የዘሩትን ማጨድ!

ሰሞኑን በማኅበራዊ ሚዲያ ሲዘዋወር ያየሁት አንድ የባህር ማዶ ገጠመኝ ለዛሬው ትዝብቴ መነሻ ነው። ታሪኩ እንዲህ ነው:- በአሜሪካ ኮሎራዶ ውስጥ በሚገኝ አንድ የስጦታ መሸጫ መደብር ውስጥ አንዲት ያልታሰበች እንግዳ ድንገት መጣች። ይህች እንግዳ በአካባቢው ከሚገኘው ጫካ እግር ጥሏት የመጣች አጋዘን ናት። እናም ይህች አጋዘን ልክ እንደቤቷ ሰተት ብላ ወደመደብሩ ስትገባ ያየቻት የመደብሩ ባለቤት አላባረረቻትም። ይልቁንም እንኳን ደህና መጣሽ በሚል ስሜት ተቀብላት ከወንበሯ ተነስታ ዳበሰቻት፣ ኩኪስ ትበላ እንደሁ ብላ አውጥታ ሰጠቻት፡፡ አጋዘኗ የተሰጣትን ኩኪስ በላች እና ከመደብሩ ወጥታ ሄደች።

ከግማሽ ሰዓት በኋላም ያቺው አጋዘን ተመልሳ ኩኪስ ወደተሰጣት መደብር መጣች። አሁን ግን ብቻዋን አልነበረችም። እኔ የቀመስኩትን ይቅመሱ ብላ ልጆቿንም አስከትላ ነበር የመጣችው ።

«አዳኝ ብሆን ትሸሸኝ ነበር፣ ባባርራት ተመልሳ አትመጣም ነበር. .. ነገር ግን ለአጋዘኗ ጣፋጭ ኩኪስ ሰጠኋት፣ ይህን እሷ የቀመሰችውን ነገር ለልጆቿም እንድሰጥላት ልጆቿን አስከትላ መጣች። በየትኛውም አጋጣሚ ለማንኛውም ፍጡር ፍቅርን ከመስጠት ወደኋላ አንበል» ስትል የመሸጫ መደብሩ ባለቤት ምስሉን በድረገፅ አጋርታለች ፡፡

የዚህች ሴትዮ ተግባር አስደናቂ ነው፣ ብዙዎችም ወደራሳቸው እንዲመለከቱ ያደረገ ትልቅ ትምህርት ነው። ለማዳ ያልሆኑ የዱር እንስሳት ፍቅር እንደሚፈልጉ ትልቅ ማሳያ ነው። የሰው ልጅ ለየትኛውም ፍጡር ቢሆን ሳይለይ ፍቅር መስጠት እንዳለበት ትልቅ ምሳሌ ነው።

የኮሎራዶዋ ሴትዮ ለአጋዘኗ የሰጠችውን ፍቅር በማሰብ ኢትዮጵያ ውስጥ እንኳን ለዱር አራዊት ለቤት እንስሳም የምንሰጠውን ቦታ አንታዘብ። እኛ ውሻ ያውም የማናውቀውን ድንገት መንገድ ስናይ በድንጋይ እናባርራለን። እንደዚህ የምናደርግ ሰዎች ውሻው ይነክሰናል ወይም ያጠቃናል ብለን አይደለም። ብቻ ባለቤት የሌለው ቢኖረውም ድንገት መንገድ ላይ የገጠመን ውሻ አይመቸንም። ይህ ልምድ ከየት እንደመጣና እንደዳበረ ምክንያታዊ ሃሳብ ማቅረብ አይቻልም።

እርግጥ ነው በእኛም ሀገር በርካታ ሰዎች የዱር አራዊትን አላምደው ፍቅር ሰጥተው አብረው ሲኖሩ የተመለከትንበት አጋጣሚ ጥቂት አይደለም። የሐረር ጅቦች ለዚህ ጥሩ ምሳሌ ሊሆኑ ይችላሉ። ጅብ ብዙ ሰው የሚፈራውና በሰብአዊ ፍጡራን የማይወደድ አራዊት ነው። በእርግጥ ጅብ የሚወደድ ዓይነት እንስሳ አይደለም። ግን ደግሞ ካቀረብንና ከተንከባከብነው የአውሬነት ባህሪውን መግራትና ከዚያም አልፎ የቱሪስት መስህብ መሆን እንደቻለ የሐረር ጅቦች ማሳያ ናቸው።

ከፈረንጆች ልንኮርጃቸው ከሚገቡ ልምዶች መካከል ለእንስሳት ያለን አመለካከትና የምንሰጠው ቦታ አንዱ ነው። እነሱ ለእንስሳት ትልቅ ዋጋ ይሰጣሉ። በተለይም ለውሻና ድመት የሚሰጡት ቦታ አስገራሚም የሚያስቀናም ነው። በኢትዮጵያም በተለይም ለውሻ የሚሰጠው ቦታ በአንዳንድ ሰዎች ዘንድ እየተሻሻለ መጥቷል። ለዚህ በመዲናችን አዲስ አበባ በአንዳንድ ጎዳናዎች ትንንሽ ውሾች ሲሸጡ ማየት እየተለመደ መምጣቱን መጥቀስ ይቻላል። ከጎዳና አልፎም የተለያዩ ዓይነት ውሾች በውድ ዋጋ የሚሸጡበት ቦታ እዚሁ አዲስ አበባ መኖሩን በአንድ የቴሌቪዥን ፕሮግራም ላይ መመልከቴን አስታውሳለሁ።

ሰዎች ውሻና ድመትን በዋናነት የሚንከባከቡትና የሚያቀርቡት ከእንስሳቱ የሚያገኙት አገልግሎት ኖሮ አይደለም። ትልቁ ምክንያታቸው ከእንስሳቱ የሚያገኙት ፍቅር ነው። ኢትዮጵያ ውስጥ ግን በብዛት ውሻ የምናሳድገው በራችን ላይ ቆሞ እንደዘበኛ እንዲያገለግለን ነው። ድመትንም ቢሆን አይጥን የመሳሰሉ ትንንሽ አጥፊ እንስሳትን እንዲያድኑልን እንጂ ለሚሰጡን ፍቅር ብለን አይደለም። ያሳደግነው ውሻ ለማዳ ሆኖ ግቢያችን የገባ የወጣው ሰው ላይ ካልጮኸ ፈሪ ነው ተበላሽቷል ብለን አውጥተን የምንጥል ብዙ ነን።

ድመትንም ቢሆን አይጥ አድና ትብላ ምግብ አትስጧት የሚሉ ሰዎች ገጥመውኝ ያውቃሉ። ይህ ትክክለኛ አመለካከት አለመሆኑን ለማስረዳት መድከም አያስፈልግም። ውሻን ማሳደግ ያለብን የሚሰጠንን ፍቅርና ታማኝነት በማሰብ መሆን ይገባል። ፈሪ ነው ብለን አውጥተን የምንጥለው ውሻ ከእኛ አልፎ የማኅበረሰብ ችግር ሊሆን እንደሚችል ማስታወስ ተገቢ ነው። ምናልባት ስለማናስተውል ይሆናል እንጂ ውሻን ፈሪ ነው ብለን አውጥተን ባንጥለውና ብንንከባከበው እንዲጠብቅልን የምንፈልገውን ነገር ከማድረግ ወደ ኋላ አይልም። ባእድ የሆነ ነገር ሲያይ ፈሪም ይሁን ደፋር ጮኾ ለባለቤቱ ማሳወቁን አይቀርምና። ድመትም ብትሆን ምንም ያህል ብንንከባከባትና ብትጠግብ እንድታድንልን የምንፈልገውን አይጥ እየተመለከተች ዝም ብላ አትቀመጥም፣ ምክንያቱም ተፈጥሯዊ ባህሪዋ ነውና።

እንዲያው ውሻና ድመትን ለምሳሌ አነሳን እንጂ ትልቅ አገልግሎት ለሚሰጡን የቤት እንስሳትም ቢሆን ያለን አመለካከትና የምንሰጠው ቦታ አስተዛዛቢ ነው። ለዚህ ከአህያ የበለጠ ማሳያ ሊኖር አይችልም። አህያ አመመኝ ደከመኝ ሳትል የሰዎችን ሸክም ያቀለለች እንስሳ ነች፣ ለአንዳንዶችም የእንጀራ ገመድ ነች፣ ግን በዚያ ልክ እንክብካቤ ሲሰጣት አይታይም። እንዲያውም ከአቅሟ በላይ ተሸክማ ቁና ቁና እየተነፈሰች ስታገለግል የሚወርድባት የዱላ መአት ምንያህል እንደሚያሳዝን ሩቅ ሳንሄድ እዚሁ አዲስ አበባ ላይ ሳንመለከት አንቀርም። ተግታ ባገለገለች ስሟ የመጥፎ ስድብ መገለጫ ተደርጎ የምናይበት አጋጣሚም ብዙ ነው። ውሻም በሀገራችን እንደ መጥፎ ስድብ ይቆጠራል። ግን ደግሞ አሁን አሁን እየቀረ የመጣ ይምሰል እንጂ በአንዳንድ አካባቢዎች እናቶች የሚወዱትን ልጅ «ውሻዬ» ብለው ሲያቆላምጡት እንሰማለን።

ከዚህ የምንረዳው በእንስሳት ላይ ያለን አመለካከት የተዛባና መስተካከል ያለበት መሆኑን ነው። ለማንኛውም ፍጡር ፍቅር ከሰጠን ፍቅር እንደምንቀበል ግን መነሻችን ላይ ካነሳነው ከአጋዘኗ ገጠመኝ መማር ይቻላል፣ ሰው የዘራውን ያጭዳል እንደሚባለው።

ቦኤዝ

አዲስ ዘመን ሐምሌ 1/2015