Batinyu seyoo “meessi mixi`noonniwa wo`naalle iilla” ikkinota xawisatenni qaaleho tittirshu tiro wortannosi. Wodaninsa halcho wo`mitanno woyte; heddinowa iillituro, mixonsanna hasattonsa guma laaltinota huwatturo, jawaantetenninna cincatenni afidhino qeelle coommishidhanno. Tini seyoonsa ga`a ajuujansara kaima ikkasenni aleenni batinyeho qole lawishshanna kakkaooshshe kalaqannoha ikkanno.
Techo wosinchonkeno konnira lawishshaho. Qaaqqimmase ajuuja ledo xaaddino; xa noo deerrira wo`ma dhukasenna egennose uyitino faashinete dizayinereeti. Tini ogimma qaaqqimmasenni hanafe iillitara hasidhanno ajuujaseetinka. Techo umose ikkado assatennino sa`e batinyu ajuujansawa iillitanno gede korkaata ikkitanni no.
Faashinete dizayinericho Sennayit xibebu yaamantanno. Faabriku faashine dizayine rosi mini maateeti. Ilante lophitinohu Addis Ababunni shiimu xeertinyi aana afamanno Debirebirihaani quchumiraati. Qaqqimmasenni ispoortete millimillo baxxinohunni qole Itophiya kalqete bare aana woshshiishino atileetiikisete baxillaanchootinkanni. Rosu minese riqiwatenni babbaxxitino heewo aana beeqqitino. Faashinete dizayine ogimma umi doorshase ikka hooggeemmero techo Sennayiti ispoortete bare aana la`nammosera dandiineemmota muushshi yitanni coyidhanno.
Sennayiti maatesewiinni xeertidhukkinni sette kifile geeshsha nooha rosose Debirebirihaani quchumira harunsitino. Rosu widoonnino jawaata ikkitinohura layinki dirimiha rosose harunsate ilantino bayicho agurte kaatooliikete mishiine rosi mini afamannowa Duraame hara noosenkanni. Tini maatese muro Sennayitiha heeshshote raga soorritinotenna techoo seyoosera kaima ikkitinote.
Duraame- gallanni ronsanni rosi mine
Maatesera shoolki qaaqqo ikkitinoti dizayinericho Sennayiti Duraamete kaatooliikete mishiine rosi mine layinki dirimi rosose harunsitanno yannara konni albaanni noose ispoortete baxilli gobbaanni aamamooshshe afidhanno gede dandiisannose tunceessi kalaqami. Yannate gallanni ronsanni rosi mini hoowete giddo gowattotenna xilfete rosi mini noosinkanni. Rosiisaanote widoonni rosaano rosinsa aana illachishshanno gede xiiwo heedhurono; tenne ogimmara hasatto noonsa rosaano hiitti xiiwono nookkiha egenno afidhanno gede kaayyo kalanqoonninsa.
Sennayiti Duraame daasera albaanni mitte kaatooliikete “sisterooti” mine Adaanech Woldesenbet yaamantanno “sistericho” widoonni shurraawe loonsanni maashiine la“ate kaayyo afidhu. Qajeelshu widira e“ateno baxxitino hasatto galtuse.
Tenne hedeweelchonniiti Duraamete gallanni ronsanni rosi mini giddo Sennayiti Sister Maariya Rooza yaamantanno Xaaliyaanaawittenni addi irkonna harunso afidhe xilfete, dizayinetenna, gowattote ogimma hawado rosa hanaffinohu. Hatte yannara ogimmate baxillinna albillittete ajuujaseno mitteenni kalaqami.
Hindetenni, Zaaliyunninna babbaxxitino gobbuwanni dagganno rosiisaano rahotenni leellishshanno soorronninna loosise ikkadimmanni hagiidhitannotanna jawaachishshannoseta qaagganno. Rosu miniha huuccattote mine seesiissanno /biifissanno/ woytenna addi addi qixaawubba heedhanno woyte loosoho Sennayiti dooramaancho ikkitu. Rosise kisamikkinni faashinete dizayiniinge hedo rosase roorenkanni handaaru widira xuruurantanno gedenna baxxanno gede assise.
Faashinete dizayinericho Sennayiti 10ki kifilenni kayisse 12ki kifile geeshsha Duraamete kaatooliikete mishiine rosi mine rosose rossu. Qaru rosise gobbaannino dizayinetenna faashinete ogimmate baxilli hee`rannose gede rosu mini korkaata ikkinose. Tenne doogo aana heedheeti 12ki kifileha gobboomu fonqolo adhitinohu. Yannate guma abbite albi Naazireetete Tekinikaale kolleejje xaahu Adaamu Yuniverisitera gaamantu. Ikkolla,iillinosehu rosu goli Sennayiti ajuujasewa iillishannoha dikkino. Ikkirono kolleejjete keeshsho assite elekitiriikaal elekitirooniikisete ogimmanni rosose harunsitu.
Techoti seyoote wosinchonke Sennayiti dizayinetenna faashinete baxilli qeeliserono; rosisera anga uyitannota dikkitino. Umi digirese amaddu; konne amadde looso hasi’rate widira kayinni die`ino. Roorenkanni Addis Ababu Yuniveristera ha’ratenni doorantino 5 Afriku luphiima rosu uurrinshuwa ledo halante loossanno “Afrika Vertual University” kompiiterete sayinse rosu handaarinni rosatenni; internaashinaal advaansi dipilooma amada dandiitu. Tenne ogimmanni qaxaramme loosantenni roore kompiiterete uduunnicho soorrinanni suuqenna interneetete mine fanne loosa doorshase asidhu.
Kaatoolikete mishiine rosi mini giddo danchu akatoominninna loosu jawaantenni kaajjiteeti rossinohu. Loosu kalqera karsantutano kuni xiiwo asseennase Addis Ababaho Gerji qarqarira fantino suuqe hajamaano hagiirsiisannonna biifado dizayinete guminni fannoonnitenkanni. Qarqaraho dooramaanchonna batinyu ganye horoonsidhannoti interneetetenna niwaawete kifileno noosenka. Daddalu kalqera karsantu woyte co`ichimma, biifadu bayichi, haruudde kalaqote hedo Sennayiti wodhubba ikkite heeshshose doogo ikkitu.
Maatenna daddalo
“Loosu aana shiima yanna keeshshummahu gedensaanni maate kalaqi`re ooso ilumma” yitannoti faashinete dizayinericho, heeshshose Addis Ababaho assiturono, gashshaannise loosi korkaatinni ilantino qooxeessira Debirebirihaani quchumira higate gadachantu. Qarunni Debirebiraani higginohu gashshaannise fanino rosi mine loosatenni irko assa ikkirono; heddino garinni kayinni mixose gumultukkinni gattu. Tenne yannara umise daddalunna faashinete dizayine hedonni amadantu.
Oososenna minese kalaqote loossasenni biifisa dandiiturono tuuta fulte ogimmase lossate kayinni akatubba difajjitinosenkanni. Ajuujasewa shiqate kayinni wo`naalshase diuurrissino. Hakkonni Debirebiraanete heedheenna seennu uddanna hirranni mine fanate hedo daggannose. Hakka wontenni looso hanaffu. Yannate seennu aana calla illachishinohu butikete mini nookkihura daddalunniti hedose hakkawontenni adhamooshshe afidhu.
Lamalate giddo lame woy sase higge Addis Ababa Meakaatto daatenni biifado uddanna doorte shiqishatenni dikko angasera eessa dandiitu. Albi loosise gede uduunnu mini faashinetenna dizayinete baxillisera shiqinoha ikkasinni hasattotenniiti loossannohu. Konni garinni Debirebiraanete shoole dirrara loossanni keeshshitu. Ilantino quchumira hanaffino daddali kayinni sufara didandiino. Korkaatu qole oososera woyyino rosi mini hasiisinnohura Addis Ababa higa noosenkanni.
Addis Ababu widira
Dizayinericho Sennayiti maateseno daddaloseno Addis Ababa haadhe daggu. Yannate gashshaannise loosi kawa ka`a harisannoha ikkasinni;oosonsa awuutate yawo ise aana ubbino. Ikkollana, konni korkaatinni qeelantukkinni loosose suffu. Ledotennino faashinete dizayiniinge ogimmasera kaa`lannose roso uduunnu daddali qotira rosa hanaffu.
Harammaadda qajeelshubba babbaxxino faashinete dizayiniinge rosi mininni adhitu. Konninni uurrissukkinni “Araakeel” yinanni kolleejjera Jermenootu irkonni uyinanni qajeelsha harunsitu. Alba noose rosichinna aamamooshshu kaa`linosehura shoole diro adhanno qajeelsha mittu diri giddo ikkadimmatenni jeefisate dandiitu. Konni gedensaanniti Sennayitinna faashinete dizayiniinge ogimma wo`ma yannanni xaaddinohu.
Qajeelshubba guddunte gede gashshaannise baraarshunni hirinose uduunni gowatto maashinenni (sinjeretenni) mini giddo kalaqote gumma ikkitino uddanna loosa hanaffu. Gashshaannise irkonna jawaachisha seyoote widira xiiwa hanaffuse.
COVID- haaro kalaqote doogo
COVID-19 fayya kalqenke aana kalaqamasi Sennayitinna gashshaannise hanaffino daddalo lowontanni gawajji. Rosu mineno uduunne hirranni suuqeno cufate gadachantu. Sennayiti kayinni kalqe baala jiffino taraawo korkaatinni anga aate difajjitino. Roorenkanni mini giddo seeda yannara ofollase haaro dizayinete kalaqo hedora kaa`linose. Batinyunni loossino uddanna egensiisatenna ogimmase deerra lossate doogote aanita faashinete leellisho qixxeessate hedo dagginosehuno hatte yannaraatinkanni. Tuqu xaadi miidiyinni loossase egensiisano dandiitu.
“COVID-19 yannara haammata uddanna dizayine assa danduumma. Itophiyimmate bude riqibbannore, yannaasinchonna babbaxxitino diilallote gadi yannara uddi`nannireetinka” yitannoti dizayinericho Sennayiti; shota fulonninna gobba giddo afantanno hoccubbanni biifisse loossinota coyidhanno. Kuri uddanna egensiissanno hedeweelcho hedatenniiti konni albaanni rosantinokkita “doogote aanita faashinete leellisho” qixxeessate murcidhinohu.
Doogote aaniti faashinete leellisho
Loossino uddanna la`annorira iillitanno gedenna egennantanno gede egennantino moodeeloota horonsiratenni faashiete leellisho qixxeessate murcidhu. Harinsho kayinni shota dikkitino. Daga batidhanno qarqarira afantanno ijaarra waalchi aana fajjo afirate cincite sharro assitino. Halantanno bissa hasi`nanni bikkinni afira hooga, fayinaansete xe`nenna mite mite bissa handaaraho gari huwanyoote amada hoogansa jiffuserono anga uyitinokkita coyidhanno.
Doogote aanita faashinete leellisho assate heddinohu qaru illachi Itophiyimmate laalcho, kuulunna budu nooseta yannaasincho uddanno shotu waaginni loosa dandiinannita dagoomaho huwanyoote kalaqateetinkanni. Tenne hedose amadde uddanna dizayine assitenna moodeelubbase doorte jeefissino.
Bacu wo`naalshi gedensaanni doogote aanita faashinete leellishono Gerji Elfoozi ijaari hundaanni bacu kumi mannira baatooshshiweelo leellishshu. Yanna badhera higge qaagganno woyte “jifubba noota ikkituron lowo geeshsha gumaamonna Fabriiki faashine dizayine rosi mini fa`nammanno gede xintahonkanni.” yitanno.
Fabriik- dizayinenna faashine qajeelshinanniwa
Dizayinericho Sennayiti umita doogote aanita faashinete leellisho assituhu gedensaanni loossase batinyu widoonni adhamooshshe afidhu. Ogimmate roore xiibbanno gede jawaachishshannoserino batidhu. Haammata hajamaano kalaqidhu. Konni gedensaannitinkanni roortino ajuujara jawaata hanaffinohu. Ise daggino doogo shotisatenna ogimmatenni batinye manna kalaqate hedatenni dizayiniingete rosi mine fanate murcidhu. Tenne yannarano gashshaannise irko dibaxxitinose. Mixose ontu diri giddo gumulate heddinoha ikkirono, lamu diri giddo gumula dandiitu. Fabriik dizayiniingete rosi mini gadetenni Fiiga Fiyyel Beeti yinanni qarqarira Sennayiti ajuujanni settu aganira albaanni safami.
Sennayitihu dizayiniingetenna faashinete ogimma daddalunninna doogote faashinete leellishonni sae handaarunniha gottimmate mereersha ikkate qaafanni afamanno. Umi doyichonni 90 ale ikkitanno rosaano tenne ogimma rossino. Rosiisaano lede sette loosaasine qaxarte loosiissannino afantanno. Doogote aanita faashinete leellishono layinki doyichora umise dizayinenninna moodeelubbatenni shiqishshino.
“Rosaano`ya ajuujansa harunsitanno gede jawaachisheemma. Nooe egenno mararummakkinni maatete gede beeheemma” yitannoti Sennayiti; dagoomitte yawose fulate tenne ogimma rosa hasidhe dhuka hooggino rosaanora baatooshshiweelo rosu kaayyo uyitannotano coyidhanno. Xaphooma rosaanose maatimmate macciishshamme galtannonsa gede assate gobbaanni rossanno qarqari injiinohanna co`icha ikkanno gede jawaattannota xawissanno. Tii“u fooliishsho afi`rannohunna kalaqote loosono jawaachinshannihu injiino qarqari hee`ranno woyte ikkinota ammantannohura rosu miniseno konni garinni biifinoho.
Dizayinerichote ajuuja
Dizayinericho Sennayiti; Fabriiki faashinete industirenni xiiwo kalaqqanno ogeeyye kalaqanni sufannota coyidhanno. Sinubba halashshite kalqoomu deerri aana iilla aantino ajuujaseeti. Itophyimmate kuulinna budu xawishshi fooliishshi`rinonsa uddanna Gaarmentetenni (industirete deerrinni) shiqishate jawaattannotano dimaaxxino.
Wole dizayinericho Sennayiti mixo lame dayichora harissinota faashinete leellisho kalqoomu deerra agarte Itophiyaho, Awuropaho, Afrikahonna addi addi kalqenke kifillara shiqisha ikkinota qixxaawonke kifile ledo assitino keeshshonni xawissinonke. Ninkeno wodanise halcho wo`mitara halchinanni techoota qixxaawonke jeefinsummo!!
Abbebech Maatewoos
Bakkalcho Arfaasa 30 / 2016
