Ille qara bisu kifileeti. Bisu giddo umihanna hasiissanno looso loossannote yine adhinanni, Ille. Wole bisu kifile gede illete hasiisanno coyinna hasiissannokkirichi no. Konni daafira, Illete keeraanchimma daafira ayno huluullammannokkihu dino.
Illete keeraanchimmara hasiissannoti babbaxxitinoti sagalete daninna agatto noonte gede, Illete sumuu yitannokki sagalenna agatto no. Ikkollana, Illete keeraanchimma agadhate qara qeecha fultannori ontu kalaqamu agatto no.
Konnira, “Gotiichu sae kaeenna woshichu dutanno” yinanninte gede Illenke dhibbu qase kaeenna wirro xaginse keeraancho assate qarru giddora e`ne jawa woxe fulo assinankunni, shotu garinni boode woxe fulo assine konni woroonni noo kalaqamu agatto wo`naala danchate.
1.Burtukaane huuncinoonni Agatto
Burtukaane huuncine anganni agatto faafiriku giddo loonse tu`ne hirranni agatto yaa dikkino. Kuri burtukaanete agatto giddonsa haammata ikkitino sukkaare noohura burtukaane huuncine loonsoonni agatto seeda yannara keeshshitanno gede assine kemikaale worroonni daafira Illete keeraanchimmara dancha dikkitino. Konne ikkino daafira, kuni gateenna umose burtukaane duunnowiinni hidhatenni minira massine huuncine qixxeesine barru baala seekkine agate. Harancho yanna giddo Illete keeraanchimmaranna fayyimmara soorro dagganno.
2.Kaaroote, Duumo rumishshonna Poome Huuncinoonni Agatto.
Kaarote haammata ikkitino Vaaytaamine A widira soorritannore “Beeta Kaarootini” yinanni qalame woy shiilo amaddino. Tini vaaytaamine A qoleno Illete keeraanchimmara hasiissanote. Wole widoonni qole duumu rumushshi (makulaarenna riitina) yinanni illete bisi keeraanchimma agartannore “Luutinanna Ziyazantina” yinanni shiilo amaddino.
Konni gobbaanni Poome Illete la’ate dandoo gotti assitannorenna Ille woyyeessitannore “Bayofileevinooydi” yinanni shiilo amaddino. Konni daafira, tenne firafire woy laalcho karsine woy babbande huuncineena angiro Illete fayyimma seeda yannara agara dandinanni.
3.Gora (Injoori) Huncinoonni Agatto.
Injoorete gumi “Antiokisidentise” yinanni shiilo luphiimu deerrinni amaddino. Xaphoomunni Injoori gumi bisu giddo “Okisayde” ruukkanturo gargarate kaa`litanno sagaleeti yinanni. Illete keeraanchimmara lowo qeechano afidhinote.
Qoleno lowimma dagganno yannara kalaqamannoha Ille la”a hoogate qarra balanxe gargarate Injoori guma huuncine aga lowo gede Illete fayyimmara hasiissanno. Ikkinohura, Illete fayyimmara yine Injoori guma huuncine agatenni badhera higa dihasiissanno.
4.Muuze Huuncinoonni Agatto.
Muuze huncinoonni agatto “Alfanna Beeta kaarootiini” yinanni shiilla amaddino. Muuze huuncinoonni agatto Illete fayyimmanna keeraanchimma luphi assate widoonni qaru qeechi noosete. Ikkinohura, muuze mule`ne haammatu garinni leeltannohura huuncinoonni agatto barru baala horoonsi`rate.
5.Tumaatume Huuncinoonni Agatto.
Tumaatume lowo gede isilancho ikkinoha “Laykopiini” yinanni shiilo amaddino. Tini shiilo baxxinohunni Illete la”ate dandoo gufissara xaadanno qarra balaxe gargarate kaa`lanno. Illete keeraanchimma addintanni woyyeessanno. Illete keeraanchimmano qole seekke agaranno. Tumaatume huncinoonni agatto agate rosichi woy gadi nafa hoogirono, agatto Illete keeraanchimma agarate widoonni noosi qeechi jawahona agatenni badhera higa dihasiissanno. Keerunni.
Bue፡– (Opera News)
Abrahaam Saamueel
Bakkalcho Birra 4, 2014 M.D Hamuse
