“Paarkii Tokkummaatti seenaatu haaromfame malee haaraan hinhojjetamne” -Gaggeessaa Hojii Paarkichaa

Masaraan Mootummaa Guddichi Itoophiyaa lafa heektaara 40 irra kan qubate yoo ta’u, Waajjira Ministira Muummeefi kanneen biroo, paarlaamaa, manneen jireenyaaa  Ministira Muummee, mootota darbaniifi loltootaafi bataskaanotatu irratti argama. Masarichi bara 1878 Mootii... Read more »

Sochii biyya lafaa irraa maal barannaa?

Dhiyeenya kana fuula sabqunnamtii garaa garaa irratti suurri armaan olii maxxanfamee ture. Namootnis waan isaanitti dhaga’aame yaada kennaniiru. Suurri kun rakkoo jeequmsaatiin uummata Sooriyaa dararfama guddaa keessa jiraniif nyaata utuu kennuu  gaaffii... Read more »

Dhukkuba Asmii

Dhukkubni asmii hawaasa keesatti daran beekamaa kan ta’eefi hawaasa bal’aa kan hubuudha. Dhukkubni kun bakkaa bakkatti argamni (baay’inni) isaa addaa adda yoo ta’u, naannawa tokkotti baay’inaan kan hubu, hawaasa naannawa biraatti ammoo... Read more »

Hayyuu walqixxummaa afaanii beekumsa ogbarruu qabaniin mirkaneessaa jiran

Dubbiin, “Hayyootni qaroo/agartuu biyya tokkooti” jedhamu guutummaatti dhugaadha. Waa’ee seenaa, aadaafi duudhaa ganama ture ijaan arganiis ta’e qoratanii keessa waan darbaniif salphaatti yaadachuu danda’u; kanaanis dhaloota qaru, gorsu akkasumas toora gaariirra akka... Read more »

Irreecha Horaa Finfinnee

Kutaa xumuraa Kutaawwan darban lamaanitti seenaa Irreecha Hora Finfinnee ka’umsasaarraa eegalle isinii dhiheessaa turuun keenya ni yaadatama. Kutaa  xumuraa kanaanis seenaa hafe isini dhiheessina, dubbisa gaarii. Mootiin Minilik dura akaakayyuunsaa Saahilasillaaseen abbaa... Read more »

Irreecha Horaa Finfinnee

Kutaa 2fa Dubbistootaa, torban mataduree kana jalatti haala moggaasa Magaalaa Finfinneetiin jalqabnee dhimmoota ijoo danuu isiin dubbisiisuun keenya ni yaadatama. Maxxansa kanaan kutaa ittaanu isin biraan geenya. Dubbisa gaarii! Mootii Minilik II... Read more »

Irreecharraa maal baranna?

Irreechi ayyaana guddaa Oromiyaa keessatti, akkasumas biyyoota ambaattis waggaatti si’a lama kan kabajamu inni tokko Irreecha Birraa jedhamee kan beekamu ji’a Fulbaanaa keessa kan kabajamuufi inni lammaffaan ammoo Irreecha arfaasaa kan ji’a... Read more »

Dhukkuba tiibii (tuberculsosi)

Kutaa 2fa Mallattoolee akkamii argisiisaa? Yeroo hedduu hawaasa keessatti dhukkuba tiibii kan jedhamu yoo namni qufaa/qufaasisaa qabaate qofa. Haa ta’u malee tiibiin mallattoolee hedduu kana jechuun namatti ulfaatuufi qaama namaa keessaa kam... Read more »

Faaruu, uffannaafi tartiiba adeemsaa Guyyaa Irreechaa

Maarehoo: Faaruu kana dubartiinis dhiirriis walumaan faarsaa deemu. Namni tokko ni dha’ata. Namoonni kuun jalaa qabu. Yoo jalaa qabanis  ‘maree-hoo maree-hoo’ jedhu. Hoo yaa maree -hoo! jecha jedhu irra deddeebi’anii qabu. Kan... Read more »

“Irreecha Hora Finfinnee waggaa 150 booda kabajuun ummata Oromoo maraaf injifannoo guddaadha” -Hayyuu Seenaa Obbo Alamaayyoo Hayilee

Keessummaan keenya har’aa hayyuu seenaa Obbo Alamaayyoo Hayileeti. Obbo Alamaayyoon yeroo ammaa Giddugala Aadaa Oromootti, Qorataa Seenaafi Dursaa Garee Seenaati. Gaafdeebii isaan torban darbe Gaazexaan Bariisaa wajjin dhimmoota seenaa Oromoo, Sirna Gadaafi... Read more »