Addis Ababa:– Amandoonni 2016 baajeettete diri umikki boci dirinni 4.8 biliyoone ale eo gamba assinoonnita Sidaamu Qoqqowi Eote Biilloonyi egensiissu.
Qoqqowu Eote Biilloonyi dayirikitere Kalaa Haylu Gudura Itophiyu pireesete uurrinshara xawisino garinni; 2016 eote dirinni qoqqowoho 13 bixxille 13 biliyoone birra eo gamba assate mixi’noonni.
Umikki bocu dirinnino 6.65 biliyone birra eo gamba assate mixi’ne loonsani keeshshinoonniha ikkanna konni giddonni 4.8 biliyoone ale birra eo gamba assa dandiinoonnita xawisino.
Kunino, mixotenni xibbuunni 73% ale ikkinota kulino.
Biilloonyite sooreessi kalaa Haylu xawishshi garinni; tayxe eote dirinni umikki bocu dirinni gamba assate mixi’ne gumulloonniha eote bikka sai diri labbanno yannanni ledo heewinsiro 1 biliyoone birrinni woy xibbuunni 21% roorreenya leellishino.
Woyyaabbino eo gamba assa dandiinanni gede haammata loossa loonsanni keeshshinoonni yiinohu Sooreessu; konnirano, deerru deerrunkunni afantannoti eote biilloonyi massagaanonna loosaasine hajo la’annonsa bissanni ledo qinaambe loosa, loossa komaandi poostetenni keennanni massaga, hattono qoqqowu eo lossate murci’raanchimmatenni loosatenni ikkinota coyi’rino.
Saeno albisaanonna ammanatinori giwiru baataano woloottaho lawishsha ikkitannonna rosicho uytanno gede bare kalanqanni ‘’Giwiru Gobbate Ayirrinyira’’ yaannohunni uminsa qeecha fultannonna hedonsa uytanno gede assatenni loosanke eote bikki yanna yannatenni lexxanno gede assino yiino.
Taaksete gashshooti harinshono yannitte hayyonni irkisama hasiissanno daafira; konni ragaanni yannitte hayyo horoonsi’rate garanna iillo yanna yannantenni woyyaabbanno gede assinoonni yiinohu kalaa Haylu; qooxeessu akati garinni miinja burqissanno jiro badatenni eote bu’a halashsha dandiinoonnita qummeessino.
Bocu dirinni gamba assate mixi’noonni garinni gumula hoongirono eo gamba assate hayyubba woyyeessatenni sai diri labbanno yannanni woyyaabbino eo gamba assate dandiinoonnita qummeesse; handaarunni kayinni tidhantinokki mitiimmubba noota dimaaxino.
Kunino, miinju burqisanno eo mucci assine gamba assa dandiinoonnikkita; taakse awaawuranna maaxa; haammata giwiru baataanonna boode biilloonyu loosaasine hattono shallagote ogeeyyenna woloottuno qinaabbe loossannoti sakaalantino assootubba; owaante uynoonni darrasanya aatenna adhate foonqe; yannitte hayyo garunni horoonsi’rate ragaannino xe’ne noota buuxisino.
Sooreessu kalaa Haylu amadisiiseno, handaarunni xaa geeshsha la’noonni foonqubba gattino yanna giddo tiratenni diroho gamba assate amandoonni mixo garunni gumulate handaarunni hajo la’annonsari baalu illacha tugge loosa agartannonsata lede sokkasi saysino.
Amsaalu Felleqe
Bakkalcho Arfaasa 23, 2016 M.D
