Xaphoomu Ministichi -Dr Abiy Ahimed Wo’ma sokka

Ayirradda Gobba’ya Ooso!

Ayirradda Itophiyu Baxillaano!

Itophiyu, oososi bareendeninna kakkalamanni ayirrinyesenna wolambinatese agadhite keeshshitino gobbaati. Konne baxillaanonkenna diinnanke seekkite affino. Dannase taayisse sa`ara wo`naalturi qeellete cigile la`ino. Kadde gashshate yogorturi saalte higgino. Giwinkehura hasiissanno roso rosiinseemmo. Badheenni qasiha morondinse qoricha uyne shorrinoommo. Kumu dirrara albaanni afidhino wolambinatunna ayirrinyi huuccidhe afidhinoha dikkino. Waaga baantikkinni keeraanchimma diagarranni; Itophiya yaannohu wolambinatu su`mi mundeete waaga baantoonniho; bareedda olanto lubbantinoho.

Dhaggetenni anfoommonsa annuwansa gashshitanno garinna fullankensa baxxitanno; qoossonsara, farcotenna taalloonyeho noonsa laooshshino baxxanno. Itophiyu mittimma, wolambinatinsaranna keeraanchimmansa aana noonsari baxxinoha dikkino. Afuunni, dagatenna gosate batinyi hee`rirono kiso effidhe giwansa mitto assitannonsa. Uminsa hasatto mimmitu ledo noonsa garinni badooshshu hee`rirono, baalunku diini daayro Itophiyu meessi hasattonni rooranno.

Albano ikko techo mittu mittunku hasatto, baalunku heeshsho Itophiyu woroonniiti. Ninke hee`neenna Itophiyu diigamantenni ninke reeyineenna Itophiyu gata noose.

Baalunkura keeraanchimmankenna wolambinatinke bati`reenna, su`mise gotti yee kalqete woshshamanno Itophiya la”ate halchonkeeti. Itophiyu aana jawa hexxo assate; gobbanke haxose gotti yite leellate; saiha sase diro dhukinke fajji garinni qeechanke fulloommo. Polotikinke mimmito shaatenni sharramate widira higanno gede wo`naaloommo. Itophiyu baalunku gobbaati yine, manni gobbara raatabbanni noo daga gobbansara dagganno gede assinommo. Alba saiha dancha adhine busha mimmitu ledo gatona yaatenni milli yinoommo. “Baxillunni ledammo; gatona yaatenni sa`no” yine haaro gafa fannoommo. Babbadamatenna gibbote danqara diinge ledamatenna mittimmate roduwimma buusa ijaarsinammora woyyo e`noommoha loosu aana hosiisate dhukinke geeshsha wo`naaloommo.

Miinju lophanno gedenna tantanote soorro dagganno gede, yooaanchimmate amanyooti soorrammanno gede, mannihimmate qoosso agarantanno gedenna gobbayidi poolisenke olluunni xaaddanno gobbuwa aana illacha tuga noonke yine sharrammoommo.

 Konne looso loonseemmo woyte manna ikkankenni daafurroommo, danfoommo, latinsoommo, hunnoommorino no. Itophiyu mittimma aana mittu xiqqeessirano haariimme diegeninoommo.

Itophiyu addintanni baxissannonna quqqxxanno gobbaati. Berono, techono ga`ano biiffanni hadhanno baayra gobbaati. Mitiimma qeelte sa”a gadeseeti. Konne xaadinonke qarrano qeelle sa`neemmo. Itophiyu qeela digattanno. Xa Itophiya gatisate jeefote ola harinseemmo yannaati. Diinnanke giddono gobbaannino buusante gaadde noonke. Mitto widoonni dhagete diininke uminkenni loonse lophineemmota giwe hunote waawancho olinonke. Itophiyu Afiriku ledo kairo, ka`e qeelturo, konni ka`a ayirano heeshshi yitannokki gobba ikkitanno.

Diinnanke, Afiriku mittimmate ka”annokkita gibbinori, doogo cuffankera hunote uduunne dirte noonke. Gobbaydinna gidoydi diininke uminsata kaajjitino cigile ninke aana kaayissara ka`ino. Itophiyu hasatto amade saaysate ikkinninna hune sa”ate dikkino. Konniraati, gobbaydi poolisenke qara gede dannunni xaaddannonke gobbuwa ledo illacha tunge loosate wo`naaloommohu. Tini sharro baalunku Afiriku sharrooti. Itophiya heeshshi assite kolishsho daga haaro kadote gashshootinni gashshite saalaho tuggankera assitanni noo xagarooti.

Ninke koliddu daga uminke dhagge, budi, ayiimmanna ayirrinyu hee`rannokki gede mixi`ne haxo heeshshi assate assinanni sharrooti. Kuni Itophiyu aana fannoonni gaadooti. Itophiya heeshshi assine koliddu daga wolambinatenna qeelle woleho lawishsha ikkitannokki gede fannoonni gaado ikkinota qaagiissate baxeemmo. Koliddu manni ayirrinyiranna tii”ira yitine, Paani Afirku hedonni, baalunku koliddu manni, Itophiyu ledo uurritinanni gede woshshatto asseemmo`ne.

Jeefoteno, tini sharro baalunku Itophiyi qansichi sharrooti. Oosonkera gobba heedhanno gede assinanni sharroti. Oosonke ayirrinyenna wolmbinate uddidhe, kalqete xawira naaxxitanni haxonsa gotti yite hadhanno gede assinanni sharrooti. Kalqete ayirrinyunni woshinanninke su`mi hee`ranno gede assinanni sharrooti. Hee`ra woy hee`ra hoogate gumulo gumulleemmo sharrooti. Mitte huluullo nookkiha qeelleemmo. Itophiya yine woshshine qeelama dino.

Tini yanna gobba kakkalotenni massanganni yannaati. Konni ka`a ani olantote gargarto albaanni sae massagate ga`anni hanafe olu xawira gaadeemmo. Dhagge dhageefatta`nera hasidhinanniri Itophiyu ooso baalunku gobba`nera yitine xaanni ka`e. Olu xawira xaando. Ninke gaadankenni kalaqantanno foonqe konne gattinori insa wo`ma dhukansa horoonsidhe loossanno. Olu xawira gaaddinokkiri qoqqowunna federaalete massagaano albihunni roore latishshunna gashshootu looso loossanno.

Wedellu bilchaantetenni qooxeessansa agadhito; jajjabbu annuwunna amuwu huuccattotenni jawaatto; baalunku manni halame Itophiyu qeelanno gede loonso. Konni gedensaanni xeertote hee`ne abbooshshi`ranna misha dihasiissanno. Loosa hasiissannore baala ninke loonso. Itophiyaho ninke roorinohu hiikkinino didaannona. Itophiya yaanno su`mi qeellenniho; wolambinatu malaateeti. Dihuluulameemmo; ane ilama qeelatenna wolambinateho assa hasiissannonsa kakkalo kakkalante Itophiyanna Itophiyu daga ayirrinyu basera culqu iskirbiitonni attamanno. Galateemmo!!

Itophiyu Oosossinni waajineenna ayirre hegerera hee`ro!!

Maganu Itophiyanna dagasi maassi`ro!

Bocaasa 13, 2014 M.D Bakkalcho  Bocaasa 16 / 2014

Recommended For You