Abrahaam Saamueel
Addis Ababa:- Sidaamu Dagoomi Qoqqowira daanno hawado 320 miliyoone chiginye kaasate mixo amande qixxaawo gundoonnita Qoqqowu Qarqaru, Dubbunna Diilallote Gadi Soorronna Irshunna Giwirinnu Biiro egensiissino. Lamenti Biiro baxxinohunni Itophiyu Pireesete Uurrinshara xawissino garinni; daanno hawado haanju harumi pirogirame qinaabbinota assate gutunni hala`lado qixxaawo assitinotanna loosu giddora e`inota egensiissino.
Chiginye kaasate haammata balla ummoonniha ikkanna, 32 kume heekitaare ikkitanno baatto chiginye kaasate qixxeessinoonnita huwachinshoonni. Qoqqowi Qarqaru, Dubbunna Diilallote Gadi Soorro Biiro Sooreessi Kalaa Shittaye Yumuri xawisanni; 2015M.D tayxe hawadi yannara qoqqowu deerrinni nirinni woyyaawino garinni hala`lado qixxaawo assine haammata loossa loonsoonnita coyi’rino. Dubbu owaantera calla ikkitannota 165 miliyoone haqqu chiginye kaasate qixxaabbinotano egensiisino.
Kalaa Shittaye, “Ninke uurrinsha widoonni kaansanni chiginye dubbu owaantera ikkitannota qummeesse; kurino, giirate, mine mina`te, xaawulahonna industirete hattono wayinna bushshu agarooshhsira owaante uytannote yine bandoonnireeti” yiino. Kuri kaasate qixxaabbino chiginye xibbuunni 70% gobbate giddo mudhino chiginye ikkitanna; 30% ikkitannoti kayinni baara widi haqqe ikkitinota kule, alichaamenna halallitte baattora sumuu yitannore leemmiicho, waaddicho, giraaweellanna wolootta karsinoonnita coyi`rino. Daanno Dotteessu aganira kaasate ikkitannota 65 miliyoone chiginyete sirchono xaanni qixxeessinoonnitano ledatenni.
Qoqqowu Irshunna Giwirinnu Biirora Kalaqamu Jironna Shiimmaaddu Gorshu Latishshi Dayrektoreete Dayrekterich Kalaa Bereket Aseffi isi widoonni; tayxe diro uurrinshate widoonni duucha horo afidhinotanna sagalete horora hossannota 39,621kg chiginyete sircho qixxeessate mixo amande, 38912 kg sircho qixxeessine woraddate chiginyete mereershubbara beenkoonni yiino. Konne diro sagaletenna wolootta duuchu dani horora hossannota 155 miliyoone ali chiginye kaasate kaashsho qixxeessinoonnitano coyi`rino.
Kuri chiginyete dani gummaamma, leemma, saadate hayisso, bunanna wolootta duuchu dani horo afidhino chiginye ikkitanna; Dotteessu aganira ikkado xeena ganiro sagalete horora hossanno chiginye 30 miliyoone ikkkitannota kaasate wo`ma qixxaawo assinoonnita Kalaa Bereketi xawisino.Niri hawadira kaansoonni chiginye giddo xibbuunni 82% ikkitannoti muqaaqqinota kalaa Berekete kule; dagano kaansoonnitanna konni gedenoonnni kaansanni chiginye uminsa gede assite awuuttanninna agartanni qoqqowa haanju latishshi widira soorrate dilaalansa fula noonsata woshshatto assino. Sidaamu Qoqqowira 2015M.D haanju harumi mixo pirogiraame loosi aana 1 miliyoone ale ikkitanno daga beeqqaano ikkitanno yine agarranni.
Bakkalcho Badheessa 7, 2015 M.D
