Itophiyu rosichunni afi’noonni dandoora muli yanna kawa afansha aatenni Kalqoomu Loosu Uurrinshanni ledo qinaabbe loosa hanaffino. Qansootu noonsa dandoora illacha uynikkinni deante keeshshitinoti anfoonnite.
Xaa yannara kayinni dandoo bowirsa hoongiro laalchimma lossate ikko Industirete handaarinni agarranni lopho maareekkisiisa dandiinannikki daafira dandoo bowirsate jawa illacha tungoonni.
Kalqenkera afantannori Industiretenni lophitinonna laalchimmansa lossidhe jawa deerra iillitino gobbuwa dandoote uytino illachinninna bowirsi’ra dandiitino daafiraati.
Dandoote handaarinni agarranni guma abbate rosichunni afi’nonni dandoora afansha aa gobbate lophora jawa qeecha amaddannota kullanni.
Rosichunni afi’noonni dandoora afansha uynanni bowirsate ragaanni gobbate gede foonqe heedhurono xaa yannara kayinni Loosunna Dandoote Ministere widoonni illacha tunge loosa hananfoonni. Dandoo lossi’rate dandiisiissanno qajeelshubbarano illacha tungoonni harinsho jawaachinshannite.
Itophiya lendanna xaa yannara lophitanni noo gobbuwa rosichunni afi’noonni dandoora afansha aatenninna jawaachishatenni dandoo noonsa mannu wolqa batinyunni kalaqa hasiissannosata kullanni. Konni kaiminni, tenne yannara ogimmatenna dandoote qajeelsha uynanni bude woyyeessatenni handaarunni agarranni guma maareekkisiisa dandiinanni garinni loosa hananfoonni.
Dandoo bowituro gobbate noo jiro garunni horoonsi’ne lophate qarrisannori dihee’ranno. Tayxe dirinnino 4Ki gobboomu dandoote heewo “Bilchaata buqee; dandootenni ikkadda qansoota” yaanno adawarshinni harinsoonniti qaangannite.
Heewoteno baalante gobbate qooxeessubbara afantanno Tekiniketenna ogimmate Kolleejjubba kalaqotenni loossino maashinna hattono dagoomunna gobbannita duuchu handaari qarrubba tira dandiitanno laalchubba shiqqeenna daa’’atate dandiinoonni.
Konni garinni handaara jawaachishanna afansha aate harinsho kaajjinshe sufisiisa dandiiniro gobbate lopho rakkinota assate dandiisiissanno tekinolojubba meessi qansootinni kalaqa dandiinanni.
Dandoo, kalaqo, ollonke hattono tekinoloje Itophiya harancho yanna giddo buximatenni fushshatenna hasi’noonni lopho widira reekkate dandiisiissannote.
Albi annuwinke bareende guuta ikkitannohu xaa ilama lamu gari bareende noonsare ikkiturooti yinanni.
Kunino, tenne yanna bareende lamu gari akati noota ikka hasiissanno. Mitto ragaanni gobbate utuwimma
wolambinatenna ayirrinye agarsiisate. Wole ragaanni kayinni buxima qeelate amandoonni harinshonni assinanni qeecha garunni fulate.
Tenne yanna ilama gobbate utuwimma agarsiisatenni ledote buximanna duumbara gatate rosicho qeelatenni Itophiya lossate yawo tungoonni.
Gobbate lopho harancho yanna giddo buuxisiisatenna sagaletenni ikko yannitte tekinolojenni meessaneete dandaate kalanqe loosa, kalanqe loosate kayinni dandoo, hattono noonke yanna garunni horoonsi’nenna ollonken loosa agarranni. Dandoote latishshi gobbanke lophonna jireenyira kaima ikkasi ammanatenni handaaraho illacha tunge loonsanni hee’noonni.
Sa’u muli dirra kawa loonsoonni loossanni kalaqotenni bilchaattino buqqee; ogimmatenni anga tidhitinore hattono dandootenni ikkadda qansoota kalaqa dandiinoonnita la’nanni hee’noonni.
Ogimmatenna dandoote dhuka horoonsidhe gibrinnanke yannoonsitannori; Industirete lophora hasiissannori; daa’’attote handaara gumaamo assitannori hattono dijitaale hayyo lifixissanno qansooti kiiro xaa yannara lexxitanni daggino.
Ministere loosu mini widoonni diru dirunkunni qixxaabbanno heewo kalaqotenna dandootenni ikkadda buqqeenna ogimmatenni tidhantino anguwa kalaqa dandiisiissinote.
Handaaraho tungoonni illachinninna dagganni noo soorro kaiminni “Itophiyu konni dirinni kalqoomu dandoote maamari miila ikka dandiitino. Tini jawa seyooti. Afi’noonni seyoo jawaachinshanni hara dandiiniro gobbate lophora qeechansa garunni fula dandiitanno qansooti kiirono batinyunni lossi’ra dandiinanni.
Tayxe shoolki yannara harinsoonni gobboomu dandoote heewo 22 handaarra aana illachishshinote. Kurino, Kolleejjete, kilaasteretenni, qoqqowunna gobboomu deerrinni 100 kume ikkitanno beeqqaanonna daa’’ataano heewo beeqqitinota kulloonni.
Heewotenni afi’noonni tekinolojubba yanna uynikkinni loosu giddora eessate Ministere loosu mini addi addi irko assanni afamanno. Konninni, kalaqotenni loonsoonni laalchubba dikko shiqqanno harinsho kalanqanni no.
Heewote ledote tekinolojetenna Interpirayzootu laalchubbansanna owaantensa egensiissino. Mimmitu ledo dancha rosichono soorri’ra dandiitino.
Itophiyu konni dirinni kalqoomu dandoote maamari miila ikkateno kaimu dandoote handaarira uynoonni illachinni deerru deerrunkunni harinsoonni heewubbanni daggino soorrooti.
Heewo dandooteno aleenni tekinolojete laalchubba widira reekkantinotenna duuchu dani qarrubba tira dandiisiissannote. Labbanno heewubbano yanna yannantenni kaajjite sufa hasiissanno.
Amsaalu Felleqe
Bakkalcho Onkoleessa 21, 2017 M.D
