Itophiyu atileetiikise federeeshiinenni dirunni haammata heewubba harinsanniha ikkanna kuri giddonni diru deerrinni harinsanni lowiddunniti, qajeelshu uurrinshuwati, pirojekitubbatenna wedelllu heewubba ka`anno. Tenne heewubba aana yanna yannatenni ka`annonna coccoyi`rammannita ikkitinoti diru halaalaanchimma hajooti. Kunino ispoortete mitiimma ikkanni afamanno.
Itophiyu atileetiikise federeeshiine xagisate kifile ogeessi dokiter Ayyaalewu Xilahuni tenne huluullissanno ispoortete jifo ragaanni coyi`ranno garinni; diru dume heewubba (U- 20 nna U-18) atileetiikisete lophoranna sufote riqiwamaano kalaqate hasiissannote. Konni aana loonsanni loosi garunni massagama hoogironna riqibbanno atileetoota kalaqa dandiinannikkiha ikkiro atileetiikisete ispoortenni iillitanno hiiqqammenna gawajjo ayirritannote. Muli dirra kawa riqibbannori aana loonsanni loosi woffi yinoha ikkasinni riqibbannori ba`anni nootanna noo atileetooti calla heewisantanni afantanno.
Federeeshinenniha xagisate kifile 2013 M.D karsame loosanni afamannohu dokiter Ayyaalewu huwachishanno garinni; 18 dirinna 20 diri wori heewubba diru dirunni hadhanno. Loosu aana keeshshino sase dirrannnino diru qorqorshi loosi aana loosinoha ikkanna diro badate baalanti mereershuwa, kilabbanna pirojekitubba atileetoota heewote base geeshsha haadhe abbatenni qorqorsha assine halaalaano atileetooti heewisantanno gede assinanninkanni.
2013 M.D kayse 2015 M.D geeshsha assinoonni qorqorshinni 90 anga xibbuunni ikkitanno atileetooti diru halaalaanchimma ledo amadisiisantino hajonni heewote gobbaanni ikkitino. Kuni xawoho leellannonna qarru kalaqamanno woyte huwatte ammantanno kilawe nookkitano dokiter Ayyaalewu huwachishanno. Federeeshiinete widoonnino heewubba diru halaalaanchimma ledo amadisiisante hadhukkinni gattanno gede assate murciraanchimma dileeltanno. Ledoteno kuni qarri kalaqamanno gede korkaata ikkitino heewubba garunni keennannikkihura qarrubba lexxitanninna konni korkaatinnino qaxxaronna hasiissannokki xonansho batidhanni hadhuta kilabbanna hajo la`annonsa bissa diro buuxisiisse dagganno gede borro soyaa hananfi.
2016 M.D hattonni konni garinni diro seerunninna gari xagisate mereershira buuxisiisidhe dagganno gede kaajjado qaagiishsha uyinoonniha ikkirono assinoonni coy lowontanni saalsiisannoho yaanno dokiter Ayyaalewu. Baxxinohunni xawu assootubba atileetoota baalanka yinanni deerrinni 20 diri woro atileetoota afi`rate ayirrannotanna wolootu aanano leellinohu konne ikkinota huwachishanno. Qajeelshaanote ledo tekiniikete gambooshshe assinanni yannara hajote daafira hasaambanni woyte diafoommo yaanno qajeelshaanchi hee`ra hoogirono loosu aana hosiisate aana foonqe noonsa. Itophiyu baca egenno noonsa atileetiikisete qajeelshaano heedhuserono batinyu dirunna wolootta hajubba aana loosantenni roore qarru iibbabbanno gede assitanno.
Dokiter Ayyaalewu ledeno; Itophiyaho 37 atileetiikisete kilabba afantannoha ikkanna mittuno wedellu pirojekite hooggunsarono wedellu heewo aana beeqqitanno. Insawa leellanno qarri xa akaadaamenna Xuruneshi qajeelshira harasinni shoolenti mereershuwa kilabba heewisiissannotano coyi`ranno. Assallaho harinsoonni mereershuwate heewo aana leellino qarri Hawaasano gumulaminotanna gobba doddanno atileetooti mereershuwatenna 20 diri woro heewo aana daa hanaffino.
Kalqoomu uurrinshanni federeeshiine diru hajonni kaajjinshe amandoonnitanna konni albaanni 14 atileetooti diru halaalaanchimma ledo xaadinohunni amadaminonsata lawishshunni kayisanno. Hawaasa harinsoonni 20 diri woro heewonnino qarru luphi yee leellasinni aantete Peru Limawu wedellu heewo beeqqono xa`mote giddora e`ino.
Baalantinni hajo la`anno bissa qarru giddo angansa wodhitinore ikkansanni gobba luphiima ogeeyyese amadde ofolte qarru noohu mamiichooti? nna albillicho maa assa hasiissanno? Yaannoha hasaawatenni haaro amanyoote hanafa hasiissannono yaanno. Konnirano wedellu heewo taxxi assatenni luphiima rosu uurrinshuwa, ogeeyyenna wolootta beeqqissino xiinxallo qixxeessatenninna rosiisanno amanyoote kalaqa hasiissanno.
Hawaasi yuniveristera ispoortete saayinse rosiisaanchonna xiinxallaancho dokiter Meqides ise widoonni; diru doppiinge aana xiinxallo loosate hedo heedhurono seekkinokkihu fayinaansete mixo kaajjishate xe`ne hee`rasenni ikkinota coyidhanno. Atileetiikise yarsannohu diro sarraanke kulate assoote ikkinota federeeshiinete xagisate kifile ledo hasaawa assitinota qaagiissitanno. Qarru mamiicho nooro badatenna mala leellishate xiinxallonna buuxo assa hasiissannotano coyidhino.
Abbebech Maatewoos
Bakkalcho Maaja 11, 2016 M.D
