Halaale coyi’ne hashshiwa gallanni; halaalunni intiro hanshaqqichu maali duushshanno; kaphunna sinqu galanni goofanno! Halaalu kayinni galanni hosanni co’o yaanno! Techo halaalunna kaphu aana maammaankoonni maammaashshinni hanafoommohu, kaphunni gobba diigate qodhite ka’ino bissa tenne lamala giddo dagoomitte tuqu xaadooshuwa horonsidhe fincitino billaallitino hedo xurqeessite gowatenni shiqishshino viidiyo aana xawoho ille fushshino kapho ikkinota buuxummo gedensaanni daga affona yeeti.
Eewanni xaa yannara minaamanna minnaanna tirsiise ooso billaallise doogimaro fultanno gede assannori mittu kaphu duduwo halashshatenna kapho macciishshate. Kaphunni mitte maate diiganturo mittu mini ooso calla illaallitanno. Kaphunni gobba diiganturo kayinni duuchu qansooti, saada, cea hattono kalaqamu baalu higannowi dhiweenna shetanno. Moolle, dartu,olu,hude,urde kalaqama baala billaallissanno. Shiima poletiku hasatto noonsa bissa maganu kalaqama shetissanna la’nannita duuchunku buuxino hajooti. Konne qaagate sai sasu diri giddo kalaqatino gawajjo naqqassanno. Minna giirantino;jajju baino; jajja nafa riqimbannina riqiwo nookki lubbo ba’ino.
Tenne lamala giddo Vidiyotenni ka’i kawinni xinqine gomboonni kaphu duduwi ‘’Jireenyu paarte loosu gumulsaano songonni luxuphe huurotenna millissanno misilenni fulino’’ yine shiqinshihu kaphu duduwo ikkinota Itophiyu Pireesete uurrinsha hala’lado buuxo assitino. Roorenkanni Itophiyu odoote owaante oyimbarra hala’ladunni reqecci assitino garinni; Dr. Abiy Ahimedihu babbaxxitino yannara assino hasaawinni xinqisiinse gobba hunate xaadinsoonni sharre ikkinota buunxoonni. Lawishshaho:- luxuphite fultu yini huuro doorshunni qeelate daafira coy’rino hedo konni garinni murmurante suffe fincantino. “Mitte huluullono fojono dino doorsha qeelloommo” Yitannoti hanafote hasaawi giddonni murre qaaffinsoonnitre.
wole Xaphoomu Ministeerchi Dotteessa 14/2013 M.D qoqqowubbate doorshu qixxaawo lainohunni qoqqowu pirezidaantooti ledo assino hasaawinni Itophiyu soorro hasidhannokki gobbaydi wolqubba doorsha cingiissiisatenni hajajamaancho mangitte uurrinseemmo yite loossanno gede xawisino. Aleenni kayisummo hedo lawishshu gede adhateetilla; hunaanonna hemaano bacare xurqeessite viidiyotenni fushshitino. Kaimaho ikkitanno hedo tenne labbanna giddoyidi diini tenne mayira assanni nooro Itophiyu daga rahotenni huwatanna sharrama hasiissanno.
Giddono ikko gobba ‘’hakuye sa’’ina amadi’’ yinanni kapho fincitanni noohu mayiraatiro Itophiyu daga huwattara hasiisanno; kunino giddoyidi godowaamma cancu mooraanchoho injaanno yinannintee gede cancu giddo surte kokke xinqi’rateeti. Gobbayidi gobbuwa kayinni Itophiyu Afriku buudinni sa’e kalqete deerrinni su’mise albisaanchimmatenni woshshamanno barri iillinota huwatteeti. Itophiyu tayixe assanno 6ki gobboomu doorshi qansootu hexxo tugge agartinoho. Dimokiraasete caabbichi xawanno yite agadhitinoho. Ikkollana diinu tenne huwatatenni doorshu booraawanno gede goxikkinni galanni afamanno. Wolu Itophiyu qansooti haxo gotti assanno yine agarrannihu Abbayi Soorrote kofatto gumulamaati. Kofatto gooffuro Itophiyu caabbichu wolqanni, laalotenni, jirotenni albisaancho ikkitannota buuxxino qachu gobbuwanna albisaano Ameerika labbinori Itophiyu soorro adda ikkitanni noota huwattinori gufisate qodhite ka’ino.
Ikkireno ikkeenna Itophiyu Angase Kaaliqira qolte kayissanna kaphu shollanni; kaphaano xawo fullo hamashshi gede reqecci yitanni daggino. Tenne lamalara fincinoonni kaphu mashalaqqe galte hossukkinni gobba diigate yine mirgine qixxeessinoonnita ikkase buuxate dandiinoonni. Xaano ikkiro kaphu mashalaqqe tareessitannori iimano uullano xa’mantanno. Kapho gaa’line hee’nanni yanna kaaliiqi Tekinoolooje halashsheenna rahotenni reqecci yitanno afantanno. Tenne dagonni xawisate hasi’reemmohu; mitto mine loonsanni, mittowa gallanni hee’ne; kaphu Facebooke qoola fanne mimmito xonnanni akati barrunni mitto barra tekinoloje abbitannore anfoonnikki daafira borrokkinna teessokki ledo reqecci yoottoha woy reqecci yoottata higgete albaanni shiqinshanniheta qaagi! Gobba diiganturo, baatto hanqituro wole hunne maaxammanniwi nookkita kawaanni huwata danchate.
Ikkireno ikkeenna kaphunna sinqu galanni co’o yaanno! Kaphine giwanshiishatenni kaphine araarsa woyyitanno. Kaphu mine maate diige hunanno. Ama gobbankeno halaale goodhe noo daafira xa halaalu baalu xawo fulanno gede wi’litanni afantanno. Kayinnilla xa Gobba amanke Itiyophiya hindiiddo feyanno barri iillinota qaaga hasiissanno. 6ki gobboomu doorshi keerunni gumulamanna Abbayi haaroo’mate kofatto gumulama Itophiyu hindiiddo feyamantanno barra ikkinota duuchunku wodanchino!
Kaaliiqi Itiyophiya Maassi’ro!!
Bakkalcho Onkoleessa 26/ 2013
