Addis Ababa:- Sidaamu Dagoomu Qoqqowira saadate laalchonna laalchimma lossate illacha tunge loonsanni hee’noonnita xawinsi.
Biironnita 2014 bejetete diri loosu songonna amandoonnihu bejetete diri bocu diri loosu mixo gumulsha lainohunni handaarunni dancha gumma maareekkisiinsoonniwa Borrichanna Lokka Abbaayyu woraddara tenne Lamalara towaanyo assinoonni.
Qoqqowu saadatenna qulxu’mete latishshi biiro sooreessi kalaa Tekle Jombahu, Itophiyu Pireesete Uurrinshara xawisino garinni; qoqqowoho saadate sircho woyyeessatenni laalchimmansa woyyeessatenna hasiissanno horono hattonni lossate jawa illacha tunge loonsanni hee’noonni.
Qoqqowoho 2.9 miliyoone ikkitanno goombillu saada noota kulinohu biirote sooreessi kalaa Tekle Jombahu; kuri giddonni 353 kume ikkitannori sirchonsa woyyeessinoonnire ikkansa coy’rino.
Amadisiisaminohunnino malawu, lukkuwunna gereewu sircho woyyeessate loossano illacha tunge loonsanni hee’noonnita xawise; xaphoomunni amandoonni bejejete dirira bocu diri giddo handaarunni mixi’ne gumulloonni loossa towaanyo assine la’noonnita xawisino.
Saadate fayyimmanna ceatto lainohunnino konni dirinni qoqqowoho 95 kume saada sircho woyyeessatenni 65 kume sirchinsa woyyaawino siitti qalamanno yine mixi’ne xaa yannara xibbuunni 50 anga ikkannoha gumulloonni yino.
Saadate sagale woyyeessateno hattonni hala’ladunni loonsanni hee’noonniha ikkanna sirchonsa woyyeessinoonni saada fayyimmansano woyyaabbinore ikka hasiissanno daafira handaaraho jawa illacha tunge loonsanni hee’noonni yino, biirote sooreessi.
Barraho towaanyo assinoonniri Lokka Abbaayyunna Borrichu Woraddano qulxu’metenna saadate sagale laalchinni hattono diidu ceattonna laalchimmanni qaddo ikkansanni doorroonni yee; loosidhe galtinori handaarunni laalchimmansanna eonsa lossi’ratenni heeshshonsa aana soorro abbitinore ikkansa coy’rino.
Qulxu’mete latishshi widoonnino maamarunni tantanantino wedelli Abaayyu Garbinni qulxu’me fushshatenni garunni sagalimmate ikkanno garinni qixxeessitanni dikkote shiqishshanno gede dikkote hasatto injeessineennansa loosidhannori kiirotenni 150 ikkitanno wedelli noota kulinohu sooreessu kalaa Tekle; qooxeessaho handaarunni jawa loosu kaayyo kalanqeenna qansootu horaameeyye ikkitanni noohura towaanyo assine la’’atenni loossa jawaachisha hasiissannohura doorroonni woradda ikkansa kulino.
Qulxu’metenna lukkuwu ceatto qineessatenni laashshatenna laalchimmansa lossate ragaannino qoqqowoho Hawaasi Yuniveriste ledo halamatenni Wonsho, Lakkote, Daalle, Hawaasi Quchumira, Daarrate, Daarra Otilchoho, Bansa, Arbagoona, Shaafaamoho, Bursanna labbanno woraddara handaarunni qaddo ikkitino loossa loonsanni hee’noonnitano lede xawisino.
Qoqqowoho saadate sircho woyyeessatenni adote laalchimmano lossate ragaanni Hawaasi Quchumi, Shabba Diino, Wondo Gennetete, Malga, Daalle, Daarrate, Alatta Cuukkotenna Alatta Wondi Woraddara loosidhe galtinori hala’ladunni ado laashshitannowa ikkansanni qooxeessaho Yirgaalamete Qinaawino Giwirinnu Laalchi Industire Paarkera shiqishatenni horaameeyye ikkitanno gede loonsanni hee’noonni.
Qoqqowoho xaa yannara barru giddo 7,000 litire ado dikkote shiqinshanni hee’noonnitanna hala’laduni laashshinanni industureteno shiqinshanni hee’noonnitaati coy’rinohu sooreessu.
Xaa yannara handaarunni gumaamma ikkitinore loosidhe galtinore harunsatenni wolootuno haammatu loosidhe galtinori handaarunni gumaamma ikkitanni afantannota lede qummi assino.
Amsaalu Felleqe
Bakkalcho Arfaasa 12, 2014 M.D
