በፍረዱኝ የታበሱ ዕንባዎች

በየሳምንቱ ለንባብ የሚበቃው ፍረዱኝ የተሰኘው አምድ ህብረተሰቡ የሚያጋጥመውን የመልካም አስተዳደርና የአገልግሎት አሰጣጥ ችግር እያነሳ ብሶቱን የሚተነፍስበት ነው።የህብረተሰቡ ብሶት ለንባብ ሲበቃ ተበዳዮች ያቀረቡትን አቤቱታ ተከትሎ ዝግጅት ክፍሉ ሚዛናዊ ዘገባን ለማስተላለፍ እና ከተቻለም ተበዳዮች በደላቸው የሚካስበትን ሁኔታ ለመፍጠር በዳዩንም አካል ይነጋግራል።በዚህ መልኩ በርካታ ጉዳዮች ተስተናግደው መልካም ውጤቶችን አግኝቷል።በፍረዱኝ አምድ ሃሳባቸውን አጋርተው የአዲስ ዘመን ጋዜጠኞችም ተከሰቱ የተባሉትን የመልካም አስተዳደርና አገልግሎት አሰጣጥ ችግሮች ነቅሰው ውጤት ካተገኙባቸው ስራዎች ውስጥ የተወሰኑትን ባለፈው ሳምንት በነሐሴ 12 ቀን 2013 ዓ.ም ዕትማችን ለንባብ አብቅተናል።ዛሬ ደግሞ የተወሰኑትን እንካችሁ ብለናል መልካም ንባብ።

የመሬት ምሪቱ እና የአርሶ አደሮቹ አቤቱታ

በሞጣ ከተማ አስተዳደር የሚገኙ ዜጎችን የቤት ጥያቄ ለመፍታት ከተማ አስተዳደሩ በዙሪያው ከሚገኙ የገጠር ቀበሌዎች ለአርሶ አደሮች የመሬት ካሳ በመክፈል የቤት ጥያቄ ላላቸው በማህበር ለተደራጁ አካላት ማስተላለፍ ይጀምራል። ይሁን እንጂ መሬታቸው ለቤት መስሪያ ሲወሰድባቸው ካሳ የተከፈላቸው አርሶ አደሮች እንዳሉ ሁሉ ካሳ ያልተከፈላቸውም አርሶ አደሮች በርካታ ናቸው። ከዚህ ጋር ተያይዞ መሬታችን በከተማ አስተዳደሩ ለቤት መስሪያ ከተካለለ በኋላ ምንም ካሳ ሳይከፈለን መሬታችንም ከጥቅም ውጪ ሆኖብን ለችግር ስለተጋለጥን ችግራችንን አይቶ ህዝብ ይፍረደን ሲሉ በግንቦት ወር 2013 ዓ.ም ለአዲስ ዘመን ጋዜጣ ዝግጅት ክፍል አቤቱታ ቀረበ።

ዝግጅት ክፍሉም ካሳ ባለመከፈሉ ለችግር ተጋልጠናል ያሉትን አርሶ ደሮች በቦታው ሄዶ ማየት ችሏል። በቦታው ለማየት እንደተሞከረው ችግሩ ደርሶብናል ያሉት አርሶ አደሮች በርካታ ስለሆኑና ተፈፀመብን ያሉት አስተዳደራዊ በደል ተመሳሳይ በመሆኑ ለማሳያ ያህል የሁለቱን አርሶ አደሮች ቅሬታ ይዞ ቀርበ።

አርሶ አደሮችን ወክለው ቅሬታቸውን ያቀረቡት አቶ እንየው ጌትነት እና ወይዘሮ ያሳብ ብዙነህ ይባላሉ።ሁለቱም በምሥራቅ ጎጃም ዞን በሁለት እጁ እነሴ ወረዳ የአየን ቀበሌ ነዋሪ ናቸው። ከ2009 ዓ.ም በፊት በሞጣ ከተማ ዙሪያ ያሉት የገጠር ቀበሌዎች በሁለት እጁ እነሴ ወረዳ ስር ይተዳደሩ ነበር።ነገር ግን ከ2009 ዓ.ም በኋላ የሞጣ ከተማ ነዋሪዎችን የቤት ጥያቄ ለመመለስ በሞጣ ከተማ አስተዳደር ዙሪያ እና በሁለት እጁ እነሴ ወረዳ ስር ይተዳደሩ የነበሩ አርሶ አደር የእርሻ ቦታቸውን ካሳ እንደሚከፍል ቃል ገብቶ ወሰደ።

ስንት ቤተሰብ ያስተዳድር እና ስንት ልጅ ያሳድግ የነበረው የአርሶ አደሮች መሬትም ከ2009 ዓ.ም ጀምሮ የከተማ አስተዳደሩ ክልል ተብሎ ከሁለት እጁ እነሴ ወረዳ ለሞጣ ከተማ አስተዳደር በይፋ ተሰጠ። የሞጣ ከተማ አስተዳደርም አርሶ አደሮችን ሰብስቦ የአርሶ አደሮችን መሬት በከተማ አስተዳደሩ ስር ለተደራጁ የቤት ማህበራት ሊመራቸው እንደሆነ በመግለጽ እና መሬቱ ባለይዞታ ለነበሩ አርሶ አደሮች ካሳ እንደሚከፍል በማሳሰብ ከ2009 ዓ.ም ጀምሮ በይዞታ ሲያስተዳድሩት የነበረው መሬት የከተማ አስተዳደሩ እንጅ የአርሶ አደሮች አንዳልሆነ እንቅጩን ይነገራቸዋል።

አርሶ አደሮችም የከተማ አስተዳደሩን ውሳኔ እየመረራቸውም ቢሆን ውጠው ካሳቸውን ይጠባበቁ ጀመር።ይህ በእንዲህ እንዳለ የከተማ አስተዳደሩ የአርሶ አደሮችን መሬት እየሸነሸነ በማህበር ለተደራጁ ቡድኖች ያከፋፍል ገባ።ነገር ግን መሬት ሲያከፋፍል ወይም ለመምራታ ሲሸነሽን መደዳውን ያልሆነ እና አልፎ አልፎ ነበር።በዚህም ለአዲስ ነዋሪዎች የተላለፈው መንደር ውስጥ ብዙ የእርሻ ቦታዎች ለተመሪዎች ሳይተላለፍ ቀረ።በዚህ የተነሳ መሬታቸው ሳይሸነሸን ለቀሩት አርሶ አደሮች የከተማ አስተዳደሩ ካሳ ሳይከፍል ይቀራል።

በዚህም የተነሳ አርሶ አደሮችም በመንደር መሃል ሳይመራ የቀረው መሬታቸውን ያርሱ ያዙ።ግን ምን ዋጋ አለው መንደር ማህል የተዘራው ሰብል ለእንሳሳት ሲሳይ ከመሆኑም ባለፍ አዲስ በምሪት የመጡ ሰዎች መረማመጃ መንገድ አደረጉት።ይባሱኑ የቆሻሻ መድፊያ ያጡት አዲስ ተመሪዎች የገበሬዎቹን ማሳ የቆሻሻ መድፊያ አድርገውት አረፉ።ገበሬዎችም አንድም ካሳ ባለማግኘታቸው ሁለትም ከማሳቸው ዘርተው መጠቀም ባለማቻላቸው ለከፍተኛ ችግር መጋለጣቸውን ለሞጣ ከተማ አስተዳደር አቤት ይላሉ።

አርሶ አደሮች አክለውም መሬታቸው ከሁለት እጁ እነሴ ወረዳ ወደ ሞጣ ከተማ አስተዳደር እንደተወሰደ እና ከሳ ስለሚከፈላቸው እንዳያርሱት ከተነገራቸው በኋላ ለምንድን ነው ካሳ የማይከፈለን ? ብለው ይጠይቃሉ።የከተማ አስተዳደሩም «የእናንተን መሬት የተረከበው የከተማ አስተዳደሩ በፕላኑ መሰረት የእናንተን መሬት የከለለው ለአረጓዴ ስፍራ (ለግሪን ኤሪያ) ነው። አሁን ላይ ደግሞ ግሪን ኤሪያውን ከተማ አስተዳደሩ ስለማይፈልገው ለመሬቱ ካሳ የማይሰጥ በመሆኑ ማረስ ትችላላችሁ፡፡» የሚል መልስ ይሰጣቸዋል።በዚህም ግራ የታገቡት አርሶ አደሮች «ይህ ሁሉ መሬት ለግሪን ኤርያ የሚሆነው እንዴት ነው?» ብለው ቢጠይቁም ጆሮ የሰጣቸው አላገኙም።

በዚህ የተነሳ ምላሽ የሚሰጥ አካል ባለመኖሩ እና አማራጭ በማጣት አርሶ አደሮቹ በመንደር መሃል ያለውን ማሳቸውን ለማረስ ይገደዳሉ። ይሁን እንጂ በዘመነ ውድ ስንት ገንዘብ እና የጉልበት ወጪ አድርገው ከዘሩ በኋላ በተዘራው እህል ላይ በአዲስ መሬት ምሪት ቤት የሠሩት ሰዎች መውጫ መግቢያ ስለሌላቸው በአርሶ አደሮች ማሳ ላይ መመላለስ ያዙ። ቆሻሻም ይደፋሉ። የሚያረቧቸውም እንስሳትም በወጡ በገቡ ቁጥር የሚበሉት የአርሶ አደሮችን ማሳ ሆነ።

አንድን ማሳ በተፈለገው ደረጃ ምርት እንዲሰጥ ለማስቻል ተገቢው የእርሻ ሥራ ከመሥራት እና ተገቢውን ምርጥ ዘር ከመጠቀም ባለፈ ማሳው አላስፈላጊ ከሆነ ከእንስሳት እና የሰዎች ንክኪ ነፃ መሆን ባለመቻሉ በመሬታቸው በሚያገኙት ገንዘብ ልጆቻቸውን ያሳድጉ የነበሩ አርሶ አደሮች አሁን ላይ ግን በተፈጠረው ችግር ልጆቻቸው ሜዳ ሊወጡ መሆኑን ጠቅሰው፤ ለከተማ አስተዳደሩ በምሬት አቤት ይላሉ።አሁንም የአርሶ አደሮችን አቤቱታ ለመስማት የፈለገ የከተማ አስተዳደሩ ባለስልጣን ይጠፋል።ስለሆነም አርሶአደሮቹ ማሳቸውን ከአልተፈለገ ንክኪ ለመከላከል በሚጥሩበት ወቅት ወደ አላስፈላጊ ግጭት በመሄዱ በንብረት እና በሰዎች ህይወት ላይ አደጋ ተፈጠረ።ይህን ተከትሎ በሞጣ ከተማ አስተዳደር ስር ያሉ አርሶ አደሮች ለአዲስ ዘመን ዝግጅት ክፍል አቤት ይላሉ።

ዝግጅት ክፍላችን ነገሩን በመያዝ ጉዳዩ ይመለከታቸዋል ያላቸውን የሞጣ ከተማ አስተዳደር ከንቲባን እና የከተማ ልማት ቤቶች ኮንስትራክሽን አገልግሎት ጽህፈት ቤት ኃላፊ ቦታው ድረስ በመሄድ አነጋገረ።ኃላፊዎችም ተፈጠረ የተባለውን ችግር እንደማያውቁ እና ለቦታው አዲስ መሆናቸውን ገልጸው፤ የእውነት ይህ ዓይነት ችግር አርሶ አደሮችን ገጥሟቸው ከሆነ ከይዞታቸው በቤት ምሪት ምክንያት ለተፈናቀሉ አርሶ አደሮች በጀት የተያዘ መሆኑን ገልጸው፤ አርሶ አደሮች ለከተማ አስተዳደሩ ስማቸውን አስተላልፉ መባላቸውን እና ችግሩ ሊፈታላቸው መሆኑን ገልጸው፤ አቤቱታ አቅራቢዎቹ አርሶ አደሮች ለዝግጅት ክፍላችን በስልክ ምስጋና አቅርበዋል።

“ቤቱ እንዳይፈርስባቸው ያሳሰባቸው የ40/60 የጋራ መኖሪያ ቤት ዕድለኞች”

በቦሌ ቡልቡላ ሎት አንድና ሁለት የ40/60 የጋራ መኖሪያ ቤት ዕድለኞች ዕጣ ወጥቶላቸው የሚጠበቅባቸውን ቅድመ ክፍያ ከፍለው፤ የቀረባቸውን ክፍያ በባንክ ዕዳ በየወሩ ለመክፈል ከባንክ ጋር ውል ተዋውለው ከነገ ዛሬ ቤቱን እንረከባለን ብለው ቢጠባበቁም እንዳሰቡት አልሆነም።የቦሌ ቡልቡላ ሎት አንድ የ40/60 የጋራ መኖሪያ ቤት የብሎክ 29 የቤት ዕድለኞች የካቲት 27 ቀን 2011 ዓ.ም ዕጣ የወጣላቸው ቢሆንም በቤት ኪራይ እየተገዘገዙና ላላገኙት ቤት ወለድ በየወሩ እየከፈሉ ተስፋ ቢያደርጉም፤ በተለይ የብሎክ 29 እና 31 የቤት ዕድለኞች የቤቶቹ ግንባታ ቆሟል በሚባል ደረጃ ወደ ኋላ ከመቅረቱ ባሻገር፤ የግንባታ ጥራቱ የወረደ በመሆኑ ቤቱ ተጠናቆ ገብተው መኖር ቢጀምሩም ለደህንነታቸው እንደሚያሰጋቸው ጠቅሰው፤ ቅሬታቸውን ለዝግጅት ክፍላችን አቅርበዋል።

በቦሌ ቡልቡላ ሎት አንድ የ40/60 የጋራ መኖሪያ ቤት የብሎክ 29 የቤት ዕድለኞች ጊዜያዊ ማህበር ሰብሳቢዎች ለዝግጅት ክፍላችን ባቀረቡት አቤቱታ መሰረት ታህሳስ 02 ቀን 2013 ዓ.ም በአዲስ ዘመን ጋዜጣ “ቤቱ እላያቸው ላይ እንዳይፈርስ ያሳሰባቸው የ40/60 የጋራ መኖሪያ ቤት ዕድለኞች” በሚል ርዕስ በወጣው የምርመራ ዘገባችን፤ ሁሉም የቤት ዕድለኞች ዕጣው ከወጣላቸው ቀን ጀምሮ ቤቱን በየወቅቱ እየሄዱ ባደረጉት ጉብኝት ቤቱ ዕጣው ከወጣበት ጊዜ ጀምሮ ለዝግጅት ክፍላችን ቅሬታ እስካቀረቡበት ወቅት ድረስ የግንባታ ሥራው ሙሉ ለሙሉ ቁሟል በሚባል ደረጃ ላይ ከመሆኑም በላይ መሰረታዊ የግንባታ ጥራት ችግር ያለበትና ደረጃው የወረደ መሆኑን ባቀረቡት ቅሬታ መሰረት የዝግጅት ክፍላችን ምርመራ ማካሄዱ ይታወሳል።

የዝግጅት ክፍላችንም ጉዳዩን ወርዶ ባጣራው መሰረት በቦሌ ቡልቡላ 40/60 የጋራ መኖሪያ ቤት ግንባታ ዙሪያ ቅሬታ የቀረበባቸው ብሎክ 29 እና 31 የሚገነቡት በማን ጄኔራል ኮንትራክተር እና በአስፓየር ኤኢኮም አማካሪ አርክቴክቶችና መኃንዲሶች ኃ.የተ.የግ. ማህበር ነው።በሳይቱ በሌሎች ተቋራጮች የሚገነቡ እጅግ ጥሩ አፈጻጸም ያላቸው በርካታ ግንባታዎች የፍሳሽ ማስወገጃ፣ የውሃ፣ የመብራት መስመር ዝርጋታዎች እንዲሁም የደረጃ ሥራ፣ የግድግዳና የወለል ልስን ሥራ፣ የበርና የመስኮት ገጠማ ሥራዎችና ሌሎች የግንባታ ሥራዎች ሙሉ ለሙሉ ተጠናቀው ሕንፃዎቹ ተቆልፈው ቁልፍ ለቤት ዕድለኞች ማስረከብ ብቻ እንደቀራቸው የዝግጅት ክፍላችን በወቅቱ ታዝቧል።

በአንጻሩ ብሎክ 29 እና 31 ከውጪ ሲታይ ቀለም ተቀብቶ ያለቀ ይመስላል። ወደ ውስጥ ሲገባ የደረጃ ሥራና እስክሪፕት (የወለል ልስን) ሥራ ጭራሽ አልተጀመሩም። የኤሌክትሪክና የውሃ መስመር ዝርጋታ ተጀምሮ ቆሟል። የፍሳሽ ማስወገጃ መስመር ዝርጋታ በአንድ በኩል ተገንብቶ በሌላኛው በኩል ደግሞ ምንም አልተጀመረም። 30 በመቶ የሚሆነው የመግቢያ በሮች የተገጠሙ ሲሆን፣ በሮቹ ተነቃቅለው ወድቀዋል። የተገጠሙ የአልሙኒየም መስኮቶችና በረንዳ ላይ ያሉ አልሙኒየሞች ተነቃቅለው ተሰባብረው መውደቃቸውን በወቅቱ ታዝበናል።

ሌላው በጣም አሳሰቢ ችግር የነበረው ወደታች የመጸዳጃ ቤትና የኪችን ፍሳሽ የሚወርድባቸው ቱቦዎች መጀመሪያ አርማታ ከመሞላቱ በፊት በስነስርዓት የሚያልፉበት ቀዳዳ አስቀምጠው (የግንባታ ዲዛይኑን ጠብቀው) መዘርጋት ሲጠበቅባቸው፤ የግንባታ ዲዛይኑን ሳይጠብቁ ፕሪካስት እስላቡ (ኮንክሪቱ) ከተሞላ በኋላ ኮንክሪቱን እያፈረሱ ለፕሪካስት ማስተሳሰሪያ የተቀመጡ ብረቶችን በመበየጃ ማሽን እየቆረጡ የፍሳሽ ማስወገጃ ቱቦዎችን እያሳለፉ እንደሚገኙ በወቅቱ ታዝበናል።

ቅሬታ አቅራቢዎቹ በወቅቱ ፕሪካስት እስላቡ በኮንክሪት የተሞላ ባለመሆኑ ብረቶቹ አነስተኛ ናቸው። በጣም ከባድ ክብደት ያላቸው ኮንክሪት መሸከም የማይችሉ ቀጫጭን (ባለ20) ብረቶች መሆኑን ጠቁመው፤ የግንባታ ዲዛይኑን ሳይጠብቁ አሁን ላይ ፕሪካስት እስላቡ (ኮንክሪቱ) ከተሞላ በኋላ ኮንክሪቱን እያፈረሱ ለፕሪካስት እስላብ ማስተሳሰሪያ የተቀመጡ ብረቶችን በመበየጃ ማሺን እየቆረጡ የፍሳሽ ማስወገጃ ቱቦዎችን የማሳለፍ ሥራ መሥራት ማለት ትልቅ ኃላፊነት የጎደለው ሥራ ነው። ከ110 በላይ አባውራዎች የሚኖሩበትን ባለ 13 ወለል ሕንፃ በዚህ መልክ ተገንብቶ ነገ እስላብ ላለመናዱ ምንም ዋስትና የለውም። በዚህ መልክ ቤቱ ተገንብቶ አልቆ ወደ ቤቱ ቢገቡም ቤቱ እላያቸው ላይ ፈርሶ ህብረተሰቡ አደጋ ላይ ሊወድቅ እንደሚችል ለዝግጅት ክፍላችን ቅሬታቸውን አቅርበው  ነበር።

ለአማካሪ ድርጅቱ ለናሙና ወይም ለፍተሻ ኮንትራክተሩ ያስገባው ቴራዞና ማርብል ቺፕስ ፍጹም የተለያየ የጥራት ደረጃ ያለው መሆኑን ቅሬታ አቅራቢዎቹ በወቅቱ ጠቁመው የነበረ ሲሆን፤ ቤቶቹ ላይ ለግንባታ እየተጠቀሙበት ያለው ማርብል ቺፕስ (የመስኮት ሲሊንግ) እና ቴራዞን ለአማካሪ ድርጅቱ ለናሙና ከቀረበው እጅግ የወረደ ጥራት ያለው ከመሆኑ በላይ ከፍርስራሽ ቤት የመጣ የሚመስል አሮጌና የተሰነጣጠቀ መሆኑና ይህም በተገቢው መንገድ በሲሚንቶ ተጣብቆ ባለመሠራቱ በቀላሉ በእጅ ብድግ ሲያደርጉት የሚነሳ መሆኑን የዝግጅት ክፍላችን በቦታው ተገኝቶ ታዝቧል።

ቅሬታ አቅራቢዎቹም ተቋራጮች እያንዳንዱን የግንባታ ማቴሪያል ሲጠቀሙ ለአማካሪ ድርጅቱ ናሙና አቅርበው ናሙናው በቤተሙከራ ተፈትሾ ማቴሪያሉ ለግንባታ ብቁ ነው ሲባል ግንባታ ላይ የሚውል ቢሆንም፤ ለአማካሪ ድርጅቱ በናሙናነት የቀረቡ ማቴሪያሎችና ግንባታ ላይ እያዋለ ያለው ማቴሪያል ፍጹም የተለየ የጥራት ደረጃ እንዳላቸው ለዝግጅት ክፍላችን አሳውቀዋል።

ለአማካሪ ድርጅቱ በናሙናነት የቀረቡ ማቴሪያሎችና ግንባታ ላይ እያዋለ ያለው ማቴሪያል ፍጹም የተለየ የጥራት ደረጃ ያለው መሆኑን ለአማካሪ ድርጅቱ መጠቆማቸውን ቅሬታ አቅራቢዎቹ ገልጸው፤ “እንዴት የተሰነጣጠቀና አሮጌ ቴራዞንና የመስኮት ሲሊንግ ዓይናችሁ እያየ ቁማችሁ ታስገጥማላችሁ” በሚል ለአማካሪ ድርጅቱ ቅሬታ ሲያቀርቡ፤ አማካሪ ድርጅቱ “ጊዜ ይሰጠኝና ደረጃውን ያልጠበቀ ማቴሪያል ከገባ የገባውን ዕቃ እናስመልሳለን፤ ደረጃውን ባልጠበቀ ቁሳቁስ የተገነባ ግንባታ ካላ ግንባታውን እናስፈርሳለን” የሚል ምላሽ ቢሰጥም ጋዜጣው ታትሞ እስከወጣበት ጊዜ ድረስ አማካሪ ድርጅቱ የወሰደው አንድም ዕርምጃ ባለመኖሩ ግንባታው በተመሳሳይ ሁኔታ ደረጃውን ባልጠበቀ ቁሳቁስ መሠራቱ ቀጥሎ እንደነበር ታዝበናል።

በጥቅሉ የግንባታ ሥራው ሙሉ ለሙሉ ቆሟል በሚባል ደረጃ ላይ ከመሆኑም በላይ መሰረታዊ የግንባታ ጥራት ችግር ያለበትና ደረጃው የወረደ በመሆኑ ተቋራጩ በዚህ መልኩ ገንብቶ አስረክቦ ከሄደ በኋላ ነገ ላይ ለሚገጥመን ችግር ኃላፊነት የሚወስደው ማነው ሲሉ ቅሬታ አቅራቢዎቹ አቅርበውት በነበረው አቤቱታ መሰረት የዝግጅት ክፍላችን ወጥቶ ወርዶ የሚመለከታቸውን አካላት ለችግሩ እልባት እንዲሰጡ የተለያየ ግፊት አድርጓል።

በዚህም ደረጃውን ባልጠበቀ ቁሳቁስና ከግንባታ ዲዛይኑ ውጪ ግንባታ ሲከናወን ተቆጣጥሮ ማስቆም የሚገባው አማካሪ ድርጅቱ ሆኖ እያለ አማካሪ ድርጅቱ እያየ ደረጃውን ባልጠበቀ ቁሳቁስና ግንባታው ላይ የተለያዩ ቴክኒካል ስህተቶች ሲፈጸም ለምን ለሚመለከተው አካል አላሳወቀም በሚል የዝግጅት ክፍላችን በወቅቱ ለአማካሪ ድርጅቱ ጥያቄ አቅርቧል፡፡

አማካሪ ድርጅቱ በተሰጠው ኃላፊነት በተደጋጋሚ ኮንትራክተሩ የግንባታ አፈጻጸም ችግርና ጥራት እንዳለበት ለአዲስ አበባ ከተማ አስተዳደር ቤቶች ልማትና አስተዳደር ቢሮ ቤቶች ልማት ኮርፖሬሽን አሳውቆ በተደጋጋሚ ውሉ እንዲቋረጥ በደብዳቤ ቢያሳውቅም ተመልሶ ወደ ግንባታ እንዲገባ መደረጉንና ተቋራጩ ወደ ግንባታ ከተመለሰ በኋላ ደግሞ የተለያዩ የግንባታ አፈጻጸም ችግሮችና የግንባታ መጓተት ችግር መፍጠሩን በወቅቱ ለዝግጅት ክፍላችን ገልጸዋል።

ነገር ግን አማካሪ ድርጅቱ የኮንትራክተሩ ውል እንዲቋረጥ ለቢሮው ካሰወቀ በኋላ ከኮንትራክተሩ ጋር ያለው ግንኙነት መቋረጡን በጊዜው ጠቁሟል።ቦታው ላይ በአካል ተገኝተን ከኮንትራክተሩ ጽህፈት ቤት ባገኘነው ማስረጃ የአዲስ አበባ ከተማ አስተዳደር ቤቶች ልማትና አስተዳደር ቢሮ ቤቶች ልማት ኮርፖሬሽን የፕሮጀክት 01 ቅርንጫፍ ጽሕፈት ቤት በቁጥር ቤ/ል/ኮ/ፕ/01/ mo2/150 በ25/02/13 ዓ.ም በተፃፈ ደብዳቤ ኮንትራክተሩ ግንባታውን እንዲያቋርጥ ደብዳቤ ቢጻፍለትም፤ ኮንትራክተሩ በተለመደው ሁኔታ ሁለትና ሦስት ሰዎችን አሰማርቶ ግንባታ እያከናወነ እንደሚገኝ የዝግጅት ክፍላችን አረጋግጧል።

የዝግጅት ክፍላችንም የአዲስ አበባ ከተማ አስተዳደር ቤቶች ልማትና አስተዳደር ቢሮ ቤቶች ልማት ኮርፖሬሽን ጉዳዩን ትኩረት ሰጥቶ ለቅሬታ አቅራቢዎቹ ምላሽ እንዲሰጥና ችግሩ እንዲፈታ ባደረገው ያላለሰለሰ ጥረት፤ በቦሌ ቡልቡላ 40/60 የጋራ መኖሪያ ቤት ብሎክ 29 እና 31 ግንባታ ሲያከናውን የነበረው ማን ጄኔራል ኮንትራክተር ውሉ ተቋርጦ ለሌላ ኮንትራክተር ውሉ ተላልፎ ተሰጥቶ አሁን ላይ የብሎክ 29 እና 31 የጋራ መኖሪያ ቤቶች የግንባታ ሥራ ጥራቱን በጠበቀ መንገድ እየተከናወነ ፍጻሜ ላይ መድረሱን ቅሬታ አቅራቢዎቹ ለዝግጅት ክፍላችን ነግረውናል። የዝግጅት ክፍላችንም ብሎኮቹ ላይ ያለውን ለውጥ በቦታው ተገኝቶ አይቷል።

አዲስ የገባው ተቋራጭም ቀደም ሲል ይዞት የነበረው ኮንትራክተር የሠራቸውን ቴክኒካል የግንባታ ግድፈቶችን ከማስተካከል ባለፈ ደረጃውን ባልጠበቀ የግንባታ ቁሳቁስ የተሠሩ ግንባታዎችን በማፍረስ እንደገና የግንባታ ዲዛይኑና ደረጃውን በጠበቀ የግንባታ ቁሳቁስ መሥራቱን የቤት ዕድለኞች አክለው ለዝግጅት ክፍላችን ተናግረዋል።

በዚህም የብሎክ 29 እና 31 የቤት ዕድለኞች ማህበር ተወካዮች ለዝግጅት ክፍላችን ምስጋናቸውን በማቅረብ፤ አሁን ላይ የቤቶቹ ግንባታ መገባደጃ ላይ ስለሚገኙ ከባንክ እዳ ባሻገር በቤት ኪራይ እየተበዘበዝን ስለምንገኝ የቁልፍ እርክክብ ተደርጎ ቤቶቹ ለቤት ዕድለኞቹ መንግሥት ቢያስተላልፍልን ሲሉ ጠይቀዋል።

“የዕምቦጭ አረም ማጥፊያ መድሃኒት ያስነሳው ውዝግብ”

ጣና መድሃኒቱ ተገኝቶለት ከህመሙ እንዲድን የሳይንስ የምርምር ባለሙያዎች ድካምና ጥረት ይህ ነው የሚባል ውጤት ባላስገኘበትና አረሙ አገር ምድሩን ወርሮ በያዘበት ወቅት ከወደ ምሥራቅ ጎጃም ዞን ደብረ ማርቆስ ከተማ አርሶ አደር ተመራማሪ መርጌታ በላይ አዳሙ የዕምቦጭን አረም ሙሉ ለሙሉ የሚያጠፋ በባህላዊ መንገድ ከዕጸዋት የተሠራ መድሃኒት አለኝ ብለው ብቅ ይላሉ።

አርሶ አደሩ ለሰባት ዓመታት ተመራምረው ያገኙት ባህላዊ የዕምቦጭ ማጥፊያ መድሃኒት በቴክኖሎጂ ተደግፎ ወደ ሥራ በማስገባት የጣና ሐይቅንና ሌሎች መሰል ችግር የተጋረጠባቸውን የውሃ አካላትን ለመታደግ የተለያዩ ተቋማትን ድጋፍ ፈልገው ደጆቻቸውን ቢያንኳኳም፤ የፈጠራ ውጤታቸውን ወደ ሥራ ለማስገባት በሚያደርጉት ጥረት መሰናክል በዝቶብኛል ሲሉ ቅሬታቸውን ለዝግጅት ክፍላችን አቅርበው ነበር።

የዝግጅት ክፍላችንም ተመራማሪው ያገኙት ባህላዊ የዕምቦጭ አረም መድሃኒት ምን ያህል ፍቱን ነው? መድኃኒቱስ በየትኛው ተቋም ተፈትሾ ውጤታማነቱ ተረጋግጧል? ወደ ትግበራ ያልገባው ለምን ይሆን? ስንል የቅሬታ አቅራቢውን እሮሮ እንዲሁም የሚመለከተውን አካል ምላሽና የጽሑፍ ማስረጃዎችን ፈትሸን አንባቢያን ሁኔታውን እንዲረዱ፤ የሚመለከታቸው አካላት ደግሞ የእርምት ዕርምጃ እንዲወስዱ በግንቦት 19 ቀን 2012 ዓ.ም በወጣው ዕትማችን “የዕምቦጭ አረም ማጥፊያ መድሃኒት ያስነሳው ውዝግብ” በሚል ርዕስ እንዲሁም በማህበራዊ ድረገጻችን “የእምቦጭ አረም ማጥፊያ መድሃኒት ጠፍቶ ወይስ በሐይቆች ላይ ይንገስ ተብሎ?” በሚል አርስት ይዘን መውጣታችን ይታወሳል። ዝርዝር ጉዳዩንም በዚህ ሊንክ (https://www.press.et/ama/?p=33162) ማግኝት ይቻላል።

የዝግጅት ክፍላችንም በወቅቱ ባደረገው ምርመራ መርጌታ በላይ ለባህርዳር ዩኒቨርሲቲ ቴክኖሎጂ ኢንስቲትዩት ከዕጸዋት የሠሩት የዕምቦጭ አረም ማጥፊያ መድሃኒት አረሙን ማጥፋት አለማጥፋቱን እንዲያረጋግጥላቸው በጠየቁት መሰረት፤ ኢንስቲትዩቱ የተለያዩ ተመራማሪዎች የተካተቱበት ኮሚቴ አቋቁሞ መድሃኒቱ በተግባር ዕምቦጭን እንደሚያጠፋ ሙከራ አካሂዷል።

ኢንስቲትዩቱ ያቋቋመው ኮሚቴ ተመራማሪው ያቀረቡትን ከዕጸዋት የተሠራ መድሃኒት በተግባር የዕምቦጭ አረም ለሦስት ጊዜ በተደረገው ሙከራ መድሃኒቱ በመጀመሪው ቀን በተደረገው ርጭት 70 በመቶ፤ በሁለተኛው ቀን ሲረጭ ሙሉ ለሙሉ እንደሚያጠፋ የተገኘውን ውጤት የባህርዳር ዩኒቨርሲቲ ቴክኖሎጂ ኢንስቲትዩት ሳይንቲፊክ ዳይሬክተር ጽሕፈት ቤት ታህሣሥ 08 ቀን 2012 ዓ.ም በቁጥር 5051/406 በተጻፈ ደብዳቤ ማስረጃ ተሰጥቷል።

በባህርዳር ዩኒቨርሲቲ ቴክኖሎጂ ኢንስቲትዩት በኬሚካልና ምግብ ምህንድስና ትምህርት ክፍል መምህርና በዕንቦጭ አረም ላይ በመመራመር ሦስተኛ ዲግሪያቸውን እየሠሩ ይገኙ የነበሩት ወይዘሮ ፈትፍቴ መለሰ፤ ተመራማሪዋ መርጌታ በላይ ያቀረቡት መድሃኒት በቀጥታ እምቦጭን እንደሚያደርቅና በዓሣዎች ላይ ምንም ዓይነት የጎንዮሽ ጉዳት እንደማያደርስ በየትኛውም ቦታና ጊዜ የዓይን ምስክር መሆናቸውን ገልጸው፤ አያሌ ተመራማሪዎችና ሙሁራን ጣናን ለመታደግ ዘርፈ ብዙ ምርምር ቢያደርጉም ጠብ የሚል መፍትሔ ማምጣት ተስኗቸው እያለ፤ ይህ አርሶ አደር ሳይማር ለአገርና ለወገን ኩራት የሆነ የፈጠራ ሥራ ሲሠራ ሥራውን በምርምር በማበልጽግ ሊታገዝ የሚገባው እንጂ፤ ሰውየውን በማዋከብና የፈጠራ ሥራውን በማንኳሰስ ውድቅ ለማድረግ መሯሯጥ እንደማይገባ በወቅቱ ለዝግጅት ክፍላችን ተናግረዋል።

ይልቁንም ዕምቦጭ በአገሪቱ ከደቀነው ችግር አንጻር ተመራማሪው ያሳዩት ፍንጭ ሊደገፍና ሊበረታታ ይገባል። ምክንያቱም መድሃኒቱ በሳይንሳዊ መንገድ ተረጋግጦ ቢወጣ፤ ለኢትዮጵያውያን ኩራት፤ ለጣና ፈውስ እንደሚሆን መምህሯ በወቅቱ አክለው ተናግረው ነበር።

በባህር ዳር ዓሣና የውሃ ውስጥ ህይወት ምርምር ማዕከል የዓሣ ግብርና ተመራማሪ ዳክተር አላዩ ያለው በበኩላቸው፤ የመርጌታ በላይ አዳሙ ከዕጸዋት የተሠራ የእምቦጭ አረም ማጥፊያ መድሃኒት በዓሣዎች ላይ የሚያደርሰው የጎንዮሽ ጉዳት መኖር አለመኖሩን ለማረጋገጥ የተለያየ የዕድገት ደረጃ ያላቸው የቀረሶ ዓሣ ዝርያዎችን ለ48 ሰዓት ምግብ ተከልክለው ለሁለት ሳምንት የቆየ ሙከራ መደረጉን፤ የሙከራው ውጤትም መድሃኒቱ በዓሣዎች ላይ ያደረሰው ምንም ዓይነት የጎንዮሽ ጉዳት እንደሌለና የሙከራውን ቅደም ተከተል ጨምሮ በሪፖርት ተካትቶ ለተመራማሪው እንዲደርስ መደረጉን በወቅቱ ለዝግጅት ክፍላችን ተናግረዋል።

ነገር ግን መርጌታ በላይ ምርምራቸው በሳይንሳዊ መንገድ ተደግፎ ወደ ተግባር ለማስገባትና ጣናን ለመታደግ ካላቸው ፍላጎት አንጻር ከሚመለከታቸው ተቋማት ጋር አብሮ ለመስራት በተደጋጋሚ ቢሞክሩም፤ ዕጸዋቱን ያሳዩን የሚል መልስ እንጂ ተባብረን ሃይቁን ከጥፋት እናድነው የሚል አገራዊ ስሜት ያለው አካል ማግኘት አለመቻላቸውና የአገር በቀል እውቀቶችን በማጣጣል መድሃኒቱ እምቦጭን አያጠፋም በሚል የፈጠራ ስራቸውን በደፈናው የማጣጣል ስራ በመኖሩ በእጅጉ እንዳሳዘናቸው ለዝግጅት ክፍላችን ቅሬታቸውን አቅርበው ነበር።

በዚህም መርጌታ በላይ የክልሉ መንግሥት ከተለያዩ መንግሥታዊና መንግሥታዊ ካልሆኑ ተቋማት፣ የኃይማኖት አባቶች፣ ተጽዕኖ ፈጣሪ ሰዎች፣ ፖለቲከኞች፣ ተመራማሪዎች፣ ሲቪክ ማህበራት ወዘተ… ከፌዴራልና ከክልል የተውጣጣ ገለልተኛ ግብረ ኃይል አቋቁሞ፤ ግብረ ኃይሉ በተግባር መድሃኒቱን ገምግሞ ውጤታማ ካልሆነ ለግብረ ኃይሉ ውሳኔ ተገዢ እንደሚሆኑ፤ እንዲሁም ውጤታማ ከሆነ ደግሞ አስፈላጊው ድጋፍና እገዛ ተደርጎላቸው ጣናን ለመታደግ እንዲሠሩ ያቀረቡትን ጥሪና የሚመለከተውን አካላት ምላሽ ይዞ የዝግጅት ክፍላችን ባወጣው የምርመራ ዘገባ፤ ተመራማሪው ለፈጠራ ሥራቸው ከኢትዮጵያ አዕምሯዊ ንብረት ጽህፈት ቤት የፈጠራ ባለቤትነት መብት ከማግኝታቸው ባሻገር ለፈጠራ ሥራቸው የአሜሪካ መንግሥት የፈጠራ ባለቤትነት መብት እንደሰጣቸውና ከውሃ፣ መስኖና ኢነርጂ ሚኒስቴር ጋር በጋራ በመሥራት መድሃኒቱን ሥራ ላይ ለማዋል በዝግጅት ላይ እንደሚገኙ ተመራማሪው ለዝግጅት ክፍላችን ተናግረዋል።

እርሳቸውም የዝግጅት ክፍላችን የምርምር ውጤታቸው ተዳፍኖ ሳይቀር ህዝብና መንግሥት እውነታውን እንዲያውቀው ላደረገው የምርመራ ሥራ በምርምር ማዕከላቸው ስም የእውቅና ደብዳቤ ለመስጠት ደብዳቤ አዘጋጅተው ዛሬ ነገ እያሉ ሳይሰጡ መቅረታቸውን ጠቁመው፤ የኢትዮጵያ ፕሬስ ድርጅትን እንዲሁም የዝግጅት ክፍሉ እውነት ነጥራ እንድትወጣ ለሠሩት የምርመራ ዘገባ ከልብ አመስግነዋል። የአዲስ ዘመን ጋዜጣ ሽፋን ከሰጣቸው በኋላ ከአገር ውስጥ እስከ ውጭ ያሉ መገናኛ ብዙኃን ቅሬታቸውን እንዳስተጋቡላቸውም አክለው ገልጸዋል።

አዲስ ዘመን ነሐሴ  19/2013