(የጠቅላይ ሚኒስትር ዶ/ር ዐቢይ አሕመድ የምክር ቤት ማብራሪያ ክፍል ሁለት)
በትናንት እትማችን ጠቅላይ ሚኒስትር ዐቢይ የጸጥታና የደህንነት ጉዳዮችን ጨምሮ ሀገሪቱ እንደ ሀገር እያጋጠሟት ባሉ ፈተናዎች ዙሪያ ከምክር ቤት አባላቱ ለቀረቡላቸው ጥያቄዎች የሰጡትን ማብራሪያ ክፍል አንድ አቅርበናል። በዛሬም ክፍል ሁለት እትማችን ፤ የለውጡ ጉዞ ያለበትን ደረጃና ፈተናዎቹን ፤ በ ሰላማዊ ሰልፍ መከልከል ፤ በሽግግር መንግሥትና ሌሎች ጉዳዮች ዙሪያ ለተነሱ ጥያቄዎች የሰጡትን ማብራሪያ ይዘን ቀርበናል።
ጠቅላይ ሚኒስትር ዐቢይ አሕመድ ፦
የተከበረው ምክር ቤት እንዲገነዘብ የምፈልገው ኢትዮጵያ ወደ ዳገት ጉዞ ላይ ነው ያለችው። ወደ ዳገት እየተጓዝን ነው ያለነው። ወደፊት በጣም ቅርብ ነው። ግን ከባድ ነው። ዳገት ስለሆነ ቅርብ የሚታይ ቢሆንም ግን ከባድ ነው። ከፍተኛ ጉልበት፣ ትጋት፣ አንድነት፣ ትብብር ይፈልጋል። ወደኋላ መመለስ በጣም ሩቅ ነው፤ ግን ቀላል ነው። ቁልቁለት ስለሆነ መንደርደር ነው። ብዙ ጉልበት አያስፈልገውም። ትብብር አያስፈልገውም። ሁላችንም ስራችንን ሳንሰራ ብንተኛ ባንድ ጊዜ ይመለሳል። ያኛው ግን ከአቅም በላይ ተባብረን መስራት ይፈልጋል፤ ዳገት ስለሆነ።
ለተከበረው ምክር ቤት፣ ሀገር ለሚወዱ ዜጎች ዛሬ ማቅረብ የምፈልገው ጥያቄ ከቻላችሁ የኢትዮጵያን የዳገት ጉዞ ተጨማሪ ጉልበትና ጥረት ስለሚፈልግ ወደላይ ደግፏት፤ ግፏት። አጭሩን ግን ከባዱን ጉዞ እንድትጓዝ ወደ ላይ ግፏት። ወደ ላይ መግፋት ካልቻላችሁ፣ አቅም ከሌላችሁ፣ ስሜት ካሸነፋችሁ፣ ነገሩን አርቃችሁ ማየት ከተቸገራችሁ ቢያንስ ታኮ አስቀምጡላት እንዳትንሸራተት። ሦስተኛው አማራጭ ወደ ኋላ መጎተት የጠላቶቻችን ፍላጎት ነው። እሱ ውስጥ አትሳተፉ። ጠላቶቻችን የሚፈልጉትማ በዘር እንድንባላ፣ በእምነት እንድንባላ፣ እንድንፈርስ ነው። ይህንን መደገፍ የለበትም ሀገር የሚወድ ዜጋ በሙሉ።
ፈተና፣ አለ፣ መከራ አለ፣ ችግር፣ አለ፣ መገፋት፣ አለ፣ መገደል አለ … አዎ። ኢትዮጵያ ትበልጣለች እሷ እንዳትፈርስና ከዓላማዋ እንዳትዛነፍ እህ እያልን ቢሆን አንጀታችንን አስረን መሄድ ነው ያለብን እንጂ ጠላት እንድንከፋፈል ስለፈለገ ብቻ ያን መደገፍ ጠቃሚ አይደለም።
ብዙ ባንዳዎች በአፍሪካና በአንዳንድ አገራት ተገዝተው አገራቸውን ለማፍረስ ብዙ ርቀት ሄደው አፍርሰዋል። ሁለት ነገር አትርፈዋል። ጸጸትና መከራ። የመን ጸጸትና መከራ ነው። ሊቢያ ጸጸትና መከራ ነው። ያኔ ሆይ ሆይ ብሎ ያፋረሰ ሁሉ የለም አሁን፤ ሥራውን ከሠራ በኋላ እዳው ገብስ ነው ብሎ ጥሎት ሄዷል።
ኢትዮጵያም ወደዚያ መከራ ብትሄድ እዳው ገብስ ነው ብለው ኤምባሲዎቻቸውን ዘግተው ይወጣሉ። አይታችኋል ደግሞ ይሄን። መከራው የሚተርፈው ለእኛው ነው። ከቻላችሁ ወደ ዳገት ግፏት፣ ካልቻላችሁ ታኮ አድርጋችሁ ግፏት፤ ግን መቀመቅ እንድትገባ አገራችሁ ላይ አትፍረዱ። ያን ካደረጋችሁ ለልጅ ልጆቻችሁ የሚተርፍ ጸጸትና መከራ ብቻ ነው የምታተርፉት። ይህን በእጅጉ ማሰብ ያስፈልጋል።
ጠላቶቻችን እንደ ተኩላ ናቸው። ተኩላ አንድ መንጋ ሲያይ ዘሎ አይገባም። መጀመሪያ መጥፎ ጠረን ይለቃል። ያ መጥፎ ጠረን ቀድሞ መንጋዎቹ መካከል ሲገባ መንጋ እርስ በእርስ ይጠራጠራል። ይገፋፋል። ጠረኑ እየባሰበት ሲሄድ ቅድም አብሮት ወገኔ ብሎ የተቀመጠውን ሰው ይጠረጥርና በቴስታ ይጀምራል። አትጠጋኝ እያለ ። አንተ ነህ ተኩላው ይላል። በግ መሆኑን እያየ ተኩላ ነህ ይላል። ጠረኑ ያጠራጥረዋል፤ መደባደብ ሲጀምሩ አንዱ አንዱን ሲያዳክም ተኩላው ጠጋ ብሎ የደከመውን ሳብ አድርጎ ይበላል። እንዲህ እያባላ በጠረን አንድ በአንድ ከለያቸው በኋላ መንጋ ውስጥ ያለውን ኃይል ይቆጣጠራል። በምን መጀመሪያ ጥርጣሬ፤ ቀጥሎ ማከፋፈል፤ ቀጥሎ ማዋጋት ቀጥሎም በቀላሉ ያሻውን ማድረግ።
ልክ ወለጋ ላይ ሰው ሞቶ አማራና ኦሮሞ ብሽሽቅ ሲጀምር ወዲያው ከጎረቤትም ከዛም ከዛም እንቅስቃሴ ይጀምራል። ወዲያው፤ ከተዳከሙ ከተለያዩ እንችላቸዋለን በሚል እሳቤ የሚሰራ ስራ ነው።
እናም አንድነት ማለት ብልጽግና ባለበት፣ ምቾት ባለበት፣ አስፓልት ባለበት ሁሉም ነገር አልጋ በአልጋ በሆነበት ጊዜ አንድ መሆን ሳይሆን አስቸጋሪ በሆነና መለያየት ቅርብ በሆነ ጊዜ አንድ ለመሆን መወሰን ነው፤ ትልቅነት። በኖርማሉ ጊዜማ ሁሉም አንድ ነው። በችግር በመከራ ጊዜ ነው በጋራ ቆሞ አገር ማሻገር ኃላፊነት መውሰድ ፤ ለመስዋእትነት ዝግጁ መሆን የሚያስፈልገው።
ማርቲን ሉተር ኪንግ ‹‹ወይ እንደወንድማማች አብረን እንኑር ወይ ደግሞ እንደሞኞች አብረን እንለቅ›› ብሏል፤ ይህ ምርጫ ለእኛ የተሰጠ ነው። ወይ እንደ አንድ ሕዝብ እንደወንድማማች ሕዝብ ፈተናም ቢገጥመን በጋራ ቆመን እንሻገር ወይ ደግሞ እንደሞኞች እንበላላ።
ምን ማለት ነው ፤ የኦሮሞ ፖለቲከኛ አማራን ጠላት ብሎ ካሰበ ኦሮሞ በዓለም ላይ ዘመድ የለኝም ብሎ ወስኗል ማለት ነው። እኔ ኦሮሞ ከሰባት ቢሊዮን የዓለም ሕዝብ ጋር እጣላለሁ ብሏል ማለት ነው፤ አማራ ኦሮሞን ጠላቴ ብሎ ካሰበ በዓለም ላይ ካሉ ሕዝቦች ጋር ሁሉ በተቃርኖ እኖራለሁ ብሎ ወስኗል ማለት ነው። ሰው ከጎረቤቱ ጋር ከአብሮ አደጉ ጋር ከተዋለደው ጋር ጠላት ሆኖ ከሩቅ ወዳጅ መሆን አይችልም። ከአማራ ጠላት የሆነው ኦሮሞ ከሳውዲ ወዳጅ መሆን አይችልም። ከየመን ወዳጅ መሆን አይችልም፤ ለአማራም እንደዚሁ።
መታለል የማይገባን ነገር አንድ ቤተሰብ መሆናችን መዋለዳችን ብቻ ሳይሆን እንዳው እድገትም ሰላምም ብናስብ መጀመሪያ ሰላም መሆን ያለበት ጎረቤት ነው፤ ለዚህ ነው ኢትዮጵያውያን ሩቅ ካለው ወንድሜ በቅርብ ያለው ጎረቤቱ ይደርስልኛል የሚሉት፤ ይህን በሰከነ መንገድ ማየት ያስፈልጋል፤ ብዙ ስሜት ወደ ጥፋት እንዳይወስደን ጥንቃቄ ማድረግ አለብን።
ይህ እንደተጠበቀ ሆኖ በአሸባሪዎች ላይ ክስ አይፈጸምባቸውም ፤ አይጠየቁም ዓለም ቢጠይቃቸው (ዓለም የራሱን ጠይቆ አልቻለም እንኳን የኛን) ለተባለው ጉዳይ አንድ ማሳሰቢያ ያለኝ ለተከበረው ምክር ቤት ፤ ይህ ሕግ አውጪ ምክር ቤት አንቀጽ ጠቅሶ፤ እራሱ ወስኖ እራሱ ፈርዶ የጎንዮሽን የቁጥጥር ሥርዓት ቼክ ኤንድ ባላንስ እንዳያበላሽ እፈራለሁ፤ እናንተ ዳኞች አይደላችሁም፤ በዚህ አንቀጽ መጠቀስ አለበት እንትን መባል አለበት ካላችሁ ታዛባላችሁ። ሥራችሁ እሱ አይደለም፤ ሥራችሁ ሕግ ማውጣት ነው።
ያን ሕግ የሚተረጉመው ሞያተኛ ደግሞ ባወጣችሁት ሕግ አግባብ አንድ ወንጀል በየትኛው አንቀጽ እንደሚከሰስ፤ በየትኛው አንቀጽ እንደ ሚጠየቅ፤ ወስኖ ጠይቃል እንጂ እናንተ እዚህ ተቀምጣችሁ በዚህ ወንጀል ነው ፤ በእዚህ አንቀጽ ነው ካላችሁ ቼክ ኤንድ ባላንስ ይበላሻል። ይህ ደግሞ እናንተ የምትፈልጉትን የመንግሥት ሥርዓት እንዳይኖር ያደርገዋል። ይህን መጠንቀቅ ያስፈልጋል፤ ሥልጠናም የሚያስፈልግ ይመስለኛል።
ከልቤ ነው የምናገረው፤ ሕግ አውጪዎች ትልቅ ኃላፊነት አለባችሁ። የመቶ ሺ ሕዝብ ነገር ተሸክማችኋል። እዚህ መጥታችሁ ስትናገሩ ዳኞች ሚኒስትር ስትሆኑ አይሆንም እናንተ የምክር ቤት አባላት ናችሁ። ትልቅ ሥራ አላችሁ፤ እሱን ነው መሥራት ያለባችሁ ሌላውም ሰው እንደዚሁ፤ ለምሳሌ ባለፉት ጥቂት ዓመታት ኢትዮጵያ ውስጥ ከእንደዚህ አይነት የጅምላ ግድያ ጋር በተያያዘ እንደ ሸኔ ምናም አይነቱ ሳይሆን በሞብ የሚደረጉ ግድያዎች ከ11 ሺ በላይ ሰዎች ክስ መስርተን ብዙዎቹ ተፈርዶባቸዋል። አጠቃላዩን ተውትና የዛሬ ሁለት ዓመት ከሀጫሉ ግድያ ጋር ተያይዞ ሻሸመኔ አካባቢ በነበረው ሁኔታ ወደ ዘጠኝ ሺ ሰዎች ተይዘው ከእነዚህ ውስጥ አራት ሺ ሰዎች ላይ ክስ መስርተን አብዛኛው ተፈርዶበታል።
የእኛ ዋና ዓላማ ያልተገባ ግድያን ማስቆም ነው። ቅድም እንዳላችሁት፤ ያልተገባ ግድያን ማቆም ሲሳነን ግን ፍትህ እንዲረጋገጥ በስፋት ሰዎችን እንይዛለን እናጣራለን፤ ፍርድ ቤት እናቀርባለን አቅም በፈቀደ መጠን እናስፈርዳለን። ይህ ኢትዮጵያ ውስጥ ያለ እውነት ነው ፤ ለፍትህ ያለንን ቀናኢነትን የሚያሳይ ነው።
የኢትዮጵያ ፖለቲከኞችና የኢትዮጵያ አክቲ ቪስቶች፣ ልክ ግድያ ሲፈጸም በጣም አየር ይሞላሉ። ግድያውን ያደረጉ ሰዎችን ለመፋረድ ፖሊስና መከላከያ ሲዋደቅ ግን የሉም። ሻሸመኔ ላይ ግድያ ሲፈጸም ነበር አየሩ ላይ፤ ከዛ በኋላ ፖሊስ እያደነ እየፈለገ ይዞ ፍርድ ቤት አቅርቦ አቃቤ ሕግ ተከራክሮ ሲያስፈርድ የሉም።
የመጀመሪያ ኢንሲደንት ላይ ከመጮሃቸው በስተቀር ሂደቱን በጥቅሉ ማየት አይችሉም። ይህ ነው የእኛ ውስንነት፤ በነገራችን ላይ ፖለቲካ ብቻ እንዳይመስላችሁ፤ ፕሮጀክትም ችግር ውስጥ ነው። መንገድ መንገድ ይባላል፤ ኮንትራት ይፈረማል፤ ዞር ብሎ የሚያየው ሰው የለም። ግድብ ግድብ ይባላል ኮንትራት ይፈረማል ዞር ብሎ የሚያየው ሰው የለም። እኛ መጀመር ብቻ ፤ መጀመሪያ አካባቢው ላይ ያለውን ጩኸት ብቻ ነው እንጂ ጉዳዩ ተጠናቅቆ ፍሬ አፍርቷል ወይ የሚል ልምምድና ባህላችን አነስተኛ ነው። በልማትም ችግሩ እሱ ነው፤ በፖለቲካም ችግሩ እሱ ነው።
በአንድ ወቅት አንድ ትልቅ የአገር ሽማግሌ ሊሞቱ ያጣጥራሉ፤ ያው ታውቃላችሁ በሀገር ቤት ሊሞቱ ሲሉ ቤተሰብ ይሰበሰብና ኑዛዜ የሚባል ነገር አለ። እናም ልጆቻቸውን ሰብስበው ልጆቼ ሆይ እኔ ለፍቼ ደክሜ አሳድጌያችኋለሁ፤ አሁን ጊዜዬ አብቅቷል፤ እየሄድኩ ነው፤ እናም አንድ ነገር ላስቸግራችሁ እፈልጋለሁ፤ እንደማታሳፍሩኝም ተስፋ አደርጋለሁ ይላሉ።
ልጆችም ደንገጥ ብለው ችግር የለም አባ ጠይቀን ለአንተ የማናደርገው የለም ይላሉ። አባትም ብዙ አላስቸግራችሁም እኔ የምፈልገው ልክ ሕይወቴ ስታልፍ የውሎ ለቅሶውን የዚያን እለት የሚለቀስ እሱን ሀዋሳ አድርጉልኝ፤ ለቅሶዬን። በሁዋላ ደግሞ የቀጠሮ ለቅሶ አለ። በዕለቱ ያልደረሱት ዘመድ አዝማዶች ከያሉበት መጥተው በቀጠሮ እንዲያለቅሱ የሚደረግበት፤ እሱን ደግሞ ጎንደር አድርጉልኝ፤ ቀብሬን ደግሞ ድሬዳዋ አድርጉልኝ፤ በኋላ መታሰቢያዬን ደግሞ አዲስ አበባ አኑሩልኝ አሉ።
ልጆች ደነገጡ፤ ቢችሉና ቢያደርጉት ደስ ይላቸዋል። ግን ራቅ ራቅ ያለ ቦታ ሆኖባቸው ተጨናንቀው እምቢም እሺ ሳይሉ በጭንቀት መንፈስ ውስጥ እንዳሉ አባት አይ ልጆቼ ተጨነቃችሁ እንዴ አሉ፤ እኔ እኮ ይህን ማድረግ እንደማትችሉ አውቃለሁ፤ ነገር ግን አባ እገሌ እንዲህ ብለው ሞተው ነበር እንዲባልልኝ ነው›› አሉ። አሁን ያለው አክቲቪስትና ፖለቲከኛም እንዲሁ ነው። እንዲህ ብዬ ነበር ብሎ ለመናገር ካልሆነ በስተቀር እና ለዕለቱ ለፌስቡክ ወሬ ካልሆነ በስተቀረ ለሕዝብ ከሆነ መከታተል ነው።
ወለጋ ሂዱ፤ ሂዱና ምን እንደሆነ ችግሩን እወቁት፤ እዚህ ተቀምጦ መጠየቅማ ማን ይከብደዋል፤ ከእንደዚህ አይነት ስሜት መውጣት ያስፈልጋል፤ ለማለት ሳይሆን ችግር እንዳይፈጠር አገር እንድትጸና ነው መረባረብ ያለብን እንጂ እንደ ሽማግሌው ብዬ ነበር በማለት እንዲወራላቸውና አይ እሳቸው እኮ እንዲህ ብለው ነበር ተብሎ እንዲነገር ከሆነ ያው ንግግር ስለሆነ ዋጋ አይኖረውም።
ሁለተኛው ሸኔን ለማውገዝ ይቸገራሉ ተብሎ ይታማል የሚል ጥያቄ ተነስቷል። በመጀመሪያ የተከበረው ምክር ቤት በጣም ትልቅ ወንበር ነው የያዛችሁት፤ ሀሜት እዚህ አታምጡ፤ ይህ እኮ ትልቅ ቤት ነው፤ እንዴት ይታማል ብላችሁ ሀሜት ታመጣላችሁ እዚህ፤ እንደዚህ አየሁ፤ እንደዚህ ሰማሁ፣ ሄጄ አረጋግጬ ጠይቄ ነው የምክር ቤት አባል የሚለው። እኛም ነበርን እዚህ፤ እንዲህ አይጠየቅም፤ ሀሜት እዛው ቡና ላይ ጫት ላይ ፤ እዚህ ደግሞ ሲሆን ቁምነገር አጣርታችሁ ሄዳችሁ ጠይቃችሁ ነው መምጣት ነው ያለባችሁ እንጂ እንደዚህ አይነት ሀሜት ሰምቻለሁ ሀሜቱን እንዴት ታዩታላችሁ አይባልም።
ስለዚህ ሀሜቱን አስታኮ መልስ መስጠት ያስቸግራል ማለት ነው። ግን እሳቤ አለ። ቲንኪንግ አለ ቢሃይንድ። አንደኛው ይሄ ምክር ቤት አይደለም ሸኔን አሸባሪ ያለው፤ አልነበራችሁም እናንተ፤ ደርሳችሁ ሸኔን አሸባሪ እንዳላችሁ አክት አታድርጉ። እናንተ አይደላችሁም ያደረጋችሁት። የቀደመው ምክር ቤት ነው ሸኔን አሸባሪ ብሎ ያለው እንጂ እናንተ አይደላችሁም። ልክ እናንተ አሸባሪ ብላችሁ እኛ ቸል እንዳልን ለማስመሰል ከሞከራችሁ ስህተት ነው። እናንተ ሳትመርጡ እና ሳትገቡ ነው ሸኔን አሸባሪ ያልነው እኛ፤ ግን አሸባሪ ማለት ብቻ አይደለም በየቀኑ እየተዋጋነው ነው ሸኔን፤ ምን ያደርጋል አሸባሪ ማለት፤ በየቀኑ እየተፋለምነው ነው።
ከዘር ጋር የምትቸገሩ ሰዎች አንደኛ ሸኔ ኦሮሞ ነው የኦሮሞ ተወካይ ነው ብላችሁ አሳንሳችሁ እንዳታዩ፤ ሸኔ የኦሮሞ ቀንደኛ ጠላት ነው፤ አንደኛ በበቀደሙ ጭፍጨፋ ከደቡብ የማረክናቸው፣ ከትግራይ የማረክናቸው ሰዎች አሉ። ሸኔ ኦሮሞ ብቻ አይደለም። አሉ እኛ እጅ። እዛ የሚሰበሰበው ኦሮሞ ብቻ እንዳይመስላችሁ። ኢትዮጵያን ማጥፋት የሚፈልግ ክፉ ኃይል ሁሉ ይሰበሰባል። በየትም በየትም ሰልጥኖ ይገባል፤።
ሁለተኛ ሁለት ኤግዛምፕል ላንሳላችሁ፤ ሸኔ የኦሮሞ ጠላት እንደሆነ እንዲገባችሁ፤ አንደኛው በቅርቡ አንድ አባት በወለጋ ያለውን ግድያ ሲሰሙ ያዝናሉ ያው ታውቃላቸሁ የኦሮሞ አባቶች በጣም የዋህና ገራገር ስለሆኑ እንደዚህ አይነት በደል ያማቸዋል። እና ልጃቸው ያበሳጫቸዋል። የእሳቸው ልጅ ሸኔ መሆኑን ያውቃሉ፤ ደብቀዋል፤ ልጅ ስለሆነ። ልጃቸው በአቅራቢያቸው ቆፍሮ መሳሪያ ቀብሯል። ተናደው ለፖሊስ ልጄ ሸኔ ነው መሳሪያም ቀብሯል ኑና ውሰዱ ብለው አስፈትሸው መሳሪያውን ፖሊስ ይረከባል።
ባለፈው ሳምንት ነው፤ ልጅ ይሰማል፤ ጓደኞቹን ይዞ መጥቶ ቤቱን ዘግቶ አባትየውን አስሮ አቃጠላቸው። ይህ አባቱን አስሮ የሚያቃጥል ሰው ነው እሱ ሰው ተብሎ የኦሮሞ ተወካይ የሚሆነው፤ ለማንም የማይመለሱ አውሬዎች ናቸው እንጂ ሕጻናት ላይ መሳሪያ ማንሳት እኮ ከባድ ነገር ነው፤ ለምንድነው እንደዛ አውሬ የሆኑት የሚለው በደንብ ጥናት ይፈልጋል። የፖለቲካ ዓላማ ግን የላቸውም። ለምሳሌ አሁን ለሸኔ ናና ኦሮሚያን አስተዳደር ብንለው በምን ሞራል ነው ሕጻናትንና ሴቶችን እንደዛ ያሰቃየ ኃይል አገር ሊመራ የሚችለው አይችልም። ዓላማው አይደለም አገር መምራት፤ አገር ማፍረስ ነው ዓላማው።
ሁለተኛ ኤግዛምፕል ልስጣችሁ፤ ወለጋ ውስጥ አንድ አባት ሁለት ልጆቻቸው በትግራይ ግጭት ውትድርና ገብተዋል። ኢትዮጵያ ልትፈርስ ነው እንታደጋለን ብለው፤ እነዚህ ልጆች አባት አስፈቅደው ነው የሄዱት፤ ከአባት ጋር ተመካክረዋል አላውቅም፤ ግን ልጆቹ ወታደር ሆነዋል። ሁለት ልጆችህ ወታደር ሆነዋል ልከሃል ተብለው አባት ተገድለዋል። ሁለት ልጆችህ አሽሽ እየሳቡ ከተማ ውስጥ እየሰረቁ አስቸግረው አይደለም አገር ሊታደጉ ዘምተዋል ተብሎ አባት ተገድለዋል።
እኛ የምናላግጥባቸው አንዳንድ ወታደሮች ጀነራሎች ጀነራል ስለሆኑና ከጠላት ጋር ስለሚፋለሙ ቤተሰቦቻቸው ተገድለውባቸዋል። በወለጋ በመቶ የሚቆጠር የወረዳና የዞን አመራር ሞቷል። ሪፖርት ቀርቦላችኋል ካስፈለገም በዝግ ይቀርብላችኋል። ጉዳዩ እዚህ ተቀምጠን እንደምንናገረው አይደለም፤ ሰዎች ይሞታሉ፤ በሰላም ወጥተው በሰላም አይመለሱም።
እና ሸኔ የኦሮሞ ተወካይ አይደለም፤ ሸኔ የጥፋት ኃይል ነው። ፕራይመርሊ የኦሮሞን ሕዝብ እያጎሳቆለ ያለ ኃይል ነው፤ ወለጋ ውስጥ የምንሰራቸው መንገዶች ሁሉ ቆመዋል፤ በዚህ የሚጎዳው ማነው፤ ልማት የለም፤ መብራት ስልክ የሚባል ነገር እዚያ ችግር አለ፤ ማነው የሚጎዳው፤ ከእነሕይወቱ የሚቃጠለው፤ ቅድም ባልኳችሁ መንገድ የሚገደለው ቁጥር ስፍር የለውም። ይህንን ጠላት የአማራ፣ የኦሮሞ፣ የወሎ፣ የሱማሌ የሁላችን ነው ብለን ከተረባረብን እናጠፋዋለን። ነገር ግን ክፍፍል ከሰጠን የሚያግዘንን ኃይል ነው የምናዳክመው። ክፉ ክፉ ነው፤ ለአባቱ ለእናቱ ያልበጀ ክፉ ለማንም አይበጅም። በዛ አይን ማየት ጥሩ ነው።
ሁለተኛ እኛን በሚመለከት እኛ እኮ ሰላሳ አመት ፤ 27 /28 ዓመት ኢህአዴግ ከ1981 ዓም ጀምሮ እስከወደቀበት ጊዜ ድረስ ስለ አጋር አይደለም የማወራው ስለ አራቱ ድርጅቶች አራት ድርጅቶችን ለ20 ምናምን ዓመት አንድ ማድረግ ያልቻለ ድርጅት ኢትዮጵያን አንድ ማድረግ አይችልም። በትግል ጊዜ ላይመች ይችላል መንግሥት ከሆነ በኋላ ፕሮግራማችን አንድ ነው እየተባለ እነዚህን ፓርቲዎች አንድ ማድረግ ካልቻለ የጊዜ ጉዳይ እንጂ የኢትዮጵያ መፍረሻ ቅርብ ነው። ምክንያቱም ኢህአዴግ ሳይፈርስ ጥያቄው የነበረው አንድ እንሁን ፤ አንድ እንሁን ነው አልተቻለም፤ እራሱን እንደ ድርጅት አንድ ማድረግ ያልቻለ ሃይል አገር አንድ አያደርግም አያጸናም በሚል ነው ለውጥ ብለን ትግል የጀመርነው፤ ከለውጥ በኋላ መንግሥት ሆነን ባጠረ ጊዜ ውስጥ አራቱን ሳይሆን ከእነሱ ውጪ በርካታ ፓርቲዎች ስማቸውን አርማቸውን ፕሮግራማቸውን ጥለው በአንድ የብልጽግና ሃሳብ ውስጥ ተሰባስበው አገር እየመሩ ያሉ።
በኢትዮጵያ ህብረ ብሔራዊ አንድነትና በጋራ ማደግ ጽኑ እምነት ስላለን እንጂ ያስገደደን ሕግ የለም። ኢህአዴግ አንድ ካላደረጋችሁ በቀር አትቀጥሉም አላልንም። አደገኛ ስለሆነ ነው ያፈረስነው። መጀመሪያ እኛን በዘር ለመውቀስ የምታስቡ ሰዎች መጀመሪያ እስኪ አንድ ሁኑ። ወደ ኢትዮጵያ ጥላ ኑ መጀመሪያ። በሰፈር ፓርቲ ተቋቁማችሁ ስታበቁ እኛ በፕሮግራማችን በግልጽ በአገር ጉዳይ ነው የምንታገለው ብለን ሰነድ ያወጣን ፓርቲና አመራር በዘርና በሰፈር ለመፈረጅ አታስቡ። እኛ ከዘር በላይ ነን፤ ከሰፈር በላይ ነን።
የኢትዮጵያን ብልጽግና አብዝተን የምንመኝና የምንተጋ ሰዎች ነን፤ ያልኖራችሁበትን ለእኛ ለመስጠት መሞከር ተገቢ አይመስለኝም። እና ሸኔን አሸባሪ ያልነው ከእናንተ በፊት ነው፤ በየቀኑ እየተዋጋነው ነው። ለሸኔ የሚራራ ፤ ለሸኔ የሚያዝን የተለየ ሁኔታ የለንም። ነገር ግን የተከበረው ምክር ቤት እንደዚህ እንደ ሸኔ አይነት ሃይሎች በሙሉ ዋና ፍላጎታቸው ፓርላማ ስለነሱ እንዲያወራ፤ ሚዲያ ስለነሱ እንዲያወራ ፤መንግሥት ስለእነሱ እንዲያወራ የዓለም ሚዲያ አሉ እንዲላቸው አለን አልሞትንም በማለት የሚፍጨረጨሩ ሰዎች ናቸው።
አብዝቶ ስለ ድህነት መናገር ብልጽግናን አያመጣም ፤ አብዝቶ ስለ ጠላት መናገር ድልን አያጎናጽፍም፤ ብለን በተደጋጋሚ አንስተናል። እኛ አንዳንዴ ሰብሰብ የምንለው መሻታቸው እሱ እንደሆነ ስለምናውቅ ነው። ባንናገርም ግን በእያንዳንዱ ደቂቃ እንዋጋቸዋለን። ሰው አዘን ሂድና ሞተህ አገርህን ታደግ ብለን እንዋጋቸዋለን። በዚያ ደረጃ ለማማት የሚሞክር ሰው ካለ የሃሜት ሱስ ያለበት ካልሆነ በቀር እኔንና ፓርቲዬን የሚያሰጋ ነገር አይመስለኝም።
እኛ ሁሉም ኢትዮጵያዊ በእኩል በነጻነት የሚኖርባትን አገር እንመኛለን ፤ የምንጥረውም ለዛ ነው። ሸኔ ይከሰናል፤ እነዚህ ሰዎች እንትን አይደሉም ብሎ ይከሰናል፤ ሌላው ሸኔም ይከሰናል፤ እኛ ኢትዮጵያውያን ነን ሁሉም ሕዝቦች ተከባብረው ተዋደው በጋራ እንዲኖሩ እንፈልጋለን፤ ሁሉም ሕዝቦች የሚገባቸውን እያገኙ የጸናች ኢትዮጵያን እንዲፈጥሩ እንፈልጋለን። በዚህ ውስጥ ሳናስብ ፣ ሳናውቅ የምናበላሸው ካለ በእናንተም እገዛ ፤ በሕዝባችንም ምክርና ተግሳጽ ፤ በእናቶቻችንም ጸሎት እንታነጻለን ፤እንታረማለን። ሆን ብለን ግን ዘርን ከዘር ለማፋጀት ፤ የአንደኛው ዘር የበለጠ የሌላው ያነሰ ለማድረግ ፤ አንደኛውን ባልተገባ ሁኔታ ለመጥቀም አንሰራም፡፤ ስብዕናችንም አይደለም።
ጽንፈኞች ሁለት መርዝ አላቸው በየትኛውም ሰፈር ይደራጁ ሁለት ጸባይ አላቸው አንደኛው ኮሌክቲቭ ናሲዝም ነው። ኮሌክቲቭ ናሲዝም ማለት የእኔ ብቻ ጥሩ ፤ የኔ ዘፈን ፤ የኔ ባህል ፤ የኔ ሃሳብ ብቻ ጥሩ ነው ። ከእኔ ውጪ ያለው አይረባም ፤የኔ መሬት ለም ነው፤ ሰፊ ነው። የኔ …የ ኔ የሚል የጽንፈኞች አንኳር እሳቤ ነው። ኮሌክቲቭ ነው። ለምሳሌ አንድ ጽንፈኛ ሰፈር አንድ መስኪድ ኖሮ ሌላ ቦታ አንድ መስኪድ ቢኖር አይ የእኛ መስኪድ እኮ የተሰራው ሰኞ ነው ብሎ በዛ ይኩራራል። ሁለተኛው ኮሌክቲቭ ሰልፍ ፒቲ ነው። በጣም የበዛ ለራስ ማዘን ስሱነት ነው። የነገር ሁሉ ማዕከል ራስን አድርጎ ማየት፤ እኔም ኢትዮጵያዊ ዜጋ ነኝ፤ ዜጋ ላይ ያለው መከራ ይደርስብኛል፤ ደስታውን ደግሞ እኔም እጋራዋለሁ ብሎ የሚያስብ ጤነኛ ሰው ካልሆነ በቀር በጣም በተጋነነ የጉዳት መንፈስ ወስጥ ስለሚኖር ለጥፋት ይነሳሳል።
እነዚህ በግራ በቀኝ ያሉ የእኔ ብቻ ጉዳት፣ የእኔ ብቻ ጥቅም፤ እኔ ብቻ እንደዚህ ፣ እኔ ብቻ ጀግና! እኔ ብቻ ታሪክ ያለኝ ፤እኔ ብቻ ሙሉ ሰው የሚሉ ሃይሎች በሙሉ ሄደው ሄደው ጥፋት ያመጣሉ። በጋራ ያ ባህርይ አንዲኖረን ማድረግ ያስፈልጋል። የትኛውም ሃይል በእንደዚህ አይነት ሲፕተም ሲጎዳ ስናይ የጽንፈኝነት መርዝ የሚጠቀምበት ሃይል መሆኑን መገንዘብ ያስፈልጋል።
ጽንፈኝነት ዓለምን አልጠቀመም ኢትዮጵያንም አይጠቅምም። አይጠቅመንም ፤ የሚጠቅመን ጽንፈኝነትን አስወግደን ዴሞክራሲያዊ ሥርዓትን አምጥተን በጋራ መጓዝ ነው። በዴሞክራሲና በልማት መካከል አንድ አስቸጋሪ ተቃርኖ አለ፤ አንዳንዶች ይመጡና እናንተ ኢትዮጵያ ያለመደችውን ዴሞክራሲ ባህላችን የዴሞክራሲ እሳቤ የለውም ለሺ ዓመታት ዘፈናችን ተረታችን ንግግራችን ሁሉ ማፈን ነው ባህላችንና ተረቶቻችን የማይደግፉትን ዴሞክራሲ ለማምጣት ብላችሁ ነው የምታፋጁን፤ ጠንከር ብላችሁ ገርፋችሁ እስራችሁ መንግሥት መንግሥት ሽተቱ ይላሉ። መንግሥት መንግሥት ሽተቱ ማለት እሰሩ ግረፉ ማለት ነው፤ ለእነሱ ያለን መልስ ምክር ቤቱም እንዲገነዘበው የምፈልገው መግረፍ ማፈን ቀላል ነው ፤ መግረፍ ማፈን ኖረንበት አይተነዋል፤ መግረፍና ማፈን ከብልጽግና ከእድገት ጋር አብሮ
አይሄድም።
ክቡር አቶ ታገሰን ስናፍነው እሱ እኛ እስር ቤት ነው ያለው ባለቤቱ ልጆቹ ወንድም እህቶቹ ቤተዘመዱ በያሉበት ህሊናቸው ይታሰራል። በየቀኑ አንድ ሰው እያሰርንም መቶ ሰው እየጎዳን ልማት ልናረጋግጥ አንችልም። ቅድም እንዳልኳችሁ ያለን የሰው ኃይል ነው። የተፈጥሮ ሀብት ነው። በተቻለ መጠን ሰው ደስተኛ ሆኖ ሥራ የሚሰራበትን መንገድ ካልፈጠርን በስተቀር እድገት አናመጣም። በዕድገትና በዴሞክራሲ መካከል ያለው ባላንስ በጣም አስቸጋሪ ነው። ዴሞክራሲን ካላመጣንና ሕዝቦች ወድደው ፈቅደው ደስ ብሏቸው ካልኖሩ ልማት አይመጣም። ኢኖቬተር ሳይፈጠሩ የሚተጉ ሰዎች ሰው ሳያያቸው የሚሰሩ ሰዎች አይጠቀሙም። አኩራፊ ይበዛል። አኩራፊ ከበዛና ልማት ከሌለ የሚያፍነው መንግሥት 20 ሀብት ይሁን 30 ሀብት ቢኖረው ዋጋ የለውም። የሚያስፈልገው ጉዳይ ልማት ነው። ይሄን እንዴት አድርገን እናስታርቅ የሚለው ፈተና መሆኑን መገንዘብ ያስፈልጋል። ይሄን ባላንስ ለማድረግ ነው አንዳንዴ እያሰርን ፤አንዳንዴ እየፈታን ፤አንዳንዴ እየለመን የምንሄደው ይሄን ባላንስ ለማስጠበቅ መሆኑ ግንዛቤ ይወሰድ።
ሌላው ሰልፍ ተከለከለ፤ ለተባለው ጠያቂው ሲያነሱ ሰላማዊ ሰልፍ ነበር ያሉት ጥያቄ ውስጥ ሲገቡ ደግሞ ሰው ተገደለ አሉ። ሰላማዊ ሰልፍ ማለት መንግሥትን ለአንድ ሰዓት ከ30 ደቂቃ እዚች ቦታ ላይ ቁጭ ብዬ ድምፄን አሰምቼ እሄዳለሁ ማለት ነው። ካስተማሩን አገራት ያየነው እሱን ነው። ድንገት ተነስቶ ቁርስ በልቶ ሲመሽ ሲነጋ ብቻ የሚነሳ ጉዳይ አይደለም። ምክንያቱም መጠበቅ ይፈልጋል። ሰላማዊ ሰልፍ እንኳን ንፁሀን ዜጎች በግፍ ተገድለው፤ ሰው ተቆጥቶ ለምን ዜጎች ተገደሉ ማለት ቀርቶ፤ ከዛ ላነሰ ጉዳይ ብዙ ሰው ይቆጣል። ይናገራል። ለትናንሽ ጉዳይ።
ይሄ የማይገባ ጥያቄ ስለሆነ አይደለም። የማያስቆጣ ጉዳይ ስለሆነ አይደለም። ብዙዎች – ጓዳ ተንሰቅስቀው አልቅሰዋል። እንኳን ሰው። ያናድዳል። ያስቆጣል ሰልፍ ያስመኛል። ግን ያ ሰልፍ ሰላማዊ መሆኑን ማረጋገጥ ያስፈልጋል። በአንድ በኩል የሰው ሕይወት በከንቱ እንዳያልፍ መንግሥት ናችሁና ለምንድነው ሰላም የማታ ስጠብቁት ትላላችሁ። በሌላ በኩል ደግሞ ሰልፍ ውስጥ የጥፋት ሰዎች ተቀላቅለው ገብተው የሰዎችን ሕይወት የሚያጠፉ ለማጥፋት ፍላጎት ያላቸው ኃይሎች እንዳሉ ተገንዝበን ለመከላከል ስንሞክር ደግሞ በጄ አትሉም።
አዲስ አበባ ላይ ብዙ ፍላጎት አለ ፤ አሁን ። ሰው እንኳን ሰልፍ በሆነ መንገድ ሰብሰብ ብሎ የሆነ ነገር የማድረግ ፍላጎት አለ። እና ዜጎቻችንን ለመታደግ የምናደርገው መሆኑን መገንዘብ ያስፈልጋል። ብሄርን፣ ከብሄር ፤ እምነትን ፣ ከእምነት ለማፋጀት በቂ ሥራ ሰራን ብለው ስለማያስቡ የሚፈልጉ ኃይሎች አሉ። በነገራችን ላይ የጥፋት ኃይሎች ሰዎች ገድለው የዓለም ሚዲያ ሲናገርላቸው የሚያስታጥቋቸውና ፋይናንስ የሚያግዟቸው ኃይሎች በርቱ አሁንስ ጎብዛችኋል ብር ይላክላችኋል ይላሉ። እኛ በለፈለፍን ቁጥር እነሱ ብር እያገኙ ፤ እኛ በለፈለፍን ቁጥር እነሱ መሣሪያ እያገኙ፤ ሥልጠና እያገኙ የበለጠ እየበዙ እየተጠናከሩ ይሄዳሉ።
እኛ ሥራችንን እየሰራን የምንናገረውን ነገር ሊሚት ካላደረግን፤ ምስክር እየሆናቸው ነው። መንግሥት ሲያለቅስ ቀላቢዎቻቸው የስ አሁን ሥራችሁን ሰርታችኋል እያሏቸው ነው። ይሄን ነገር የተከበረው ምክር ቤት በውል ቢገነዘብ ጥሩ ይሆናል። አጠቃላይ ዓላማቸው መጀመሪያ መግደል፤ ማቃቃር፤ ማሰለፍ፤ መግደል፤ማቃቃር፤ መበተን፤ ገብቶ ኢትዮጵያን ማፈራረስ ነው። አንደኛ ብዙ አድነን ሾልኮ መግደል ተሳካላቸው። አሁንም በመሰለፍ ተጨማሪ ግድያና ጥፋት እንዳያመጡ የሚደረግ ጥንቃቄ እንደሆነ ቢወሰድ ጥሩ ነው። ግን የተከበረው ምክር ቤት ለኢትዮጵያ ሕዝብ ግድ የለም ሰኔና ሀምሌ ብዙ ሰልፎች ስላሉብን እነሱን ሰልፎች እንጨርስና መስከረምና ጥቅምት አስፈላጊ ከሆነ እኛ እንሰለፋለን። ብዙ ጠላቶቻችን በሚሰለፉበት ጊዜ ለምን እንቀላቀላለን። አሁን እኮ ብዙ ሺህ ሰልፍ ነው እኛ ጋር ያለው። እነሱ ይጨርሱና በእኛ ጊዜና በእኛ ሁኔታ እኛ እንሰለፍ። እንጂ እነሱን አግዘን አብረን እነሱን እናስታግስ ወይስ የእኛን እንጠብቅ ።
እዚህ የሚሰለፈውም ስንጠብቅ ሾልኮ ደግሞ ገብቶ ይገድላል። እዚህ የሚሰለፈውም ጥበቃ ይፈልጋል። ትንሽ ማስተዋል ቢኖር ጥሩ ነው። በጠላት ተገማች አንሁን! ጠላት በቀላሉ የሚገምተው ማህበረሰብ ጥፋት ነው። የኢትዮጵያ ሕዝብ በጀግንነቱ ለአገር ለሕልውና በመዋደቁ የሚታወቅ ቢሆንም ጠላት በቀላሉ እዚህ ጋር ገድዬ በሚዲያ እንደዚህ አድርጌ ብሎ እንደፈለገ ፕሪዲክት የሚያደርገው ከሆነ ጥፋት ነው። ብዙዎቹ የጥፋት ኃይሎች ገና ነገር ሳይጀመር አንድ ሁለት ዓመት ጽፈው አዘጋጅተው ይጠብቁናል። ልክ የሆነ ነገር ሲፈጠር እናጫጩኃለን ብለው።
ለእንደዛ ተገማች መሆን ጥሩ አይደለም። በአንድ ወቅት ሁለት አገራት በሰላም በጋራ ሲኖሩ ቆይተው ጦርነት ይገጥማሉ። ኤክስ እና ዋይ የሚባሉ አገራት በጋራ ሲኖሩ ቆይተው በድንገት ጦርነት ሲገጥሙ የዋይ አገር ዜጎች እነርሱ ውስጥ ከኤክስ አገር መጥቶ የሚነግድ ሀብታም ሰው አለ በከተማቸው። እናም ያንን ሀብታም የእርሱ አገር ከእኛ ጋር ተጣልታለችና ይህንን ሀብታም ሄደን መጉዳት አለብን ብለው ወጣቶች ሰብሰብ ብለው ድንጋይ ይዘው በዚህ ሰውዬ ንብረት ሀብት የንግድ ቦታ ላይ ድንጋይ ይወረውራሉ።
ሰውዬው ወጥቶ ይለምናል ‹‹ እባካችሁ እኔ እኮ የመጣሁት በአምስት ዓመቴ ነው። ከእናንተ ጋር የኖርኩ፣ የእናንተን ቋንቋ፣ ባህል ተምሬ ያደግሁ እንዴት እዚያ እኔን አስባችሁ ታጠፉኛላችሁ›› ቢላቸው በፍጹም በጄ አልሰማም አሉት። ለአገራችን ብለን ነውም አሉ። ሰውዬው ፈጣን ሰራተኛ ብቻ ሳይሆን ነገርን በየብልቱ ማየት የሚችል ፤ ለጠላት ተገማች ያልሆነ ሰው ስለሆነ ‹‹ውይ ይቅርታ አድርጉልኝ›› አላቸው። ‹‹እኔ መጀመሪያ ልትጎዱኝ መስሎኝ ነበር። ለካ እናንተ ለአገራችሁ ብላችሁ ነው። አገራችሁንማ ለመጥቀም ከመጣችሁ ድንጋዩን ወርውሩ በቀን መቶ መቶ ብር አበል እከፍላችኋለሁ›› አላቸው።
እሺ ብለው መቶ ብር ተቀብለው ድንጋይ ሲወረውሩ ዋሉ። በማግስቱም መጡ። ‹‹አይ ይቅርታ አድርጉልኝ አበሉን ሃምሳ ሃምሳ አድርጌዋለሁ። ምክንያቱም ትናንት ቤቴ ዝግ ስለሆነ የምከፍለው የለኝም ዛሬ ሃምሳ ሃምሳ ነው የምከፍላችሁ›› አላቸው። ሁለተኛ ቀኑንም ወረወሩ። ሦስተኛ ቀን ሲመጡ ‹‹ይቅርታ አድርጉልኝ ሁለት ቀን ቤት ተዘግቶብኝ ሥራ ስላልሰራሁ የምከፍላችሁ ክፍያ የለኝም ዛሬ›› አለ። እነርሱም ‹‹ሞኝህን ፈልግ በነጻማ እኛ አንወረውርም ብለው ጥለው ሄዱ›› ይባላል። ዋና ዓላማው ድንጋይ እንዳይወረወር ማስቆም ነውና ትንሽ በተለየ መንገድ ከፍሎ ሰዎችን ማዞር ከቻለ በኋላ የተቀረ ሀብቱን መታደግ ቻለ ይባላል። ለጠላት ተገማች አትሁኑ ፤ ላባላችሁ ካለ አንባላም ብላችሁ ቁሙ። ስትፈልጉ በራሳችሁ ጊዜ ተባሉ እንጂ ጠላት ሲፈልግ የሚያባላው ሲፈልግ የሚያዋድደው ኃይል ከሆንን አደገኛ ጥፋት ስለሚመጣ ኢትዮጵያን ትንሽ ከቀልባችን መሆን ፣ ሰብሰብ ማለት ያስፈልገናል።
የሽግግር መንግሥት የሚባል ነገር ለተባለው ጥያቄውን ያነሱ የምክርቤት አባል በርቀት ሳይዎት ወጣት ይመስሉኛል። እና ይህ የሽግግር መንግሥት ጉዳይ እርስዎ ሳይወለዱ በንጉሱ ጊዜ ጀምሮ የነበረ ተረተረት ነው። ንጉሱ መጨረሻ ዘመናቸው ለውጥ የሚፈልገው ኃይል ካቢኔ አፍርሱ ፣ እንትና ይነሳ፣ እንትና ይሁን ፣ እንትና ይመለስ ሲል ቆየና እርሳቸው ካቢኔም ቢያነሱ ጠቅላይ ሚኒስትርም ቢቀያይሩ ዋናው ፍላጎት ሥርዓት ማፍረስ ስለነበር አልሰማቸውም። ካቢኔያቸውን ካፈራረሱ በኋላ ፤ ሥርዓት ካፈረሰ በኋላ እንዴት እንደሚያፈርስ እንጂ እንዴት ተደራጅቶ እንደሚገባ ዝግጅት ስላልነበረው እርሱ ሳያስብ ሌላ ኃይል ተደራጅቶ ገብቶ 17 ዓመት ሥልጣን ያዘ።
17 ዓመት ሙሉ ኮሎኔል መንግሥቱ አገር እየመሩ የሽግግር መንግሥት አጀንዳ ኢትዮጵያ ውስጥ ቆሞ አያውቅም። እነዚያ አንተ ሳትወለድ ሽግግር መንግሥት ያነሱ ሰዎች ዛሬም አሉ ያነሳሉ። አሉ በሕይወት። ኢህአዴግ መጥቶ 27 ዓመት የሽግግር መንግሥት አጀንዳ ደብዳቤ ቆሞ አያውቅም። እናም አሁንም የሽግግር መንግሥት የሚሉ ሰዎች ካሉ የተከበረው ምክርቤት ይህንን ሊፈቅድላቸው ይገባል። እነርሱ የሽግግር መንግሥት ይበሉ እኛ ደግሞ አገር እናጽና። በንጉሱም አልቻሉም፤ በደርግም አልቻሉም፤ በኢህአዴግም አልቻሉም በእኛም አይችሉም። የማይችሉት ለምንድነው ሥርዓት ማፍረስ ያለው አደጋ አልገባቸውም።
ችግር የለም ከግለሰቦች ጋር ትስስር የለውም ይህ አሁን ያለው መንግሥት ቢነሳም ባይነሳም ኢኒስቲትዩሽን ካለ ሥርዓት ካለ ችግር የለውም። እነርሱ ሥርዓት ማፍረስ የተሰጣቸውን ተልኮ ማሳካታቸውን እንጂ ብታፈርስም እንዴት እንደሚያደርጉት አያውቁትም እኮ። እነዚህ ሰዎች ብዙዎቹ አንድ ቀበሌ መርተው አያውቁም ፤ በነገራችን ላይ። እናም ኢትዮጵያ ውስጥ የፖለቲካ ችግር ነበር። የመንግሥት አስተዳደር ሪፎርም ዲማንድ ያደርግ ነበር፤ ጥያቄ የለውም። ለዚያ ብለን ሦስት ነገር አድርገናል። አንደኛ ምርጫ ከማካሄዳችን በፊት ገለልተኛ ፤ በሕዝብ ተአማኒ የሆነ ፣ በዓለም አቀፍ ተቋማት ተቀባይነት ያለው ምርጫ ቦርድ እቋቁመናል ፤ ካድሬዎች ከሚመሩት ገለልተኛ ሰው ይምራ ብለን ለምርጫ ቦርድ አዲስ አዋጅ፣ አዲስ በጀት፣ አዲስ አመራር ከምክርቤት ጋር አቋቁመናል።
ይህንን ዓለምም ያውቃል። በዚያ ገለልተኛ ኃይል እንወዳደር ብለን ጥያቄ ስናቀርብ አይ በፍጹም አሁንማ ኮሮና ነው ውድድር የሚባል ነገር አያስፈልግም። እንዴት በዚህ ጊዜ ምርጫ ይካሄዳል የሚል ከፍተኛ ድምጽ ተሰማ ፤ ኮሮናውም ድንገት ደራሽ ስለነበረ፣ ባህሪውም ስለማይታወቅ ብልጽግና ብቻውን ተቀዋሚ ሁሉም ፓርቲዎች ስለ ምርጫ እንዲያነሳ እንዳይሆን ቢያንስ ለአንድ ዓመት ኮሮናን እስክንለማመድ እንቆይ ብለን ደግሞ መልሰን አሁን ኮሮናን አይተነዋል ፤ ጥፋቱን እናውቃለን እየተከላከልን ምርጫ እናካሂድ ደግሞ ስንል ያው እንደሰማችሁት ከፊሎቹ ይሁን እናደርጋለን ብለው ተወዳደሩ፤ ከፊሎቹ አንፈልግም አሉ።
የባለፈው ምርጫ እናንተ ያለፋችሁበት ምርጫ በኢትዮጵያ ታሪክ ውስጥ በዴሞክራሲያዊነቱ እስካሁን ከነበሩት ምርጫዎች የተሻሉ መሆኑ ጥያቄ የለውም። የኢትዮጵያ ሕዝብም ዓለምም ያውቃል ይህንን። እንከን ይኖርበታል ዴሞክራሲ አዳጊ ስለሆነ። በሚቀጥለው ምርጫ ግን የተሻለ እንደሚሆን ተስፋ እናደርጋለን። የባለፈው ግን ከእስካሁኑ ምርጫዎች ይሻላል። ያም በሚሻል ዴሞክራሲያዊ ምርጫ ሰው እስከ ሚድናይት ድረስ በሚጠበቅ ምርጫ ብልጽግና ይህንን ምክር ቤት መቆጣጠር የሚያስችል ድምጽ እና መንግሥት መመስረት የሚያስችል ድምጽ አግኝቷል።
በየትኛውም ዓለም እንደምታውቁት በሕዝብ ተመርጦ መንግሥት የሆነ ኃይል ሌላ ሰው አያስጠጋም። እኛ ግን ግድ የለም ሽግግር መንግሥት የሚባለው ሥርዓት አፍራሽ ቢሆንም በሂደት ሥርዓት በሚገነባበት መንገድ በጋር መስራት እንቻል ብለን የተሸነፉ ፖለቲካ ፓርቲዎች ሦስት የካቢኔ አባላት አሉን። ልምምድ ነው። አምስት ስድስት ስምንት ቢሆን አብረን ልንሰራ እንችላለን ፣ አንችልም የሚለውን ለማለማመድ ማለት ነው። እዚያ ብቻ አይደለም እናንተ ምክር ቤት ውስጥ፣ በዚህ ምክርቤት ውስጥ ትልቁ ቁልፍ ሥልጣን አስተባባሪ ኮሚቴ ነው። አጀንዳ ፊክስ የሚያደርግ፣ ብዙ ብዙ ጉዳዮችን የሚወያይና ብዙ ጉዳዮች ላይ የሚወስን አስተባባሪ ኮሚቴ ነው። በአፈጉባኤ የሚመራ። አስተባባሪ ኮሚቴ ውስጥ የሚፎካከሩ የፖለቲካ ፓርቲዎች እዚህ ማስገባት ግዴታ የለብንም።
እኛ አብላጫ ድምጽ ነው ያለን ምክርቤትን በእኛ መንገድ ማስተዳደር ሕጋዊ መብታችን ነው። ግን አላልንም እኛ ይግቡና አብረን እንስራ፣ እንለማመድ ብለን ከሚፎካከሩ ፓርቲዎች አስተባባሪ ኮሚቴ ያደረግነው ዋና ዓላማ ግዴታ ስላለብን ሳይሆን አኮሞዴቲቭ መሆን ስላለብን ነው። እዚህ ምክር ቤት ውስጥ ሌላው ትልቁ ሥልጣን ቋሚ ኮሚቴ ማስተባበር ነው። የብልጽግና አብላጫ ድምጽ ያላቸው ሰዎች የቋሚ ኮሚቴ ሰብሳቢ መሆን ሙሉ መብት አላቸው። ብልጽግና እንደ ፓርቲ ሙሉ መብት አለው ፤ ግዴታ የለበትም። ከሚፎካከሩ ሰዎች ያስገባነው እንለማመድ፣ አብረን መስራት ፣ አብረን መነጋገር፣ አብረን ማቀድ ይጠቅማል፤ ነገ የእነርሱ ቁጥር እየበዛ ሲሄድ የተሻለ ልምምድ እናገኛለን፣ ሥርዓት ከማፍረስ አብሮ መሆን ይሻላል በሚል ነው።
ሦስተኛው ይህንን ካደረግን በኋላ አሁንም ያልተፈቱ የፖለቲካ ጉዳዮች ስላሉ ገለልተኛ የምክክር ኮሚሽን ተቋቋሞ አሳታፊ አካታች የሆነ አገራዊ ምክክር ይደረግ ብለናል። ይህ ምክክር ሕገመንግሥቱን ጨምሮ በተለያዩ ጉዳዮች ላይ የሚያነሳቸውን ሃሳቦች ዴሞክራሲያዊ በሆነ መንገድ ሕዝብ አወያይቶ ያምጣ ብለናል። እነዚህ ሁሉ ጉዳዮች ያንን ጥያቄ በተገቢው መንገድ ለመመለስ ካለን ፍላጎት ጋር የሚያያዝ ነው።
ይህ ሳያረካቸው ቀርቶ አሁንም የሽግግር መንግሥት የሚሉ ሰዎች ደግሞ ካሉ አንደኛ ሊፈቀድላቸው ይገባል። ምክንያቱም በንጉሱ ጊዜም ብለዋል ሽግግር ውስጥ ሊገቡ አልቻሉም ፤ በኢህአዴግም ብለዋል አልቻሉም፤ በእኛም ብለዋል አልቻሉም። እነርሱ እንዲሁ እያሉ ይሄዳሉ እኛ እንቀጥላለን።
ምክርቤት ማወቅ ያለበት ግን አራት ዓመት አላችሁ። ማንም ኃይል በሕዝብ ድምጽ ፤ በዴሞክራሲያዊ መንገድ የመጣውን መንግሥት በኃይልና በወረቀት ፤ በዘፈን ጋጋታ ሊያፈርሰው አይችልም። አቅም የለውም፤ አይችልም። እኛ ግን አራት ዓመት ብቻ ነው ጊዜ ያለን ብለን የማንተኛ እንሁን። ጊዜ አለን ብለን እንዳንዘናጋ። ብዙ ጥያቄ ያለበት አገር ነው እየመራን ያለነው። በኋላ እንዳይቆጨን የሚያስችል ሥራ ለመሥራት ጥረት እናድርግ። ከዚያ ከአራት ዓመት በኋላ ፍርድ ሰጪው ሕዝብ ነው። ካልሰራን ያባርረናል ተቀብለን መሄድ ነው። ሕዝብ ካልመረጠን አናጭበረብርም እንወጣለን። ሕዝብ እንዲመርጠን ከፈለግን ደግሞ ተግተን መሥራት ይኖርብናል። ከሠራን ሕዝብ የሚፈልገው ሥራ ስለሆነ። በዚሁ አግባብ ማየት ጠቃሚ ነው። ብዙ ጆሮ መስጠትም አስፈላጊ አይደለም።
ድርድርን በሚመለከት ገዢው ፓርቲ ድርድር ወስኗል ለተባለው መጀመሪያ የኢትዮጵያ ሕዝብና መንግሥት በሙሉ ድምፅ ሁልግዜ ቅድሚያ ለሰላም እንሰጣለን፤ ሁልጊዜ። ለሰላም ለጦርነትም የምንወስነው በብሄራዊ ጥቅማችን ጉዳይ ነው። የኢትዮጵ አንድነትና ጥቅምን በሰላም መንገድ ማስጠበቅ ሲሳነን የሕይወት ዋጋ መስዋእትነት እንከፍላለን። ከዛ በመለስ ተስፋ አለ ብለን ካሰብን ደግሞ ሁሌም ለሰላም በራችን ከፍት ነው። ምን ክፉ ተናገረ የብልፅግና መንግሥት እንደራደርና ሰላም እናምጣ ነው ያለው እንጂ ሰው ልግደል አላለም። እንዴትስ ሰላምን የምንጠላ እንሆናለን።
ሁለተኛው የተከበረው ምክር ቤት ማወቅ ያለበት የኢትዮጵያን መንግሥት የሚመራው ብልፅግና ነው። ብልፅግና ማማከር እንጂ ወስኖ መምራት ሙሉና ሕጋዊ ሥልጣን አለው። ለውይይቱ ከሆነ እናንተም እንደምታውቁት የዛሬ አራትና አምስት ወር ገደማ ፅሁፍ አዘጋጅተን ሁሉም ሕዝብ በየክልሉ ውይይት አካሂዷል። ፅሁፉ ላይ እናንተም ተወያይታችሁበታል። ታውቁታላችሁ። ይህ የዱብድ ጉዳይ አይደለም። ከተቻለ በሰላም እንፍታ ለምን? እነዚህ በሀገር ውስጥ ያሉ ኃይሎች እግር የላቸውም። ባይገባቸው ነው እንጂ የእናታቸውን ጡት እየነከሱ ትርፍ አያተርፉም። እኛ ባለመግባባታችንና በላለ መነጋገራችን ምክንያት ጠላቶቻችን ብዙ ጥፋት እያጠፉ ነው። ምንጩን ለማድረቅ የመነጋገር እድል ካለ እድል እንፍጠር ነው። ንግግሩ ይሳካል አይሳካም ሂደቱ ይወስነዋል። ለንግግር ክፍት መሆን ግን ምንም ችግር አይታየኝም።
አሸባሪ ተብሎ ነበር ለተባለው አሻባሪ ሲባል እናንተ አልነበራችሁም። ግን ከአሸባሪ ጋር ድርድር አይካሄድም የሚለውን አባባል በደምብ ብናየው ጥሩ ነው። ደርግ ሁልግዜም ከሕወሓትና ከሻብያ ጋር ይደራደር ነበር። ሁቲዎች አቡዳቢ ሮኬት እየተኮሱ ይደራደሩ ነበር። ውጊያ ውስጥ ሆኖ ድርድር ሁልግዜም ይካሄዳል። ይነገርም ፣ አይነገርም። ድርድር የሚካሄደው ከድርድር ውስጥም ትርፍ ካለ ለማግኘት ነው። ማንኛውም የኢትዮጵያ ዜጋ መንግሥትን መጠየቅ ያለበት በብሄራዊ ጥቅም ድርድር አድርጎ የኢትዮጵያን ጠቅም አሳልፎ መስጠት ከሆነ እርሱ አደገኛ ነገር ነው።
በንግግር የሚፈታ ነገር ካለ ግን ከፈት ብሎ ማየት ጉዳት የለውም። በአንድ በኩል ተፈናቀልን፣ ችግር አለ፣ ሰው ሞተ እያልን በሌላ በኩል ደግሞ በሰላምና በድርድር አንዳንድ ነገሩን እንቀንስ ስንል ካልፈቀዳችሁ እንዴት እንፈታዋለን ታዲያ? ከሁሉ ጋር ተዋግተን አንችለውም። የሚዋጋን ሃይል እኮ እዚህ ያለው ሃይል ብቻ አይደለም። ታውቃላችሁ። ብዙ ሃይሎች በገንዘብና በሚዲያ ከእኛ የሚሻሉ ተረባርበው እየተዋጉን ነው። ከሁሉም ጋር ውጊያ ጥፋት ስለሆነ በሰላም መለስ የሚል ሃይል ካለ ዕድል መስጠት መጥፎ አይደለም።
ትምህርትን በሚመለከት ዲጂታላይዝ ማድረግ በሚል የተነሳው ሃሳብ ትክክል ነው። ትምህርት ትውልድን ለመቅረፅ የሚያስፈልግ መሳሪያ ነው። ፈተና ግን መመዘኛ ነው። ሰውዬው የተማረውን ትምህርት በምን ደረጃ አውቆታል አላወቀውም ነው እንጂ ፈተና አጨበርብሮ ቢያልፍም በስድስት ወር ፤ በስምንት ወር ውስጥ ይጋለጣል። ያልተማረውንና ያላወቀውን ነገር በዘላቂነት ሊያፀናው አይችልም። ብዙ ልጆች ከሃይስኩል ሰርቀው ኮሌጅ ይገባሉ። በስድስት ወር የመጀመሪያ ሴሚስተር ላይ ይባረራሉ። ምንአልባት ሁለትና ሦስት ዓመታት መቆየትም ከቻሉ መጨረሻ ላይ መመረቅ ይቸገራሉ። ፈተናን በዚህ መልኩ አይቶ ግብረ ገብነት ላይ ስራ ያስፈልጋል።
በጣም የእኛ ሰው ፈተናን ሰርቆ ማለፍን እንደጥሩ ነገር እያየ ስለሆነ አውቶሜት እናድርግ ብለን ስራ ጀምረን ነበር። ከቻይና መንግሥት ጋር ነበር የምንሰራው ሙሉ በሙሉ አውቶሜት አድርጎ ለመፈተን ሶፍትዌሮች ተሰርተው አልቀዋል። ግን እኛ የምናስፈትነው ከፍተኛ ቁጥር ያለው ተማሪ ስለሆነ ብዙ ኮምፒዩተር ይፈልጋል። ያን የሚያመርተው ተቋም በኮሮና ምክንያት ምርቱን ላመርት አልችልም ብሎ ላለፉት አመትና አመት ተኩል አቆይቶናል። አሁንም እየተነጋገርንበት ነው። ነገር ግን ከደረሰልን ዝግጅት ስላደረግን አውቶሜት አድርገን እንፈትናለን። ካልደረሰልንም ሌብነትን የምንቀንስበትን መንገድ ትምህርት ሚኒስቴር ዲዛይን እያደረገ ስለሆነ ከባለፈው የተሻለ አሰራር ለመከተል እንሞክራለን። ችግሩ አለ አሁን ባሰራር ነገ ደግሞ በቴክኖሎጂ ለመቅረፍ ጥረት እናደርጋለን።
ዋናው ሃሳብ ግን የተነሳው ፈተናን የፖለቲካ አጀንዳ አለማድረግ ነው። ፈተና ሲመጣ ፖለቲካ፣ ሃይማኖት ፖለቲካ፣ ሸኔ ፖለቲካ፣ ሰላም ፖለቲካ ከሆነ ሀገር ማልማት ያስቸግራልና እሱን ልክ እንደፈተናና ትምህርት ብቻ የምናይበትን ነገር ማምጣት ይኖርብናል። አውቶሜሽኑ ካልተሳካ ግን ቢያንስ አሰራራችንን ቀይረን ሌብነት ለመቀነስ ጥረት ይደረጋል።
ስራና ስምሪትን በሚመለከት የተከበረው ምክር ቤት እንደሚያውቀው የስራ ጉዳይ በጣም ወሳኝ ስለሆነ ለመጀመሪያ ጊዜ በሚኒስቴር ደረጃ ተቋሙ እንዲቋቋም ተደርጓል። መቋቋም ብቻ ሳይሆን ሲኒየር ሚኒስትርና የተሻለ ዴሊቨር የሚያደርግ ሚኒስትሪ እንዲመሩት ተደርጓል። ከጉዳዩ አንገብጋቢነትና አሳሳቢነት አንፃር ነው ከነበረበት ደረጃ ወደ ካቢኔ ያደገው። ያ ከሆነ በኋላ አጠቃላይ ሥርዓቱን ለማየት ነው ሙከራ የተደረገው። ምልመላ ፣ ሥልጠና፣ ስምሪት ላይ ችግር አለ። ይህንን አጠቃላይ አሰራር ካጠናን በኋላ ከምልመላ አስከ ስምሪት ወደ ሃያ ስምንት የሚሆን ፕሮሰስ ነበር። አሁን ባለው ሁኔታ በሰሩት ሪፎርም ከሃያ ስምንት ወደ አስራ አራት በግማሽ ቀንሰዋል። አሁን ባለው ሁኔታ።
ለምሳሌ ዘንድሮ አምና ያቀረብኩት የኢምፕሎይመንት ሪፖርት እና የዘንድሮ ይለያል። አምና ጊዜያዊና ቋሚ የሚል ነበር። ዘንድሮ ቋሚ ብቻ ነው ሪፖርት የቀረበው። ከ 2 ሚሊዮን በላይ ስራ አጦች ሥራ እንዲያገኙ ተደርጓል የተባለው ቋሚውን ብቻ ነው። ከቋሚውም ቢሆን ሙሉ ዳታ አልተወሰደም። 15 ከመቶ ተቀንሷል። ይህንን ዳታ ላይ ያለብንን ችግር ለመፍታት አንደኛ ሴንተር ተዘጋጅቷል። ሁለተኛ በከፍተኛ ደረጃ የአውቶሜሽን ሶፍትዌር ዴቨሎፕመንት ተጀምሯል። አንድ ሰው በስልኩና በኮምፒዩተሩ ስራ ሲይዝና ሲለቅ ማወቅ እንድንችል ጥረት እየተደረገ ነው። በሚቀጥለው ዓመት ገደማ ይገባደዳል ተብሎ ይጠበቃል። የሳይኮሞተር ቴስትም እንደዚሁ። አንድ ሰው የጣውላ ስራ ላይ ጎብዝ ሆኖ ሲያበቃ የብረት ስራ እንዳይሰራ ዝንባሌውን ለመለየት የሚያስችል ፈተናም እንዲሁ እየተሰራበት ይገኛል።
ከሀገራት ጋርም ሚኒስትሪው ድርድር ጀምሯል። ከአንዳንዶቹ ጋር ተፈራርሟል። ከአንዳንዶቹ ጋርም እየተነጋገረ ይገኛል። ሞያተኞች በነርስና በሌሎችም ሞያዎች ወደ መካከለኛው ምስራቅና አውሮፓ መላክ ጀምሯል። ወደፊትም እየተሻሻለ ይሄዳል ብዬ ተስፋ አደርጋለሁ። ኢትዮጵያ ብዙ የተማረ ወጣት አላት። አሰራሩን ካስተካከልን በሀገር ውስጥም በውጭም የተሻለ የስራ እድል እየተገኘ ሊሄድ እንደሚችል ተስፋ ይደረጋል።
ምክር ቤቱ ከኢኮኖሚያዊ አጀንዳዎች ውጪ ባነሳቸው ጉዳዮች ላይ ብዙ ፈተናዎች እንደገጠሙን ፈተናዎች ይበልጥ እያጠነከሩን ወደሚቀጥለው ደረጃዎች እንደሚወስዱን እንዲገነዘብ ፤ በጠላት መንገድ የሚፈስ ሳይሆን የራሱን ገፅ የሚገልጥ ሀገርና መንግሥት እንዲሆን ነው መልእክቴ። አንደኛ በክረምት አዲስ ገፅ እንግለጥ። ኢትዮጵያን አረንጓዴ እናልብስ። ጠላት ነው ሰው እየሞተ ችግኝ አይተከልም የሚለን ፤ጠላት ነው እንዳትሰሙ። ሰው እየሞተ የሞተበት ቦታ ችግኝ እንተክላለን። ቢያንስ አስክሬኑ ጥላ እንዲኖረው። ችግኝ የምንተክለው አፈራችን ያለአግባብ እየሄደ ስለሆነ ፣ዝናብ እያጠረ ስለሆና ልጆቻችን ያስቀመጥንላቸው ሶቨሪን ሀብት ባይኖር እንኳን የተፈጥሮ ሀብትን ጠብቀን መሄድ ስላለብን ነው። ችግኝንና ፖለቲካን ስንዴንና ፖለቲካን የሚያወዳድሩ ሰዎች ሥራ ሰርተው አያውቁም። በሥራ ያለፉ አይደሉም። መሸወድ የለብንም። እየተከልን፣ እየሰራን ለጠላት የማንበረከክና የማንቻል መሆናችንን ማረጋገጥ ያስፈልጋል።
ሁለተኛ የጓሮ አትክልት። ያው በጓሮ እንስራ ሲባል በኢትዮጵያ ሚዲያዎች በኩል ያለውን ቀልድ ታውቃላችሁ። ቀልዱ ጥሩ ነው ግን እየቀለድን እንስራ። ቤተመንግሥት የየትም ሀገር ፈረንጅ መጥቶ የጀመርነውን ሥራ እኛም ሀገር ይህንን ነገር መጀመር አለብን ይህ ነው መፍትሄው የማይል የለም። እስፔስ መጠቀም አለብን፣ ኢንፍሌሽን የምንከላከለው በዚህ ነው የማይል የለም። እኛ አካባቢ ዳተኝነት አለ ። በእርግጥ አሁን እንቅስቃሴው ተጀምሯል። እሱን በርትተን በእያንዳንዱ ሰው ጓሮ የሚበላ ነገር ማቆየት አለብን። ምግብ ወሳኝ ነው ። የዩክሬን ውጊያ በምግብ ብዙ አፍሪካ አገር መቀመቅ ከቷል። እኛንም ፈትኖናል። ማምረት ደግሞ እኛ እንችላለን። ውሃውም፣ መሬቱም አለን። እንስራ፣ ሰው አርሶ፣ ሰው አስፈጭቶ፣ ሰው አቡክቶ ፣ሰው ጋግሮ ሊያጎርሰን አይችልም።
እንደዚህ አይነት መንግሥት ዓለም ላይ የለም ። መስራት፣ መትጋት ይኖርብናል። የግብርና ስራ ላይ በእጅጉ መረባረብ አለብን። አሁን እናንተም ወደምትሄዱበት አካባቢ ስትሄዱ አንዱ ፎከስ ማድረግ ያለባችሁ ፤መሆን ያለበት፣ የግብርና ሥራ እንዴት እየታገዘ እንደሆነ አይታችሁ መደገፍ ቢሆን ጥሩ ነው። ትምህርትቤት ማደስ አለብን። ተጨማሪ ክፍል መስራት አለብን። የአቅመ ደካሞችን ቤት መገንባት አለብን፤ ማደስ አለብን። ይህ ክረምት ብዙ የምንሰራበት ፣ የምናተርፍበት መሆን አለበት። ባልባሌ ጊዜያችን እንዳይበላሽ ጉልበት ፣ዕውቀት ውስን ሀብታችንን ተጠቅመን የኢትዮጵያውያንን ሕይወት ለማዘመን መትጋት ይኖርብናል።
ቮለንተሪዝም የተጀመረ ነገር አለ። እንዲስፋፋ ማድረግ አለብን። ተማሪዎች ተመርቀዋል። ልጆች በማስተማር፣ ትምህርትቤት በመገንባት፣ ቅድሚያ ያሰብናቸውን ስራዎች በመስራት የተሻለ ቫልዩ አድ ማድረግ አለባቸው። የአገራችንን ጉዳይ ቋሚ አጀንዳ፣ የአገራችንን ጉዳይ ላዕላዊ አጀንዳ ካደረግን ሌውን ጉዳይ ታክል እናደርጋለን። ትንሹም ትልቁም ግን የአገር ጉዳይ ነው። ዋናው አንኳር ጉዳይ የሚነካ ከሆነ ጥፋት ስለሚመጣ ማስተዋል፣ መስከን፣ ከግራ ከቀኝ ማየት፣ ለጠላት የማንመች መሆናችንን ማረጋገጥ አለብን።
በወላይትኛ አንድ አባባል አለ። በወላይታ ውስጥ አራት ከለራቸው የተለያየ በሬዎች ትንሽ ከፈት ከፈት ባለ ቦታ በጋራ ይኖራሉ ። እነዚህ በሬዎች ወደ አራቱም አቅጣጭ ወደሰሜን ፣ወደ ምዕራብ፣ ወደ ምስራቅ ፣ ወደ ደቡብ ቀንዳቸውን ወደ ውጭ አድርገው ነው የሚተኙት። እና ቀንዳቸው ወደውጭ ስለሚኖር አውሬ ሊበላቸው ሲመጣ ቀንዳቸውን እያየ ይሳቀቃል።
እናም በአንድ ወቅት አንበሳ መላ ይዘይዳል። ከእናንተ በሬዎች መካከል በሰላም ጥበቃ አድርጎ የሚተኛው ጀግና ማነው ብሎ ጥያቄ ያቀርባል። ‹‹እኔ ነኝ ፣እኔ ነኝ፣ እኔ ነኝ ›› እያሉ ሁለት ሆነው አንደኛውን ወግተው ከበረት ያወጡታል። እነሱን ጀግና እሱን ፈሪ ለማድረግ።
ከበረት የወጣውን አንበሳው ለቀም አድርጎ ይበላል። ትንሽ ቆይቶ መጥቶ ፈሪ ማነው ጥቁሩ ነው ወይስ ቀዩ ይላል ‹‹አንተ ነህ፣ አንተ ነህ ፣አንተነህ ፈሪ›› ። ይደባደቡና አንዱ ከበረት ይወጣል። ተመቶ። ለብቻው ይበላዋል። እንደዚህ እያደረገ ከፋፍሎ አራቱንም በሬዎች በላቸው ይባላል። በወላይትኛ ሲነገር ይጣፍጣል። እኔ ብለው ስለማትሰሙኝ ብዬ ነው በአማርኛ ያደረኩት።
አገራችንን በሁሉም አቅጣጫን መጠበቅ አለብን። እኛን ለማባላት የሚከፋፍሉን ሃይሎች ውሸታቸውን ነው፤ ሊበትኑን ነው። ሰብሰብ ብለን፣ በጋራ ቆመን፣ ፈተናን ተቋቁመን ኢትዮጵያን የምናሻግር ሃይሎች እንድንሆን አደራ ማለት እፈልጋለሁ።
(ይቀጥላል )
አዲስ ዘመን ሐምሌ 3 ን 2014 ዓ.ም
