Yayye:- Woradaho loosidhe galtino daga sagaletenni umonsa dandiite miinja kalaqidhanno gede assate loonsanni hee’noonnita Arbegoonu Woradi Gashshooti xawisi.
Arbegoonu woradi gashshooti qaru gashshaanchi Kalaa Noxxora Taayye Itophiyu pireesete uurrinshara xawisino garinni; woradu daga Irsha loosse laashshshidhino laalchinni sagaletenni umonsa dandaatenni sa’e miinja kalaqidhanno gede assate loonsanni hee’noonni.
Woradaho 2016/17M.D goyrete loosinni qara qara ikkino gidinninna kaAshshinni laalchonna laalchimma lossate loonsanni hee’noonnita qummeessinohu Gashshaanchu; xaphoomunni 5 kumenna 500 ali heektaare baatto aana addi addi dooramino wixinni diwa dandiinoonnita coyi’rino.
Woradaho, alichaame qooxeessubbara Qamade, Hayxe, Baaqeela Atara hattono worichaamme qooxeessubbara Dinnichanna Wahe lawinno giddinni diwa dandiinoonni.
Loosidhe galtino daga laalchonna laalchimma lossi’ratenni uminsanni sa’e dikko shiqishatenni heeshshote oolto geisa dandiitanno gede assate giwirinnu ogeeyyenni kayise irkissanno massagaanonni huwanyo kalaqate looso loonsoonni. Konninni, loosantukkinni gattanno baatto hee’ra dihasiissanno yine amandoonni mixo garinni tayxe diro fano baatto baalate gide diwate looso danchu garinni gumula Gashshaanchu buuxisino.
Woradaho laalchunna laalchimma lexxitanno gede assate 27 olliira Qamade qasiisote loosinni latinsanni hee`noonnita qummeesse; konninni, 155 heektaare baatto Qamadetenni diwa dandiinoonnita kulino.
Woradaho konni diri albaanni dooramino wixinna bushshu harishsha shiqqo anje xaaddanni sa’inota qaagiissinohu Kalaa Noxxori; qoqqowu Gibirinnu Biiro ledo buusamatenni ikkadu garinni dooramino wixanna bushshu madaabbara shiqinsheenna mitiimma nookkiha wixa dandiinoonnita egensiisino.
Sai laalchu diro iillinoha Qamadenna Hayxu laalcho gawajjannohu waagenna fuuzaareme lawino dhibbi sa’u yannara kalaqaminota qummeesse; tayxe diro togoo dhibbi daannokki gede balanxe gargarooshshu looso loosatenninna xagga kiifatenni dhibba gargara dandiinoonnita xawisino.
Tenne yannara woradaho gide gamba assinoonnikkita kule; 5 kume 500 heektaare baatto aana diwamino gidinni 200 kume ale ikkanno kuntaala laalcho gamba assate mixo amande loonsanni hee’noonni yiino.
Woradaho hala`ladunni daadanno wayinna bu’ate injo noohura arri gorsinnino laalchonna laalchimma lossate hixamanyine loonsanni hee’noonniha ikkanna; tayxe diro xaphooma 2 kume 770 heektaare baatto gorsu loosinni latisate loonsanni hee`noonni. 100 kumi ali kuntaalano afi`nanni yine hendanni. Konnira, hasiisannoti Irshu waaco guuta ikkino garinni qixxaabbinotano kalaa Noxxori egensiisino.
Woradaho Buna latisateno illacha tunge loonsanni hee`noonniha ikkanna; tenne yannara 1.3 miliyoone kg Buna gamba assa dandiinoonni; konninni ero roorannoha gattino yanna giddo gamba assinannita xawisino.
Abrahaam Saamueel
Bakkalcho Sadaasa 3, 2017 M.D
