Abbaa Sa'aa

Misoomni sululaa guddina dinagdee utuba

— February 7, 2021 397 comments

 Takkaalliny Gabayyootiin

Itoophiyaatti hojiin misooma sululaafi kunuunsa qabeenyaa uumamaa bara 2004rraa kaasee kan jalqabame yoo ta’u, hanga har’aatti misooma qonnaa si’eessuutiin guddina dinagdee waliigalaa biyyattii utubaa akka jiru mirkanaa’eera.

Keessumaa ammoo omishaafi omishtummaa qonnaan bultoota irratti jijjiirama guddaa galmeessisuutiin jiruufi jireenyisaanii bu’uurarraa akka geddaramu taasisuu danda’eera. Kunis labatni har’aafi borii hirkattummaa jalaa bahee jireenya fooyya’aa akka jiraatuuf ka’umsa ta’uusaati jechuudha.

Ministeera Qonnaatti daariktarri misooma sululaafi eegumsaa qabeenya uumamaa Obbo Tafarraa Taaddasaa akka jedhanitti, misoomni sululaa waggoota saglan darban keessa hojjetamaa turan hanga ammaatti ummataaf faayidaa guddaa kennuu danda’aniiru. Guddina misooma dinagdee biyyattiis kallattii hundaan utubaniiru jedhu.

Erga hojii misooma sululaa itti seenuun jalqabmee kaasee faayidaa addaddaa argachuun danda’ameera. Faayidaa argamerraa ka’uun mootummaan hawaasa bal’aaf hubannoo uumuurratti cichee hojjechaa waan tureef, muuxannoowwan gaggaarii argaman gara kutaalee biyyattii maraatti akka babal’atu ta’eera. Eddasiitii kaasee mootummaan xiyyeeffannoo guddaa itti kennuun hojjechaa turuusaa himu.

Hojichi yoo jalqabsiifamus yoo misooma sululaa hojjechuudhaa baanne, biyyeefi bishaan cimmisuu dhiisne, yoo biqiltuu dhaabuu baanne beelaafi gadadoo keessa akka seennu beekamaa ta’ee waan argameefidha jedhu. Kunis yeroo sanatti dhaabbata misoomaa seeftineetii waliin qorannoo adeemsisuutiin gara hojii misooma sululaa hojjechuutti seenuun danda’ameera jechuudha.

Hojiin hojjetamaa tures bal’aa waan ta’eef, hawaasni bal’aan adeemsa keessa akka hubatu gochuun danda’ameera. Dhawata dhawataanis qonnaan bultootni biyyattii madda rakkoosaanii hubatanii ofumaan gara misooma sululaatti akka seenan taasifamuu dubbatu.

Erga jijjiiramni waliigalaa galmaa’uu eegalee kaasee ammoo ummatumti mataasaatiin sadarkaa jirutti hubatee akka hojjetu gochuun kan danda’amu yoo ta’e, kunis furmaataa misooma qonnaa keessaa akka tokkootti akka fudhatamu ta’eera jedhu.

Gaaffiin bu’uuraa garuu, “Misooma sululaarraa faayidaa maaliitu argame?” kan jedhudha. Erga misoomni sululaa eegalamee kaasee faayidaawwan argaman hedduudha kan jedhan Obbo Tafarraan, keessumaa omishaafi omishtummaan qonnaan bultootaa kan duraarra haalaan akka dabalu ta’eera.

Fakkeenyaaf, waggaa lama lamaan bu’aan qonnarraa argame (impact assessment) pirojektoota dhaabbilee misoomaan hojjetamanirratti ni gaggeeffama. Pirojektoota Baankii Addunyaafi Dhaabbata Nyaataafi Qonnaa Addunyaa(‘FAO’)fi kkf.niin deggaraman jechuudha. Madaalliin gaggeeffamu kunis hojiilee hojjetamanirraa bu’aa akkamiitu argame kan jedhudha.

Kanaanis qorannoo madaallii wabii nyaataa ALA bara 2018tti adeemsifameen omisha midhaan nyaataa biilaafi dheedhiitiin (qamadii, garbuu, atara, baaqelaafi boqqolloo) gidduugaleessaan hektaara tokkorraa hanga kuntaala 2.23 kan argame ta’uusaa argannoo qorannichaatiin mirkanaa’eera. Kunis kan hojjetames hinhojjetamiinis bakka tokkotti fudhatamee kan ilaalame ta’uusaati.

Midhaanota dibataa kanneen akka nuugii, talbaa, boloqqeefi saalixaafaarratti ammoo hektaara tokkorraa midhaan kuntaalli tokkoo dabalataan akka argamu ta’eera. Fuduraaleefi kuduraaleerraa ammoo haaluma walfakkaatuun kiiloo giraamii tokkorratti hangi giraamii 30 akka dabalu ta’uunsaa mirkanaa’eera jedhu. Kun egaa midhaanota pirojektoota ummataaf hojjetamanirraati jechuudha.

Pirojektoota misooma qonnaa karaa lamaan hojjechaa jirra kan jedhan Obbo Tafarraan, kunis humna ummataafi mootummaa walitti dabaluufi deggarsa dhaabbilee misoomaarraa argamaniinidha. Kunimmoo keessumaa karoorri mootummaan wabii nyaataa mirkaneessuuf qabate salphumatti akka galma gahuuf daandii saaquu danda’eera jedhu.

Lammiileen wabii midhaan nyaataa hinmirkaneeffanne lubbuun jiraachuuf kan rakkatan waan ta’eef, fooyyessuuf jecha xiyyeeffannoo olaanaatiin hojjetamaa jiraachuu eeru. Hojiin wabii midhaan nyaataa mirkaneessuuf gama maallaqaafi humnaan hojjetamaa ture bu’aa caalu galmeessisuu danda’eera. Kanaafuu misoomni sululaa kallattii maraan hojjetamaa ture omishaafi omishtummaa qonnaan bulaa dabaluuf gahee guddaa taphachaa turuusaa mirkanaa’eera jechuudha.

Gama biraan ammoo dhiqama biyyee ittisuutiin balaan lolaa akka hinqaqqabneef faayidaa guddaa kennuusaas eeru. Kunis giddugaleessaan yoo ilaalamu balaa lolaa hanga dhibbantaa kudhanii hambisuu akka danda’e hubachuun danda’ameera. Kunimmoo biyyeen lolaatiin fudhatamee qarqara lageeniirratti akka hinkuufamne kan taasise yoo ta’u, kanas hanga dhibbantaa 36 hir’iseera. Kanarraa kan ka’e misooma sululaa caalaatti saffisaa olaanaatiin akka hojjetamuuf ka’umsa ta’uusaati.

Kana malees misoomni sululaa kutaalee biyyattii hunda keessatti hojjetamaa ture waggaatti hektaara tokkorratti hanga kaarboon daayi oksaayidii toonii 179 akka hir’isu godheera jedhu. Kunis misooma sululaa wajjin biqiloota magariisaa dhaabaman irraa kan madde ta’uusaati. Kanaaf akka waligalaattuu misoomni sululaa hojjetamuurraa kan ka’e jijjiiramootni misooma qonnaa si’ataa ta’an galmeeffamuu danda’aniiru.

Hundarra ammoo wabii midhaan nyaataa mirkaneessuu keessatti gahee guddaa bahatee jira. Qabeenyi bishaaniis sirnaan misooma jallisiifi tajaajila biroof akka ooluuf qooda guddaa bahachaa jiraachuusaa hubatamuu qaba jedhu.

Ummatni bal’aas keessattuu ammoo qonnaan bulaan biyyattii keessa jiru naannawaa jiraatanitti gamtaatiin waliin hojjetanii hiyyummaa keessaa akka bahaniifis qooda guddaa bahachuu dubbatu. Kunimmoo aadaan waliin nyaachuu biyyattii gara waliin hojjetanii badhaadhuutti akka ce’uuf ka’umsa ta’eeraa jedhu.

Gaaffii, “Erga hojiin misooma sululaa kun jalqabee kaasee hangamtu hojjetame?” jedhuufis deebii kennaniiru. Kanaanis, “Misooma sululaarratti karoora akka biyyaatti harka sadii qabame keessaa harka tokko qofadha. Kunis tilmaamaan gara hektaara miliyoona kudhanii kan gahudha. Karoorri qabame garuu hektaara miliyoona 30tu kan qabame ta’uusaati” jedhu. Kun garuu karoora waggoota kudhan dura qabaman waan ta’eef, isaatii asitti jijjiiramootni hedduun jiraachuu akka danda’an eeru.

Hojiin misooma sululaa kun naannolee mara keessatti hojjetamaa ture kan jedhan Obbo Tafarraan, caalaatti garuu Oromiyaa, Sidaamaa, Amaaraa, Tigiraayiifi Ummattoota Kibbaa keessatti saffisaafi qulqullina barbaadamuun itti deemamaa waan tureef akka fakkeenyaatti kaasuun ni danda’ama jedhu.

Beenishaangul Gumuz, Diree Dhawaafi Harariinis akka Oromiyaafaa hinhojjetiin malee sadarkaa gaariirratti akka argaman dubbatu. Somaalee, Gaambeellaafi Affaar garuu sadarkaa gadaanaarra jiraachuusaaniis eeru.

Misooma finiinaa jiru kanas naannolee hunduma keessatti haala walqixxaataa ta’een akka itti deemamu taasisuun murteessaadhas jedhu. Kanaaf ammoo manni hojichaa yeroo kamirrayyuu caalaa xiyyeeffannoo olaanaatiin hojjechaa jiraachuu dubbatu.

Akka Oromiyaattis hojiin misooma sululaafi qabeenya uumamaa haala gaariin hojjetamaa kan ture yoo ta’u, baranas ji’a Amajjii jalqabaarraa kaasee godinaalee hunda keessatti hojjetamaa akka jiru hubachuun danda’ameera. Gama kanaan godinaaleen Harargee lamaaniifi Shawaa Kibba Lixaan addadurummaan eeramu.

Pirezidaantiin Bulchiinsa Mootummaa Naannoo Oromiyaa Obbo Shimallis Abdiisaas hojii eegalame kana ittifufsiisuuf kallattii kan kaa’an yoo ta’u, kanaanis biqiltuu ganna darbe dhaabaman kunuunsuu waliin hojii misooma sululaafi qabeenya uumamaarratti xiyeeffachuu akka ta’e beeksisuunsaanii kan yaadatamuudha.

Qonnaan bultootni naannichaas misooma sululaarratti xiyyeeffatanii hojjechaa waan jiraniif keessumaa sektara qonnaarratti jijjiiramni guddaan argamuusaa ibsaa turan. Kanaanis hedduunsaanii gara sadarkaa invastara jalqabaatti ce’uutiin guddina dinagdee naannichaa tumsaa akka jiran hubachuun danda’ameera. Kunis keessumaa dargaggootni abdii egeree naannichaafi biyyattii murteessan carraa hojii bal’aa akka uummataniif haala mijeessuu danda’eera.

Qabeenya bishaanii cimmisuufi kunuunsuunis murteessaa waan ta’eef, ciminaan itti deemamuu akka qabu kallattiin kaa’ameera. Kanaaf ammoo hawaasa bal’aa keessumaa ammoo dargaggoota hirmaachisuun dirqama ta’uus jala sararameera. Ogeessotaafi hoggantootni misooma qonnaas haala ittifufiinsa qabuun deggarsaafi hordoffii gochuun murteessaa akka ta’es hubatameera.

Dimshaasumatti, erga hojiin misooma sululaa eegalamee asitti jiruufi jireenyi lammiilee akka fooyya’u gochuutiin guddina dinagdee biyyattii utubuu danda’eera. Karoora misooma magariisaa biyyattiin qabattee itti demaa jirtu milkeessuufis gahee guddaa taphateera.

Kanaafuu ummatni bal’aan misooma sululaafi eegumsa qabeenyaa uumamaarratti xiyyeeffachuun kallattidhumaan jireenya waliin kan walqabatu ta’uusaa hubatanii

Gaazexaa Bariisaa Amajji 29/2013

Recommended For You

 Harka tokkoon sanyii gahe sassaabaa, isa hafeen qonna boneetiif qophaa’uu

 Bu’aafi baay’ina beeyiladaa walsimsiisuun toora xiyyeeffannoo ta’uu qaba

 “Dacheen Baatuu muuzii hinbaatu; ilaalcha jedhu cabsuun inisheetiivii muuziin dursaa jirra” – Qonnaan bulaa adda duree Mahaammad Jamaal

Raawwii hojii guyyoota 100 kan waggaa caalu

397 Comments to “Misoomni sululaa guddina dinagdee utuba”

  1. Pingback: แผ่นซับเสียง
  2. Pingback: website bovenaan in Google
  3. Pingback: วิเคราะห์บอล
  4. Pingback: จอ led ขนาดใหญ่
  5. Pingback: buôn bán nội tạng
  6. Pingback: 토토 1+1
  7. Pingback: Diyala Science

  11. buy cheap ozempic [url=https://ozempic.art/#]buy ozempic pills online[/url] buy ozempic pills online

  21. semaglutide online [url=https://rybelsus.shop/#]semaglutide cost[/url] buy semaglutide online

  27. semaglutide tablets [url=http://rybelsus.shop/#]buy semaglutide online[/url] cheapest rybelsus pills

  30. semaglutide cost [url=https://rybelsus.shop/#]semaglutide online[/url] semaglutide online

  34. buy semaglutide online [url=https://rybelsus.shop/#]semaglutide online[/url] rybelsus pill

  38. semaglutide online [url=https://rybelsus.shop/#]buy semaglutide pills[/url] semaglutide cost

  47. semaglutide tablets [url=https://rybelsus.shop/#]semaglutide tablets[/url] semaglutide tablets

  50. rybelsus price [url=https://rybelsus.shop/#]buy semaglutide online[/url] semaglutide cost

  53. buy rybelsus online [url=https://rybelsus.shop/#]rybelsus pill[/url] buy rybelsus online

  65. пин ап казахстан [url=http://pinupkz.tech/#]пин ап кз[/url] пинап казино

  70. пин ап [url=http://pinupru.site/#]пин ап казино вход[/url] пин ап

  85. пин ап казино [url=http://pinupkz.tech/#]пинап казино[/url] pin up kz

  89. pin up казино [url=https://pinupkz.tech/#]пин ап казино вход[/url] пин ап

  95. where can you get amoxicillin [url=https://amoxil.llc/#]cheapest amoxil[/url] generic for amoxicillin

  98. zithromax 500mg price [url=https://zithromax.company/#]generic zithromax[/url] generic zithromax over the counter

  102. zithromax generic cost [url=https://zithromax.company/#]generic zithromax online paypal[/url] average cost of generic zithromax

  107. Semaglutide pharmacy price [url=https://semaglutide.win/#]Rybelsus 14 mg[/url] order Rybelsus for weight loss

  111. zithromax tablets [url=https://zithromax.company/#]zithromax capsules australia[/url] zithromax cost uk

  114. neurontin 300 mg caps [url=http://gabapentin.auction/#]gabapentin price[/url] neurontin tablets no script

  118. Buy semaglutide pills [url=https://semaglutide.win/#]rybelsus cost[/url] Buy semaglutide pills

  127. zithromax price south africa [url=https://zithromax.company/#]zithromax best price[/url] purchase zithromax online

  129. over the counter neurontin [url=https://gabapentin.auction/#]cheapest gabapentin[/url] neurontin oral

  134. amoxicillin 250 mg price in india [url=https://amoxil.llc/#]Amoxicillin For sale[/url] buy amoxicillin 500mg

  138. amoxicillin tablet 500mg [url=https://amoxil.llc/#]amoxil best price[/url] amoxicillin 500mg price

  141. erectional dysfunction [url=http://drugs24.pro/#]errectile disfunction[/url] online ed meds

  145. reputable indian online pharmacy [url=https://indianpharmdelivery.com/#]indian pharmacy[/url] world pharmacy india

  148. buying from online mexican pharmacy [url=https://mexicanpharm24.pro/#]medicine in mexico pharmacies[/url] medicine in mexico pharmacies

  152. india pharmacy mail order [url=https://indianpharmdelivery.com/#]india online pharmacy[/url] best online pharmacy india

  154. mexican border pharmacies shipping to usa [url=http://mexicanpharm24.pro/#]п»їbest mexican online pharmacies[/url] medication from mexico pharmacy

  158. comfortis for dogs without vet prescription [url=http://drugs24.pro/#]vitamins for ed[/url] erectile dysfunction medication

  160. indian pharmacies safe [url=http://indianpharmdelivery.com/#]pharmacy website india[/url] reputable indian pharmacies

  162. mexico drug stores pharmacies [url=https://mexicanpharm24.pro/#]best online pharmacies in mexico[/url] medicine in mexico pharmacies

  170. ivermectin 3mg price [url=https://stromectol1st.shop/#]stromectol shop[/url] ivermectin 0.5%

  175. cost of stromectol [url=https://stromectol1st.shop/#]ivermectin cost uk[/url] buy ivermectin

  178. Cost of Plavix without insurance [url=https://clopidogrel.pro/#]check clopidogrel pro[/url] Cost of Plavix on Medicare

  187. ivermectin 3mg for lice [url=http://stromectol1st.shop/#]stromectol 1st[/url] minocycline 100mg without prescription

  201. ivermectin 200mg [url=https://stromectol1st.shop/#]cheapest stromectol[/url] ivermectin 1%cream

  205. buy clopidogrel online [url=http://clopidogrel.pro/#]here[/url] Cost of Plavix on Medicare

  215. пин ап зеркало [url=https://1winci.icu/#]пин ап вход[/url] пинап зеркало

  221. пинап зеркало [url=https://1winci.icu/#]пин ап зеркало[/url] пин ап вход

  227. пин ап официальный сайт [url=https://1winci.icu/#]пин ап[/url] пин ап вход

  230. пинап казино [url=https://1winindia.tech/#]пин ап[/url] пин ап казино

  235. 1xbet зеркало [url=http://1winrussia.online/#]1xbet официальный сайт[/url] 1xbet скачать

  241. mexican mail order pharmacies [url=http://mexicanpharm1st.com/#]reputable mexican pharmacies online[/url] mexico drug stores pharmacies

  248. п»їlegitimate online pharmacies india [url=https://indianpharm1st.com/#]indian pharmacy paypal[/url] reputable indian online pharmacy

  251. medicine in mexico pharmacies [url=http://mexicanpharm1st.com/#]mexico drug stores pharmacies[/url] mexico pharmacies prescription drugs

  256. mail order pharmacy india [url=http://indianpharm1st.com/#]indian pharmacy[/url] cheapest online pharmacy india

  263. пин ап [url=https://pinupzerkalo.fun/#]пинап казино[/url] Пин Ап Казино Официальный Сайт в России

  269. пинап казино [url=http://pinupzerkalo.fun/#]бонусы пин ап[/url] пин ап казино

  300. mexico drug stores pharmacies [url=http://mexicanpharm24.cheap/#]mexican pharm 24[/url] mexican pharmaceuticals online

  301. reputable mexican pharmacies online [url=https://mexicanpharm24.cheap/#]mexican drugs[/url] mexico drug stores pharmacies

  306. top 10 pharmacies in india [url=http://indianpharm24.pro/#]medicines from India[/url] reputable indian pharmacies

  307. cat antibiotics without pet prescription [url=https://pharm24.pro/#]cheap drugs[/url] the best ed pill

  311. п»їlegitimate online pharmacies india [url=https://indianpharm24.pro/#]indian pharm 24[/url] india pharmacy

  312. indianpharmacy com [url=https://indianpharm24.pro/#]India pharmacy international[/url] india online pharmacy

  315. mexico drug stores pharmacies [url=https://mexicanpharm24.cheap/#]Mexican pharmacy ship US[/url] buying prescription drugs in mexico online

  319. ed drugs online from canada [url=https://pharm24.pro/#]low cost pharmacy[/url] injectable ed drugs

  334. deneme bonusu veren siteler [url=http://denemebonusuverensiteler.top/#]deneme bonusu veren siteler yerliarama.org[/url] deneme bonusu veren siteler 2024

  342. guvenilir casino siteleri [url=https://casinositeleri.win/#]Casino Siteleri[/url] guvenilir casino siteleri

  346. slot tr online [url=https://slot-tr.online/#]en kazancl? slot oyunlar?[/url] az parayla cok kazandiran slot oyunlar?

  348. deneme bonusu veren siteler yerliarama.org [url=https://denemebonusuverensiteler.top/#]deneme bonusu veren siteler[/url] deneme bonusu veren siteler yerliarama.org

  363. furosemide fur pharm [url=https://furpharm.com/#]furosemide fur pharm[/url] furosemide furpharm.com

  367. Pingback: Khủng bố

  372. Buy gabapentin for humans [url=http://gabapharm.com/#]GabaPharm[/url] buy Gabapentin GabaPharm

  383. Buy gabapentin for humans [url=https://gabapharm.com/#]GabaPharm[/url] Buy gabapentin for humans

  385. vacuum pumps for ed [url=https://canadiandrugsgate.com/#]canadian pharmacy drugs gate[/url] male ed drugs

  393. natural cures for ed [url=http://canadiandrugsgate.com/#]canadian drugs gate[/url] best drugs for erectile dysfunction

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *