እንዴት ጠንካራ መሆን ይቻላል?

የሰው ልጅ በብዙ ውጣውረዶች ይፈተናል:: ፈተና ለሰው ልጅ አዲስ አይደለም:: በኑሮ የሰው ልጅ ይፈተናል:: በኢኮኖሚ ይፈተናል:: በጦርነት ይፈተናል:: በሰላሙ ጊዜም ፈተናው አይቀርለትም:: በፖለቲካ ይፈተናል:: በማህበራዊ ሕይወቱም ፈተናዎች ይገጥሙታል:: ሀዘንና መከራ ይፈራረቁበታል:: ብቸኝነትና ባዶነት ሊሰማውም ይችላል:: የሥነ ልቦና ጉዳትና የልብ ስብራትም ያጋጥመዋል:: ብቻ ምኑ ቅጡ የሰው ልጅ በብዙ የሕይወት ስንክሳር ውስጥ ከበርካታ አታካችና ተደጋጋሚ ፈተናዎች ጋር ይጋፈጣል::

ነገር ግን የሰው ልጅ ለተደራራቢ ፈተናዎች ብቻ አይደለም የተፈጠረው:: የሚገጥመውን ፈተና ያክል ደስታው፣ ኩራቱ፣ ፈንጠዝያው፣ ሃሴቱም የዛኑ ያህል ነው:: ኑሮው ሲሞላለት፣ ኪሱ ሲያብጥ፣ ጎተራው ሲሞላ የሚያደርገው ይጠፋዋል:: ምድር ትጠበዋለች:: ‹‹ምነው ደስታና ፈንጠዝያው፤ ምቾትና ድሎቱ ሁሌም በሆነ›› ይላል:: ይህ ደግሞ የሰው ልጅ ተፈጥሯዊ ባህሪ ነው:: እንዲያም ሆኖ ግን የሰው ልጅ ከሕይወት ውጣውረድና ፍትጊያ ሊያመልጥ አይችልምና በሕይወት ውጣውረድ ውስጥ እንዴት ፈተናዎችን ተቋቁሞ መዝለቅ እንዳለበት በቅጡ ሊረዳ ይገባል::

‹‹እንዴት ጠንካራ መሆን ይቻላል?›› የሚለው የብዙዎች ጥያቄ ነው:: ጥንካሬ ብዙዎች በሕይወታቸው ውስጥ ለማግኘት የሚጥሩት ተፈላጊ ባሕርይ ነው:: እራስን ከማወቅ፣ ማጎልበትና ከማሳደግ አንፃር እንዴት ጠንካራ መሆን እንደሚቻል ማወቅ ተገቢ ነው። የግል ኃይልን ለማግኘት በርካታ አስፈላጊ ነጥቦችን ከግምት ውስጥ ማስገባት እንችላለን:: በራስ የመተማመን ጠንካራ መሠረት መጣል ጠቃሚ ጅምር ነው። አንድ ሰው በችሎታው ላይ እምነት ሲኖረው ስኬትን ማግኘት እና ፈተናዎችን በልበ ሙሉነት ማሸነፍ ይችላል:: በተጨማሪም የግል ችሎታዎችን ማጎልበት ያስፈልጋል:: ይህም አዳዲስ እውቀቶችን እና ክህሎቶችን፣ ቋሚ ትምህርትን እና ቀጣይነት ያለው እድገትን በማግኘት ነው ሊሳካ የሚችለው::

አንድ ሰው ችሎታውን ማዳበር እና በተለያዩ የሕይወቱ ዘርፎች መሻሻል ሲችል ጥንካሬ እና በራስ መተማመንን ያገኛል። ቁርጠኝነትን ማጠናከር እና ጽናት ጠንካራ ለመሆን ሌሎች ሁለት አስፈላጊ ነገሮች ወሳኝ ናቸው። አንደኛ አንድ ሰው ተግዳሮቶችን እና ችግሮች ሲያጋጥመው በጽናት እና በቆራጥነት ወደፊት መቆም መቻል አለበት። ሁለተኛ ከሌሎች ጋር አዎንታዊ እና ጤናማ ግንኙነቶችን መገንባትን ግድ ይላል:: የአካል ብቃት እንቅስቃሴ በማድረግ፣ ለአመጋገብ ትኩረት በመስጠት እና በቂ እረፍት እና መዝናናት በማድረግ አካል እና አእምሮ እንክብካቤ ሊደረግላቸው ይገባል። አካል እና አእምሮ በጥሩ ሁኔታ ላይ ሲሆኑ የአካል እና የአዕምሮ ጥንካሬን ይጨምራል::

ሰዎች በዕለት ተዕለት ሕይወታቸው የሚያጋጥሟቸውን የተለያዩ ችግሮች ለመቋቋም የሚያስችሏቸውን ባሕርያት ማዳበር ያስፈልጋቸዋል:: የጠንካራ ስብዕና ባህሪያት ለሰዎች በራስ መተማመን እና ስኬትን ለማግኘት እና ችግሮችን ለማሸነፍ ብርታት ይሰጣሉ:: ለጠንካራ ስብዕና አስፈላጊ ከሆኑት ባሕርያት አንዱ ጽናት ነው:: ፅናትና ቁርጠኝነት አንድ ሰው ጠንክሮ መሥራትን እንዲቀጥል እና ችግሮችን እንዲያሸንፍ የሚገፋፋው አንቀሳቃሽ ኃይል ነው። ጠንካራ ሰው በቀላሉ ተስፋ የሚቆርጥ ሳይሆን ፈተናዎችን ለማደግ እንደ እድል የሚጠቀም ነው::

አንድ ሰው ታጋሽ ከሆነና ግቦቹን ለማሳካት ቆርጦ ከተነሳ ተጨባጭ ውጤቶችን ማምጣትና የሚጠብቀውን ግብ ማሳካት ይችላል:: እዚህ ጋር በራስ መተማመን እንደ ጠንካራ ስብዕናም ይቆጠራል። በራስ የሚተማመን ሰው በችሎታው ያምናልና ስኬትን ለማግኘት ባለው ችሎታ ይተማመናል። ፈተናዎችን አይፈራም:: ለጥርጣሬ እና ለጭንቀት እጅ አይሰጥም:: ለራስ መተማመን ምስጋና ይግባውና አንድ ጠንካራ ሰው ከፊቱ እንቅፋቶች ቢያጋጥሙት ለመጋፈጥ ብርታት ይኖረዋል:: ስሜትን የመቆጣጠር ችሎታ የጠንካራ ስብዕና አስፈላጊ ከሆኑት ባሕርያት ሌላኛው ነው:: ጠንካራ ሰው ጫናዎችንና ውጥረቶችን በራስ መተማመን ሊቆጣጠራቸው ይችላል:: በአስቸጋሪ ሁኔታዎች ውስጥ በንቃት የማሰብ እና ትክክለኛ ውሳኔዎችን የማድረግ ችሎታም አለው::

አንድ ጠንካራ ሰው ስሜቱን መቆጣጠር ሲችል የራሱ መሪ ይሆናልና በዙሪያው ባሉት ሰዎች ላይ አዎንታዊ ተጽእኖ ይኖረዋል:: ጠንካራ ስብዕና ስለመኖሩ የሚለዩት ሌሎች ባህሪያት ትዕግስትና መቻቻል ናቸው:: ጠንካራ ሰው ስኬት ፈጣን ርምጃ እንዳልሆነ ይገነዘባል:: ይልቁንም ጥረት እና ጊዜ እንደሚጠይቅ ያውቃል:: ስህተቶችን እና ውድቀቶችን በጥበብ ያስተናግዳል:: እነሱን ከማስወገድ ይልቅ ይማራል። ትዕግስት እና መቻቻል ለጠንካራ ሰው በሕይወቱ ውስጥ ሚዛን እንዲያገኝ እና ችግሮችን በአዎንታዊ መልኩ እንዲቋቋም ችሎታ ይሰጠዋል::

በሌላ በኩል ጠንካራ ለመሆን የሚረዱ ሌሎች በጎ ልማዶችም አሉ:: ጡንቻን ለማጠንከርና ጽናትን ለማሻሻል አዘውትሮ የአካል ብቃት እንቅስቃሴ ማድረግ አስፈላጊ ነው። እንደ ክብደት ማንሳት፣ መሮጥ እና ዮጋ ያሉ የተለያዩ የስፖርት ዓይነቶችን መርጦ መለማመድ ይቻላል:: እንቅስቃሴ ከመጀመር በፊት ግን ከችሎታ ጋር የሚስማማ የአካል ብቃት እንቅስቃሴ መርሃ ግብር መምረጥ ያስፈልጋል:: ጤናማ እና የተመጣጠነ ምግብ መመገብም ጥንካሬን ለማጎልበት ይረዳል:: እንደ ፕሮቲኖች፣ ካርቦሃይድሬትስ እና ጤናማ ቅባቶች ያሉ አስፈላጊ ንጥረ ነገሮችን የያዙ ምግቦችን መመገብ ይገባል::

በአመጋገብ ውስጥ ትኩስ ፍራፍሬዎችንና አትክልቶችን መመገብም ያስፈልጋል:: ጥሩ እንቅልፍ፣ ጥሩ እንቅልፍ ለጤናማ አካል እና አእምሮ አስፈላጊ ነው። ሰውነት ከከባድ የአካል ብቃት እንቅስቃሴ በኋላ ለማገገም እና ለመዝናናት በቂ ጊዜ ይፈልጋል። ከ7-8 ሰዓታት ለመተኛት መሞከርም ይገባል:: የእንቅልፍ ጥራትን ለመጨመር የሚያረጋጋ የመኝታ ሰዓትን መተግበርም ብልህነት ነው።

በሌላ በኩል ጭንቀትና ውጥረት አጠቃላይ ጥንካሬንና የአካል ብቃትን ሊቀንስ ይችላል:: ስለዚህ የጭንቀት መንስኤዎችን ለመለየት መሞከር ያስፈልጋል:: ጭንቀትና ውጥረትን ለመቀነስ እንደ ዮጋ ፣ ማሰላሰል እና የመዝናኛ እንቅስቃሴዎችን ማድረግ ተገቢ ነው:: ዘና ማለት ለራስ ጊዜ መስጠትም ያስፈልጋል:: በነገሮች የተጠመደ ሕይወት ትዕግስትን ያዳክማል:: የማተኮር ችሎታን ይቀንሳል:: ስለዚህ የምንወዳቸውን ነገሮች በማድረግ ራስን ማስደሰት ይገባል:: ማንበብ፣ ሥዕል መሳል፣ ሙዚቃ ማዳመጥ ወይም ሌሎች አዝናኝ ነገሮችን መከወንም ይቻላል::

በአእምሮና በስሜት ጠንካራ ለመሆን የአእምሮ ጤናን መንከባከብ ያስፈልጋል:: ለዚህ ደግሞ እንቆቅልሾችን መፍታት ወይም ስለ አዳዲስ ነገሮች ማንበብ የአእምሮ ማነቃቂያ ሆነው ሊጠቅሙ ይችላሉ:: እንዲሁም ግቦችዎን እና እነሱን ለማሳካት እቅዶችዎን ያብራሩ:: ይህም የመቆጣጠር እና በራስ የመደሰት ስሜት ይጨምራል:: ጤናማ የአኗኗር ዘይቤን መከተልም ይገባል::

የቅርብ እና ደጋፊ ግንኙነቶች ስሜታዊ ጥንካሬን ያጠናክራሉና ለደስታ እና እርካታ ስሜታችን አስተዋጽኦ ያደርጋሉ። ልዩ ጓደኝነትን ለመፍጠር እና አስደሳች እና ጥልቅ ግንኙነትን በመቀላቀል በማህበራዊ እንቅስቃሴዎች ለመደሰት ጊዜን ማዋልም ተገቢ ነው:: ስለዚህ ለራስዎ ደግ ይሁኑ:: ለራስዎ ደግ ለመሆን እና እራስዎን ለመውደድ ይሞክሩ:: የማያቋርጥ አሉታዊ ትችቶችን ያስወግዱ:: ለራስዎ እና ለፍላጎቶችዎ ትኩረት ይስጡ::

የግል ጥንካሬን ለማግኘት በርካታ ጠቃሚ ምክሮች አሉ:: ከነዚህ ውስጥ በራስ መተማመንን ማሳደግ፣ በአዎንታዊ ማሰብ፣ በራስ መተማመን፣ መናገር እና ያለፉ ስኬቶች ላይ መታመን ከዋና ዋናዎቹ ጥቂቶቹ ናቸውና ተግባራዊ ያድርጓቸው:: በራስ መተማመንዎን ይጨምርልዎታል:: ነገር ግን ይህን ለማድረግ የተወሰነ ጊዜና ጥረት ሊጠይቅ ይችላል:: ግን ዋጋው ከፍ ያለ ነው:: ጠንካራ ሰው በፍርሃትና በጭንቀት ውስጥም ቢሆን መናገር እና ከባድ ውሳኔዎችን ማድረግ ይችላል:: ፍርሃታችንን በምንጋፈጥበት ጊዜ ታላላቅ ነገሮችን ለማግኘት የሚያስችል ጥንካሬ እናገኛለን።

በሌላ በኩል በትክክል ምላሽ ለመስጠትን ትምህርት መውሰድ ተገቢ ነው:: አንዳንድ ሰዎች ለጭንቀት ሊጋለጡ ይችላሉ:: ነገር ግን ትክክለኛው ልዩነት ችግሩን እንዴት መያዝ እንደሚችሉ ነው:: ለጭንቀት ጤናማ እና የተረጋጋ ምላሽ መስጠት ያስፈልጋል:: ጭንቀትን ወደ መልካም እድል መቀየርም ተገቢ ነው:: ስለዚህ ሰዎች በግላዊ የእድገት ጉዞ ወቅት ታጋሽ መሆን አለባቸው:: ለመለወጥ እና ለማሻሻል ጊዜ እና ጥረት ሊወስድ እንደሚችል መረዳት አለባቸው:: ትዕግስት እና ቀጣይነት ያለው መሻሻል ለጠንካራ ስብዕና ስኬት መሠረት ናቸው::

ከዚህ አንፃር ከሌሎች ጋር ጠንካራ ስብዕናን የተላበሰ ግንኙነት እንዲኖረን ከተፈለገ በመጀመሪያ ታጋሽ መሆን ይጠበቅብዎታል:: በማህበራዊ ሕይወታችን ከሌሎች ጋር ግንኙነት ስንፈጥር ከዛኛው ወገን የተለያዩ አስተያየቶችና እንግዳ ባህሪያት ሊያጋጥመን ይችላል። እዚህ ጋር ታዲያ ለመግባባትና ለይቅርታ እድል መስጠት አስፈላጊ ነው:: ትዕግስት እና መቻቻል ጥሩ ግንኙነትን ያበረታታል። በሌላ በኩል ደግሞ ፍትሃዊ እና አዛኝ መሆን ይኖርብናል:: እንዲሁም ለችግሮቻቸው እና ለስሜታቸው ርህራሄ እና አሳቢነት ማሳየት ይጠበቅብናል::

ፍትሃዊና ሩህሩህ መሆን የሌሎችን እምነት ለመገንባት እና ከእነሱ ጋር ያለዎትን ግንኙነት ያጠናክራል። በሌላ በኩል ደግሞ በራስዎ እና በችሎታዎ እርግጠኛ መሆን አለብዎት። ጠንካራ ስብዕና ያላቸው ሰዎች በልበ ሙሉነትና በግልፅ መናገርና ሃሳባቸውን መግለጽ የሚችሉ ናቸው። ስለዚህ፣ በራስ መተማመንዎን በግል እድገት፣ ችሎታዎን በማወቅ እና እሴቶችዎን እና መርሆዎችዎን በመግለጽ ያሳድጉ። ከውሳኔዎችዎ እና ሀሳቦችዎ በስተጀርባ ለመቆም ዝግጁ ይሁኑ።

ከዚህ ባለፈ ከሌሎች ጋር አወንታዊ እና ሚዛናዊ ግንኙነቶችን ይገንቡ:: ከሌሎች ጋር ግንኙነትን ለማሻሻል እና ጠንካራ ግንኙነቶችን ለመገንባት እድሎችን ይፈልጉ። በማህበረሰብ እንቅስቃሴዎች እና በሚፈልጉት ማህበራዊ ቡድኖች ውስጥ እራስዎን ያሳትፉ። እንዲሁም ለሌሎች ርዳታ እና ድጋፍ መስጠት እና በቅንነት ማዳመጥ ይቻሉ:: አዎንታዊ ግንኙነቶችን መገንባት ስብዕናዎን ያሳድጋል፤ ጠንካራም ያደርግዎታል።

ስለዚህ በጥቅሉ ችግሮች ሲያጋጥሙኝ እንዴት ጠንካራ መሆን እችላለሁ? ብሎ ራስን መጠየቅና በመጀመሪያ አንድ ሰው ጠንካራ ለመሆን እውነተኛ ፍላጎት ሊኖረው ይገባል:: ሁለተኛ በሁለተኛ ደረጃ ችግሮችን ለመቋቋም አስፈላጊውን እውቀትና ችሎታ ማግኘት አለበት:: ሦስተኛ ለራሱ ጠንካራ መሠረት መገንባት ይኖርበታል:: አራተኛ የአእምሮ እና የአካል ጤንነቱን መጠበቅ አለበት።

አስናቀ ፀጋዬ

አዲስ ዘመን ቅዳሜ ሐምሌ 27 ቀን 2016 ዓ.ም