ጀርባና ትከሻ ላይ የሚወጣ ብጉር መንስኤውና መፍትሄዎቹ

ብጉር የትም የሰውነት ክፍል ላይ ቢወጣ ለማከም ፈታኝ ሊሆን ይችላል:: ብጉር በአሥራዎቹ ዕድሜ ውስጥ ባሉ ልጆች ብቻ የተወሰነ አይደለም። ብጉር በተለያዩ ምክንያቶች በማንኛውም ዕድሜ ላይ ሊከሰት ይችላል። ብጉር ጀርባዎን ጨምሮ በማንኛውም የሰውነትዎ ክፍል ላይ ሊከሰት ይችላል::

የጀርባ ብጉር መንስኤ ምንድነው?

ሰዎች ላይ ብጉር የሚከሰትባቸው ብዙ ምክንያቶች አሉ፣ ስለሆነም ብጉር ለምን እና እንዴት እንደሚፈጠር ማወቅ በጣም አስፈላጊ ነው። ሰውነታችን ሰበም የተባለ ዘይት ያመነጫል። ከፀጉርዎ አምፖሎች ጋር በተያያዙ እጢዎች ውስጥ የተሠራ ነው። ቆዳዎ እና ፀጉርዎ ላይ እርጥበትን ለመጨመር ስቡም የፀጉር አምፖሎችን ወደ ላይ ከፍ ያደርገዋል።

ተጨማሪ የቆዳ ቅባት እና የሞቱ የቆዳ ህዋሳት ሲፈጠሩ ብጉር ይፈጠራል። ይህ ግንባታ የቆዳ ቀዳዳዎችን እና ባክቴሪያዎችን ያግዳል። የፀጉር አምፖል ግድግዳው ሲያብብ ነጭ የጭንቅላት ብጉር (white head) ይሰራል:: የተዘጋው ቀዳዳ ለአየር ሲጋለጥ የጥቁር ጭንቅላት ብጉር (black head) ይሰራል:: አንዳንድ የብጉር መንስኤዎች የሚከተሉት ናቸው።

1. ዘረመል (በዘር የሚመጣ)፦ የብጉር ችግር በቤተሰብዎ ውስጥ ሊሠራ ይችላል።
2. መድሃኒቶች.፦ እንደ ፀረ-ድብርት መድኃኒቶች (depression pills) ያሉ አንዳንድ መድኃኒቶች የጎንዮሽ ጉዳት ሊያመጡ ይችላሉ።
3. ሆርሞኖች፦ በአሥራዎቹ ዕድሜ ውስጥ የሆርሞን ለውጦች ብዙውን ጊዜ የቆዳ በሽታ መንስኤ ናቸው። ግን ለአቅመ አዳም ያልደረሱ ሴቶች ብጉር ወረርሽኝ በወር አበባ እና በእርግዝና ወቅት ከሚከሰቱ የሆርሞን ለውጦች ጋር ሊገናኝ ይችላል።

4. ላብ፦ ላብ በተለይም በጠባብ ልብስ ስር ከታሰረ ብጉርን ሊያባብሰው ይችላል።

5. ውጥረት (Stress)፦ ውጥረት የብጉር ቀጥተኛ መንስኤ አይደለም፣ ግን አስተዋፅዖ ሊያበረክት ይችላል። አንዳንድ ጥናቶች እንደሚያሳዩት የሚበሉት ምግብ ከብጉር ጋር ሊገናኝ ይችላል።

በአሜሪካ የቆዳ ህክምና አካዳሚ መረጃ መሰረት የደም ስኳር መጠንዎን ከፍ ለማድረግ የታወቁ የተወሰኑ ካርቦሃይድሬትስ (ለምሳሌ ነጭ ዳቦ፣ ድንች ቺፕስ) እንዲሁ ለብጉር አስተዋፅኦ እንደሚያደርጉ አንዳንድ መረጃዎች አሉ። ለአንዳንዶቹ የወተት ተዋጽኦዎች እንዲሁ መንስኤ ሊሆኑ ይችላሉ።

ለጀርባ ብጉር ሕክምናዎች:-

በአብዛኛዎቹ ሁኔታዎች አንዳንድ የአኗኗር ዘይቤዎችን በመለወጥ እና በቤት ውስጥ መድኃኒቶችን በመጠቀም ብጉርን ማስወገድ ይችላሉ። የጀርባ ብጉርን ለማስወገድ ማድረግ የሚችሏቸው አንዳንድ ነገሮች የሚከተሉት ናቸው።

ከአካል ብቃት እንቅስቃሴ በኋላ ሻወር

የአካል ብቃት እንቅስቃሴ ካደረጉ በኋላ ላብ እና ቆሻሻው በቆዳዎ ላይ እንዲቀመጡ ማድረጉ ብጉርን እንዲበዛ ትልቅ አስተዋፅዖ ሊያበረክት ይችላል። የአካል ብቃት እንቅስቃሴ ካደረጉ በኋላ በተቻለዎት ፍጥነት ይታጠቡ፤ እንዲሁም የለበሱትን ልብሶችዎን ማጠብ ይኖርብዎታል።

ማራገፍ (Exfoliate)

ከቆዳዎ ላይ ተጨማሪ ቆሻሻዎችን እና ዘይቶችን ለማስወገድ (Exfoliating scrub) እንደ ሳላይሊክ አልስ አሲድ (salicylic acid) ካሉ ንጥረ ነገሮች ጋር የተሰሩ ይጠቀሙ። ይህም ቀዳዳዎችን ሊዘጋ የሚችል የሞተን ቆዳ ለመቀነስ ይረዳል::

ሰፋ ያሉ ልብሶችን ይልበሱ

የአካል ብቃት እንቅስቃሴ ልምዶችዎ የጀርባ ብጉርን ሊያባብሱ ይችላሉ። ለምሳሌ፣ ጠበቅ ያለ ልብስ ቆሻሻን እና ላብን ያጠምዳል እንዲሁም ወደ ቀዳዳዎ ውስጥ ይንሸራተታል። ላብ ባለው የጂምናዚየም ማሽን ላይ ወይም በቆሸሸ ወለል ላይ ያለ ሸሚዝ መሥራትም እንዲሁ ችግር ያስከትላል። ቆዳዎ እንዲተነፍስ የሚያደርግ እና ላብንም ለማራገፍ የሚያግዝ ልቅ ልብሶችን ለብሰው ይሂዱ::

የሻይ ዛፍ ዘይት ይሞክሩ (Tea tree oil)

የሻይ ዛፍ ዘይት በአውስትራሊያ ውስጥ ካለው የዛፍ ቅጠሎች የተሠራ ነው። የተለያዩ የቆዳ ጉዳዮችን ለማከም በአውስትራሊያኖች ለዓመታት ጥቅም ላይ ውሏል። ዛሬ ንጥረ ነገሩን በመጠቀም ብዙ ቅባቶችን፣ ማጽጃዎችን እና ክሬሞችን ማግኘት ይችላሉ። ተጨማሪ ባክቴሪያዎችን በመግደል ብጉርን ለማከም ሊረዳ እንደሚችል የሚጠቁሙ አንዳንድ መረጃዎች አሉ።

ፀጉርን ከጀርባዎ ያርቁ

ረዥም ፀጉር በጀርባዎ ላይ ባለው ቆዳ ላይ ዘይትና ቆሻሻ እየጨመረ የብጉር ወረርሽኝ ያስከትላል። አዘውትረው ፀጉርዎን ይታጠቡ፣ እና በላብ ክፍለ ጊዜዎች ጸጉርዎን ወደ ላይ ሰብስበው ይሰሩት (ፓኒቴል)፤ እንዲሁም ጸጉርዎን ሲታጠቡ ኮንዲሽነር ወይም ሻምፖ ጀርባዎን አያስነኩ::

 በእነዚህ ምርቶች ውስጥ ያሉት ንጥረ ነገሮች ለተደፈኑ ቀዳዳዎች አስተዋጽኦ ሊያደርጉ ይችላሉ።

የፀሐይ መከላከያዎችን በጥንቃቄ ይምረጡ (sunscreen lotion)

ቆዳዎን ከሚጎዳ ፀሐይ መጠበቅ በጣም አስፈላጊ ነው፣ በተለይም ባዶውን ጀርባዎን የሚያጋልጡ ከሆነ፡ ቅባት ያለው የፀሐይ መከላከያ ቀዳዳዎችን ለመዝጋት አስተዋፅዖ ሊያበረክት ይችላል። ዘይት-አልባ እና በቆዳ ላይ ቀላል የሆኑ ምርቶችን መምረጥዎን ያረጋግጡ።

ጤናማ ምግብ ይመገቡ

“ሰው አመጋገቡን ይመስላል” የሚለውን አገላለጽ መቼም ሰምተው ያውቃሉ የምንመገበው ምግብ ሰውነታችን ላይ ይታያል:: ጤናማ ያልሆነ አመጋገብ ሰውነታችንን በተለያዩ መንገዶች ይነካል:: ለብጉር የተጋለጡ ከሆኑ የተወሰኑ ምግቦች የበለጠ ሊያባብሱብዎ ይችላሉ። ምርምር እንደሚያሳየው በግሊኬሚክ መረጃ ጠቋሚ (ጂአይ) ላይ ከፍ ያሉ ምግቦች ማለት በደምዎ ውስጥ ያለው የስኳር መጠን በፍጥነት እንዲጨምር ያደርጉታል፣ ብጉርንም ሊያባብሱ ይችላሉ። እነዚህ ምግቦች:- ነጭ ዳቦዎችን፣ ነጭ ፓስታ እና ሩዝን እንዲሁም ነጭ ድንች ችብስም ይገኙበታል። ጤናማና የተመጣጠነ ምግብ መመገብን መለማመድ ለሰውነታችን ይጠቅመናል:: ጤናማ ምግቦች የምንላቸው:-

1. አትክልቶች

2. ፍራፍሬዎች

3. ሊን ፕሮቲን (ስጋ እና ስጋን የሚተኩ)

4. ያልተፈተገ ስንዴ

ለጀርባ ብጉር መድኃኒቶች፦ አንዳንድ ሰዎች ብጉርን ለማጽዳት ትንሽ ተጨማሪ እርዳታ ይፈልጋሉ። ከላይ የተዘረዘሩትን የቤት ውስጥ መድሃኒቶችን ከሞከሩ እና እፎይታ ካላገኙ የቆዳ ህክምና ባለሙያን ያማክሩ የቃል መድሃኒቶችን ወይም የመድኃኒት ቅባቶችን ሊያዙሎዎ ይችላል። ምንጭ፦ ኢትዮጤና EthioTena

ዳንኤል ዘነበ

አዲስ ዘመን ነሐሴ  6/2013