– Azaali Usmaani
Haaro Afriku Mittimma Murrichinna Komoroosi pirezidaante
Abbebech Maatewoos
Addis Ababa:- “Afriku huuro kalqete xawira macciishshamannoha ikkanno gedenna woyyitino gobba kalaqate dandeemmore baala loosate murci’raanchoho’’ yaanni Haaru Afriku mittimma murrichinna Komoroosi pirezidaantichi Azaali Usmaani xawisi. Komoroosi 2023 Afriku mittimma murrichimma Senegaaletewiinni faajjetenni angara adhitino. 36ki Afriku mittimma massagaanote songo mittimmate qara ofollora Addis Ababaho sa`u Qidaamera hanafi woyte murrichimmasi Senegaalete pirezidaante Makisaaliwiinni angara adhinohu Komoroosi pirezidaantichi Azaali Usmaani; “Komoroosete tini jawa dhaggete kaayyooti.
Tenne kaayyo horonsiratenni Afrikaho woyyinorenna injaannore loosate murci’raanchoh. Tenne jawa yawo Senegaaletewiinni angara adhineemmo woyte gobbuwate keerenna ga`labbo dirrisatenni, cancishaanchimma sharramatenni, loosu kaayyo kalaqonna sagalete wowe buuxisate aana gumaamo looso loosa hasiissanno’’ yiino.
Afriku ha`lantino mootimmubba ga`labbote amaale mini giddo uurrinshu ofollo heerannose gede xa`minoonni xa`mo harinshote aana no yiinohu Usmaani; kuni gumaamo ikkanno gede illachunni loonsanni. Ha`lantino mootimmubba ga`labbote amaale mini Afriku cancishaanchimma sharramate faynaansete irko assitanno. Afriku hasidhannohu tenne irkonni gobbaanni ga`labbote amaale mine uurrinshu ofollo heerannose gedeeti. Kunne qole adhitanno yee hedeemmo yaatenni coyi`rino. ‘’1.4 biliyoone ale daga hanqaffinoti Afriku hal`antino mootimmubba amaale mini giddo ofollo heedhasera hasiisanno. Tini xa`mo taalleenyu hajo ikkasenni aantete dawaro afidhanno yee hedeemmo; gumulosirano kaajje looseemmo’’ yaanni xawisino.
Afriku “Afrikunnita qarrubba Afriku tironni” yitanno hedonni qarrubbase wolootu anga wortukkinni umise dhukinni tira hanaffino. Konnira jawu lawishshi Itophiyaho aliyye kifilera kalaqantino gaance Wodiidi Afrikira Piriitooriyaho iillinoonni sumuummenni keeru dirrasi jawa lawishsha ikkinota buuxisinohu Usmaani; keere Afrikaho dirrisatenni miinjise lophinota, dimokiraase nooseta, qansootu keeraanchimma buuxantinota, Afrika adda assate ha`lammatenni loosa hasiissanno yiino.
Senegaalete pirezidaantenna geegiissinihu Afriku mittimma murrichi Maakisaal isi widoonni; Afrikaho dagoomittete soorro abbate qara ajanda assine loosa hasiissanno. Latate jawu dhuki noonke. Industirete handaara lossate ikkado wolqate shiqisho kaajjisha, loosu kaayyo kalqo lossa hasiissanno yiino. Afrikaho sagalete wowe buuxisa qara looso ikka noosi. Sagalete wowe buuxissinokki gobba Jireenya yora didandiitanno. Balaxo uyne sagalete wowe buuxisa hasiissanno yaanni Maakisaal xawisino.
Songote aana hasaawa assinohu mittimmate komishiine murrichi Musa Faaki isi widoonni; tayxehu mittimmate songo keenate qarrisannonna waajjishannoha ikkino kalaqete akati giddo harinsanniha ikkasi baxxinoha assannosi. Jio polotiku heewubbanna gamba yinokki miinji gashshooti kalqete xawishsha ikkino yanna aana afammeemmo yiinohu Musa Faaki; sa`u sase dirrara kalqenniti miinju lopho konni albaanni noo rankenni hadhanni dino. Waagu lexxo kalqete leelle egenninokki deerrinni lexxitino. Gobbuwanniti asalu xiiwonna wolqate shetto laalcho laashshate fultanno fulo luphi yitanno gede assinosi.
Kalqete aana noo akati gobbate aana xiiwo gashshannoho yiinohu mittimmate komishiine murrichi; kuri qarrubba dandee uurrate Afriku gobbuwa gutunni uurra noonsa yiino. Mittimmate komishiine murrichi coyi`rino garinni; gobba kalqete aana nooha qarrisanno akata dandiine uurrinanni hayyubbano qixxeessa noose. Afriku daga mereero noo rodiimmanna ha`lamme hittenne yannannino aleenni kaajjara hasiisanno. Afrikunnita faynaansete uurrinshubba uurrisanna kaajjisha addi illacha xa`manno.
Yanna Afriku daga co`icha daddalu qooxeessi sumuumme gumulate illachunni loossanno gede assitannote yiinohu Musa Faaki; co`icha daddalu qooxeessita sumuumme baattote aana dirrisate safote latishsha diriirsatenna dijitaalayzeeshiinete aana addi illacha uynara hasiisanno yiino. Safote latishshinna dijitaalayzeeshiine nookkiha co`icha daddalu qooxeessi sumuumme adda assate qarrisannoha ikkasi huwatatenni Afriku massagaano tenne hajubbara illacha uytara hasiisannota coyi’rino.
Bakkalcho Ammajje 16, 2015 M.D Hamuse
