Jannootu amuwinkenna annuwinke kadote gashshootenna borojjimma, moofamanna shollinye gimbi yite dhagge loossinoha Adiwu qeelle ayyaana ayirrisate dandaankenni kaayyaataammaho. Ayyaanu keere fulloommoha di ikkino; Wolaphonke siyatantannokki gede cigilenkenni agarsiisi’noommoha ikkinnina. Ninkera wolaphote ayyaani dinonke; Qeellete ayyaani ikkinnina. Kuni duuchanka woyte naaxxinanni hee’neemmo dhaggenkeeti.
Adiwu qeelle Afriku, Isiyunna Wodiidi Ameeriki daga borojjimmate duhano hiiqqitanno gede kadote gashshooti duhano dirrisidhanno gede, anje leellate wodho soorridhanno gede assinonsa. Adiwu qeelle koliddunna waajjuullu mereero noota baincho dhagge soorritinota; kolidda daga ayimma leellishshino worbimmaati. Itophiyu daga kisa abbitanno qarra maa ikkitinoro rosiise saino jawa malaateeti.
Adiwu qeelle muxxe woxeeti. Duuchuriwa qolle tittira daandiinanni. Xa’mo kayinni; konne muxxe jajja hasiisannorichira soorrine horonsi’noommo? Yitannote. Badhillicho gata gatisate; buxima hunate; hude xawishsha assine horonsi’ra gatisate; dimokraasenna farco halashshate; mittimmanna roduuwimma kaajjishate; assinoommo sharronna afi’noommo guma keenneemmo woyte, Adiwu qeelle hasiissanno doogonni soorrante horote aana hossinokkita leellishannonke.
Borojjimmanna kadote gashshooti geeshsha buximanna duumballitte gata mayiraati murci’ne sharrammoommokkihu? shollinyenna wororritte gatate geeshsha hudenna dimokraasete hoonge mayiraati kakkalamme co’o assine hunnoommokkihu?
Kadote hiramatenna borojjimmatenni qarramate gatissannonke jannooti olu massagaano kalaqi’noommo geeshsha buximatenna duumballitte gatatenni daanno shollinyinni gatissannonke massagaano kalaqi’noommokkihu mayiraati? kadote gashshaanonke aana mittimmatenni ka’nummo gede buximatenna duumbara gatate aana mittimmatenni ka’’a hoongoommohu mayiraati? Borojjimma, kadotenni gala gimbeemmo; kuri ledo mitto barrano honse galate dihasi’neemmo. Duumbara gatatenna buximate ledo kume diro hee’rate hiitto dandiinummo? mayira dishigiggisinonke? Mayira diqaraartinonke? mitto ikkine afi’noommota Adiwu qeelle babbadamme hiitto ayirrinseemmo?
Kadotenni gashshitara hasidhannore shollinshoommohu, horraano qorichinshoommoti qeellete barrubba wo’mitinonke. Higge higge qorichishshannonke moollenna hude; anga amaddinonketa duumbara gata, techono qamade huucci’neemmo gede assitinonke buxima qorichinshoommota qeellete barrubba ayirrinseemmohu mammooteeti?
Ninke Adiwu daafira coyi’neemmo woyte-insa kaa’litannonke gidi daafira, ninke Maycew daafira; kulleemmonsa woyte insa uytannonke kaa’looshshi daafira; ninke Kaarramaarru daafira hasaambeemmonsa woyte insa darantanno qansootinke daafira; ninke Doogaali qeellenni naaxxineemmo woyte insa qaaqquullu muuxa daafira kultanni yekkeerantannonke. Jannootu annuwinkenna amuwinke loossino worbimmanni naaxxineemmokki gede cee’maaleeyye oosonsa korkaatinni saalsiissankera hasidhannori batinyeho. Tenneeti dhaggenke; Adiwu ooso!
Adiwu qeelle muxxe jajji gede soorrine horonsi’ra hasi’nummoro; hedonkeno, biirenkeno, egennonkeno, dandoonkeno, dhukankeno sase coye qarunni hunate hosiisi’no. buxima, duumbara gatanna babbadama. Kuri sase diinnanke Adiwaho xaande qeellumonte gede saalte qeelanturo, Itophiyu albi ejjeettosenni naaxxitannota calla ikkitukkinni haaruuddu ejjeettosennino ayirrinyunni woshshantannota ikkitanno. Umi Adiwa ayirrinyunni woshshiishannohu layinkihu Adiwaho. Layinki Adiwi kayinni sasunku Itophiyu qara qara diinnanni buximate, duumbara gatatenna babbadamate aana assinanni gaadooti. Kuri qeellummoro wolootu qarrubba baalanti kuri qoti aana afoltinoreetina uminsa yannanni qeelantanno.
Adiwu qeelle 126 diro kiirsiissu. Kuri sasunku diinnanke kayinni Adiwu albaannino nooreeti. Dadillisanno coyi kayinni Adiwu qeelle gedensaanni sufansaati. Siwiila tuma ruqa’ne hee’reennaati yine Faashizimete aana diriirsinummo siqqo insa widira qolloommoro, techo Itophiyu ragu baalinni jiroo’mitino gobba ikkitannonkanni. Buximatenna duumbara gatate giddo hee’ne, hakkiinnino sairo babbadammenna bebbeehamme aantinore Adiwu qeelle ayyaanna ayirrisa dinonke.
Adiwu qeelle ayyaana, jiroo’mitino Itophiyi xawira, dagatenna dagoomu mittimma aana uurrine ayirrinseemmo gede mudhineemmo barri techooti. Adiwunna duumbara gata, Adiwunna buxima; Adiwunna mimmitu babbadama mitteenni dihadhannoreeti; Tunsichonna xawaabbaho.
Dancha qeellete ayyaana ikkonke!
Itophiyu oosose sharronni ayirritenna waajjante hegerera heedhanno!
Maganu Itophiyanna dagase maassi’ro!
Ammajje 23, 2014 M.D
Bakkalcho Ammajje 24, 2014
