ልጆች በድንገት እራሳቸውን አንቀው ሊገድሉ እንደሚችሉ ያውቃሉን?

ዳንኤል ዘነበ

 አንድ ሕፃን ቅፅበታዊ የመታነቅ አደጋ ከገጠመው እራሱን እስኪስት 15 ሰከንድ ብቻ ሊወስድ ይችላል። የሞት አደጋ በሁለት ወይም በሦስት ደቂቃዎች ውስጥ ብቻ ሊከሰት ይችላል። ይህም የሚሆነው ወደ አዕምሮ የሚሄድን የደም የኦክስጅን ጉዞ በማቋረጥ ነው።

ምን ያህል ልጆች በድንገተኛ የመታነቅ አደጋ ይሞታሉ??

በእንግሊዝ አገር ከመንገድ ትራፊክ አደጋዎች ቀጥሎ በአጋጣሚ የመታነቅ አደጋ የልጆች ሞት ሁለተኛው ነው።

ባለፉት 15 ዓመታት ውስጥ 30 ሕፃናት በድንገት የገመድ መታነቅ ሞተዋል።አንዳንድ ድርጊቶች ወይም ያኗኗር ልምዶቻችን አደጋ የሌላቸው ይመስላሉ፤ ይሁን እንጂ ልጆችን ለድንገተኛ ታንቆ የመሞት አደጋ ሊያጋልጡ ይችላሉ። ብዙ ቤተሰብ ልጆች ራሳቸውን ማነቅ የሚችሉ አይመስላቸውም። ነገር ግን ብዙውን ጊዜ በሚወጡበት ጊዜ በድፍን ገመድ ወይም በሌሎች ቀለበቶች እራሳቸውን የሚያንቁ ሕፃናት ቁጥር እየጨመረ ይገኛል። በአሜሪካ በየዓመቱ ለልጆችና በጉርምስና ዕድሜ ላሉ የተለያዩ ፊልሞች፣ የኮሚውተርና የስልክ ጨዋታዎች ይመረታሉ። በተጨማሪም ልክ “ዕቃ ዕቃ፣ አባሮሽ፣ ዥዋ ዥዌ፣ ገመድ ዝላይ፣ ጢብ ጢብ፣ (የእኛ አገር ጨዋታ እንደምንለው) ጨዋታዎች ይፈጠሩና ልጆች እንዲጫወቱ ይደረጋል። ወላጆች ምንም ያህል ክትትል ቢያደርጉም እንክዋን እነዚያን ጨዋታዎች አንዳንዴ ልጆቹ አግኝተው ወይም ደግሞ ከትምህርት ቤት ሰምተው መጥተው ሊጫወቱ ይችላሉ። እነዚህ ጨዋታዎች ደግሞ በመጫወቻ ቪድዮ (Video game)፣ በApp፣ በኢንተርኔት በሌላ መልኩ ቀርበው ልጆች እንዲዝናኑ በሚል (የአሜሪካ ልጆች ብዙም ከቤት አይወጡምና) ይጫወታሉ። ነገር ግን አንዳንዶቹ ጨዋታዎች ሳይታወቅ ከባድ ችግር ይዘው የሚመጡ ናቸው። ጨዋታዎች ከሚያስከትሏቸው ችግሮች መካከልም ለመደበት፣ ራስን መጉዳት፣ የራስንም ሕይወት ማጥፋት እና ለተለያዩ የስነ ልቡና ችግሮችም ይዳርጋሉ። ቪድዮ አምርተው ልጆችን ለመቅጠፍ የሚፈልጉ ካምፓኒዎች ላይ ምንም እርምጃ ሲወሰድ አይታይም።

የልጆች ልዩ ባህሪያት

ጥቂት የማይባሉ ሕፃናት በባህሪያቸው ከመጎተት በፊት መውጣት ወይም መሄድ ይጀምራሉ። ወላጆች ሊደረስባቸው

የማይቻል ነው ብለው የሚያስቧቸውን ነገሮች ለመያዝ ይችላሉ። ይህ እንደ ገመድ፣ ገመድ እና ሰንሰለቶች ያሉ ነገሮችን ያጠቃልላል።

ይህን አደጋ ለመቀነስ ሲባል በመስኮት መጋረጃዎች ላይ ልጆች በእጃቸው እንዳይታነቁ ለማገዝ ባደጉ አገራት ለገመዶች “የደህንነት መስፈርት” ተዘጋጅቷል።

አዲስ ኬብሎችን ሲገዙ ከልጆች ተደራሽ እንዳይሆኑ ለማድረግ መንጠቆዎችን ወይም ሌሎች የደህንነት መሣሪያዎችን ሊሰጥዎ ይገባል።ማንኛውም የገመድ ዓይነት በልጆች አንገት ላይ የተያያዙ ለድንገተኛ የመታነቅ አደጋ ባልተጠበቀ መንገድ አንገታቸውን የማነቅ አደጋ ሊፈጥሩ ይችላሉ። እነዚህን አደጋዎች ማወቅ የልጅዎን ደህንነት ለመጠበቅ ይረዳዎታል፡፡

ከድንገተኛ የመታነቅ አደጋ የልጅን ደህንነት መጠበቅ የምንችለው እንዴት ነው?

እንዴት መከላከል ይቻላል??

ሕፃናት ሩቅ መንቀሳቀስ አይችሉ ይሆናል፤ ግን ዓይኖቻቸውን ለሚስቡ ነገሮች መድረስ እና መያዝ ይችላሉ፡፡

በመኝታ ቤታቸው ሊደረጉ የሚገቡ ጥንቃቄዎች

አንዳንድ ሕፃናት አልጋቸው ላይ ተንጠልጥሎ ባለ ገመድ ታንቀዋል።ይህ ከከረጢት፣ ወይም ዓይነ ስውር ገመድ ወይም ወደ አልጋው ውስጥ የሚከታተል ሪባን ሊሆን ይችላል። የአልጋ አሻንጉሊቶች ካሉዎት አጫጭር ሪባን ማግኘታቸውን ያረጋግጡ እና ልጅዎ ሲተኛ ከአልጋው ያውጧቸው።በአቅራቢያ ያሉ ገመዶች ካሉ፣ እንደ ካዉያ ያሉ ገመዶች፣ ልጅዎ ሊደርስባቸው እንዳይችል ከፍ ብለው መቀመጣቸውን ያረጋግጡ።ሕፃናትን ከድንገተኛ መታነቅ ለመጠበቅ ማሰሪያ ያላቸውን አንገታቸው ላይ ማሰሪያ ገመድ ያላቸው ልብስ ወይንም የአንገት ጌጣ ጌጥ ከመጠቀም ይቆጠቡ።

በጨዋታ ወይም በእንቅልፍ ጊዜ ሊያዙ የሚችሉ ገመድ ያላቸውን ልብስ አያልብሱ።

ከልጅዎ ወይም ከትንሽ ልጅዎ ኮፍያ፣ ጃኬቶችና ከወገብ ቀበቶዎች መካከል ገመድ ያውጡ፡፡

በእንቅልፍ ሰዓት እና ከመተኛቱ በፊት የሕፃንዎን የምግብ መመገቢያ ልብስ ያስወግዱ፡፡

በልጅዎ አንገት ላይ የምግብ ልብስ አስረው ወይም በሕፃን አንገት ላይ ሪባን ወይም ክር ማንጠልጠል ይተው።

በሕፃኑ ክፍል ውስጥ

ተንቀሳቃሽ ስልኮች ከሕፃንዎ ያርቁ።ልጅዎ ወደ እጆቻቸው እና ጉልበቶቻቸው ሲገፉ ወይም 5 ወር ያህል ሲሆናቸው ከአልጋው ላይ አያቅርቧቸው።ከአልጋ አሻንጉሊቶች ላይ ክሮች ወይም ሪባኖች ያርቁ።

በሕፃናት አልጋ ላይ የሽንት ጨርቅ ወይም ሻንጣ አይስቀሉ።

የልጆችን አልጋ ከመስኮት መጋረጃዎች ገመዶች ያርቁ።

በቤት ውስጥ ሊደረጉ የሚገቡ ጥንቃቄዎች

ደህንነታቸው የተጠበቀ ኃይል፣ ስልክ እና የኬብል ሽቦዎችን አያንጠልጥሉ፤ ወይም በግልጽ አያኑሩ።

የሕፃን በሮች የልጁን ጭንቅላት አለመያዙን ያረጋግጡ።

ሁሉንም የመስኮት መጋረጃዎች ገመዶች በማይደረስበት ቦታ ከፍ አድርገው ይሰሩ፣ ወይም ጫፎቹን ይቁርጡ እና የደህንነት ጣውላዎችን ያያይዙ። ልጅዎ በጋሪ በሚሆንበት ጊዜ ሁል ጊዜ ይመልከቱ። ሕፃናት ተንሸራተው ጭንቅላታቸውን ማነቅ ይችላሉ፡፡

ክዳን የሌለው የአሻንጉሊት ደረትን ይምረጡ። የሕፃኑ አልጋ ፍራሽ ትክክለኛው መጠን መሆኑን እና በአልጋው ውስጥ በጥሩ ሁኔታ እንደሚስማማ ያረጋግጡ። ይህ ሕፃን በፍራሽ እና በአልጋ ጎኖች መካከል እንዳይያዝ ያደርገዋል።ሕፃናትን በአዋቂዎች አልጋዎች ወይም ሶፋዎች ላይ እንዲያድሩ አታድርጉ፣ ለስላሳ ቦታዎች ሊጣበቁ ይችላሉ። የሕፃን አልጋዎች ከ2-3/8 ኢንች (ከ6 ሴንቲሜትር) ያልበለጡ መሆናቸውን ያረጋግጡ። ሰፋ ያለ ነገር ሁሉ የልጁን ጭንቅላት ሊያንቀው ይችላል። አልጋዎች ወይም በሕፃን አልጋዎች ላይ የጥበቃ ሐዲዶች እና ፍራሽ መካከል ጠባብ ቦታ ብቻ ሊኖራቸው ይገባል።

ልጅ ከወለዱ የሚከተሉትን ማድረግ ጥሩ ሃሳብ ነው

ቤትዎን ለልጆች መከላከያ ያድርጉ።ለልጆች አይን እይታ በእያንዳንዱ ቤትዎ ውስጥ በእጆችዎ እና በጉልበቶችዎ ላይ ዝቅ ያድርጉ። አደገኛ ሊሆኑ የሚችሉ ነገሮችን ያስወግዱ፤ ወይም ይቆልፉ። ድንገተኛ አደጋ ሲከሰት ዝግጁ ለመሆን የድንገተኛ ዕርዳታ ትምህርትን ይማሩ። ጥንቃቄዎች እያደረግን እንኳን፣ ልጆች አሁንም ሊጎዱ እና አደጋዎች ሊከሰቱ ይችላሉ።ነገር ግን መዘጋጀት ድንገተኛ ሁኔታ በሚከሰትበት ጊዜ በፍጥነት እና በልበ ሙሉነት ዕርምጃ ለመውሰድ ይረዳዎታል ፡፡

ምንጭ፦ ኢትዮ- ጤና

አዲስ ዘመን ሰኔ  10/2013