ድህነትን ታሪክ ሊያደርጉ ወጥተው ‹‹አተርፍ ባይ አጉዳይ›› የሆኑ ወጣቶች

በማለዳ የገጠር ከተማዋ ላይ ወጣቶች በብዛት ይታያሉ። በርካታ ኮበሌዎችና ኮረዶች የሚበዙባት የአማራ ክልሏ ሲሪንቃ ከተማ። ቆነጃጅቶቹና ጎበዛዝቱ ወላጆቻቸውን በሥራ ከማገዝ ያለፈ ይህ ነው የሚባል ውጤታማ ሥራ አይሠሩም ነበር። በተለይ አንዳንዶቹ ልባቸው ከአገር የመውጣት አረብ አገር፣ ደቡብ አፍሪካ የመሰደድ ምኞት ተሞልቶ ትምህርቱም ሥራውም አልያዝ አልጨበጥ ብሏቸዋል። ለዚህም ነው ማልደው አደባባይ በመውጣት የደላሎችን ወሬ ማነፍነፍ ምርጫቸው ያደረጉት።

በአካባቢያቸው ሌት ከቀን ሥራ ሳይፈቱ ልብን በሚያሸፈቱ ታሪኮች የሚሞላቸው ደላሎችም በአንፃሩ ሞልተዋል። «እነ እገሌን አታይዋቸውም በሄዱ በአመታቸው እኮ ነው ለቤተሰቦቻቸው እንዲህ ያደረጉት….. ማነው ስሙ ደግሞ….» በማለት መከራዎች ቢደራረቡባቸውም በለሰ ቀንቷቸው የአረብ አገርን መሬት የረገጡት ጥቂት የአገራቸው ልጆች ተሳክቶላቸው ቤተሰቦቻቸውን ሲደግፉ የሚያሳዩ ምሳሌዎችን በመጥቀስ ይበልጥ መነሳሳት ይጨምሩባቸዋል። የማይበላ ተስፋና ስኬት ይሞሏቸዋል። ከዛማ ወሬው ጨዋታው ሁሉ «ካረብ አገር ስሄድ…..» ብሎ ነው የሚጀመረው።

ከእነዚህ ከአገር የመውጣት ጉጉት ሰቅዞ ከያዛቸው ወጣቶች መካከል አንዱ ወጣት ቤተሰቡንም ሆነ እራሱን የመቀየር ህልምን ይዞ ከአገሩ ቢነሳም ሩቅ አሳቢ ቅርብ አዳሪ ይሉት ነገር ደርሶበት ከመንገድ ቀርቷል። ህልሙም የሚያጨናግፍ፣ ለሕይወቱ ሁሉ አስጊ ተስፋን አጨላሚ ጉዳይ ገጥሞታል። ጉዳዩ እንዲህ ነው።

አንደኛው የአጋቾች ሰለባ

ወጣት ወንዴ አድማሱ ውጭ አገር ሄዶ ሠርቶ ለመለወጥ ካለው ፍላጎት በውስጣቸው ከሞላው የአካባቢው ነዋሪዎች አንዱ ነው። ወጣቱ የደላሎችን ጉትጎታ ተቀብሎ የአባቱን ጥማድ በሬ አሸጦ ቤተሰቡን ተሰናብቶና ተመርቆ ከቤቱ ወጣ።

ወጣቱ በጥቅምት ወር 2012 ዓ.ም ከሚኖርበት አካባቢ ከአማራ ክልል ሲሪንቃ ከተማ በመነሳት በወልዲያ አድርጎ አፋር ክልል ደረሰ። ከዚያም በእግር አስቸጋሪውን የበረሃ መንገድ ከውሃ ጥምና ከፀሐይ ሐሩር ጋር በመታገል የተወሰነ መንገድ አቋረጡ። በመቀጠል በመኪና በመጓዝ ጂቡቲ ገብቶ በባህር በጀልባ በመጓዝ የመን አገር ደረሰ። ከሁሉም አስከፊው ውሃ ላይ እየሄዱ ውሃ መጠማቱ እንደሆነ የሚናገርው ወጣት ወንዴ ከላይ የፀሐይ ንዳድ በብዛት በአንድ ጀልባ ላይ የታጨቁትን ወጣቶች ያለርህራሄ ሲቀጠቅጣቸው ከስር ደግሞ የፈላ የጨው ውሃ እየተፈናጠረ ሰውነታቸውን ይጠብሳቸው ጀመር።

ይህን ሁሉ አልፈው መዳረሻቸው ላይ ከደረሱ በኋላ ያልጠበቁት ፈተና ገጠማቸው። በራሱ አገር ቋንቋ የሚናገሩ የእሱ መሳይ ከለር ያላቸው ሰዎች እንደታገቱ ነገሯቸው። ወንዴም ከታጋቾቹ መካከል ነበር። በኋላ አጋቹ ታግቶ 4ሺ 500 ሪያል አምጣ ካልሆነ በሕይወት አትኖርም አሰቃይቼ እገድልሀለሁ በማለት ሲደበድበው ይቆያል።

ወንዴ ግን ምንም ስቃይ ቢበዛበትም ቤተሰቡ ያላቸውን ጥማድ በሬ ሸጠው ለእሱ በመሰጠታቸው እነሱን ከማሳቅቅ ብሞት ይሻላል በማለት የተጠየቀውን ገንዘብ ሳይሰጥ ይቀራል።

ሌሎቹ ተበዳዮች

ሻንበል ሁሴን፣ ሁሴን ኢብራሂምና መሀመድ ሁሴን የተባሉ ወጣቶችም ልክ እንደ ወንዴ ውጭ አገር ሄዶ ሠርቶ ለመለወጥ ካላቸው ፍላጎት የተነሳ ጀማል ሰኢድ የሚባል ደላላ ጋር ይገናኛሉ። ደላላውም ወጣቶቹ ጉጉት ልባቸውን እንዳነሳሳው ሲያውቅ ወደ ሳዑዲ አረቢያ ለሥራ እልካለሁ በማለት ይነግራቸዋል። ደላላው ወጣቶቹን በአፋር በኩል በየመን በማቋረጥ ሳዑዲ አስገባችኋለሁ በማለት በማሳመን ሳዑዲ አረቢያ ለመሄድ በታኅሣሥ ወር 2012 ዓ.ም ከሚኖሩበት አካባቢ አማራ ክልል ደቡብ ወሎ ዞን በመነሳት በኮምቦልቻ አድርገው አፋር ክልል ከዚያም በእግር ጉዞ ይጀምራሉ። ከቀናት የእግር ጉዞ በኋላ 8 ቀን የፈጀ የመኪና ጉዞ ያደርጋሉ። ከዚያ በጀልባ ወደ የመን ከደረሱ በኋላ ለጊዜው ያልተያዙ አህመድ ሰይድ እና አንወር በሚባሉ አጋቾች እጅ ላይ ይወድቃሉ፡፡

በኋላም ወጣት ሻንበል ሁሴንን 30 ሺ ብር አምጣ ብለው በመደብደብና ወደ አባቱ ስልክ በመደወል እኛ በምንሰጥህ የባንክ አካውንት 30 ሺ ብር የማትልክ ከሆነ ልጅህን በሕይወት አታገኘውም ሲሉት ገንዘቡን በሂሳብ ቁጥሩ ለግብረ-አበሮቻቸው የላከ ሲሆን፣ በተመሳሳይ የግል ተበዳይ ሁሴን ኢብራሂምን እና መሀመድ ሁሴንን አግተው 25 ሺ ብር እንዲያመጡ በማስገደድ፣ በመደብደብ እና አግቶ በማቆየት በስተመጨረሻም ወደ አባቶቻቸው ስልክ በመደወል ብሩን አስልከዋል፡፡

የፖሊስ ምርመራ

ይህን እኩይ ተግባራቸውን ያወቀ ፖሊስም ልጆቻችን ታገቱና ጠፉ የሚል ጥቆማን ተከትሎ ምርመራ ይጀምራል። የሰውና የሰነድ ማስረጃን አጠናክሮ የወንጀል ፈፃሚዎቹን ፎቶ በመያዝ አገር እስኪገቡ ድረስ ይጠባበቅ ጀመር። መቼም ከሞትና ከአገር የሚቀር የለምና አገራቸው ሲመለሱ አድፍጦ የሚጠባበቀው ፖሊስ በቁጥጥር ስር አውሎ ክስ እንዲመሰርት በኢ.ፌ.ዲ.ሪ ፍትህ ሚኒስቴር የጠቅላይ ዐቃቤ ሕግ ዘርፍ የተደራጁና ድንበር ተሻጋሪ ወንጀል ጉዳዮች ዳይሬክቶሬት ጄኔራል ዐቃቤ ሕግ አስተላልፎ ይሰጣል።

የክስ አቀራረብ

የዐቃቤ ሕግ የክስ መዝገብ እንደሚያስረዳው 1ኛ መለስ ካህሳይ፣ 2ኛ ሀፍቶም ገ/እየሱስ እና 3ኛ ከማል ይማም የተባሉ ተከሳሾች በ1996 ዓ.ም የወጣውን የኢ.ፌ.ዲ.ሪ የወንጀል ሕግ አንቀጽ 32/1/ሀ/ እና በሰው መነገድና ሰውን በሕገ-ወጥ መንገድ ድንበር የማሻገር ወንጀልን ለመከታተልና ለመቆጣጠር የወጣ አዋጅ ቁጥር 1178/2012 አንቀጽ 3/1/ ላይ የተመለከተውን በመተላለፍ በዐቃቤ ሕግ 4 ክሶች ቀርቦባቸዋል፡፡

1ኛ ክስ በሦስቱም ተከሳሾች ላይ ሲሆን ተከሳሾች ካልተያዙት ግብረ-አበሮቻቸው ጋር በመሆን ከኢትዮጵያ ክልል ውጪ ሳዑዲ አረቢያ ድንበር ራጓ ተብሎ ከሚጠራው ቦታ ላይ በሕገ-ወጥ መንገድ ሰዎችን ለማዘዋወር በማሰብ የግል ተበዳይ ወንዴ አድማሱ ውጭ አገር ሄዶ ሠርቶ ለመለወጥ ካለው ፍላጎት የተነሳ በጥቅምት ወር 2012 ዓ.ም ከሚኖርበት አካባቢ ከአማራ ክልል ሲሪንቃ ከተማ በመነሳት በወልዲያ አድርጎ አፋር ክልል ከዚያም በእግርና በመኪና በመጓዝ ጂቡቲ ገብቶ በባህር በጀልባ በመጓዝ የመን አገር ከደረሰ በኋላ ለጊዜው ያልተያዘው ከንዙ በሚባል አጋች ታግቶ 4ሺ 500 ሪያል አምጣ ካልሆነ በሕይወት አትኖርም አሰቃይቼ እገድልሀለሁ በማለት ሲደበድበው ቢቆይም ተበዳይ የተጠየቀውን ገንዘብ አግኝቶ ሊሰጠው አልቻለም፡፡

በኋላም በከንዙ ግብረ-አበሮች ለሁለት ሳምንት በእግርና በመኪና ተጉዞ ሳዑዲ ድንበር ራጓ የሚባል ቦታ ለተከሳሾቹ ተላልፎ የተሰጠ ሲሆን ተከሳሾችም ሳዑዲ ላይ የሚኖር የዘመድ ስልክ ስጠን የማትሰጠን ከሆነ አሰቃይተን እንገድልሃለን፣ በሕይወት አትቆይም በማለት እጅና እግሩን በገመድ አስረው በዱላ እና በኤሌክትሪክ ሽቦ እየተፈራረቁ በመግረፍ እንዲሁም የብረት መጥረቢያ፣ ሽጉጥና ጩቤ በማሳየት ልንገድልህ ነው እያሉ ሲያስፈራሩት የነበሩ እና ተበዳይ የታገተበት ራጓ የተባለው ቦታ በተከሳሾቹ አባሪዎች በጦር መሣሪያ የሚጠበቅ፣ በጣም ጠባብ ቦታ ከመቶ ሰዎች በላይ የሚቆዩበት፣ ሙቀቱ ከፍተኛ የሆነ፣ ሰው በሰው ላይ ተደራርቦ የሚተኛበት እንዲሁም በቂ ምግብና ውሃ በሌለበት ከ2 ወር በላይ አቆዩት፡፡

በኋላም ሳዑዲ አረቢያ የሚኖር ዘመድ ስልክ ቁጥር ባለማግኘቱ ምክንያት በአማራጭ ኢትዮጵያ የሚኖር የቤተሰብ ስልክ ስጠን ሲሉት የወንድሙን ስልክ ሲሰጣቸው ተከሳሾቹም ደውለውለት ወንድምህን አግተነዋል 35 ሺ ብር ካላስገባህ ወንድምህን በሕይወት አታገኘውም እያሉ ሦስቱም ተከሳሾች በተራ እያስጠነቀቁ የነገሩት እና ኢትዮጵያ የሚኖር ሰው አካውንት የሰጡት ሲሆን በአንድ ግለሰብ በተከፈተ የባንክ ሂሳብ ቂጥር 30 ሺ ብር ያስገባ ሲሆን በመሐል የግል ተበዳይ በሳዑዲ ፖሊሶች በቁጥጥር ስር ውሎ ለ11 ወራት ያህል ከታሰረ በኋላ ወደ መጣበት አገር እንዲመለስ ተደርጎ ወደ ኢትዮጵያ የገባ በመሆኑ ተከሳሾች በዋና ወንጀል አድራጊነት ተካፋይ በመሆን በፈፀሙት በሰው የመነገድ ድርጊት ወንጀል ተከሰዋል፡፡

2ኛ፣ 3ኛ እና 4ኛ ክስ በሦስቱም ተከሳሾች ላይ ሲሆን ተከሳሾች ካልተያዙት ግብረ-አበሮቻቸው ጋር በመሆን ከኢትዮጵያ ክልል ውጪ ሳዑዲ አረቢያ ድንበር ራጓ ተብሎ ከሚጠራው ቦታ ላይ በሕገ- ወጥ መንገድ ሰዎችን ለማዘዋወር በማሰብ ሻንበል ሁሴን፣ ሁሴን ኢብራሂምና መሀመድ ሁሴን የተባሉ የግል ተበዳዮችን ውጭ አገር ሄዶ ሠርቶ ለመለወጥ ካላቸው ፍላጎት የተነሳ ለጊዜው ካልተያዘው ጀማል ሰኢድ የሚባል ደላላ ጋር ሲነጋገሩ ወደ ሳዑዲ አረቢያ ለሥራ እልካለሁ በአፋር በኩል በየመን በማቋረጥ ሳዑዲ አስገባችኋለሁ በማለት በማሳመን ተበዳዮች ሳዑዲ አረቢያ ለመሄድ በታኅሣሥ ወር 2012 ዓ.ም ከሚኖሩበት አካባቢ አማራ ክልል ደቡብ ወሎ ዞን በመነሳት በኮምቦልቻ አድርገው አፋር ክልል ከዚያም በእግርና በመኪና ለ8 ቀን በመጓዝ የመን ከደረሱ በኋላ ለጊዜው ያልተያዙ አህመድ ሰይድ እና አንወር በሚባሉ አጋቾች ታግተዋል፡፡

በኋላም የግል ተበዳይ ሻንበል ሁሴንን 30 ሺ ብር አምጣ ብለው በመደብደብና ወደ አባቱ ስልክ በመደወል እኛ በምንሰጥህ የባንክ አካውንት 30 ሺ ብር የማትልክ ከሆነ ልጅህን በሕይወት አታገኘውም ሲሉት ገንዘቡን በሂሳብ ቁጥሩ ለግብረ-አበሮቻቸው የላከ ሲሆን፣ በተመሳሳይ የግል ተበዳይ ሁሴን ኢብራሂምን እና መሀመድ ሁሴንን አግተው 25 ሺ ብር እንዲያመጡ በማስገደድ እና በመደብደብ እና አግቶ በማቆየት በስተመጨረሻም ወደ አባቶቻቸው ስልክ በመደወል ብሩን አስልከዋል፡፡

በኋላም ሌሎች ከታገቱ ሰዎች ጋር በመኪና ተጭነው ሳዑዲ ድንበር ራጓ የሚባል ቦታ ለተከሳሾች ተላልፈው ከተሰጡ በኋላ የግል ተበዳዮችን እያንዳንዳቸው 35 ሺ ብር ቤተሰቦቻቸው እንዲከፍሉ በተከሳሾች ትዕዛዝ ሲሰጣቸው የመን ላይ ከፍለናል በማለታቸው አስገድደው በድጋሜ ለማስከፈል እጅና እግራቸውን በገመድ በማሰር በኤሌክትሪክ ገመድ፣ በዱላ እና በእርግጫ እየተፈራረቁ ደብድበው የቤተሰብ ስልክ ተቀብለው በመደወል ልጅህን አግተነዋል ልንገድለው ነው ብር ላክ በማለት በሂሳብ ቁጥርና በእጅ ገንዘብ እንዲሰጣቸው ያደረጉ እና ከላይ አንደኛ ተበዳይ በቆየበት ቦታ እና ሁኔታ ውስጥ ከቆዩ በኋላ ወደ አገራቸው የተመለሱ በመሆኑ ተከሳሾች በዋና ወንጀል አድራጊነት ተካፋይ በመሆን በፈፀሙት በሰው የመነገድ ድርጊት ወንጀል ዐቃቤ ሕግ ክስ መስርቶባቸዋል፡፡

ተከሳሾች የተከሰሱበት ክስ በችሎት ተነቦላቸው የወንጀል ድርጊቱን አልፈፀምንም ብለው ክደው በመከራከራቸው ዐቃቤ ሕግ ማስረጃዎቹን አቅርቦ አሰምቷል፡፡ በዚህም መሠረት ፍርድ ቤቱ ተከሳሾች እንዲከላከሉ ብይን በሰጠው መሠረት ተከሳሾች የመከላከያ ማስረጃ አቅርበው ቢያሰሙም የዐቃቤ ሕግን ማስረጃ ያላስተባበሉ በመሆኑ በ4ቱም ክሶች ጥፋተኛ ናችሁ ብሏቸዋል፡፡

ውሳኔ

ጉዳዩን የተመለከተው የፌዴራሉ የመጀ መሪያ ደረጃ ፍርድ ቤት የልደታ ምድብ 14ኛ ወንጀል ችሎትም ግራ ቀኙን ተመልክቶ ሌሎች አጥፊዎችን ያርማል ያለውን ውሳኔ አስተላልፏል። 1ኛ ተከሳሽን በ20 ዓመት ጽኑ እስራትና በ160 ሺ ብር የገንዘብ መቀጮ እንዲቀጣ የተወሰነ ሲሆን 2ኛና 3ኛ ተከሳሾች ደግሞ እያንዳንዳቸው በ18 ዓመት ጽኑ እስራትና በ130 ሺ ብር የገንዘብ መቀጮ እንዲቀጡ ሲል ወስኖባቸዋል፡፡

አስመረት ብስራት

አዲስ ዘመን  መጋቢት 9 ቀን 2015 ዓ.ም