የዶ/ር አምባቸው መኮንን የህይወት ታሪክ

ዶ/ር አምባቸው መኮንን ከአባታቸው ከአቶ መኮንን ሲሳይ እና ከእናታቸው ወ/ሮ አማን እንደብልሃቱ በቀድሞው ጋይንት አውራጃ በአሁኑ የደቡብ ጎንደር ዞን ታች ጋይንት ወረዳ ልዩ ስሙ አቄቶ ኪዳነማርያም ቀበሌ ተወለዱ፡፡

እድሜያቸው ለትምህርት እንንደሰረ አንደኛ ደረጃ ትምህርታቸውን በአቄቶ አንደኛ ደረጃ ት/ቤት፣ የመለስተኛ ሁለተኛ ደረጃ ትምህርታቸውን በታጠቅ ለስራ መለስተኛ 2ኛ ደረጃ ት/ቤት የ2ኛ ደረጃ ትምህርታቸውን በንፋስ መውጫ ከፍተኛ 2ኛ ደረጃ ት/ቤት እየተከታተሉ ባሉበት ወቅት በወቅቱ የነበረውን ስርዐት ጭቆና በመቃወም ወደትግል በመግባት ትምህርታቸውን ከሰላምና መረጋጋት በኋላ አጠናቀዋል፡፡

ዶ/ር አምባቸው መኮንን የከፍተኛ ትምህርታቸውን በኢትዮጵያ ሲቪል ሰርቪስ ዩኒቨርሲቲ በምጣኔ ሀብት ሳይንስ ኢኮኖሚክስ፣ የማስተርስ ዲግሪያቸውን በሁለት ከፍተኛ የውጪ ሀገር ዩኒቨርሲቲዎች ማለትም በደቡብ ኮርያ ‘’ስኩል ኦፍ ፐብሊክ ፖሊሲ ኤንድ ማኔጅመንት’’ እና በእንግሊዝ ሀገር ‘’ኬንት ዩኒቨርሲቲ በማስተርስ ኦፍ ሳይንስ ኢን ኢንተርናሽናል ፋይናንስ ኤንድ ኢኮኖሚክ ዴቬሎፕመንት’’ እጅግ በከፍተኛ ውጤት ተመርቀዋል፡፡ የሶስተኛ ዲግሪ ትምህርታቸውን በእንግሊዝ ሀገር ኬንት ዩኒቨርሲቲ በምጣኔ ሀብት ሳይንስ በከፍተኛ ማዕረግ አጠናቀዋል፡፡

ዶ/ር አምባቸው መኮንን በትምህርት ክትትላቸው ፈጣን ተማሪ የነበሩ ሲሆን ትምህርታቸውን በተከታተሉባቸው ሁሉም ዩኒቨርሲቲዎች ተሸላሚና ተወዳዳሪ ነበሩ፡፡

ዶ/ር አምባቸው መኮንን የሁለተኛ ደረጃ ትምህርታቸውን እየተከታተሉ በነበረበት ወቅት በወቅቱ የነበረውን ጭቆና በመቃወምና የህዝባዊ ትግሉ አካል በመሆን በለጋ እድሜያቸው የቀድሞውን የኢትዮጵያ ህዝቦች ዴሞክራሲያዊ ንቅናቄ /ኢህዴን/ የአሁኑን የአማራ ዴሞክራሲያዊ ፓርቲ /አዴፓ/ ከ1982 ዓ.ም ጀምሮ በመቀላቀል ለትጥቅ ትግሉ ወሳኝ ተሳትፎ አድርገዋል፡፡

በሽግግር መንግስቱ ወቅትና ህዝባዊ መንግስት ከተመሰረተ በኋላ በድርጅትና በመንግስት የተሰጧቸውን ሀላፊነቶች በቁርጠኝነትና በታማኝነት አገልግለዋል፡፡

ዶ/ር አምባቸው መኮንን ባለፉት 29 አመታት ከክፍለ ህዝብነት እስከ ከፍተኛ የመንግስትና የህዝብ ሀላፊነት ያለመታከት አመራር ሰጥተዋል፡፡

ከ1982-1988 ዓ.ም በደቡብ ጎንደር ዞን ታች ጋይንትና ፋርጣ ወረዳዎች፣ በሰሜን ሸዋ ዞን ጣርማበርና ሀገረማርያም ከሰም ወረዳዎች በክፍለ ህዝብነት በመስራት ህዝቡን በማደራጀትና ለመብትና ጥቅሞቹ እንዲታገል አድርገዋል፡፡

ከ1991 ዓ.ም ጀምሮ ለሁለት አመታት የአማራ ብሄራዊ ክልል መንግስት ስራ አመራር ተቋም ዋና ዳይሬክተር በመሆን አገልግለዋል፡፡

በወቅቱ ፈታኝ የነበረውን የክልሉን መንግስት የመፈፀም አቅም ለመገንባትና የፈፃሚ አካላትን አቅም ለማሳደግ እና የአገልግሎት አሰጣጥ ብቃት ከፍ ለማድረግ ጉልህ አመራር ሰጥተዋል፡፡

ዶ/ር አምባቸው መኮንን በደቡብ ኮርያና እንግሊዝ የማስተርስ እና ዶክትሬት ዲግሪያቸውን ከተከታተሉ በኋላ አቅማቸውን ይበልጥ በማሻሻል ከክልል እስከ ፌደራል መንግስት የሀላፊነት ቦታዎች አገልግለዋል፡፡

በ1993 ዓ.ም ከደቡብ ኮርያ እንደተመለሱ የአማራ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት ንግድ ቢሮ ም/ቢሮ ሀላፊ በመሆን የክልሉ ንግድ ስርዐት ዘመናዊነትን እንዲላበስ በማስቻል ከፍተኛ ስራ ሰርተዋል፡፡

ከ1994-1995 ዓ.ም የቀድሞው ብአዴን ማዕከላዊ ኮሚቴ ፅ/ቤት ሀላፊ በመሆን ወቅቱ የሚጠይቀውን አመራር ሰጥተዋል፡፡ ለአንድ አመት ያህልም የጥረት ኮርፖሬት ም/ስራ አስፈፃሚ በመሆን አመራር ሰጥተዋል፡

ከ1996-1998 ዓ.ም የአማራ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት ንግድና ኢንዱስትሪ ቢሮ ሀላፊ በመሆን በክልሉ የተጀመረውን የንግድ ሪፎርም ተጠናክሮ እንዲቀጥልና ክልሉ ለኢንቨስትመንት ምቹ እንዲሆን አመራር ሰጥተዋል፡፡

የዶክትሬት ዲግሪያቸውን በምጣኔ ሀብት ሳይንስ አጠናቀው ከተመለሱ በኋላም ከ2003-2005 ዓ.ም የአማራ መልሶ መቋቋም ልማት ድርጅት /አመልድ/ ዋና ዳይሬክተር በመሆን  የግብርና ስራ ፣ምግብ ዋስትና፣ የተፈጥሮ ሀብት እና መሰል ስራዎችን ሰርተዋል፡፡

ከ2006-2008 ዓ.ም በምክትል ርዕሰ መስተዳድር ማዕረግ የአማራ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት የከተማ ልማትና ቤቶች ኮንስትራክሽን ቢሮ ሀላፊ ሆነው አመራር ሰጥተዋል፡፡

ዶ/ር አምባቸው መኮንን የክልሉን ከተማ ልማት ቢሮ በመሩበት ወቅት ዛሬ በአማራ ክልል ከተሞች ተሞክሮ የሚወሰድባቸው በማህበራት የተደራጁ እና የየከተማውን ፕላን ጠብቀው የለሙ መኖሪያ ቤቶች እውን እንዲሆኑ በማድረግ አሻራቸውን አሳልፈዋል፡፡

ዶ/ር አምባቸው መኮንን ከ2008 ዓ.ም ጀምሮ በኢፌዲሪ የከተማ ልማት ሚኒስቴር ሚኒስትር፣ የኮንስትራክሽን ሚኒስቴር ሚኒስትር እና በሚኒስትር ማዕረግ የጠቅላይ ሚንስትሩ የመሰረተ ልማት አማካሪ በመሆን የሚወዷትን ኢትዮጵያን እና ህዝቦቿን በቅንነትና በታማኝነት አገልግለዋል፡፡

ከየካቲት 29/2011 ዓ.ም ጀምሮ የክልሉን ህዝብ ጥያቄ በመቀበል የአማራ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት ርዕሰ መስተዳድር ሆነው በመሰየም ህዝባቸውን በቅንነትና በታማኝነት በማገልገል ላይ ነበሩ፡፡

ዶ/ር አምባቸው መኮንን የታች ጋይንት ወረዳ ህዝብን በመወከል የአማራ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት ም/ቤት አባል እንዲሁም የአማራን ህዝብ በመወከል የኤፌዲሪ ፌዴሬሽን ም/ቤት አባል አባል በመሆን የተጣለባውን ህዝባዊ አደራ በብቃት ተወጥተዋል፡፡

ዶ/ር አምባቸው መኮንን ከመንግስት ሀላፊነታቸው በተጨማሪ ላለፉት አመታት የአዴፓ ማዕከላዊ ኮሚቴ እና ስራ አስፈጻሚ ኮሚቴ አባል፣ የኢህአዴግ ም/ቤት አባልና ስራ አስፈጻሚ ኮሚቴ አባል፣ ከቅርብ ጊዜ ወዲህ ደግሞ የአዴፓ ምክትል ሊቀመንበር በመሆን በከፍተኛ የድርጅት ሀላፊነት ሰርተዋል፡፡

ዶ/ር አምባቸው መኮንን የልማት ድርጅቶችን ማለትም የአመልድ የቦርድ ሰብሳቢ ሆነው የሰሩ ሲሆን ከፌደራል ተቋማትም የኢትዮጵያ ምድር ባቡር፣ የኢትዮ ቴሌኮምና የኢትዮጵያ መብራት ሀይልን በቦርድ አባልነት እንዲሁም የጎንደር ዩኒቨርሲቲና የደብረታቦር ብረታብረት ኢንጅነሪንግ ኮርፖሬሽንን በቦርድ ሰብሳቢነት መርተዋል፡፡

በብረታ ብረትና ኢንጂነሪንግ ዘርፍ የሚስተዋሉ ችግሮችን ለመቅረፍ ከሌሎች የትግል ጓዶቻቸው ጋር በመሆን በከፍተኛ ትግልና ቁርጠኝነት አመራር ሰጥተዋል፡፡

ዶ/ር አምባቸው መኮንን በአሁኑ ወቅት በሀገራችንና ክልላችን እየተካሄደ ባለው የለውጥ እንቅስቃሴ ከትግል ጓዶቻቸውና ከህዝቡ ጋር በመሆን የሀገሪቱንና የክልሉን ህዝቦች ፍትሀዊ ተጠቃሚነት ለማረጋገጥና የዜጎች ሰብዐዊና ዴሞክራሲያዊ መብት እንዲከበር የታገሉ የህዝብ ልጅ ናቸው፡፡

ዶ/ር አምባቸው መኮንን ባለፉት አመታት በገጠሙ የፖለቲካ ብልሽቶች ምክንያት ያጋጠሙ የሰብዐዊ መብት ጥሰቶች እንዲታረሙ በፅናትና በከፍተኛ ህዝባዊ ስሜት ከትግል አጋሮቻቸው ጋር በመሆን በርካቶች ከእስር እንዲፈቱ ታግለዋል፡፡

ዶ/ር አምባቸው መኮንን ሰው አፍቃሪና ሀገርና ህዝባቸውን የሚያስቀድሙ የጠንካራ ስብዕና ባለቤት ነበሩ፡፡ የህዝቡን የለውጥ ፍላጎትና ጥሪ ተቀብለው ከነበሩበት ሀላፊነት የክልሉን ህዝብ ለማገልገል ከየካቲት 29/2011 ዓ.ም ጀምሮ በርዕሰ መስተዳድርነት ተሰይመው በሀገሪቱን በክልሉ የተጀመረውን ለውጥ ለማስቀጠል ሌትከቀን ሲሰሩ ቆይተዋል፡፡

ዶ/ር አምባቸው መኮንን ቅዳሜ ሰኔ 15/2011 ዓ.ም በክልሉ መንግስት ርዕሰ መስተዳድር ፅ/ቤት የርዕሰ መስተዳድር ም/ቤት መሰብሰቢያ አዳራሽ ውስጥ ከክልሉ ከፍተኛ አመራሮች ጋር ስብሰባ በነበሩበት በደረሰ ጥቃት ከሌሎች ሁለት የስራ ባልደረቦቻቸው ጋር በጥይት ተመተው በተወለዱ በ48 አመታቸው ተሰውተዋል፡፡

ዶ/ር አምባቸው መኮንን ባለትዳርና የአራት ሴቶችና የአንድ ወንድ ልጅ አባትም ነበሩ፡፡

በድልነሳ ምንውየለት