Addis Ababa:- Itophiyu daddalu baanke loosiissino yannaasinchu ijaari gobba sanna reekkantannonna tuuqo ikkitino uurrinshuwa uurrisa dandiinannita leellishinnoho yee xaphoomu minisitirchi Abiy Ahmedihu coyi`ri.
Baanke loossiissinoha haaronna jawa ijaara maassiisi yannara xaphoomu ministirchi coyi`rino garinni; handaarunni kalqete deerrinni hewisamaano ikkate gobbate giddo afantanno baankuwa baalanti yannaasinchu ijaari ledotenni yannaasincho tekinoloojenna mannu wolqa amaddinore ikka noonsa.
Xaphoomu ministirchi xawisino garinni; 80 dirra mitte qilxo rumuxitannonna kaajjitanno yanna ikkanna Itophiyu daddalu baankeno 80ki dirira gobbanniha miinju qilxo ikkasi leellishino. Konnirano korkaatimmatenni xawisinohu mereerinni 52 xibbuunni ale ikkannohu gobbate womaashshi riizerve hattono 62 xibbuunni ale ikkannoha gobbate fayinaanse amadinoha ikkasinniiti.
Konninni ledote handaarunni faajjete afamishsha aa hoongisirono; baanke umisenni sa`e babbaxxitino baankuwaranna uurrinshuwara mannu wolqa qajeelshatenni shiqishanni keeshshinoha ikkasinni gobbanniha fayinaansete qilxo woy fayinaansete yuniverisite yinara dandiinanni yino. Sa`u sajjoo dirrara gobbayidi baankuwa
heewonni kaa`lo assineennansa millissanni keeshshitino assooti kunni ka`a sufisiisannokkihura gobbate afantanno hallanya baankuwa ijaarunni calla ikkikkinni mannu wolqanni, tekinoloojetenna loosu hayyonni hewisamaano ikka noonsa.
Xaa yannarano kiriipitto kerensenna labbino fayinaansete tekinoloojubba hala`litanni nooha ikkasinni gobbano gobbayidi hewisamaanora waalchose fantannohura baankuwa kalqete deerrinni hewisamaano ikkate qixxaawa noonsata hedisiisino.
Itophiyu daddalu baanke pirezidaante kalaa Abbe Sanno yannate assino hasaawinni; Itophiyu daddalu baanke sa`u settaawo dirrara daddalunna invesittimente hala`litanno gede luphiima kaa`lo assitino.
Danunni jawa ikkinohu haaru daddalu baanke ijaari yannaasincho baankete tekinolooje qodhinonna yannaasincho owaanteno horaameeyyete shiqisha dandiisannoho.
Baanke legebeta lehageri piroojekiteranna woloota piroojekitubbara 2.6 biliyoone birra fushshitino.
Xa noo 18 halanya baankuwanni 12 pirezidaantooti daddalu baanke giddo loosinore ikkansa ledotenni baanke gobbate baankiingete ogeeyyera kaa`lo assitino.
Babbaxxitino quchummara ijaara ijaarsatenni quchummate lophorano umise qeecha baraarsitino. Baanke kalqete amaalaano gaamonni biizinesete looso yannoonsate xiinxallo assiissanni no.
Maassote amanyooti aanano sa`u dirrara baankete assootirano ikko gobbate fayinaansenna miinju handaari ge“anno gede babbaxxitino kaa`lo baraarsitino ontu Itophiyu qansooti addi afamishshanna baraarsha xaphoomu ministirchi anganni adhitino.
Insano kalaa Girma Birru, kalaa Tekilewold Axinaafu, kalaa Teferra Deggife, kalaa Aberra Alemunna kalaa Xilahuun Abbaayiiti.
Itophiyu daddalu baanke maassiissino haaru ijaarira 303 miliyoone doolaare ale fulo assinoonni.
Ijaarshu 5 dironna 11 agana adhinoha ikkanna ijaarsha harisinohuno Chayina Isteet konistiraakishiine kubbaaniyaati.
Seendillisinni Afrikaho 3ki, soojjaatu Afrikinni kayinni umiha ikkino ijaari 53 filoore, 209.25 meetire seendille, 165 sii isquweere meetire xaphooma filoorete lala`linyi noosi; 1500 kaameella amaddanno paarkiingenna 2000 manna amadanno yannaasinchu gambooshshu hari, hattono 200nni 300 manni geeshsha amadanno ontu hari, loosaasine saga`litannowi, suuqubbanna woloota owaante uynanniwi no.
Abbebech Maatewoos
Bakkalcho Ammajje 10, 2014 M.D
