– 4.5 Miliyoone kuntaala harishsha qoqqowubba sonkoonni
Qiddist Gezaheny
Addis Ababa:- 2015/16 goyirete laalchira mootimma bushshu harishsha hirate 21 Biliyoone birri irko assitinnota Giwirinnu Ministere egensiissu. Laalchu dirira 12.8 Miliyoone kuntaala harishsha hirre 4.5 Miliyoone kuntaala harishsha qoqqowubba sonkoonnitano qummi assinoonni.
Giwirinnu ministirchi Dr Girma Amente giwirinnu loossara hasiisannori shiqisho lainohunni uyno xawishshinni; mootimma 2015/16 laalchu diro horote aana hosanno harishshu waagi aana 21 Biliyoone birri irko assinanni gede murtino. Tini irkono mereerimunni mittu kuntaali harishshu waagi aana 1 kumi 566 birri anje noote. Lame barrubba kawa kayinni qoqqowubbano tayxeha harishshu waaga affanno gede assinoonni.
Giwirinnu laalchonna laalchimma lossate mootimma harishshu waagi aana woyyaambe assinanni gede murtinota xawise; harishshu waagi xa noo hodhishshunna kalqoomu harishshi waagu roorre ledo heewisiinsanni woyte taalo ikkasi coyi’rino. Kunino diru dirunkunni borreessantanni noo giwirinnu shiqisho korkaatinni gufisamannokki gede assatenna loosidhe galtinori xiiwo ajishate hendoonniha ikkinota coyi’rino.
Mootimma 2014/15 laalchu dirinni harishshu waagi aana 15 Biliyoone birri woyyaambe assitinota kayse; kunnino mereerimunni mittu kuntaali harishshi aana 1 kumenna 100 birra ajinshoonni. Tayxeno, sai diro noo harishshu waagi roorre ledo taalo ikkanno gede assinoonnita huwachishino. Tayxe 2015/16 laalchu dirira yine hirroonni 12.8 Miliyoone kuntaali bushshu harishsha giddonni xaa yannara 4.5 Miliyoone kuntaala harishsha qoqqowubba hodhinsoonni yiinohu Dr Girmi; konni giddonni 2 Miliyoone kuntaali harishshi mittimmate loosi maamarra ataachinanni minna iillitinota qummi assino.
Sai diro hirreenna horote aana hosikkinni duuname afamanno 2 miliyoone kuntaala harishsha lede 15 Miliyoone kuntaala bushshu harishsha 2015/16 laalchu dirira Arri gorsira, Badheessunna Goyirete horote aana hosannoha ikkinota xawise; horote aana hosikkinni duuname afamanno 2 miliyoone kuntaali harishshi giddonni 710 kume kuntaala harishsha Arri gorsiranna Badheessu laalchira horonsira dandiinoonnita coyi’rino.
Bushshu harishsha rahotenninna qinaawino garinni loosidhe galtino dagara iillishate loonsanni hee’noonnita xawise; gatino harishshi rahotenni loosidhe galtino dagawa iillanno gede harunsinanni hee’noonni; giwirinnu ogeeyyenna qoqqowubbano shiqanni noo harishsha rahotenni loosidhe galtino dagara iillisha hasiissannonsata huwachishino.
Loosidhe galtinori bushshu harishsha horonsiratenni aleenni kalaqamu harishsha horonsirate widoonni illacha tugge loosa hasiissannonsata xawisino. Koroonu fayyanni, Nadaajete waagu lexxonna Ruusiyunna Yukireenete oli korkaatinni giwirinnu loosira hasiisannori aana luphiima waagu lexxo noota kayise; kunino giwirinnu eo shiqisho aana xiiwo kalaqinota coyi’rino. Wole widoonni, 2015/16 laalchu dirinni 1.5 Miliyoone kuntaala dooramino sircho loosidhe galtino dagara shiqishate loonsanni hee’noonnita xawise; konni giddonni 370 kume kuntaala dooramino sircho Federaalete dooramino sircho shiqishshanno uurrinshuwanni shiqannoha ikkinota xawisino. Gatinoha qoqqowubba batissanno dooramino sirchinni dibbannoho yiIno.
Laalchu dirinni 1.5 miliyoone Liitire babbaxxitinota da’muullate xagga shiqishate loonsanni hee’noonnita Dr Girmi qummeesse; xaa geeshsha loonsoonni loosinni xaa yannara 970 kume Liitire ikkitannota giwirinnaho hossanno xagga gobbate giddora eessinoonnita xawisino. Ministirchu xawishshi garinni; mootimma giwirinnu handaarinni daggino soorro sufisiisate addi addi irko assitanni keeshshitino. Kuri mereerinni giwirinnu eo iillishate giwirinnu uduunne qaraxiweelo gobba giddora eessinanni hee’noonni.
Tenne kaayyo horonsi’ratenni womaashshu uurrinshuwa liqootenni giwirinnu eonna maashinna loosidhe galtinorira iillishshanno gede loonsoonni loosinni Tiraakterootu, Kombayinerootu, waa goshooshshanno Motorra loosidhe galtino dagara taalo ikkino waaginni iillinshoonnireeti. Qamade gobbaydinni eessantenni arri Qamade latishshinni xaa yannara gobbate giddo hasatto wo’munni wo’ma diwatenni gobbaydi dikkora shiqisha dandiinoonnitano xawisino.
Bakkalcho Badheessa 7, 2015 M.D
