። በዚህም ትምህርትን የሚያዩት ክፍል ገብቶ በመከታተል ብቻ አይደለም። ከቤተሰብ፣ ከማህበረሰብ የሚወሰደውና የምንማረው ነገር ማንነታችንን፣ መሰረታችንን የሚወስንልን ነው ባይ ናቸው። ስለዚህም ገና አንደኛ ክፍል ሳይገቡ ጀምሮ ነው ልምድን፣ ትምህርትን፣ ፍልስፍናን፣ አካሂድን ከቤተሰባቸውና ከማህበረሰቡ ሲማሩ የቆዩት። በተለይ ስለአገራቸው ጉዳይ መስማት ከምንም በላይ ያስደስታቸው ነበር። ፊደልም ቢሆን የቆጠሩት እዚያው ቤተሰባቸው ውስጥ ሆነው ነው። ከዚያ አያታቸው ጋር ስላደጉ የትምህርትን ጥቅም በደንብ ማወቅ ችለዋልና ትምህርት ቤት ግባ ሲባሉ ምንም አላቅማሙም። የመጀመሪያ ደረጃ ትምህርታቸውን ለመከታተልም ወዲያው ነበር በዚያው በትውልድ ቀያቸው በነበረው ቀበሌ 16 ቋና ተብሎ በሚጠራ አንደኛ ደረጃ ትምህርት ቤት የተመዘገቡት። በትምህርት ቤቱም እስከ ስድስተኛ ክፍል ተከታትለውበታል። ከዚያ ሰባትና ስምንተኛ ክፍልን ደግሞ መቄት ፍላቂት መለስተኛ ሁለተኛ ደረጃ ትምህርት ቤት ተማሩ።
አንደኛ ክፍል ሲገቡ ጀምሮ ጎበዝ መሆን እንዳለባቸው አምነው ጠንክረው የሚያጠኑት ሻምበል መስፍን፤ የአካባቢው ልጅ እንኳን አይደርስባቸውም ነበር። ሁልጊዜ በደረጃ የሚበልጡ እንጂ የሚበለጡም አልነበሩም። ነገር ግን ውትድርናውን ሲቀላቀሉ ይህ ሁሉ ለዓመታት ተቋረጠ። የትምህርት ምዕራፋቸውም በውትድርናው ዘርፍ ቀጠለ። በእርግጥ መማርን የሚያበረታታው መከላከያ ትምህርታቸውን እንዲቀጥሉ አድርጓቸዋል። በሙያው እያገለገሉ እስከ 12ኛ ክፍል እንዲያጠናቅቁ ሆነዋል። ከዚያም በአካውንቲንግ ዲፕሎማ እስከመያዝም ደርሰዋል። ነገር ግን ወረቀቱን መቀበል እንዳልቻሉ አጫውተውናል።
ማን ይናገር የቀበረ ማን ያውራ የነበረ
ገና ኢህአዴግ ወደ ስልጣን ሊመጣ ሲል ነው እርሳቸውም ከመከላከያ ጋር ተቀላቅለው አገራቸውን ለማገልገል የወሰኑት። ይህም 1983 ዓ.ም ማለት ነው። የተለያዩ የውትድርና ስልጠናዎችን ወስደው በሙያው ወደ ማገልገሉ ገቡ። ይሁን እንጂ 1984 ዓ.ም ላይ ተባረው ነበር። ምክንያቱም እርሱ በሚፈልገው መንገድ አልሄዱለትም። እርሱ አጎብዳጅ መሆንን ይፈልጋል፤ አገር የሚያፈርስ ተግባርንም ያለምንም ክርክር የሚቀበል ይሻል። እርሳቸው ደግሞ ከአባቶቻቸው የተማሩት ይህንን አይደለምና አሻፈረኝን አበዙ። ስለዚህም ወህኒ አወረዱና ስቃያቸውን አበዙባቸው። አለፍ ብለውም ድራሽህ ይጥፋ ብለው አባረሯቸው።
በማንኛውም ጉዳይ ላይ ሀሳብ ይሰንዝሩ እንጂ ሀሳባችሁ ተፈጻሚነት ያገኛል የሚል እምነት የለውም። አቋሙን ይዞ የሰውን ማንነት ለመፈተን ነው ውይይት የሚያደርገው ሻምበልም ይህንን አልተረዱምና ፊት ለፊት ተጋፈጡት። ይህ ደግሞ ዋጋ እንዲያስከፍላቸው ሆኗል።
መጀመሪያ ለእስር ነበር የዳረጓቸው። ቀጥለው ስቃዩን አበረቱባቸው። ይህ የሰለቻቸው ሻምበልም ከእስር ቤት ለማምለጥ ወሰኑ።
ዓመት ከቆዩ በኋላም የተለያዩ ግምገማዎች ሲደረጉ ራሴን አድሻለሁ በሚል የተባረሩ የሠራዊቱ አባላትን ዳግም ጠሯቸው። ከእነዚህ መካከል አንዱ ደግሞ ሻምበል መስፍን ነበሩ። የተመለሱት ሥርዓቱ እንደሚለወጥ አምነው አልነበረም። ውስጥ ሆኜ እታገላለሁ በሚል እንደሆነ የሚያብራሩት ባለታሪካችን፤ ያሰቡትን ያህል መጓዝ እንዳልቻሉ ያስረዳሉ። ምክንያቱም ሴረኛው ሕወሓት በብዙ መንገድ ራሳቸውን እንዲጠሉ ያደርጋቸዋል። የዝቅተኛነት ስሜት እንዲሰማቸውም ጭምር ጫና ያሳርፍባቸዋል። ግን በአገራቸው አይበገሬ ናቸውና ቀጥለውበታል።
እነርሱ በነበሩበት ወቅት የኢትዮጵያ መከላከያ ሠራዊት ማለት እንደማይቻል ያጫወቱን ሻምበል መስፍን፤ ሠራዊቱን የድርጅት ሠራዊት ብቻ እንደሚሉት ያነሳሉ። ይህ የሆነበት ምክንያትም የድርጅት አባል ሆነህ ይህንን ለምን ታደርጋለህ ለማለት እንዲያስችላቸው ነው። በዚህም ሠራዊቱ የእርሱ ተከላካይ እንጂ የሕዝብና የአገር ጠበቃ እንዲሆን አልፈቀደለትም ይላሉ። እርሳቸውም በነበሩበት ቴዎድሮስ የሚባል ክፍለ ጦር ውስጥም ይህንኑ ሲያደርጉ እንደነበር የሚቃወመው ደግሞ ሲቀጣ መቆየቱን ይናገራሉ።
ሙያና የሕወሓት ጫና መጀመሪያ ስልጠናን በአዲስ ዘመን ከወሰዱ በኋላ በውትድርናው ዓለም የመጀመሪያ ሥራቸውን የጀመሩት ‹‹ቴዎድሮስ›› በተሰኘው ክፍለ ጦር ውስጥ ነው። ሥራቸው ደጀን፣ መራዊ፣ ፓዊ ውስጥ ዓመታትን አሳልፈውበታል። ከዚያ ቀጥለው ወደ አምቦ የተሻገሩ ሲሆን፤ በወቅቱ አምቦዎች ኢሕአዴግን ለመቀበል ብዙ ችግር ከፈጠሩት መካከል ይጠቀሳሉ። ምክንያቱም አገራቸውን አጥብቀው ይወዳሉ። ስለዚህ ፍልሚያው ከእነርሱ ጋር ስለነበር ወደ እዚያ ተልከው እንዲታገሉ ተደርገዋል። ይህ በብዙ ልፋት ሲጠናቀቅ ደግሞ ወደ አዲስ አበባ ተዛውረው እንዲሠሩ ሆኑ። አዲስ አበባ ላይ በሚሠሩበት ጊዜ የነበሩ የትምህርት ቤት ቃጠሎዎችን ማስቆም ላይ ብዙ ሰርተዋልም። ዛል አንበሳ ሥር ገላ የሚባል ክፍለ ጦር ውስጥም የአገለገሉ ናቸው።
ሕወሓት ሠራዊቱን ይዞ ስልጣኑን ለማስጠበቅ ብቻ ነው የሚሠራው። ሕዝብ፣ አገር የሚለው ነገር ለእርሱ ቦታ አልነበራቸውም። ከላይ የሚሸፍነው እውነት መሰል ብረት ያለውና ውስጥን ቦርቡሮ ጥላቻን የሚቀብር ነው። ማሳመን ላይ ማንም አይችለውም። በዚህም እንቢ ያሉትን በጉልበት ብቻ ሳይሆን በውሸት ሴራ ጭምር አሳምኗል። አሁንም እያደረገ ያለው ይህንኑ ነው ይላሉ።
‹‹በሠራዊቱ ውስጥ የነበረው ወያኔ ያስቀመጠው ግምገማ ነጻነትን የሚጋፋ ብቻ ሳይሆን ራስን የሚገል ነበር። ምክንያቱም መናገሪያ መድረክ አገኘን ብለን የውስጣችንን ስንተነፍስ እንለቀማለን። በደቂቃዎች ውስጥም ታፍሰን ስቃይ ይደርስብናል። ስለዚህም የእነርሱን ሀሳብ ብቻ ደግፎ መናገር ልምድ እንዲሆን ሆኗል። ዝም በማለትም የሚያሳልፉ ብዙ ናቸው። ያው ዝምታም መሰዋዕትነት ቢሆንም›› የሚሉት ባለታሪካችን፤ አገሩን የሚያስቀድም የአመለካከት ችግር አለበት በሚል ከርቸሌ እንደሚገባ ያስታውሳሉ።
በ1986 ዓ.ም ተመለሱ ሲባል የተመለሱት ባለታሪካችን፤ አሁንም በማስመለስ እየተሰራ ያለውን ሥራ ችለው ዓመታትን ተጉዘዋል። በዚህም በ1990 ዓ.ም አሰልጣኝ ተብለው ወደ ብር ሸለቆ ተላኩ። ዓመታትን በዚህ ከአሳለፉ በኋላ ደግሞ ወደ ውርሶ ተዛወሩ። እዚያም በአሰልጣኝነት አገለገሉ። ነገር ግን በሥራቸው ላይ አንድ እንቅፋት ገጠማቸው። ይህም የትግል ዘመን ሲቀመጥ 1991 ዓ.ም ተብሎ መጣ። እስከዛሬ በሠራዊቱ ውስጥ ያገለገሉበት የሥራ ልምድ ውሃ በላው። ከሰሱ፣ ወጡ ወረዱ ግን ማንም ሊሰማቸው አልፈለገም።
የሥራ ልምዳቸው የተዛባባቸው የሠራዊት አባላት 18 ነበሩ። ሆኖም ከእነዚያ ውስጥ በብሔር ተለይተው 13ቱ ድባቅ ተመቱ። አምስቱ የራሳቸው ብሔር በመሆናቸው ነገሮችን አስተካክለው ብቻ ሳይሆን ማዕረግ ጨምረው ስልጣን ሰጧቸው። ይህንን ያዩ እነሻምበልም በወቅቱ ኃላፊ ወደነበሩት አባዱላ ገመዳ አመሩ። ግን እርሳቸውም ቢሆኑ ይህንን ሊፈቱላቸው አልቻሉም። ከዚያ ይልቅ እየሰራችሁ ተከራከሩ ብለው ወደ ትግራይ መካከለኛ ክፍለ ጦር የዘመቻ አሰልጣኝ ሆነው እንዲሠሩ ላኳቸው። ይሁን እንጂ በቦታው ላይ የነበሩት ሃላፊዎች ሊቀበሏቸው አልፈለጉም። እኛ የምንፈልገው ተዋጊ ወይም አመራር እንጂ አሰልጣኝ አይደለም ሲሉ መለሷቸው።
አቶ አባዱላ ዳግም ከኃላፊዎቹ ጋር ተወያይተው ላኳቸው። በዚህም ምድሪቱን ከረገጡ ጀምሮ በላያቸው ላይ እሳት እያነደዱባቸው ዘመቻ ተብለው ዓመታትን አሳለፉም። ይህ ሲሆን ደግሞ ማዕረጋቸውም ሆነ ነገሮች ሳይስተካከሉላቸው እንዲቆዩ አድርጓቸዋል። በትግራይ 28ኛ የሚባል ክፍለ ጦር ውስጥም የሰው ሀብት አመራር ውስጥ ተመደቡ። በዚህ ላይ እየሠሩ ሳለ ደግሞ ጦሩ ፈረሰ። በዚህም 22ኛ ክፍለ ጦርን እንዲቀላቀሉ ሆኑ። በዚህም ይህንኑ ኃላፊነት ይዘው ነው የሠሩት።
በ1996 ዓ.ም የአስር አለቅነት ማዕረግን ከዚያም በ2002 ዓ.ም ምክትል መቶ አለቅነትን የያዙት እንግዳችን፤ በሕወሓት ጊዜ ሰው የሚመራው በብቃት ወይም በችሎታ ሳይሆን በአለው ሽንፈትና እነርሱን የመቀበል አቅም ነው። በዚህም ዓመታትን ለአገሩ ቢዋደቅም ዋጋ አልነበረውም። በስልጠናም ሆነ በአቅም የተሻሉ ሆኖ መገኘት በራሱ ትልቅ ፈተና እንጂ ጥቅም አይኖረውም። ምክንያቱም ያለአግባብ አነሱት እንዳይባል ብዙ ጫና ያሳርፉበታል። ቦታውን በራሱ ጭምር እንዲለቅና ለሌላ እንዲያስረክብም ይገደዳል። በተለይም የሌላ ብሔር ከሆነ የሚደርስበት ጫና በቀላሉ የሚነቀል አይደለም። ከማዕረግ ጋር በተያያዘም የሆነው ይህ ነው። በብዙ ልፋትም ነው ሻምበልነትን ለመያዝ የበቃሁት ይላሉ።
የወያኔ ሠራዊት ለአገራቸው የሚሟገቱ ሠራዊቶችን አምርሮ የሚጠላና እነርሱን ማጨድ የሚወድ ነው። በዚህም በተለይ አማራው ላይ ብዙ ተጫውቷል። መባል በሌለበት ነገር እየከሰሰ ጭምር ሲያሰቃይ ቆይቷል። ለዚህም የሚያነሱት ተኩስ ተበላሽቷል በሚል ተልካሻ ሰበብ ኃላፊውን አውርደው ምንም ላልተማረው ብሔሩና ጓደኛው ማውረሱን ነው። በወቅቱ ኮሎኔልነት ወይም ጀነራልነት በውርስ እንጂ በሥራ ወይም በአቅም የሚሰጥበት እንዳልነበረ ያነሳሉ።
ሲገቡ ወጣትነት አስገድዷቸውና ለውጥ ፍለጋ ብለው እንደነበር የሚናገሩት ሻምበል መስፍን፤ ማገናዘቡ ብዙም ባልነበረበት ጊዜ የተባሉትን እንደሚፈጽሙ፤ የተላኩት ጋር እንደሚሄዱ ያስታውሳሉ። ነገር ግን በነጻነት ከእነርሱ ጋር ለማውራት በብዙ መልኩ አስቸጋሪ እንደሚሆን በቆይታቸው እንዳዩ ያስረዳሉ። ምክንያቱም መከላከያ ነጻነት ያለውና ለአገሩ የሚሞትበት እንደሆነ ቢታወቅም ወያኔ ግን ከዚህ የተለየ ነው። በነጻነት መናገር፣ ለአገር መቆርቆር ድባቅ የሚያስመታበት ሥርዓት ያለው ነው። ሠራዊቱ ላይ ሲፈጸም የቆየውም ይኸው ነው ይላሉ።
‹‹እያንዳንዱ ሴራ ውስጥ ያለው ሰው ሙሉ ለሙሉ በሚባል ደረጃ ያውቀዋል። ነገር ግን መናገርን ይፈራል። ስለዚህም ያገለግል የነበረው ‹‹ማወቁን እናውቃለን ብንናገር እናልቃለን›› በሚል እሳቤ ነው። ከመሞት መሰንበትን ይዘን ለዓመታት እየተሰቃየን የነበረውም ለዚህ ነው›› የሚሉት ባለታሪካችን፤ ምክንያታቸውን ሲያነሱም ለመውጣት እንኳን ስቃይ ያለበት መሆኑን በመጠቆም ነው። ምስጢር ትሸጣለህ ተብሎ መረሸን፣ ከጠፉ ደግሞ ቤተሰብን ማንገላታትና መግደል ያለበትም ነው። በዚህም ሥርዓቱን ፈርቶ፣ ሸሽቶ፣ ተቃውሞ መቆም በሙሉ ችግር ነው። እናም አገር ወዳድ ሆኖ ገብቶ አገር ጠል፤ ጤነኛ ሆኖ ገብቶ በሽተኛ ሆኖ የሚወጣበት የማይነቀል ነቀርሳ ነበር በሕወሓት አገዛዝ ዘመን ሠራዊት መሆን ይላሉ።
የእንግዳችን ሌላው ሥራ ከሙያው ባይርቅም የሠላም ማስከበር ሥራ ነው። ይህም ከ2004 ጀምረው ለ15 ወራት ማለትም ዓመት ከሦስት ወር በዳርፉርም ያገለገሉበት ነው። ከዚያ ሲመለሱ ደግሞ የሙሉ መቶ አለቅነት ማዕረግን አገኙና ዘመቻ ኃላፊ ሆነው በትግራይ አዲ ሀገራይ ውስጥ መሥራት ጀመሩ። በዚያም የስልጠና መምሪያ ኃላፊም ሆነው ነበር። ይሁንና በዚህ ላይ እያሉ አንድም ቀን ሰላም አልነበራቸውም። ምክንያቱም በሆነው ባልሆነው ይወነጅሏቸዋል፤ ሀሳባቸውን የማይደግፉ ስለሆነም በተለያየ መንገድ ይቀጧቸዋል። ይሁን እንጂ ሥራቸው ማዕረግ ከማግኘት አልገድባቸውምና ከፍ እያሉ ሄደው የሻምበልነት ማዕረግን ተቀዳጅተዋል።
በውትድርና ሕይወት ውስጥ ብዙ ነገሮች ፈተና የበዛባቸው ናቸው የሚሉት ባለታሪካችን፤ በተለይም በኢህአዴግ ጊዜ ከአደረጃጀቱና ሹመት አሰጣጡ እንዲሁም አሰራሩ ስርዓት አልበኝነት የሞላበትና ሕግን ያላከበረ በመሆኑ እጅጉን ያማርራል። በዚህም በቀጥታ ለመውጣት አደጋው ከዚህ ይብሳልና አላደረጉትም። ከዚያ ይልቅ የሚወጡበትን መንገድ ያመቻቹ እንደነበር ያስታውሳሉ።
‹‹ውትድርናውን ከተቀላቀልኩ በኋላ የተደሰትኩበት ጊዜ ይህ ነው ብዬ አላስታውሰውም። ምክንያቱም ሙያው የአገር መከታ የሚኮንበትና የሚወደድ ቢሆንም በድርጅትና በሕወሓት ሴራ የተተበተበ በመሆኑ ምሬት የበዛበት ጊዜ እንድናሳልፍ አድርጎናል። አገር የሚለውን ስሜትም ያጠፋብን ነው። ራስን ብቻ ማስቀደም ላይ እንድናተኩርና የእነርሱን ስልጣን እንድንጠብቅ ተደርገንም ተሰርተናል። እናም ደስታችን ሕመም ሆኖብን ነው የቆየነው›› የሚሉት ሻምበል መስፍን፤ ያስደስተኛል የሚሉትንም አንድ ነገር ብቻ ያነሳሉ። ይህም ባህሉን ያለቀቀ፣ አገሩን የሚወድና ሙያውን የሚያከብር ሰው በመካከላችን መኖሩ ነው። ይህንን የሚያዩትም በተግባሩ ሲሆን፤ በተለይ የወታደር ቤተሰብ ሲመጣ የሚደረገው የጋራ እንክብካቤ እንደሆነ ይናገራሉ።
በጣም የተናደዱበትና ከአዕምሯቸው የማይጠፋው ጊዜ ደግሞ 2006 እና 2007 ዓ.ም ሲሆን፤ ስምንተኛ መካናይዝድ ጦርን በብሔር መምታታቸው ነው። ይህንን ክፍለ ጦር ለማጥፋት ወሎ ክፍለ ጦር ብለው ቀየሩት። ምክንያቱም መሪው ወሎዬ ነበር። ስለዚህ ከቦታው ለማስነሳት ሳይችሉ ሲቀሩ ወነጀሉት፤ አባረሩትም። በምትኩ የራሳቸውን ሰው አስቀመጡበት። ይህ ያልተስማማው ሠራዊትም ጸብ አነሳ። በዚህም ጦሩ ተበተነ። በሌላ በኩል ሕወሓት ሠራዊቱን ከአንድ ጣቢያ ውጭ እንኳን እንዲከታተል አለመፍቀዱም ያናድዳቸዋል። ሠራዊቱ መረጃ አግኝቶ እንዳይዋጋው ስለሚፈራ ብዙ ነገሮችን በሴራ ያጠፋቸዋል።
መጽሐፍትንም ቢሆን እንዲያነቡ አይፈቅድላቸውም። በጣት የተቆጠሩና የተመረጡ ብቻ ናቸው የሚነበቡት። እነርሱም ቢሆኑ ውስጣቸው የጎደለ ነው። ስለዚህም የነበሩበት ቆይታ የሲኦል ምድር ላይ እንደነበር ያስታውሳሉ። በተቃራኒ በመቆማቸው ከደረጃ ሁለት ጊዜ በእስር ደግሞ አራት ጊዜ ስቃይ እንደደረሰባቸውም አጫውተውናል።
መከላከያ ማለት የኢትዮጵያ ሉዓላዊነት ዘብ አጥር ማለት ነው:: ይህንን መከላከያ መንካት አገርን ማፍረስ እንደሆነ እነሱም ያውቃሉ። በዚያ መንገድም መሄድ ስለፈለጉ ጥቅምት 24 ቀን 2013 ዓ.ም በተኛበት ሠራዊቱን የገደሉት። ስለዚህም ይህ ቡድን ቀደም ብሎ አገር በመራበት ጊዜም አፋኝ፣ አምባገንና ከፋፍሎ የሚገዛ በኢትዮጵያ አንድነት ላይ የዘመተ ጠላት መሆኑን በዛሬ ሥራው ካልተረዳን መቼም አናውቀውም ይላሉ።
ከውትድርናው ሲባረሩ በቀጥታ በእንጨት ሥራ ንግድ ላይ የተሰማሩት እንግዳችን፤ በጨረታ ተወዳድሮ እንጨት ማቅረብ ዋነኛ ተግባራቸው ነበር። ከዚያ በደንብ ተጠናክረው የራሳቸው ድርጅት ከፈቱ። ይህም ሻምበል መስፍን የአጣናና ግንዲላ አቅራቢ ድርጅት የሚል ሲሆን፤ እስከመቀሌ ድረስ በመሄድ ወሰን ሳይኖራቸው በተጠሩበት ሁሉ እንዲሰሩ አድርጓቸዋል። በደስታ የመኖራቸውና ባለሀብት የመሆናቸው ምስጢርም ይኸው ነው። ከዚያም በተጨማሪ ምልስ በሚል የቀድሞ መከላከያ ሠራዊት አባል የነበሩት ተደራጅተዋል እንዲሠሩ እየተመቻቸላቸው መሆኑ የበለጠ ለመሥራት ተስፋ እንደሚሰጣቸውም ነግረውናል።
ውትድርና በውጊያ ብቻ አገርን ማገልግል አይደለም። በሀሳብና በጉልበትም የሚሰራበት ሙያ ነው። በተለይም እንደ እኛ አይነት የተባረረ የቀድሞ ሠራዊት መለዮ መልበስ ሳይጠበቅበት ብዙ የሚሠራው ሥራ አለው። የአገሩን አደራ መወጣት ውዴታው ሳይሆን ግዴታው ነውና ነገሮችን በማገናዘብና ልምዱን በመጠቀም አገሩ ካለችበት ችግር ማላቀቅ ይገባዋል። ስለዚህም ሬንጀሩን ለብሼ መቀላቀል ባልፈልግም ሲቪል ሆኜ ከማገልገል የሚያግደኝ አንዳች ኃይል ግን አይኖርም ብለውናል። በዚህም ከሠራዊቱ ጎን በመሆን እያገለገሉ እንደሆነ አጫውተውናል። በቅርብ ስላሉም በሚያስፈልጉበት ሁሉም እንደሚገኙ ነግረውናል። በገንዘብም ቢሆን በክልል ደረጃ ለመከላከያ ድጋፍ ካደረጉና የብር ሽልማት ካገኙት መካከል ናቸውና ብር ብቻ ሳይሆን ሀሳባቸውን እያዋጡም እንደሚገኙ ነው ያወጉን።
የሕይወት ፍልስፍና
አምስት ሲቀመጥ አስር ይሆናል ብለው ያምናሉ። ይህንንም ሲያብራሩት ቁጠባ ምን ያህል እንደሚያሳድግ ለማሳየት ነው። መቆጠብ በገንዘብ ብቻ ሳይሆን በኑሮም ሲሆን ደግሞ ያሰቡትን ለማድረግ ያግዛል፤ መሆን የምንፈልገውን እንድንሆን ይረዳናል። ምክንያቱም ለእኛ ሌላ ሰው እንደሚያስፈልገን ያስረዳናልና ለሌሎችም ጭምር የመኖርና የመሥራት ልምድን ያቀዳጀናል የሚል አቋም አላቸው።
ሌላው ፍልስፍናቸው ግራና ቀኝ ወይም ወደ ላይ ማየት አያስፈልግም የሚለው ነው። ወደ ላይ ያለውን ብቻ መመልከት አጉል መንጠራራትን ይፈጥራል፤ ወደታችም ብቻ ማየት በአሉበት ያስኬዳል። ነገር ግን ከወደላይ ይልቅ ታችን እያሰቡ ለማደግ መሞከር ከምንም በላይ ብልጠት ነው። የበለጠ ለመሥራትና ለመለወጥም ሁነኛ መንገድ እንደሆነ ያምናሉ። እያመሰገኑ በአለ ነገር ላይ መጨመርም እንደሆነ ያስባሉ።
መልእክት
ሕወሓት ማጥቃት ሲፈልግ ዘር፣ ሃይማኖት፣ ብሔር አይመርጥም፤ ራሱ ማስቀጠል የሚፈልገው ዓላማና መደብ ያለው ቡድን ነው። በዚህም በተቃራኒው የቆመን ማንኛውንም ኃይል ያጠቃል፤ ይጨፈጭፋል፤ እስከ አሁንም እየጨፈጨፈ ነው። ወደፊትም በሕይወት እስካለ ድረስ ጭፍጨፋውን አያቆምም። ባህሪው ዴሞክራቲክ አይደለም፤ አፋኝና አምባገነን ከመሆኑ በተጨማሪ አሰላለፉን ጠላትና ወዳጅ ያደረገ ነው። ስለሆነም መከላከያ ሠራዊት ከእግዚአብሔር ቀጥሎ የተሰጠ ስጦታ ነውና ሕዝቡ ይህንን አውቆ ሊደግፈው ይገባል። ምክንያቱም ከማንኛውም ሕዝብ ተለይቶ ሕይወቱን፣ ልጅነቱን አጠቃላይ እድሜውን አሳጥሮ፣ አካሉን አጉድሎ እየጠበቀው ይገኛልና ለሠራዊቱ ክብር ልንሰጥ ይገባል ምክራቸው ነው።
ሌላው ያነሱት ከአሉባልታ ነገር ማህበረሰቡ ራሱን ማጽዳት እንዳለበት ሲሆን፤ ትናንትም ሆነ ዛሬ ሕወሓት እየተጠቀመበት ያለው ወሬ እንጂ ተግባር አይደለም። አገሪቱንም እየጎዳት ያለው ይኸው ያልተጣራ ወሬ ነው። ስለሆነም በማንኛውም ማህበራዊ ሚዲያ ለምናስተላልፈው መልእክት ጥንቃቄ ማድረግ ይገባናል። አገራችንን ያስቀደመም ተግባር መከወን አለብን። ፈርሀ እግዚአብሔር ኖሮን ለአገራችን አንድነት መታገል የውዴታ ግዴታችን እንደሆነ ማመን ያስፈልገናልም ብለዋል።
አሁን ብዙ ሰው ተሰዷል። በእኔ ቤት ብቻ እህትና ወንድሞቼ ሳይሆኑ ሌሎች ሰዎች ከ38 በላይ ቤተሰብ በቤቴ ውስጥ ይኖራል። ለሚያልፍ ቀን ደግሞ ይህንን ማድረግ ግዴታችን ነው። ብዙዎች ጋር ለተሰደደው የሚደረገው እንክብካቤ እጅግ የሚያስደስት ነው። ይህንን ማጠናከርና በቋሚነት መቀጠል ያስፈልጋል። የማያልፍ ነገር የእግዚአብሔር ቃል እንጂ ሌላው ያልፋል። ስለሆነም ነገ ብሩህ ለሚሆነው ጊዜ ዛሬ አንገፋፋ። ተጋግዘን ጭለማውን እንለፈም ይላሉ።
አሁን የምናየውን ሁሉ የምናምንበት ጊዜ አይደለም። መጠራጠርና የመፍትሄ ሀሳብ ማስቀመጥ ያስፈልገናል። ሕወሓት ጠላት ያደረገው ሕዝቡንና አገራችንን ነው። በዚህም ሰውን ይጨፈጭፋል፤ ያስራል፤ ያንገላታል፤ የአገርንም ንብረት ያወድማል። እናም ይህ ሁኔታ ባህርይው በመሆኑ ልናስቆመው የምንችለው ታግለን ድባቅ ስንመታው ብቻ ነው። ለዚህ ደግሞ መጀመሪያ መንግሥት ሕዝቡ የጠቆመውን ነገር ተቀብሎ ወደ ተግባር መግባት አለበት። ሕዝቡም ቢሆን በጉያው የያዘውን ባንዳና አገር አውዳሚ ከመሸሸግ መቆጠብ ይኖርበታል። ጥርጣሬ ሲኖርበትም ለሚመለከተው አካል ፈጣን ጥቆማ መስጠት አለበት ሲሉ ይመክራሉ።
አሜሪካና መሰል ጠላቶቻችን የተለያየ ጫና እያሳረፉ ናቸው። ይህ ደግሞ ቆም ብለን እንድናስብ የሚያደርገን እንጂ የሚያስፈራን አይደለም። እንዳንራብ ብለን ከሰጋን መልሱ መሥራት አለብን ነው። በልመና መኖር ያለው ፋይዳም ነጻነትን መሸጥ ነው። ስለዚህም ለሁለት ቀን ረሀብ ብለን የዘላለም ምግባችንን ለመሸጥ አንሰናዳ። በትውልድ ለመሰደብም አንሞክር። ከዚያ ይልቅ ጤፍ እንበላ ከሆነ በበቆሎ ቀይረነው ነጻነታችንን እናስጠብቅ ሌላው ምክራቸው ነው።
ለአንድ ክልል ከአስር በላይ ክልል ያቅተዋል ማለት ዘበት ነው። ትክክለኛ ውጊያም እየተደረገ ስላልሆነ ነው ብዙ ሰው ዋጋ እየከፈለ የቀጠለው። እናም ሕወሓት ቢያሴርም ኢትዮጵያን በደማችን እንድታሸንፍ ማድረጋችን አይቀርም። አሁን ያለው የመንግሥት ቁርጠኝነትና የክልሎች ኃላፊነት መውሰድ ይበል የሚያሰኝ መሆኑ ደግሞ ለዚህ ያግዘናል። ስለሆነም ዘመቻውን አጠናክሮ ሕወሓትንና ባንዳዎችን እስከመጨረሻው ገብአተ መሬታቸውን ለመፈጸም ሁላችንም እንትጋ የመጨረሻ መልዕክታቸው ነው። ///
ጽጌረዳ ጫንያለው
አዲስ ዘመን ጥቅምት 28/2014
