Abrahaam Saamueel
Su`masi Atileeti Haayilu Haja yinannisi. Sidaamu Dagoomi Qoqqowi giddo ilantino macca atileetootaati yine kullanni Atileeetooti Belaayne Deensamonna Turbo Tummohunni sufe macca atileetichaati. Ilame lophinohu Sidaamu Qoqqowira Hulate Woradi, Wiramu ollaa Looyya yinanni qachaati. Rososino hakko qooxeessira rosino.
Dodanshote ispoorte widira daate korkaata ikkinosihu ispoortete rosiisaanchisi Kalaa Assefi Gaaddisiho. Kuni rosiisaanchi Hayilera atileetikiste heewonni abbino gumira jawu dilaali noosiho. Isonnna woloota atileetikisete qajeelaano haa`re qajeelshanni jawa bayicho iillishinoho. Atileeticha Hayile Hajiha, duucha woyte roso rosanni hee`re dodanshote ispoortenni abbanno guma seekke lae illachiishe loosanno gede amaalinosi garinni techo noo deerrira iilla dandiino. Hattenne yannara, Kuni rosiisaaanchi qooxeessaho noo wedella gamba asse atileetikisetenni qajeelsha aannonsa; jawa bayicho iillitanno gedeno dilaalasi fulinoho.
Kalaa Aseffinni qajeeltino atiletooti woraddate, zoonnate, qoqqwunna gobboomu deerinni heewisante haammata yannara culku meedaaliya baraadhino. Haayilera, Kuri atileetooti lawishsha ikkiteenna gobbate giddo heewonni umi yannara hallanyunni Addis Ababaho Jaani meedaho harinsoonni 12 km heewora umiha ikke fule dodansho mite yee hanafino. Hakkiinni sufe Addisi Ababaho, Wolqixxe, Jimma, heewisame duucha yannara qeele medaaliya adhino.
Wolqixxe 21 km bocu maaraatoonenni heewisame Umi yannara hallanyunni Sidaamaho boowe haa`rino. Konnira, dancha guma abbino daafira Wodiidi Qoqqowi Pirojekite riqiwe 17 diri wori heewora 1998 M.D Addis Ababa dayee 10 kumi meetire heewisame layinkiha fulino. 1999 M.D Wodiidi qoqqowi qixxeessino heewora roorenkanni gobbate deerrinni egennamanno gede assinosi guma abbino. Hakonne diro 1999 M.D Itophiyu Gargarooshshu Kilawe, ikkadimmasi la`e insa gaamo miila ikkanno gede adhitusi. Tini gobbate giddo heewisaminote.
Hakkiinni sufe alba heewisamanno 3 kumenna 10 kumi meetire heewonni hasi`ranno guma abbinokki daafira maaraatoonete heewonni dodate widira higinota kulanno. Konni gedensaanni maaraatoonetenni dode gobbasi kalqete deerrinni woshsha hasi`rino daafira, kaajjado millimmo loosa hanafino. Hattenne yannara Hayle G/Silassehu Hawaasa Baayriid Dodansho yee qixxeesinotera heewisame abbino guma la’’atenni baara wido ha`re dodanno gede fillisi.
2003 M.D hanafe baara wido dode duucha yannara qeelino. Gobbasi baandeerano gotti asse leellishino. Baara wido calla 19 hige maaratoonetenninna 10 kumi meetire heewonni beeqqaancho ikkino. 11- hige qeele boowe kaaysa dandiino. Qeelino gobbuwa, Chaayinaho Taywaanete 2:11:12 saatenni umiha; 2003 M.D Faransayete La Roochelete maraatoone heewisame 2:09: 44 saatenni umiha ikke fulino; xaa geeshsha riikeerdesino kisinohu dino.
Xaano, 2003 M.D Mumbahi Hindete maaraatoonera sayikkiha, 2004 M.D Kooriyu Daeegu maaraatoonera xaano umiha fulino; saatesino 2:12:02. 2004 M.D Makka Kalqoomu heeworanno layinkiha; hakkonne dironni Paarise Maaratonera Faransayete 7 kiha ikke fulino. 2005 M.D Hongi Kongete maaratonera shoolkiha, 2005 M.D Rooma Itaaliyaho sayikkiha ikke umisita doorantino saate borreessiisino.
Xaano 2005 M.D Makka Maaratoonera umiha fulino. 2005 M.D Chaayina Ijinahoome quchumira 2:12: 52 saatenni umiha, 2006 M.D Poolaandete Loodzete quchumira sayikkha, 2007 M.D Laatine Ameerikaho Chilite quchumira 2:12 umiha fulino. 2010 M.D Guwaanshi Chaanaho, 10 -kumi meetienni sayikkiha ikke qeelino. Afirikunna Arawete gobbarano dodanshotenni beeqqaancho ikke ikkado guma borreessiisino. Sidaamu qooqwino konni macca atileetichi gadenna egenno horoonsi`riro, atileeti kisete ispoortete handaarinni xa noowinni roorino guma abba dandaannota qummi assa banxeemmo.
Bakkalcho Ella 1, 2015 M.D
