Abbayi kofate hedo ha’nurimma Itophiyu dagate. Miinju bueno ninkeeti;ogeeyyeno otoottosenni fultinote. Woxu noosihu woxisinni,egenno noosihu egennotenni dhuku noosihu dhukisinni kaa’lanna kuneeti Abbayi kofatto shoolki doyicho guutino garinni wo’miteenne haaro diro hagiirrunni hananfoommo.
Diru dirunkunni Benshangul Gumuzete Gubu widinni haarore macciishshinannilla hee’noommo. 2015 MD ei yannara umi doyicho wolqa burqisa hanaffinota lallambi;tayixe waa wonshate amuraati 90 anga ale iillinotanna shoolki doyicho keerunni wonshinoonnita faajje assinooni. Kuni hallisenni tayisse nooseha tuqqitino Itophiyu dagara hagiirre kalaqino. Hagiirre calla ikkikkinni hexxo luphi assino duduwooti.
Ama hooffille hirte,annu mininni qalaalticho saada hiratenni ilamate ille fa’nitanno gede dagganno ilamara “Abbay” yinanni kofattote sumuda wore saino. Bashsho annuwunke “Abbayi galannowa afi’rinokkihu kincho duqqe doyaanno” yitanno yaattooti ragisiinsoonninkehu. Amaaru afii yaatto rosiisanno rosiisaanchino tenne yaatto lawishshunni kayisanno. Techo kayinni hattenne dhagge soorritino ilama ga’a oosonsara “Abbayi Itophiyu mudukkinni burqe Itophiyu giddo gele galatenni Itophiya latisanno kaaliiqi Elto” yine coyi’nanninna naaxxine addaxxinanni dhagge worroonni.
Abbayi Kofatto Ilama Waay jiro horoonsidhe lata dandiitannota leellishshanno maalaleti dhaggeeti. Kofattote gatamarshi gobbate lopho ollohisate doorshu nookki uduunnichooti.Kofattote ijaarshi gobbate lopho sufisate qara doogo ikkasinni rahe goofanno gede dagate beeqqo roore baqqi yaa hasiissanno.
Kofatto gobbate dhaggenni ijaarroonni safote latishshuwa giddonni duuchu handaarinni baca qarrubba tirtannota jawa pirojekite assannose.Baxxinohunni Itophiyu daga woxinninna uminke ogeeyyenni ijaarranniha ikkasi dagate mereero mittimmanna kaajjille kalaqqino bayira pirokekiteeti.
Gooffe owaante aa hanafanno woyteno baraassanno ikkonomete qeechi luphiima ikkasi addaho. Looso kalaqte ragaanni afi’nanni kaayyo Itophiyu giddo nooha loosu hoonge ajishshanno yine hexxo tungoonni ijaaraati.Kofatto qansootunnita jawaante kaajjishatennino aleenni dagate horaameessimmanna mittimma roore kaajjishshannota ikkase xaphoomu ministirchi Abiy Ahimed xawisinota qaangannite.
Itophiyu daga kofattote safote kincho tungi yannanni kayisse qeechase fulatenni annimmate macciishshamme leellishshanni noota anfoonniha ikkanna gattinoti ijaarshu loossa gooffanno geeshsha dagate beeqqo roore kakkaa hasiissanno yannaati.
Mitte yannara nooti Itophiyimmate bareende “Hananfoommoha gunde wole hananfeemmo” yitannotenkanni. Hatte bareende techono kakka`anna loosunni leella hasiissanno.
Mootimma kofattote ijaarshi ledo amadisiisaminohunni haammata dipiloomasete loossa gumultanni keeshshase jawaachinshannitanna baxxinohunni fullahaano kalaqamu jiro horonshi seeri kaiminni horonsi’rate qoossonke leellishatenni uminke qeecha fula hasiissanno.
Kofatto Afrikaho jawa wolqa burqissannota ikkase ledo amadisiisaminohunni Afriku buudi gobbuwa ledo ikkonometenna olliimmate xaadooshshe kalaqqannote.
Itophiyu industiretenna laashshote handaarranni jawa guma borreessiissanno gede dandiisannoha ikkasinnino aleenni dagannita heeshshote deerra woyyeessate ragaanni jawu qeechi heerannoseti dihuluullisanno.
Itophiyu buximate giddonni fulate sharrantanno ikkinnina hundi dhaggenni calla diheedhannona 4ki doycho way wonshate loosino mixinoonni garinni gumulamasi mootimmate kaajjillenna diplomaasete guma leellishannoho.
Gibitsootu kofattote ijaarsha gufisate Ameerikunna Awuropu anga wodhitara hasidhurono Itophiyu assitino kaajjado diplomaasete loosinni hasaawu Afrikaho ikkanno gede amaddino uurrinsha loosunni leeltino.
Abbay kofatto horaameessimma Itophiyu sannate hoogginota abbay xashsho horonsi’rate qoosso buuxisate aleenni loosu hoongenna buximase qarra tidhate kaayyo kalaqannoseta ammannanni.
Konne adda assate kofatto hananfi yannara noohu dagoomu beeqqonna kakkaooshshu qacce iilla geeshsha sufa noosita deama dinonke. Kofatto mittimmatenna bayirroonyinke xawishsha ikkasenni
Bakkalcho Wocawaaro 10, 2016 M.D
