Rosichunni “Maggaanyu ganinosi woy wirinosi” yinanna macciishshinoommoha ikkara dandaanno. Kayinnilla, hedeweelcho albu wirama dhibbi yannaasinchu xaginaatinni umisi xawishsha afi’rino dhibbi danaati.
Hedeweelcho ikkitino albu wiramme woy xagisate qaalinni (belle’s palsy) mitto ragaanni afantanno hirre daafura, laafa woy shaqqa ikkitanna; albinke suude soorritanno buqqeenni ka’anno 12 nervubba mereerinni mitte ikkitinoti Lamalki nerve (facial nerve) darsha korkaatinni kalaqamanno nervete dhibbaati.
Albinkenni ka’anno nervubba widoonni barru barru loossa loossanno. Rooriidi nervubba albinke millimillo amaddanno; qorqortannono.
Albinke suutu suutunni woy hedeweelcho wiramara dandaanno gede xaginaatu ogeeyye coyidhanno. Kuni qarri hiikkuyino diru deerrira afamanno manni aana kalaqamara dandaannoha ikkanna; albanke saga’lisiissanno nervubba buqqeenkenni fultanno yannara kalaqantanno xiiwonni woy gawajjonni kalaqantara dandiitanno.
Kuni dhibbi roore yanna wo’munni wo’ma hure albiwa higate Lamallanna aganna adhaara dandanno yine hendanni. Boodu mannira qole heeshshote diri geeshsha keeshshara dandaanno.
Dhibbu kaimi maati?
Hedeweelcho albu wirama konneeti yinanni korkaati noosekki gede kullaanni. Mitu mitu xiinxalllaano yitanno garinni ikkiro kayinni mitto ragaanni afamanno albinke hirre qorqortanno nerve rifatturo woy darshe heedhurooti. Kunino baxxinohunni vayiresete infeekkishiine widoonniiti yine hendanni gede xawissanno.
Duucha woyte godowinni noo amuwi, aliidi foo’linanni bisi kifile madi’ra, mundeete xiiwonna bikka saino du’milli noonsa manni konni dhibbira reqecci yitinoreeti yine hendanni.
Dhibbu malaatta
Konni dhibbira hedeweelcho ikkitino mittu ragiidi calla albu daafura, laafa, lecci yaanna kicete diilallo wonshate qarrama qara qara malaattaati.
Hattono oso’la, muushshi yaanna wolootta albu millimillo assate qarrama, albu dillaawa, mitte ille ximbii’la giwa, aanju doogimala woy doofaara, fiiqate qarramanna labbanno malaattaati.
Wole ragaanni alba xiphi yaa dandaa hooga, afuu mitto ragiido lecci yaa, maccate badhiidinna konku qooxeessira dhibbu macciishshamme macciishshama, umu damuume, coommille bade afate sheta, hindiiddotenna aanju bikki soorrama dhibbaho leeltanno wole malaattaati.
Dhibbu yannatenni xagisi’ra hoongiro albu nerve sufino garinni gawajjama, nervete zangubba garunni lopha hooga, illete moolle, illete madi’ra hattono ille ballate deerra iillishara dandaanno gede xaginaatu ogeeyye xawissanno.
Hedeweelcho albu wirammera uynanni xaginaati
Konni dhibbira fiziyooteeraape lowo geeshsha dancha ikkino xaginaate ikkanna; kunino addi addi albu millimillonna albu hirre ispoorte loosiisatenni dillaabbino hirrubba dargase qolatenni jawa soorro dagganno assanno.
Mannu mayinnino albaanni kayinni togoo qarra la”anno woyte hakkawoyintenni fayyimmate uurrinsha ha’ratenni lay’ra dandiiro danchaho yitannoti xaginaatu ogeeyyera bay’ra amaalensaati.
Addisu Adoola
Bakkalcho Badheessa 19, 2016 M.D
