Ayee woyteno hallanyu hedonni roore gutunni amaalammoonni hajo jawa qarra tirtanno. Kuni halaali hallanyootunnino sae gobbatenna dagate tareessiro tirosi jawa ikkitanno. “Mittu manchi yoo diaanno, mittu xarafi dibuwanno” yinanninte gede hallanyimmatenni aleenni mittimmate assooti gumisi seyaannoha ikkanno.
Xaa yannara gobbanke Itophiyu illachunni amaaltanni no. Tini amaalese dagate ayimmate tii”i aana xintantino kaajjado tuuqa ikkite hanafantino. “Mittu mittunku mitto mittonko – baalunku batinyu” daafira eessannosi gede assine tantannoonniho. Kuni Itophiyimmate gurdaasinchi lollongannokki gede, tidhamannokki gede assine usurroonni.
Gobboomu amaale harinsannihu babbaxxitino illachuwa gumulate hendeete. Tini amaale qole harancho yanna mixo gumulate suffannota gari soorro abbate harinsannite. Harancho yanna mixo gumulate harinshanni amaale qaru illachi qarra gargadhatenna tucceessuwatenni kalaqantanno gaance tirateeti. Togoo amaale boodu wo’naalshinni, harancho yanna giddo boode wolquwanni calla qarrubba tirate ha’nanni doogooti.
Tenne labbino harinsho boode sokko calla amadatenni keeshsho assate harinshooti. Amaalete aana beeqqitanno bissano kiirotenni shiima ikkansanni haammata dagoomu kifilla beeqqitanno gede koyissanno. Harinshote aana babbaxxitino laooshshubba ka’annota agarranni. Amaale mitto gobbara xawoho leeltanno babbadooshshubba aana illachishshannoha ikkanna; yanna yannantenni tenne qarrubba ruukkisatenna tirate kaajjite loossanno.
Tenne amaalete harinshonni dagatenna mootimmate xaadooshshubba wirro murate woyi haaro sheemaate kaajjishate safo tunganni. Babbadooshshu noo qooxeessira wolqantenni roore keeraabbino mittimma kaajjitanno gede loonsanni. Gobba haaro dimokiraasete gafara tareessitanno gede assate dhukino noose.
Techo gobbanke lowontanni gifantanni noo keeru hoongira daga taalo amaalte, mala hasa noonsa. Keeru hoogiro qansootu ajuuja horontanni adda ikka didandiitanno. Loonse gala honse e“a, dihendanni. Barrano hashshano goxicho ho`litinonketa keeru hiiqqamme garunni sissine mittimmanke kaajjisha gadachoho.
Gobbankera harinsanni amaale dagoomu, mootiimmatenna dagate mereero noo xaadooshshe keeraa`minoha assatenni dirra kiirsiissino qarrubba hasaawunninna keerunni tirate dandiissannote. Tenne harinshonni poletiku bude woyyeessine dimokiraasete amanyoote uurrisatenni yannate qarrubba sufotenni tirre ammansiisanno keeri dirranno gede wo`naalsha assinanni.
Itophiyu harisa hanaffinoti gobboomu amaale daganna ilama woyyitino gafara tareessitanno gede assate dhuki noose. Gobboomu amaale babbaxxitino dagoomu kifilla mereero hedote badooshshubba kalaqantanno woytenna olunna kiphote gedensaanni poletiku foonqe xaaddanno woyteno keerunna sumimme kalaqantanno gede illachishshe loossannote.
Mitte gobbara biheeraawe amaale heedhuro dagoomu mereero kalaqantannota ayirritanno sumuu yaa hoongete qarrubba keeraabbino doogonni tira dandiinanni. Togo ikkasi mootimmatenna dagate mereero ammanamate macciishshamme kalaqantanno gede kaa`lanno.
Amaale bude assiratenninna dimokiraasete amanyoote kaajjishatenni babbadamooshshe sufotenni tirate assinanni wo`naalshirano dancha mala ikkanno.
Gobboomu amaale heerase poletiku, dagoomittetenna miinju lopho amanyoote kaajjishate safo tugganno. Tini amaalete harinsho meessi qarra uminkenni tirate assinanni wo`naalsha baxxitino shiqonni mala aateno kaa`litannote.
Gobboomu amaalw komishiine komishiinete amaale mini fushshanno biddissi garinni hasaawu hedo bande babbaxxitino bissanni qara ikkitino hasaawubba hadhanno gede assinanni. Itophiyu gobboomu amaale komishiine seerunni uurritu yannanni kayse babbaxxitino jiffa mereero qaaffino. Komishiine techo geeshshano tonne qoqqowubbaranna lame quchummarano amaalete gafi harinshora beeaqqitanno riqiwamaano doorsiisatenni hasaawu hedo gamba assate looso illachunni suffino.
Babbadamooshshe tirre, gaancenna ola uurrisate seejjitannotinna amaaltanno wolqa hasiissanno. Hiittenne kalqerano hedote babbadooshshinni babbaxxine hee`ra haaro coye dikkino. Tenne hajo kayinni yanna adhine tidha hasiissanno.
Qodho qodhite, dubbu giddo maaxante, mootimmate ledo albanna badhe ikkitino daga techo gobbatenna dagate keeri daafira yite babbadooshshensa hasaawatenni, amaalamatenni tirtanno gede agarranno. Konni halaalira badhe ikkitinoti gobboomu amaale komishiine dagatewinni iillitanno hasaawu hedo gamba assatenni loosu giddora e“ate qixxaawo jeefissino.
Bakkalcho Ella 6, 2016 M.D
