Addis Ababa:- 2016 baajeetete dirinni 298 kume 500 toone Buna kalqete dikkora shiqishatenni 1.43 biliyoone doolaare eo afi`noonnita Bununna shaete biilloonyi egensiisi.
2017 baajeetete dirinni gobbaydi dikkora sonkanni Bunu laalchinni 1.8 biliyoone Ameeriku doolaare afi`rate mixo amandoonnita xawinsoonni.
Biilloonyunnihu qaru dayrekiterichi Addunya Debela (Dr) uyino xawishshinni; Itophiyu Bunu afamannowa ikkite babbaxxitino korkaattanni gobbaydi dikkora shiqishshanno Buni eotenninna bikkunni aja ikke keeshshino.
Muli yanna kawa loosu amanyoote woyyeessatenni gobbaydira sonkanni Bunu bikkanna Bununni afi`nanniti gobbaydi woxu soorro bikki lexxanno gede assa dandiinoonni yiino.
2016M.D kalqete dikkora 298 kume 500 toone Buna shiqisha dandiinoonni yiinohu qaru dayrekiterchi; sai dirihu ledo heewisiinsiro 50 kumi toone roorshi noosi yiino.
Sonkoonni laalchinni 1.43 biliyoone doolaare eo afi’noonnita xawisino.
Gumu afaminohu duumu baari xuruuri cufamino yannara, luphiima konteenerete xe`ne xaaddinonna lojestiikisete handaarinni luphiima qarrubba xaaddino yannara ikkasi baxxinoha assannota huwachishino. Duumu baari qarra tirate umi yannara buna diilallote kaargonni soya dandiinoonni wogga ikkinota kaysino.
Itophiyunniha Bunu laalcho luphiimu garinni Ameerika, Awuropa, mereerimi soojjaatonna Eezhiyu gobbuwara sonkoonnita buuxise; baajeetete dirinni Chayinu umi yannara 25 kume toone buna angara adhitino; Sawudi Arabiyu 55 kume toone buna adhitino yiino. Konni albaanni Ameeriku, Jermene, Beljiyeme, Jaapaanenna Sawudi Arabiyu Itophiyu Buna hala`ladunni adhatenni egennantinoha ikkanna; 2016 baajeetete dirinni Buna batinyunni adhatenni umi deerra amaddinoti Sawudi Arabiya ikkase huwachishino.
Amadisiiseno, haaro baajeetete dirinni Bunu laalchinni 1.8 biliyoone Ameeriku doolaare afi`rate mixi`noonnita Itophiyu pereesete uurrinshara xawisino. Bunu laalchonna eo lossate gumullanni loossa mereerinni akkaltino Bunu haqqe soorra ikkinota buuxisino.
Bunu hidhonni leeltannota baincho assootubba gargadhete hidhote amanyooti tekinolojetenni irkisamanno gede assinoonnita xawisinohu qaru dayrekiterchi; Bunu qamnsanni mereershinni ka”anno woyte amanyootu giddora e”e hiikka ha’rannoro; hiittenne magaazene eannoro; mamoote Addis Ababa iillannoro yannitte hayyonni la`nanni.
Biilloonyu loosu mini mashalaqqete xaadooshshi hobbaati gashshooti ledo halamatenni harunso assatenni 11 iillitanno keellu loosaasine seerunni xa`mantanno gede assate seeru hundaanni hossanno gede assinoonnita huwachishino.
Gobbaydi dikkora shiqanno Buna 98% ikkannoha Baaburunni hodhisiinsannita xawisinohu qaru dayrekiterchi; konni korkaatinnino moorre gatisirate yinanniri wo`munni wo`ma gatino yiino. Baaburu sae sae mitiimma xaaddusiro Federaalete poolise ledo qinaawatenni Jibuuti geeshsha dukkisame soyaamamanno akati nootano coyi`rino.
Abbebech Maatewoos
Bakkalcho Maaja 11, 2016 M.D
