Hawaasa:-Sidaamu Dagoomi Qoqqowi Mootumma 2013 M.Diro haanju latishshi looso sufisate qoqqowu deerrinni hawadi yannara kaansannita 154.5 ale ikkitanota dubbunna caalu haqqe kaasate qixxaawo assinoonnita Qarqarunna Dubbu Agarooshshi Diilallote Gade Soorro Biiloonyi xawisino.
Biilonyunnihu Qaru Direktoretichi Kalaa Shittaye Yumurihu Bakkalcho gaazeexira uyino xawishshi garinni, qoqqwinke deerrinni 2013 M.Diro haanja latishsha sufisate amandoonni mixo jeefo gantanno gede assate konne dirono hala`ladunni qixxaawo assinanni keeshshinoonnita xawise, tayxe dirinni dubbunna caalu haqqe calla giwirinnu qixxeessinota agurranna xaphoomunni 154, miliyoone ali haqqqi kaashsho kaasate mixo amandoonnita kulino.
Mixo amandoonnite giddo xaa geeshsha kaashshoho qixxaabbinoti 127.5 miiliyoone ale ikkinota kule, gatino kaashshi mittu agani giddo iillannota Kalaa Shittaye xawisino. Tenne giddo xaa geeshsha kaansoonniti 10.2 miiliyoone ali haqqe ikkitannotano Qaru Dayrektoretichi ledino.
Biiloonyunnihu Qaru Dayirektoretichi diri diru tuqa haqqe kaasa calla ikkitukkinni kaansoonnitano seekkine shuqunanna agara hasiissanota kule, tenne la`anno bissa ledono seekkine hasaawatenni dagate ledo sumimme kalanqe agarate looso loonsanni yiino.
Daga, haqqu, jiro ikkinota buuxxe, haqqu heeriro xeenanna dancha diilallo afi`nannita affe, seerimale haqqa dolte gobba horritannoikki gede assate illacha tunge loonsannitanna seera sa`ure seeru allaalshi hundaanni qolle qorichinshanninna qorichishate loosono loonsanni hee`noonnita kulinohu Qaru Dayirekterichi Kalaa Shittaye, konne looso lende dagate huwanyo kalaqate hajo la`annonsa bissa ledo halamme loonsanni hee`noonnitano egensiisino.
Sidaamu Dagoomi Qoqqowi Mootumma Qarqarunna Dubbu Diilallote Gade Soorro Biiloonyi Dubbu Latishshinna Agarooshshi Dayirektoreete Dayrektere Kalaa Addisu Pheexiroosi isi widoonni, goboomu deerrinni Xaphoomu Ministirichi Dr Abiyi Ahimedihu saaysino sokko garinni nirono qoqqowinke deerrinni xaphoomunni 140 miiliyoone ale ikkanno haqqa kaansoonnita kule, konni kaashshi giddo 129 miiliyoone ale ikkannohu dubbu haqqi dawadhinota huwachiishshino; 31 kumi ali heektaare baatto diwate loosono loonsoonnita xawisino.
Kalaa Addisu xawishshi garinni, kaansoonni haqqe mageeshshi dawadhituronna bikkase afate dirunni lame hinge kiirrannita xawise, xaa geeshsha xibbunni 82.1 % rumuxxite dawadhitinota afa dandiinoonni. Xaphoomunni xaa geeshsha dubbu amado qoqqowu deerrinni 16.5% ikkitinotanna 2013 M.Dirono dubbu amado 16.5% tenni 0.4% lende 16.9 % iillishate loonsanni hee`noonnita qummi assino.
Tini hakko heedhenanni kaansoonni looso awuunte seekkine latisanna qaaqqullu gede qorophine amadatanni dagano tenne jiro umiseta assite huxxite saada kissannoikki gede assitanno gede eeli geeshsha dirrine huwanyoote kalanqanni hee`noonnitano kalaa Addisu Pheexiroosihu guwursino.
Tayxe qoqqowinke deerrinni hawado kaansanni kaashshi shoolu daniho; qaraqaru agarooshshira, giirate, industiretenna ijaarsu horora ikkitanno haqqeeti yiinohu Kalaa Addisu, 65% gobbate giddo 35% baara widi haqqe kaansanni; tennenni 35 kumi ali heekitaare baatto dinbannitanna 1miiliyoone ali manni konni kaashshira beeqqanoha ikkanota egensiisino. 26 miiliyoone ali bale lamu aganira albaanni ummonnitano xawisatenni.
Gawajantino baatto wirro latisate alichunna gamoojjete leemmiicho 13 woraddara iillishate loosono loonsanni hee`nnitano afate dandiinoonni. Dagano konne haanja latishsha ikkadu garinni jeefo gananno gede murcidhe ka”a hasiissannotanna dawadhitno haqqeno saadatenna mannu kikkisonni seekkite agara’ra hasiissannonsatano Biiloonyunnihu Qaru Dayirektere Kalaa Shittaye Yumihurihu sokkasi saaysino.
Abrahaam Saamueel
Ella 3 , 2013 M.D
