Tayixe Rusu gumi uwa soorrote gedensaanni adhinanni hee’noonni qaafo biso dilabbannoe. Seedu diri dhiigi giddo dayino gumaati yaate dandiisanno.
Sa’u dirrara gobbate gede Rosoho illacha tugatenni baca jiro dunne Rosu gobba baalate iillanno gede gowimma hunate baca loossa loonsoonniti dimaaxantinote. Bashsho seeda doogo hodhine ronsanni dangoonnita annuwinke naqqassanno. Xa kayinni olluu olluunkunni umi diriminni kayise layinkinna qixxaawote rosi minna loosanteenna aju akkali rosate kaayyo sinqeho yaadikkinni qaesira afi’rino. Kuni rosu iillo widoonni kaajjado waataatinna naaxxisannoho.
Rosu iillora mootimmano dagano assitino assooti jawaachinshanniho;kuni assooti rossino mannu wolqa batinyunni kalaqate dandiisanno gede loonsanni hee’noonnita buuxisannoha ikkasinni hagiirsiisannoho. Ikkollana; “Rosu iillora uyinoonni iillachi geeshsha isilanchimmate aana loonsoonnikka?” yine kayinsummoro baca foonqe nooti dimaaxantinote.
Taje leellishshanno garinni gobboomu deerrinni 40 kume meddissanno umi diriminna 3 kumi ali layinki dirimi Rosi minna fa’nantino. Kuri Rosi minnara 28 Miliyoone ali qansooti afibbeelimmatenni flute egennote caabbicho afidhino.
Rosu iillo qarri tidhaminonte gede isilanchimmate aana loosa ga’ara yinannikki hajootinna illacha tuga hasiissanno gadachooti. Isilanchimmate aana loosa hoogatenni xiinxallaanchonna qarra tiranno qansicha laashshate harinsho aana foonqe leeltanno;kuni jawa qarra ikke sufa dinosi..
Roso aate hayyo aana isilanchimmate qarri leellanni noota rosaanote gumi naqqasino. Roorenkanni tayixe la’noonni Rosaanote gumi baca mini looso loonsummokkinni “Tuame raona” yinanni deerra iillinota reqecci asse leellishinonke. Alba noo Rosu Poolise isilanchimmatenni roore rosu iillora illacha tugatenni;Rosaano deerru deerrunkunni ikkado egenno cu’midhukkinni kifiletenni kifile sa’anno gede assainanna la’nanniho. konnira rosiisaanchimmatenni keeshshummo yannara huwatate dandoommo. Xiinxallannohunna xiinxaawanno qansichi kalaqama hoogiro kiiro calla maa tirtanno? Mereerimu dirimira rosiisannohu rosaano nabbawanna borreessa hoogganno woyte eelaanni rosiisiha runtanna,layinki diriminna qixxaawote rosi mini rosiisaanchi mereerimu dirimira rosiisi rosiisaancho ashiishshannanna ku’u ko’onnira qubbicho kayise hunaancho assanna rosu isilanchimma mamaanni daggannoyya? Ee;xa ilama murqantannokki gede rosu isilanchimma yekkeerote shiqinsheemmota dikkitino.
Rosaano egenno cu’midhukkinni Rosiisaanchonna Rosu mine keennanni daafira calla sayisa; tayixe rosaanote guminni ubbinori 12 kifile rosaano calla ikkitukkinni baalinke umboommotanna ilaalu geeshshi dinyi loosi agarannonketa buuxisinonke. Isilanchimma noosikki rosi iillishanno gawajjonna hiiqqamme dhaawate qarrissanno. Ilamate shokkitannoti;ilamate hiiqqantannoti. Ilama shokkituro gobba dha’a yite hiiqqantanno. Konniraati isilanchimmate coy yekkeerote shiqannohanna ga’ara yine gashshinanniha dikkino yeemmohu. Winxoonniha mixxinanni.
Addintanni xa sa`inota soronke seejji`neemmo; batinyUnni roore islaanchimmate widoonge e`neemmo yinanni hee`noommo. Ee, komo komo yinikkinni rahotenni islaanchimmate giddora e“a hasiissanno. Ikkollana “ajuujankewa iillishshannonke balaxote akatta aana loossa loonsoommokka? yitanno xa`mo xa noo gari dawaro afi’ra noose.
Soorrote mootimma daggu yannanni hanafe “rosu harinsho biddi yaa noose; duuchunku aleenni gobba islaanchimma noosi roso hasidhanno” yaannohunni haaro rosu amanyoote qixxeessatenni hanafe; finoote kaarta qixxeessine rosanna rosiisate harinsho haaru garinni hadhanno gede assinoonniti qaangannite.
Tenne aana “haaru rosu amanyooti mageeshshi geeshshaati rosu hajo la`anno bissanni gari illacha afi’rinohu? gumulosi daafirana mageeshshi qixxaawo assinoonni? yitannota kaimu xa`mubba kaysa hasiissanno.
Baxxinohunni haaru rosu amanyootira wolqa ikkanno yine hendoonniti maxaaffate qixxaawo jeeffinokkiha; rosaano irkote maxaaffa afidhukkinni, noonsari uminsanni attamisiisse rossino akatinni guma agaranke nirihurano ikko tayxe masillinkera qara korkaata lawannoe.
Addintanni rosaano konni bikkinni gumunni xeerti’ransa gobbate umbeeti; baca biliyoone birrubba xawu aana fincate. Ikkollana gumu ba`nera baca bissa qeechi nootano deama dihasiissanno.
Baatto winxoonnise guma laaltanno; rosaanono egentinore loosunni, fonqolunni xawissanno. Fonqolunni sa“ino rosaanchi kifiletenni kifile tareessanno; egennosira ikkanno bayichi aana afamatenni qeechisiha fulanno. Ikkollana, konni qarrira rosaano calla xa`mamaano assineemmo manni winxoommokkire gamba assate agarranni hee`noommota garunni wodancha hasiissanno.
Uwino, woy techo waaga baatisiisinonke yine hendeemmo islaanchimmasi agarinokki rosu amanyooti giddo sa`e daggino rosaano konni lamu diri giddo e`ino qarri mararsannoe; yaachishannoe. Korkaatuno tini rosaano ajono bati’ro 12 diro daafurtino, gobbanna maatensano insa aana fulo assitino.
Tini rosaano xawinsoommonna xawinsoommokki korkaattanni hattono rosaano uminsanni rosonsa mulaagisse gumaamma ikkitukkinni gattino; aantete kuri wedelli hexxo murtannokki gede woloota doogga leellishano maatetewiinni, mootimmatewiinni, hattono miidiyuwiinni agarranni qara dinyi loosooti.
Yaareed Geetaachew
Bakkalcho Birra 8, 2016 M.D
