Qaaqquullu baxxinohunni 18-24 agani geeshsha noori lophonsa deerrinni mulensa leellannoha uullanni afidhuha ishine lawannore baala afiinsa widira massite ittara hasidhanno. Kurino, shiimaadda godo`linannire, sagale, Biirete tuana, saante ikkara dandaanno. Kuri uullate ishini qaaqquullu kokke boombe widira (trachea) shalaqe e”e diilallo e`annoikki gedenna ikkado oksijiine buqqeete widira iillitannoikki gede assatenni woy buqqeete aana gawajjo iillishanno, rewoteno iillishanno.
Konni woroonni noo mashalaqqe qaaqquulle baxxinohunni uulla ishine egemmite qalxantanoikki gede gargarate hattono qarru kalaqamanno woyte wiinamunni qaafo adhate kaa`litanno.
Kokkete boombe cufannorichi uulla ishini hiikkoreeti?
Qaaqqu kokkote boombe giddora e`e magadame diilallo ikkadu garinni buqqeensa giddora doytannokki gede assannorichi:-
• Lawuze, xoxxoo, baaqeela, fandisha woy, duu`ne corqinoonnikki sagale ita. Shiimmaaddu mini uduunni, saante, woy goowaho wodhinanni dhooqqa, shiimmaaddu qaaqquulli godo`litara uynannirichi insa hedeweelcho egemmituro kokkensa boombe cufara dandaanno.
Qaaqquullu kokkete boombe shiimaaddu ishininni cufantannokki gede maa assa
hasiissannonke?
• Qaaqquullu godo`litanno yannara harunsate,
• Qaaqquullu sagale ittanno yannara ofolte seerunni sagale ittanno gedenna corqitanno gede assate.
• Diilallote boombe cufantanno gede dano abbitanno gedee sagale daanke woy shiimmaadda assine murmurre aate. 5 diri woroonni noo qaaqquulle shiimmaadda, qale lawannorenna kaajadda sagalla itisa di-hasiissanno.
• Qaaqquullu shiimmadda ikkinorichinni godo`litara fajja di-hasiissannonke. Godo`litannori insa diri ledo taalo ikkinoha gawajjannoikkiricho aa hasissanno.
• Qaaqquullu iillite adha dandiitannore
mulinsanni fafisatenna hoolate.
Qaaqquullunniti Kokkete Boombe cufamase malaati
• kaajjado buusano
• kokke angansanni cumi`te amada
• Foo`litanno yannara jawa huuro fushsha
• buusa, foola woy coyra hooga
• albisi duu`mate.
Mittu qaaqqi kokkete boombe cufantanno yannara adhinanni qaafote dani baxxanno.
1. Foolate qarraminohu, coyranna kaajjado buusano buusa dandaanno qaaqqi.
2. Foolate qarramme coyranna huuro macciishiisha dandiinoikkihu.
3. Foola agurinohu meessaneetesi hawino qaaqqi boome cufantara dandiitanno daafira rahotenni fayyimmate uurrinshara bilbila bilbilate. Kokkete magadaminoricho fushshate qubbichunni qaaqqu kokke giddora eessa di-hasiissanno.
• Kokkete magadaminorichi fulanno gede qaaqqu buusanno gede assate. Kokkete boombe cufinnorichi kokkete giddo magadaminowiinni fulinota seekkine buuxate.
• Qaaqqo lekkasinni uurranno gede assate; Hallosi mitte anganni amande halli ale albira dugunuunsate. Misile 1; mittu diri woro noo qaaqquulle angate aana goxinsanni. Misile 2 wole angate hoowinni
Bakkalcho Wocawaaro 20, 2014
