Hawaasa:– Sidaamu qoqqowi saadate sircho woyyeessate hayyonni adote laalchimma lossate gumulanni noo loosinni qoqqowunnita saadate jiro xibbuunni 60% ikkannoha woyyaawino sirchinni soorrate amandoonni mixo gumulate loossanni noota Qoqqowu Saadate Jiro Latishshi Biiro Egensiissu.
Biirote sooreessi kalaa Tekile Jomba Itophiyu Pireesete Uurrinshara xawisino garinni; tonnu diri mixonni xibbuunni 60% ikkanno qoqqowu saadate sirchi woyyaawinoha ikkanno gede mixo amandoonni. Harancho yanna mixonni amandoonni bejetete dirinni 101 kume saada sircho woyyeessatenna 71 kume siitta afi’rate loonsanni hee`noonni.
Qoqqowoho 30 baadiyyete woraddanna 7 quchumu gashshootta afantannoha ikkanna; xaphooma 37 tantanubbara hanafaminoha saadate sircho woyyeessate looso kaajjishate hasiisanno uduunni, mannu wolqa, mixonniha, sumiimmete, baatto loosidhe galtannore qajeelshatenna woloota loossano balaxote qixxaawo loosinni gumulantino.
Qoqqowoho 2.9 miliyoone ale goombillu saada nootanna kuri giddonni sirchinsa woyyaawinori xibbuunni 11% calla ikkitinota coyi`rinohu kalaa Tekile; luphiima kiiro amaddinoti goombillu saada sirchinsa woyyaawinokkirenna barrunni 1 liitire ale adote laalcho uytannokkire ikkitinota buuxisino.
Ikkinohurano, baatto loosidhe galtanno laashshaano eotenni, laalchu horaameeyye hasatto wonsha dandiinikkinni keeshshinoonnitano xawisino. Qooxeessu saadate jiro ayidde ikke laalchimmate anje korkaatinni horonsidhukkinni keeshshitino baatto loosidhe galtannori woyyaabbino hayyo horaameeyye ikkitanno gedenna qooxeessaho miinju soorro borreessantanno gede loonsanni hee`noonnitano Kalaa Tekile lede coyi`rino.
Saadate sircho woyyeessate hayyo loosu aana hosa hanaffunkkunni keeshshinoha ikkirono Sidaamu qoqqowo ikke tantanami kawa addi illacha aatenninna hala`lado millimillo assatenni gumaho soorramino loosi loosaminotano buuxisino.
Sidaamu daga saada baxxannonna seeda yannara saadate ceonni egennantinoha ikkirono; rosantino baadillicho doogonni calla ceatenni horaameeyye ikkitukkinni keeshshitino gede xawise; sircho woyyeessate saadate sagale latisanna fayyimmansa agarantino saada kalaqate biiro iillacha tugge loossanni afantannota buuxisino.
Saadate sircho woyyeessate hayyo gumullannihu Hindete gobbanni daggino lamu dani woyyaawino sirchi noosi bootinni hattono Kooriyunna Hindetenni daggino addenni qalshiishate dandiissanno sircho ikkinota coyi`rinohu kalaa Tekile; babbaxxitino qooxeessubbara sircho woyyeessate loosantino mereershuwa giddo rosichu noonsa ogeeyyenni sircho woyyeessate looso gumullannitano huwachishino.
Xaa geeshsha gumulloonni saadate sircho woyyeessate loosinni mitte saanni barrunni 25 liitire adote laalcho afira dandiinoonnita egensiisino. Woyyaawino saadate sircho horonsi`ratenna laalchimma lossate kalanqoonni injoonni qaddo ikkitino baatto loosidhe galtannorenna maamarunni tantanante loosate hasatto noonsa wedella kalaqa dandiinoonni. Konninnino loosu kaayyo kalaqa dandiinoonnita buuxisino.
Qoqqowoho Booninna Bansi woraddara saadate sircho woyyeessate hayyonni gumulamino loosinni 2014 bejetete dirinni qalantino siitta daa“atote shiqqinoha ikkanna; 2015 bejetete dirinni qole haaro qalshiishate looso hanafisiisate amuraate gumulloonni.
Abbebech Maatewoos
Bakkalcho Wocawaaro 26, 2015 M.D
