Addis Ababa:- Afriku mannu jironni ayirritinnonna kalaqamu jironni jiroo`mitino gobba ikkiturono giddonnino gabbayidinnino iillitannose miico korkaatinni sagaletenni umose dandiitinokkita, wirro hige olunna gaance badooshshese ikkino gobba ikkitino yaatenni albi IFDR xaphoomu ministirchi Haylemaariyaam Dessaaleny coyi`ri. 10ki Xaanu fooreme gambooshshi sa“I sambatu barra jeefisamino.
“Gobboomunniha keerunna ga`labbote akata, qarrubbate tumo qolate dhuka keena” yitanno amaalete hedo aana illacha assitinoti 10ki Xaanu fooreme jeefisantu yannara albi xaphoomu ministirchinna Xaanu fooreme boorde miili kalaa Haylemaariyaam Dessaalenyihu xawisino garinni; gobba danchu gashshooti hoongi, dimokiraasete amanyooti loosi laanfe, taaltino waayinna kalaqamu jiro horonsi’ra xe`ne jiffannise suffino.
Muli yanna kawa paan afriikaaniizim millimillonni kullannihu “Afriku qarrubbara Afriku tiro” gobbanniha gobbayidi miicubba ajishatenninna dandee uurrate ragaanni badooshshe kalaqanno yine hexxo tungoonnisi yino.
Ga`labbote amaale mine Afriku buudi addi sokkaasinchi ambaasaadder Hanah Tetah, Afriku buudira Ameeriku addi sokkaasinchi ambaasaadder Mayk Hamerinna ambaasaadder Bankole Adyo amalamaanote kaimu hedo shiqishshino.
Ameeriku “Afriku qarrubbara Afriku tiro” seekkora irko assitanno yinohu Afriku buudira Ameeriku addi sokkaasinchi ambaasaadder Mayk Hamer konne leellishannohu aliyye Itophiyu gaance Afriku mittimma hundaanni assinanni hasaawinni tiramanno gede wo`ma irko leellishaseeti yino.
Afriku gobbuwa jiforanna qarrubbate Ameerikunni woyyitino irko assitino gobbano gobbuwano nooha dilawannoe yinohu addi sokkaasinchi Itophiya ledo haammata Afriku gobbuwa sagalete anjera miliyoonetenni kiirranni doolaare fushshite kaa`lo assitino yino; ikkollana ambaasaadderchu hasaawi fooremete beeqqaano widoonni adhamooshshe hoogino.
Addi sokkaasinchi amadisiiseno Ameeriku mootimma Afriku qarrubbara doorantino tirote hedubba kaysanni gumulle diyaanno; kayinnilla burqissinannita tirote hedubba gumulate irko assanno yino. Afriku qarrubbasera yawo adha nooseti umise Afrikaho yino.
Fooremete beeqqaano kaajjado amaalenna yekkeerote gedensaanni dawaronna xawishsha uynohu kalaa Haylemaariyaam Dessaaleny; sa`ino dhaggenke rosiissankera hasiisanno; qarrubbanke daafira ayeno diabbooshi`neemmo; abbooshshira hasiissuro umonkeeti yino.
Itophiyaho Aksumi sanira noonke qajeelle la`e; Gibitsete noonketa balaxxino qajeelle hedde; qarrinke, noonketa bi`re qajeellenna dhagge danchu garinni oosonkera rosiisa hoogankenniitinkanni yinohu kalaa Haylemaariyaam; xa yannara kayinni oosonkera rosiisankera albaanni uminke daafira sorino laooshshenke seejjira hasiissannonke yino.
Sa`u 40 nna 50 dirrara Ameeriku gobba Itophiyaho xibbe miliyoonenni kiirantanno doolaare fushshite sagale kaa`lo assitinoha ikkanno; kayinnilla Ameeriku kaa`litinonkehu qarrinkenni fulleemmo doogonni dikkino yino. Giwirinninke woyyaawanno gede, tekinolooje horonsi`nammoranna woyytino loosu hayyo loosu aana hosiisate wirro hinge kaa`lo xa`minoommoti Ameeriku, Poolisete korkaatinni fajjaaleette dikkitinnonkanni yino.
“Itophiyunniti mootimma Saaba mereerimu soojjaatu widira hadhe gobbate gede nugusicha Selemooni towattanna Ameeriku gobbuwate gedeno gobbate gedeno diegennantinonkanni” yinohu kalaa Haylemaariyaam badheenni dagganni balaxxannonkerira baalunkura addaho yawo adha noonkeri ninkeeti yino. Xaanu fooreme illachino qarra togoonni xawunni coyi`re gutunninna halamatenni tiro hasateeti yino.
10ki Xaanu fooreme babbaxxitino hajubba ragaanni sasu barrira amaaltanni keeshshitu gedensaanni sai sanbatu barra jeefisamino.
Abbebech Maatewoos
Birra 10, 2015 M.D Hamuse