Sidaamu Qoqqowi giddo Shabbadiini woradira Lakkote Quchumira ilante lophitino. Umi dirimi rosu mine roso Lakkote Quchummira, layinki dirimi rosose qolte Yirgaalamete Quchumira rossino.
Alfa Yuniverstenni Maarkeetinge Manajimentete harunsite digiretenni maasantino. Rosu aana heedhe mine asidhe lame qaaquulle iltinoha ikkanna, heeshsho ayirritanni hadhuta eo halashshate yite hoteelete daddali loosi widira higgino. Hoteelete daddalono lossanni sargetenna addi addi jili looso basetenni base milli yitanni loosanni beettose lossite rosiissino.
Umise fantinoti hoteelete loosi waaga fushsha giweenna loosu gobbaanni higginota qaagganno. Hakkonne ikkirono, hoteelete loosi gobbanni ayii jilu looso loosanni jawu wo`naalshinninna jawaantenni gumaame ikka dandiitino.
Tenne yannara qara gede baaltinnunna hoteelete loosinni bobbakke 20 ali qansootira loosu kaayyo kalaqqe milli yitanni afantannoti sewoote gafinkera wosincho assine shiqinshoommoti Baabba Saara Duko yinannise.
Wosinchonke Baabba Saara, Sidaamu Qoqqowi Apposto Quchumi giddo afamanno Poolisete qajeelshu mereeshira 700 ikkitanno poolisera sagale shiqishate hanaffinoti, umi yanna loosise yannara 3 xibbi kumi ali geeshsha kisaaraho tugeennase loosu gobbaanni higgino. Hattenne yannara, oosose lophitinonna yuniversitete rosono rosse jeeffisino daafira wirro hoteelete loosira higgannokki gede oosose hooltinise.
Oosose yitinota adhite mine hosa hanaffinoti Baabba Saara, loosi weello hosa adhama gibbinoseha ikkanna, wole doorshuwa horoonsi`rate Addis Ababu Quchumira daggu. Addis Ababa daggu yannara oososera loosu egensiishsha la”ate daggino widoonni, isera ikkkitanno hoteelete looso lame sase baycho afidhe hoteelete looso loossooti yite gibbino oososera kultukkinni borreessante, fonqolante, fonqolono sa`e loosoho qixxaabbu.
Afidhino sase loosu baycho baala fonqolante sa`inoti Baabba Saara, baantanni damoozi luphi yiinoha nafa ikkiro oosose Addis Ababaho hee`ra hasidhanno daafira calla shiimu damoozira qaxarante Addisi Ababaho afantanno Mahibere Qiduusaanete Hoteele umise massagate adhite looso qaxarante loosa hanaffu. 1600 birrinni aganu baatooshshinni 51 loosaasine gashshate Mahibere Qidusaanete Hoteele massagginoti Baabba Saara, loosoho noose kakkaooshshinninna massagate ikkadimmasenni yanna yannatenni hoteelete deerra gotti assattenni gumaame ikkitino.
Hattenne yannara xoxxoono ikko moola buddeennanna waasu gatikkinni baara widira sokke yannate noo dikko aana heewisamancho ikkitino. Baara widira sokkanno sagalenni qoleno mannootu addi addi pirogiraamera hasidhannohura difote daabbo gante minise looso jawaatte massagino.
Loosaasinete ledo keeshshitino yanna baalantenni mittu mini ooso gede mimmitu ledo ayirrisame saayisino. Hoteelete loosinni ledo jilunna sargete loosono adhite hashshano ikko barra cee`mitukkinni loossnni sa`ino. Loonse lophinannita ledose loosanno loosasinerano ledde rosiisino amaati.
Massagate noose baxxino dandoo afidhinohu ilitinose amasewiini ikkinota kultanno. Iltinose amase qooxeesu daga giddo baxantinotenna jawaata ikkasenni qoleno loosisenni baalunku baxannosenna ayirrisannosete.
Loosoho jawa baycho uytannoti Baabba Saara, Maahibere Qiduusanete Hoteele giddo massagatenni owaante uytu yannara gumaamo looso loosse sa”a dandiitino.
Konnira, woxu aleenni lowoha gadenna atoote afidhe duuchu garinni horaameette ikkitinota xawissanno. Onte diro hoteelete looso loosu gedensaanni, umise looso loosa nooseta ammante Baabba Saara, yannate kalaqantino hoteelete anuwa ledo noo gaancenni looso agurte fultino.
Umise loosi widira higgu woyte affino loosinni kaima asidhe shuronna barbareno ikko 45 ikkannoha baaltinnu looso qixxeessite daddalu widira wirro higgino. Konne baaltinna qixxeessitanno yannara qara gede iillishshannohu kondeminiyeemete galtanno wedellira ikkanna, sutunni yitanni baara widirano soyaate kaayyono afidhino. Wedellahono ikko mini maate noonsa dagarano shuronna barbare qixxeessidhanno yanna noonsakki daafira, haammata dagara iillisha dandiitino. Dikoteno heewisamaancho ikkitinota xawissannoti Baabba Saara, mittu mittunku baaltinni fayyiimate horo aannoha ikkinota buuxissino. Ise mine loonse hirranni ikkinnina dikkote abbine daga dongannirichi dino.
Ise loossannohu baaltinnu kondomineemetenni sae suppere maarketetno hirrannita kultanno. Baxxinohunni Haddiyanna Shawa supperimaarkkete seeda yannara shiqishshannota xawissino. Noose jawaantenninna egennonni daddalaano meenti maamari widoonni qajeelsha baara wido hadhe qajeelte laalchoseno soyaa dandiitino. Dubayete gobbara la`inorenna afidhino gade kaima assite yanna guddukkinni lame xibbe kume fulo assite baaltinna hirranni suuqe soorritino.
Konnira, biifinonna injino baychi giddo loosanni no. Baara widi daddali roorenkanni hasattose ledinoha ikkanna, baara widinni afidhino addi addi gade kaima assite daddalu millimillo woyyeessa dandiitinohura ledote kaayyo daddalaanu meenti maamari widoonni Dubayete qixxeessinoonni kalqete dikkora babbaxino baaltinnu laalchonna makimaano shiqishate kaayyo afidhino.
Dubayete qixxaawino kalqete dikkono ikko addi addi makimaano shiqishate qophaabbe heedhe, giddo worranni uduunne hidhate hasidhe Jinaadi yinanni uduunnu shiqishaanchiwinni mitte miliyoone lame xibbe kumi birri uduunne hidhate martu woyte baaltinnu loosisenni aleenni tenne yanara hoteelete looso loossanni noo. Jinaadi loosaasinete kibabe loosoho doodhitinota qaagiissitanno. Hoteelete looso hanaffara albaanni Jinaadinni afidhino baaltinnu uduunnenna addi addi makimaano aana isseete ledde baalanka anna anna assite qixxeessite mitto kumi kg ali baaltinnu laalcho Dubayete qixxaabbino kalqete dikkora shiqishshino.
Dubayete shiqishshino laalchi giddo wole kalqera afantannokki makimaanono aqixxeessite shiqqino. Konninni lede, malawu laalchono shiqishatenni kalqete dikko beeqqa dandiitino. Baaltinnu loosinni gobbate giddo sa`e kalqete dikko karsama dandiitinot Baabba Saara, Dubayete daddali gedensaanni Jinaadete hoowe giddo ca`lamaddi yee nooha loosaasinete kibabe giddo loosate hasiissanno uduunne wonshite looso hanaffino.
Baaltinnu loosi ledo mule mule harisate hanaffino hoteelete loosi heddino garinni haranni noose. Konnirano korkaatu, hoowete giddo afidhannoti addi addi makimaanonni horaameette ikkitinohurati. Lawishshahono, daga raartanni noo zaytenna sikowaare, gaashe paasta, mokoroone, saamuna hattono woloota laalcho Jinaadinni afidhanno. Hoowetenni gobbaanni hidhitannoti atkilte callaati.
Tenne horo korkaatinni, hoowete giddo heedhanno loosasinera sagale danchu waaginni shiqishshanno. Hoowetenni gobbaanni noorino horoonsi`ra dandiitannoha ikkanna, soodi yannanni kayse 11 saate geeshsha talbunna hayxu juuse ledo babbaxxitino sagale shiqishshanno. Ikkinohura, paasta mokoroonenna wolootta sagale agurranna shiimunni mitto barra calla 150 buddeenni hirmanno.
Hoteelete mini 15 wedellira loosu kaayyo kalqate dandiinoha ikkanna, baaltinunni qole daammu minira hadhanno loosasineno lendeenna 20 qansootira loosu kaayyo kalaqa dandiitinoti Baabba Saara, qara gede loossanno baaltinnu laalchi qixxaawonna hoteelete loosinni qoleno jilunna sargete uduunni nooseta ikkase jillate minna hadhe loossanno.
Hattono agelgille hajajotenni qixxeessitanno. Hoteelete loosi daafuru nooha ikkkirono, garunni amandiro gumaamo ikka dandiinanniita coydhanno. Loosaasine meesi gede assine amande ikkadda ikkitanno gede assa dandiinanni. Haaruudde woroonni agarre qajeelsha dandiiniro loosu aana mittu qari xaadannokkita xawissanno Baabba Saara. Baaltinnu loosisenni boowete baraarsha uynoonniseta kultinoti Baabba Saara, haammatu dikkaasinu noosetano hasaabbinonke.
Mannu laalcho horoonsi`re kassi yiiro wolu mannira kulanno daafira duuchu dikkaasinu hidhannose. Qixxeessinanni baaltinni duucha woyte mitte soorro nookkiha isilanchimmase agadhinohura mannu baalu doodhannose. Dagoomu qeechase fulate widoonni Baabba Saara, haammataho budeenna fushshitino dancha manchooti. Ilantino qooxxeessinni kayisse dhuka afidhinokki qaaqquulle hattono loosunni afidhino ooso rosiissanno.
Ayyaanu yannarano dhukise fajji deerrinni wolqiweelotaho irkisate looso lossanno. 20 qansootira kalaqino loosu kaayyonni qolte looso loosa baxxanno daga qoleno woxe hoogginore baaltinnu laalcho waaga xeisse uytensa hirte woxese qoltanno gede irkissannonsa.
Togoonni ikkkitanni isewiinni liqoote adhite xa tenne yannara umonsa dandiite loossanno qansooti nootano kultanno. Baaltinnu loosi addnta baxisannoe yitinnoti Baabba Saara, albillicho halashshite loosate hasidhannohu baaltinnu looso ikkinohura kaajjishshe suffannota coydhanno.
Baara widi dikko karsamate dandiitinota ikkitinhura, halashshite qixxeessite baara widi dikko aana heewisamaancho ikkate hasatto noose. Hassatote alenni baara widi dikkora sokkanno jaallase ledo waaxante sokkanni noota xawissino. Konninni lede, budeenu dirqooshshe Kooriyu gobbara soyaate qixxaawote aana nooha ikkanna, mitte lamala giddo mittu kumi buddeenu geeshsha mooshshite soyaate sumuu yitino.
Kuni loosu halaalaancho ikkeenna loosu hanaffuro maamarunni tantaname loose soyaatenna ledote loosi kaayyo kalaqate mixono amadino.
Buddeena mooshshine (dirqooshshe) Kooriyu gobbara soyaate qixxaawote aana nooti Baabba Saara “Ayii loosono loosate hasattonna kakkaooshshu hee`riro gumaamo ikka dandinanni; ayii manchino looso amasi godowi giddo dirosino” yite baxxinohunni meentu afi`ri tunceenyinni loosa dandiiro kalqe soorra dandaannota xawissino. Ninkeno ise hedo irkinse loonse lophatenna soorramate jawaanto yinanni konne gundeemmo.
Abrahaam Saamueel
Bakalcho Badheessa 15, 2014 M.D
