Abrahaam Saamueel
36 diri gedensaanni sa`u kalqete Shaampiyoone qeelte boowe kayissinota Faransaye qeelatenni gaamo sayikki boowensa ayirrinyu baycho worate geeshsha iillitino.
Bonesi Ayiresi Arjentiinu Qaru Quchumi doogimari, hagiirrunni kukkubbitanno daganni wo`mino. Haammatuno hagiirru batinyinni wi`lino. Arjentiinu Lekkate Gaamo haammata yannara quqquxantanni agadhitinoha bayiriidi boowe 42 miliyoone doolaare ledo adhite Wodiidi Ameeriki gobbansa e’ino. Konne harunse, Arjentiinu Pirezidaantichi Alberto Fernaandeezi “Gaamote miilla galateemmo`ne; wo`manka woyte mitto ikkino; xa ninke kalqete Shaampooneeti. Konni ale coyi`rammora qaalu dinoe” yaanni dagasira hagiirresi xawisino.
Kalqete bareedinna hiittenne yannarano umiha ikkinohu Biraaziilete qansichi Peele, Arjentiinunna Meesi boowe kayissino daafira ‘’Hawalle tashshi yiino`ne!’’ yee sokkasi saysino. Ispoortete kalqera macca fulinohu, kalqete boowe heewo yannara dhiwame ma`nate saysinohu Peele, lamu diri albaanni lubbaminoha Maradoona xa “oso`lanno” yee xawisino. Ledeno, “wo`mante yannara xaano lekkate kowaase dhaggete looso loosanni suffanni no. Meesi hasiisannosiha Kalqete Boowe umi yannara angasinni adhino” yee macciishaminosire coy`rino. Bayi’riidihu Faransayete wedellichu godo`laanchinna eo eessannohu Keeliyaani Mimpee, kalqete boowera jeefote godo`le aana sase eo eessasi maala`linanni aamamooshshi noositanna albillichono ispoortete aana hexxo assinanni looso loosinotano kulino. Umi yannara bocu gumulo godo`lera iillitinotanna shoolki deerra fultinota Morokono dhaggeefatino.
Haammata Arawete daga widoonni “Biisheti” yinanniha ayirrado kaabba udisiinseennasi Kalqete Boowe kayisinohu Meesi ilamara albaaniiti Arjentiinu laynki boowe kaysinohu. 30 diri gedensaanni kalqete bareedu godo`laanchi Meesi xaa geeshsha adhara quqquxame nooha kalqete boowe angasira adhate iillino. Tenne boowe lowo gede hasi`rannota qummeessino. Isino togo yiino,” seeda yannara cincine jeefoteno tenne boowe kaysa dandoommo; Kaaliiqi konne uynoe; konni gedensaanni Kaaliiqa xa`meemosiri mitturi dino; Lekkate kowaase lowo geeshsha baxeemmo. Tenne boowe kaysoommohu godo`le agurate noommo yannara ikkirono, Arjentinu Lekkate Kowaase gaamo ledo keeshshammora baxeemmo. Konni gedensaanni gaamote ledo Kalqete heewo godo`le godo`lammora hasi’reemmo” yee coyi’rinota Iskay Ispoorte nabbawiisiissino.
Arjentiinu gaamo alba godo`lanni, xa kayinni qajeelsha aanni massaganni noohu 44 dirihu Liyoneel Iskaaluhu, kalqete boowe gobbansara abbitino sasu qajeelshaano giddo mitto ikkino. Qeellete gedensaanni godo`laanosinni jawa gede hagiidhinotanna naaxxinota qummeessino. Gaamote qara ikkinoha Liyoneel Meesi lainohunni, Awuropu kiironni 2026 dirisi 39 iillannoha nafa ikkirono, gaamote miila ikke sufara hasattosi ikkinota kulino. Meesi godo`lanni sufannoha ikkiro, gobbasi hagiidhitannota xawisno. “Isi qaalunni aleenniiti; isi ledo mitte gaamora qajeelshaanchimmatenni loosa jawa kaayyooti; wolootu gaamote miillara saayisanno coyii konni albaanni la”e egennoommokki coyeeti. Gaamote bayra coyee assino godo`laanchooti” yee dhaggeeffatinosi.
Lekkate kowaase heeshshosi giddo xeinosihu Kalqete Boowe kaysa ikkanna; konneno qineessino. Ikkollana, tenne heewo gedensaanni gaamote ledo sufannokkita haamatu kulturono, isi kayinni gaamote ledo sufate hasattosi lellishino. Haammatu isi boowe kaysara hasidhinohu jeefote godo`le ikkitannosi yite ikkinota xawinsoonni.
Arjentiinaho lame qorichu eo gatise boowe kayissanno gede assinohu Culqu gowaante baraansoonnsihu Emeeliiyaano Maartineez; boowe kaysatenni mixosi gafa gantinota kulino. Hagiirrisira qaale hooginohu eote agaraanchi, “Badooshshu gano yannara ge”e noommo; baalunkuri loosaminohu hattenne yannaraati” yee hedosi BBCra uyno.
Albiti Lekkate Kowaase godo`laano, Xawu Teeniise beeddakko Seriina Wiiliyams, Andi Muriinna Roojeri Federeeri, Golfete Ispoortehu Taygeri Wudi, Kalqete bixxii`le doddannohu Yuseeni Bolti, Arjentiinahonna Meesira hagiirru xawishshansa sayissinoreeti.
Bakkalcho Sadaasa 13, 2015 M.D Hamuse
