<>

• 

ሀገር ውስጥ የባንክ ኢንዱስትሪው ከቅርብ አመታት ወዲህ በተደራሽነት፣በካፒታል አቅም፣ በትርፋማነት፣ በቁጠባ እና ብድር አገልግሎት ፈጣን ዕድገት አስመዝግቧል። በአሁኑ ወቅትም የተለያዩ ባንኮች እየተመሰረቱ ናቸው።

አዲስ ዘመን የባንኮቻችንን መበራከት፣ ወቅታዊ አቋማቸውን እንዲሁም ሌሎች መልካም እድሎችንና ስጋቶችን በሚመለከት ከአዲስ አበባ ዩኒቨርሲቲ ቢዝነስና ኢኮኖሚክስ ፋክልቲ መምህር እና የሂጅራ ባንክ ፕሮጀክት ሃላፊና አደራጆች ምክትል ሰብሳቢ አቶ ሙከሚል በድሩ ጋር ቆይታ አድርጓል።

አዲስ ዘመን:- የአገሪቱ ባንኮች ወቅታዊ ቁመናና ኢኮኖሚያዊ ፋይዳ እንዴት? ይገለፃል

አቶ ሙከሚል:- የባንክ ኢንዱስትሪው እያደገ ከፍተኛ መነቃቃት እያሳየ ያለበት ወቅት ላይ ደርሷል። ባንኮቹ ግን በካፒታል ረገድ ብዙም አላደጉም። የሁሉም ባንኮች ካፒታል ሲደመር 85 ቢሊዮን ብር አካባቢ ነው። ኢንዱስትሪው በአጠቃላይ አንድ ትሪሊዮን ሀብት እያንቀሳቀስ ነው።

የእያንዳንዱን ባንክ የትርፍ መጠን ከተመለከትን ለውጡ በጣም ግዙፉ መሆኑንና አስደናቂ እምርታ እያሳየ ስለመሆኑ በቀላሉ መረዳት ይቻላል። ባንኮቹ የሰበሰቡት ተቀማጭ ሀብት /ዲፖዚት ሞቢላይዜሽን/ ከ400 /አራት መቶ / ቢሊዮን ብር ከፍ ማለቱን መገንዘብ ይቻላል። እነዚህን ለአብነት ወስደን ብንመለከት የፋይናንስ ዘርፉ መጠነ ሰፊ እምርታ ማስመዝገቡን መገንዘብ ይቻላል።

በአንድ አገር የባንኮች መበራከት በኢኮኖሚው ላይ የሚኖረው አስተዋፆኦ ከፍተኛ መሆኑ ግልፅ ነው። የባንኮቹ መበራከት ውድድር ይፈጥራል። ባንኮች ምን አይነት አገልግሎት መስጠት ቢንችል ነው ተወዳዳሪ የምንሆነው የሚለውን እንዲያስቡ ያስገድዳቸዋል። ይህ ደግሞ ሰዎች ካፒታላቸውን በቀላሉ እንዲያንቀሳቅሱ በማድረግ የኢኮኖሚውን ምህዋር ዙር ያፋጥነዋል።

የውጭ ምንዛሬን ከማስገኘት አንፃር በተለይ ህገ ወጥ በሆነ መልኩ የሚዘዋወረውን ገንዘብ ወደ ባንክ መደበኛ ፍሰት ለማስገባት እንዲሁም በስራ እድል ፈጠራም ረገድ የሚኖራቸው አበርክቶ ከፍተኛ ነው። በአጠቃላይ በአገሪቱ ኢኮኖሚው መነቃቃት ላይ የሚኖራቸው አስተዋጾኦ ዘርፈ ብዙ ነው።

አዲስ ዘመን፡- ከቅርብ አመታት ወዲህ በባንክ ኢንዱስትሪው ለታየው መነቃቃት ምክንያቴ ምነድን ነው ይላሉ?

አቶ ሙከሚል፡- ከቅርብ አመታት ወዲህ የባንክ ኢንዱስትሪው እየተነቃቃ በአሁኑ ወቅትም ከሰባትና ስምንት የማያንሱ ባንኮች እየተቋቋሙ ናቸው። በተለይ

 በተለይ በአሁኑ ወቅት እየታየ ላለው መነቃቃት በሀገሪቱ የመጣው ለውጥ እንደ ምክንያት ሊወሰድ ይችላል። ምክንያቱም በአንድ አገር ለውጡን ተከትሎ ኢኮኖሚ ይነቃቃል ተብሎ ስለሚታሰብ ባንኮች ይመሰረታሉ።

ሌላም መጥቀስ ይቻላል። እንደሚታወቀው፣ አሁን ላይ በሀገሪቱ የሚገኙት 16 ባንኮች ያላቸውን አፈፃጸምና ጥቅል ትርፋቸውን ብንመለከት በዚህ አመት ብቻ 32 ቢሊዮን ብር ማትረፍ ችለዋል። ይህን ከፍተኛ የትርፍ መጠን የሚመለከቱም ኢንዱስትሪው ውስጥ ተቀላቅለው ከትርፋማቱ ለመጋራት ፍላጎት ሊያድርባቸው ይችላል። ከመንግስት በውጪ የሚኖሩ ትውልደ ኢትዮጵያውያን ዳያስፖራዎች በተለይ በባንክ ኢንዱስትሪው በመሳተፍ መዋእለ ነዋያቸውን ስራ ላይ እንዲያውሉ ፈቃድ መሰጠቱም ሌላው በምክንያትነት የሚጠቀስ ነው።

አዲስ ዘመን ፡- ባንኮቹ ከተደራሽነት አንጻር ያሉበትን ቁመናስ እንዴት ይመለከቱታል?

አቶ ሙከሚል፦ከጥናቶቹ መረዳት እንደሚቻለው በአማካይ የባንክ አገልግሎት ማግኘት የቻለው የማህበረሰብ ክፍል ሰላሳ በመቶው ብቻ ነው። ይህም ባንክ ለመጠቀም አቅም ያለው የማህበረሰብ ክፍል ታሳቢ ያደረገ ነው። ከዚህም የባንኮቻችን ተደራሽነት በጣም ዝቅተኛ ደረጃ ላይ ስለመሆኑ በቀላሉ ያመለክታል። ሌሎች አገራት 60 እና 70 በመቶ ደርሰዋል። ኬንያን ለዚህ በምሳሌነት መጥቀስ ይቻላል።

በመሆኑም በተደራሽነት ረገድ ባንኮቻችን መስራት የሚኖርባቸው በርካታ ስራዎች እንዳሉ መገንዘብ ግድ ይላል። አብዛኞቹ ባንኮች ቅርንጫፎቻቸውን ለመክፈት ቅድሚያ ትኩረት የሚሰጡት ትላልቅ ከተሞች ላይ ነው። አዲስ አበባ ላይ ደግሞ ይበልጥ ያበረክታሉ። የገጠሩን ማህበረሰብ አሁንም ቢሆን ተደራሽ የማድረግ ውስንነት ይታይባቸዋል።

በእርግጥ ባንኮች ተደራሽነታቸውን ለማስፋት የግድ ተጨማሪ ቅርንጫፎችን መክፈት አለባቸው ማለት አይደለም። በተለያዩ ቴክኖሎጂዎች ተደራሽ መሆን ይችላሉ። ይህም ቢሆን ብዙ የሚቀረውና የራሱ የሆነ ውስንነት የሚስተዋልበት ነው። በተለይ ተደራሽነትን በማስፋት ረገድ በመሰረተ ልማት አቅራቢ ተቋማት መካከል በተለይ የኢንተርኔት አገልግሎቶችና የኤሌክትሪክ አቅራቢ ተቋማት ከባንኮች ጋር አብሮ መጓዝ ሳይሆን መቅደም ይኖርባቸዋል። ፡

ተደራሽነት ለህዝብ ከመቅረብ ባለፈ በአገልግሎትም ይገለፃል። ይህም በብዛትና በጥራት ሊቃኝ ይችላል። በተለይ ባንኮቻችን በሚሰጡት አገልግሎት ስንመለከተው ብዙ እንደሚቀራቸው መገንዘብ እንችላለን።

አዲስ ዘመን፦ ባንኮቻችን ከዘመናዊነት ጋር ምን ያህል ተቀራርበዋል ይላሉ ?

አቶ ሙከሚል፦ የአገራችን ባንኮች ሌላኛው ትልቅ

አዲስ ዘመን  መስከረም 27/2012

 ታምራት ተስፋዬ