አሥሩ የዓባይ ግድብ ጠቀሜታዎች

ታላቁ የሕዳሴ ግድብ ‹‹የኢትዮጵያ የማንሰራራት ጅማሮ›› ተብሎ የሚጠራው በኢትዮጵያ ታሪክ ውስጥ ከተከናወኑ ታላላቅ ፕሮጀክቶች አንዱ ነው። በቤኒሻንጉል ጉሙዝ ክልል በዓባይ ወንዝ ላይ የተሰራው ይህ የእያንዳንዱ ዜጋ ኩራት በታሪክ መዝገብ ላይ ከሚቀመጡ ታላላቅ ክብሮች ውስጥ ቀዳሚም ነው ብንል ማጋነን። ሕዳሴ በአፍሪካ ትልቁ ግድብ ነው። በዓለም ላይ ካሉት ግዙፍ የሃይድሮ ኤሌክትሪክ ግድቦች አንዱ ነው።

ከበርካታ ዓመታት ልፋት በኋላ ኢትዮጵያ አሁን የታላቁን ግድብ ግንባታ ሙሉ በሙሉ ለማክበር ተዘጋጅታለች። ይፋዊ ምረቃው ለመጪው የኢትዮጵያ አዲስ ዓመት የታቀደ ሲሆን ይህም በዓለም አቀፍ ካላንደር በመስከረም 2025 ይሆናል። መላው ዓለምም አይኖቹን በግድቡ ምርቃት ላይ ያደርጋል። ለግንባታው እንቅፋት የሆኑ ሁሉ ያኔ ሽንፈታቸው ይበሰራል፤ ለግንባታው እውን መሆን ላባቸውን፣ ሃብታቸውን ያፈሰሱ ሁሉ ደግሞ ይህቺ ቀን የደስታ ማብሰሪያ ቀናቸው ትሆናለች።

የዓባይ ግድብ የምርቃቱ ጊዜ ልዩ ነው። የኢትዮጵያ አዲስ ዓመት የተስፋ እና የአዲስ እቅድ የሚጀመርበት ጊዜ ነው። ሰዎች ቤታቸውን ያጸዳሉ፣ አዲስ ልብስ ይለብሳሉ፤ ከቤተሰብ ጋር ይሰበሰባሉ። በዚያች ግዜ ደግሞ በይፋ ሕዳሴያቸውን ያበስራሉ። ወቅቱ ለመንግሥት ብቻ ሳይሆን ለመላው ኢትዮጵያውያን ኩራት ነው። ለግድቡ ግንባታ ብዙ ዜጎች ገንዘብ ሰጥተዋል። ከሁሉም የሕብረተሰብ ክፍል የተውጣጡ ሰዎች ደግፈውታል። አንዳንዶቹ ሳንቲሞችን ሰጥተዋል፤ አንዳንዶቹ ደሞዛቸውን ሙሉ አበርክተዋል። ሁሉም ኢትዮጵያውያን ደግሞ ተስፋ አድርገውበታል። ግድቡ የሲሚንቶና አሸዋ ግንባታ አሊያም ሕንፃ ብቻ አይደለም። ይልቁኑ የአንድነት፣ የትጋት እና የሀገር ዓላማ ምልክት ነው።

የዓባይ ግድብ በአንዳንድ ተርባይኖቹ የኤሌክትሪክ ኃይል ማመንጨት ጀምሯል። ነገር ግን የግድቡ ሙሉ ኃይል ሙሉ በሙሉ ከተመረቀ በኋላ ይታያል። የዚህ ግድብ ጥቅሞች ብዙ ናቸው። ኢትዮጵያን ከኤሌክትሪክ ኃይል እስከ ግብርና፣ ከሰላም እስከ ብሔራዊ ኩራት ድረስ በብዙ አካባቢዎች የሚያግዛት ይሆናል። ዛሬ ስለዚህ ግድብ ጥቅሞች አንድ ሁለት እያልኩ በድጋሚ ለማስተዋወቅ በቀላል እና ግልጽ በሆነ ቋንቋ ለማብራራት እሞክራለሁ። ርእሴንም የዓባይ ግድብ አሥሩ ጠቃሚ ገፀ በረከቶች ስል ሰይሜዋለሁ።

በመጀመሪያ ግድቡ ከፍተኛ መጠን ያለው የኤሌክትሪክ ኃይል ያመነጫል። የዓባይ ግድብ ከ5 ሺህ ሜጋ ዋት በላይ ኃይል ያመነጫል ተብሎ ይጠበቃል። ይህ በሚሊዮን የሚቆጠሩ ቤቶችን ለማብራት ከበቂ በላይ ነው። ኢትዮጵያ ውስጥ ብዙ ሰዎች አሁንም ያለ መብራት ይኖራሉ። በከተሞች ውስጥ ኃይል በተደጋጋሚ ይቆራረጣል፤ ይጠፋል። በገጠር አካባቢዎች ብዙ ቤቶች ኃይል ኖሯቸው አያውቅም። ዓባይ ግድብ ታሪክ አድርጎ ይቀይረዋል። በጨለማ ውስጥ የነበሩ ቦታዎች የዓባይ ግድብ በረከት አድሮባቸው በኤሌክትሪክ ኃይል ይሞላሉ። ልጆች በብርሃን ውስጥ ይማራሉ፤ እናቶች የኤሌክትሪክ ምድጃዎችን በመጠቀም ያበስላሉ። ሆስፒታሎች በተሻለ ሁኔታ ይሠራሉ፤ ጎዳናዎች በሌሊት ወጋገን ፍንትው ይላሉ። በዓባይ ግድብ የምናመነጨው ኃይል ከጨለማ ወደ ብርሀን በመቀየር ሕይወትን ይለውጣል።

ሁለተኛ የዓባይ ግድብ ጠቀሜታ ይህ ነው። ከግድቡ የሚገኘው አዲስ ኃይል የኢትዮጵያን ኢንዱስትሪዎች ለማሳደግ ይረዳል። ፋብሪካዎች ለመሥራት ብዙ ኃይል ያስፈልጋቸዋል። ብዙ ትናንሽ ንግዶችም ኤሌክትሪክ ሲጠፋ መሥራት ያቆማሉ። ኃይል በተረጋጋ ሁኔታ ሲሰራጭ፣ ፋብሪካዎች ሙሉ ቀን እና ሌሊት ሊሠሩ ይችላሉ። ብዙ ፋብሪካዎች አሉ ማለት ብዙ ሥራዎች ተፈጠሩ ማለት ነው። ወጣቶች ሥራ ያገኛሉ። ቤተሰቦች የተሻለ ገቢ ይኖራቸዋል። ኢኮኖሚው ያድጋል። የዓባይ ግድብ የሚያመነጨው የኤሌክትሪክ ኃይል ለሀገሪቱ ጠንካራ ኢንዱስትሪ ለመገንባት ይረዳል። ኢትዮጵያ ከግብርና ብቻ ወደ ቅይጥ እና ዘመናዊ ኢኮኖሚ ግንባታ እንድትሸጋገር ያግዛል።

ሦስተኛ የግድቡ ጠቀሜታ ኤክስፖርት ነው። ኢትዮጵያ የኤሌክትሪክ ኃይሉን ብቻዋን አትጠቀምም። ለሌሎች ሀገራት ትሸጣለች። የዓባይ ግድብ ኢትዮጵያ ኃይሏን ወደ ሱዳን፣ ኬንያ፣ ጅቡቲ እና ደቡብ ሱዳን መላክ እንድትችል ይፈቅዳል። እነዚህ ሀገሮች የኤሌክትሪክ ኃይል ያስፈልጋቸዋል። ኃይል መሸጥ ገንዘብ ያመጣል። ይህ ገንዘብ ትምህርት ቤቶችን፣ መንገዶችን እና ሆስፒታሎችን ለመገንባት ሊያገለግል ይችላል። በተመሳሳይ ጊዜ ኃይልን ከጎረቤቶች ጋር ማጋራት ጠንካራ ግንኙነቶችን ይገነባል፤ ግጭትን ይቀንሳል። መተማመንን ይገነባል። ሰላም ለመፍጠር ይረዳል። የዓባይ ግድብ ብሔራዊ ፕሮጀክት ብቻ አይደለም። የቀጣናው ስጦታ ጭምር ነው።

አራተኛው የግድቡ ትሩፋት የአየር ብክለትን መከላከል ነው። ከዓባይ ግድብ የሚገኘው ኤሌክትሪክ ንፁህ ነው። አየሩን አይበክልም ማለት ነው። የድንጋይ ከሰል ወይም ዘይት አያቃጥልም። ኃይልን ለመሥራት ከወንዙ የሚገኘውን ውሃ ይጠቀማል። ይህ ታዳሽ ኃይል ይባላል። ለተፈጥሮ ደህንነቱ የተጠበቀ ነው። ለጤና ጥሩ ነው። የአየር ንብረት ለውጥን ለመዋጋት ይረዳል። ዛሬ ዓለም አየርን የሚበክል ቆሻሻ ጉልበት መጠቀም ለማቆም እየሞከረች ነው። ኢትዮጵያ ንፁህ የኃይል ምንጭ የሆነውን ውሃ በመጠቀም ዓለማችንን በመምራት እያሳየች ነው። ዓባይ ግድብ አረንጓዴ ፕሮጀክት ነው። አካባቢን ሳይጎዳ ልማት ማረጋገጥ እንደሚቻል ያሳያል።

አምስተኛ የግድቡ ጠቀሜታ ጎርፍን መከላከል ነው። የዓባይ ግድብ የጎርፍ አደጋን ለመቆጣጠር ይረዳል። በዝናባማ ወቅት ዓባይ ያለገደብ ሊፈስ ይችላል። በኢትዮጵያም ሆነ በሱዳን ያሉ ቤቶችንና እርሻዎችን ሊጎዳ ይችላል። ቀደም ባሉት ጊዜያት ብዙ ሰዎች በጎርፍ ተጎድተዋል። አሁን ግድቡ በከባድ ዝናብ ወቅት ተጨማሪ ውሃ ይይዛል። ኋላም ውሃውን ቀስ ብሎ መልቀቅ ይችላል። ይህም ከተሞችን እና መንደሮችን ከጎርፍ ይጠብቃል። የሰው ሕይወት እና ንብረት ይታደጋል። ለታችኛው ተፋሰስ ሀገሮችም እቅድ ማውጣትን ቀላል ያደርገዋል።

ስድስተኛ የግድባችን ጠቀሜታ ኢትዮጵያ በውሃ ላይ የተሻለ ቁጥጥር እንዲኖራት ማድረጉ ነው። በዝናብ ወቅት ብዙ ውሃ ያከማቻል። ይህ የተከማቸ ውሃ በደረቁ ወቅት ጥቅም ላይ ሊውል ይችላል። ገበሬዎች ተጠቃሚ ይሆናሉ። ውሃውን ለመስኖ መጠቀም ይችላሉ። ይህ ማለት ዝናብ በማይኖርበት ጊዜ እንኳን ሰብል ማምረት ይችላሉ። ከተሞች ቋሚ የውሃ አቅርቦት ሊኖራቸው ይችላል። ሰዎች በውሃ እጥረት አይሰቃዩም። የውሃ ቁጥጥር ደህንነትን እና እቅድን ያመጣል። ሕይወት የተረጋጋ እና የተደራጀ እንዲሆን ይረዳል።

በዚህ ጽሁፌ ላይ ላነሳቸው ከለወደድኩትየግድቡ ትሩፋቶች ውስጥ በሰባተኛነት ያስቀመጥኩት እና ዋናው የዓባይ ግድብ ጥቅም የብሔራዊ ኩራት ምልክት መሆኑን ነው። ግድቡ በአንድነት እውን የሆነ ሕልም ነው። ከሁሉም ክልሎች የተውጣጡ ኢትዮጵያውያን ድጋፋቸውን ሰጥተዋል። ከግል ፍላጎትና ጥቅማቸው የሚበልጥ ነገር መኖሩን ያሳዩበት ትብብር ነው። ግድቡ ኢትዮጵያ ትልልቅ ሥራዎችን መሥራት እንደምትችል ያሳያል። ሀገሪቱ ወደፊት እየገሰገሰች መሆኗን ያረጋግጣል። ወጣቶች የቀደመ ታሪኮችን ከማውራት ባሻገር ‹‹በራሳችን አቅም አሁን የገነባነውን እዩ›› ማለት ይችላሉ። የዓባይ ግድብ በራስ መተማመን ይሰጣል። መጪውን ትውልድ ያነሳሳል። ኢትዮጵያ የችግር ሀገር ብቻ ሳትሆን የሥልጣኔ እና የእድገት ሀገር መሆኗን ለዓለም ይነግራል።

ስምንተኛው የግድባችን ጠቀሜታ የመስኖ እርሻን መደገፉ ነው። ኢትዮጵያ ሀብታም መሬት አላት። ነገር ግን ብዙ ገበሬዎች በዝናብ ላይ ብቻ ጥገኛ ናቸው። ዝናብ በማይኖርበት ጊዜ ሰብሎች ይደርቃሉ። በመስኖ ገበሬዎች ዓመቱን ሙሉ ምግብ ማምረት ይችላሉ። በደረቁ ወራት እንኳን አትክልቶችን፣ ፍራፍሬዎችን እና ጥራጥሬዎችን መትከል ይችላሉ። ይህ ማለት በክረምት ከሚመረተው ተጨማሪ ምግብ ማለት ነው። ርሀብን ማስቀረት ማለት ነው። አርሶ አደሮች ተጨማሪ ገንዘብ እንዲያገኙም ይረዳል። ልጆቻቸውን ወደ ትምህርት ቤት መላክ ይችላሉ። ቤታቸውን ማሻሻል ይችላሉ። የዓባይ ግድብ አርሶ አደሮች እንዲያድጉ እና እንዲሳካላቸው መሰል ትላልቅ የግድብ ግንባታዎችን መሥራት እንደምንችል ማሳያ ይሆናል።

ዘጠነኛው ጥቅም በቀጣናው ሰላም ለመፍጠር ማገዙ ነው። አንዳንድ ሰዎች ግድቡ ግጭት ይፈጥራል ብለው ይፈራሉ። ነገር ግን በእውነቱ ተቃራኒውን ሊያደርግ የሚችል ነው። ሀገሮች ሲተባበሩ ሰላምን ይገነባሉ። ኢትዮጵያ፣ ሱዳን እና ግብፅ ሁሉም በዓባይ ወንዝ ላይ ጥገኛ ናቸው። ውሃውን እና ጥቅሙን ለመካፈል ከተስማሙ ጦርነትን ማስወገድ ይችላሉ። ኢትዮጵያ ለመነጋገር እና ለመተባበር ዝግጁ ነች። የዓባይ ግድብ አንድ ላይ ለመሰባሰብ ምክንያት ሊሆን ይችላል። ኃይል እና ውሃ ፍትሃዊ በሆነ መልኩ ለማጋራት ምሳሌ መሆን ይችላል። በጥርጣሬና በፍርሃት ተገንብቶ የነበረውን ጓደኝነት ወደ ተሻለ ግንኙነት ሊለውጠው ይችላል።

የመጨረሻው እና አስረኛ ጥቅም ብዬ የማስበው ወደፊትን በተስፋ እንድንመለከት ማድረጉ ነው። የዓባይ ግድብ የወደፊቱን እጣ ፈንታችንን ለማሻሻል ይረዳል። አንድ እርምጃ ወደፊት ይወስደናል። እያንዳንዱን ዘርፍ ማለትም ትምህርትን፣ ጤናን፣ ንግድን እና ትራንስፖርት አንድ እርምጃ ወደፊት ለመውሰድ ይረዳል። የኤሌክትሪክ ኃይልን ሰዎች ለኮምፒውተሮችን እንዲጠቀሙ ያስችላቸዋል። የማቀዝቀዣ ፍሪጆች የሚፈልጉ መደብሮች መድሃኒትን ደህንነቱን ጠብቀው ለማቆየት ይጠቀሙበታል። ባቡሮችን በስፋት እንድንገነባ እና ትራንስፖርትን ቀላል አማራጭ አንድናደርግ ያበረታታል። ትምህርት ቤቶችን በተሻለ የተግባር ልምምድ እንዲያገኙ ተስፋቸውን ያበራል። ከዓባይ ግድብ ጋር ኢትዮጵያ ትጠናክራለች፤ ወደፊት መራመድ ትችላለች። ወጣቱ የተሻለ እድል ይኖረዋል። ሀገሪቱ ድህነትን መቀነስ ትችላለች። ልማት እውን ይሆናል። ለዚህ ነው የወደፊት የመላው ሕዝብ ብርሃን ነው የምለው።

የዓባይ ግድብ የምርቃቱ ቀን እየተቃረበ ሲመጣ በመላ ሀገሪቱ ደስታ ተፈጥሯል። ኢትዮጵያውያን ድላችንን ለማክበር እየተዘጋጀን ነው። ባንዲራችን ከፍ ብሎ ይውለበለባል። የኢትዮጵያ የአንድነት መንፈስ ጠንካራ ይሆናል። ይህ የመንግሥት ድል ብቻ አይደለም፤ የሕዝብም ነው። መላው ዓለም ምርቃቱን ይመለከታል። አዲስ ዓመት ሲመጣ የዓባይ ግድብ እንደ ኮከብ ያበራል። ታላቅ ነገር ማድረግ እንደሚቻል ሁሉንም ኢትዮጵያዊ ያስታውሳል። ቸር እንሰንብት!!

ሰው መሆን

አዲስ ዘመን ሰኞ ሐምሌ 7 ቀን 2017 ዓ.ም