Gobbanke daganna dagoomi bire birqiiqinni hanaffe ku’u ko’oyi ledo baxante, ayirrisante, kaa’lantenna halante hee’ratenni afantinoreeti. Baalante dagahu budunna balchoominkeno leellishannohu konneeti. Ninke qansoota agurina gobbanke baxillaanonna dhaggeno farcidhanno halaali hakkonneentilla. Mittimmanke, halamanna kaa’lama wolootuwiinni raggetenni afi’noommota di-ikkitino. Mimmitinke ledo baxille, ayirrisamanna kaa’lama ayino aankeranna hasi’riro ho’lankera dandaannoha ikkinokkita baalunku hambeemmoha dilawannoe.
Manchi beetti hedosi babbaxxitu bikkinni hasattosinna heeshshosi garinna amma’nosino hattonni. Daganke base basente babbaxxitino amma’no haruunsitanno. Kiristaanu, Islaamu, Waaqifattunna wolootuno budu amma’no haruunsitanno. Amma’nonke noo gedeenni heedheennanni ninke kayinni mimmitu ledo ayirrisamme, kaa’lamme, halamme, hagiirrehono dadillehono mimmito hasi’ne gamba yine baxillenke leellinsheemmoreeti. Yannate kawa dayinonkeri kayinni hattenne dagoomitte heeshshonke kaajjishi’ne hee’neemmokki gede assara wo’naalannoho. Tini gobba kaimisenni xintantinohu daganke mimmitu ledo noonsa danchu xaadooshshinna ayirrisamme hee’rate amanyootinniiti.
Mimmitu ledo adhame, ile ilame karsaminonna gurdamino manna babbadate didandiinanni. Ayino techo kae goxicho bae, fooliishshono hooge daga daganniwa kiphantanno gede wo’naalirono hexxonsa kayinni na’ra difultanno.
Gobbanke daganna dagooma mimmitu ledo sumuu yitannokkinna ku’u ko’oye huluullantanno gede assate seeda yannara gosatenni wo’naalloonni; kayinnilla d idandiinoonni. Korkaatuno daganke bushanna dancha, elannohanna gawajjannoha seekkite affinohura dayinore baala adhitannokkihura yanna baala hedonsa soorritanni adhamooshshe afi’ratenna dagate hedo soorrite goofote doogo widira massate wo’naaltinokki doogo dino.
Togoo assooti dagankera ikko gobbankera elannokkita seekkite huwattino daga sasu diri albaanni sayinsummoti 27 dirrara gobbanke ayirrinye shollishatenna diigate wo’naalshi shotu garinni kulle diagurranniho. Yanna baala daganke mimmitu ledo albinsa gede sumuu yite baxantenna ayirrisante hattono halante heedhannokki gede wole doogonni hoogguta gosatenni giwansiisate lowo looso loossino. Konni garinni danotenni mannu lubbamino, jajju baino, bisu aannano lowo gawajjo iilltanni keeshshitino. Togoo assoote effidhe gibbino dagankeno giddo giddoonni assitino sharronni gobbankera soorro dagganno gede qaraartanno sharro assitino.
Soorro daggu kawano albaanni noo assooti roorenkanni rumuxxe base basente keeraano qansooti aana gawajjo iillitanni afantanno. Togooha hunote assoote kayinni dagankenna ga’labbote bissano gargarate wo’naaltuta xa kayinni wolu garinni amma’note mereero gaance kalaqate wo’naaltanni afantanno; tenne lamalara gobbankeha qara quchuma ikkinohu Addis Ababaho Islaamunna kiristaanu amma’no haruunsaano mereero gaance ka’anno gede lowonta wo’naalloonni. Ikkollana hiittenne amma’no haruunsaano daganke kayinni coyi kaimanna dayino gara wodanchitino daafira assitino qorophonna mimmitu ledo ayirrisamate budinkenni coye baala sayisidhino daafira diinu saalfatino. Bunshetenna hunote kainohu aye woyteno saalfatannilla hee’ranno.
Hiitti amma’nono keerenna baxille rosiissanno ikkinnina mimmitu ledo kiphamanna xiiwama rosiissannoti dino. Dagate mereero gaance kalaqate hasidhino wolquwa kayinni ayino amma’nosi kinsiro sammi yaannokkita huwattino daafira togoo assootinni dagginonke. Kuni baalu bunshete loosinsa jeefo ganannokki gede asatenna dagankehu hundinni hanaffe mimmitu ledo ayirrisante hee’rate balchoomansa adda assitino. Konnirano lawishsha ikkannohu tenne lamalara Isilaamunna kiristaanu amma’no harunsaano mereero kayisate hasi’noonni gaance mishshe agurte baalante amma’no massagaano Addis Ababaho Masqalu gudumaalira Islaamu amma’no roduuwinke Ifxaari amanyootensa keerunni harisidhanno gede base fiite biddi assite ledonsa ikktino harinsho addinta tashshi assitannote.
Diinu daga mimmitu ledo heedhannokki gede assatenni gobba diigate assanno wo’naalshi albaannino, techono nooho; ga’ano hooganno yine diammannanni. Konnira aye woyteno gobbankenna daganke daafira baqqinaatunni coye baala haruunsanna wodanchine qaafa agarranni.
Amsaalu Felleqe
