IFDR Ispoortete Komishiine qineessaanchimmanni dagoomu bareeda gobbate gargarto olantora hale ikkasi buuxisiisate Woxawaajje 9/2012 M.D hanaffe Federaaletenni hanaffe eeliidi tantano geeshsha ispoortaawe millimillubbanna eo gamba assate atoomi ha’ranni afamanno. Kunino aantete kaajje sufannota ispoortete komishiine uytino gaazeexaawe xawishshinni egensiissino.
Xawishsha uynohu IFDR Ispoortete Komishiine Aantichu Komishiinerichi Kalaa Dube Jilohu, ispoorte dagooma mitto assatenni, keere batisatenni, latishsha sufisiisatenna kipho tirate lowo dhuki nooseta coy’rino. Konni kaiminnino ispoortete handaari gede gobbankete gargartote olanto jawaachishatenna irkisate ispoortete maate jajjabba sooreeyye ragaanni addi addi ispoortete millimillubbara beeqqate aana afantanno gede aantichu komishiinerichi huwachishino. Uurrinshu ispoortete latishshi loossara qoteho gobbate gargartote olanto irkisate hanafantino dagoomitte ispoortete millimillubba kaajjite sufa noose gede sokka saysino.
IFDR Ispoortete Komishiine Ispoortete Dagoomi Beeqqo Dayrekiterichi Kalaa Tesfaye Beqqelehu isi widoonni, ispoortete handaari gede gobbate gargartote olanto jawaachishatenna irkisate “anino gobba’yara olantote” yaanno uminni lamalu qoqqowiranna lamu quchumu gashshootira hala’lado ispoortete millimillubba hadhanni afantannota xawise; xaa geeshsha assinoonni millimillubbanni xaphooma 479,596 ikkitanno addi addi dagoomu bissawiinni 7648 yunite mundeenna, 13, 095,000 birru kaa’lo gamba assinoonnita coy’rino.
Gobbate gargarto olanto kaa’lora assinanni ispoortete millimillubba Woxawaajje 30/2013 M.D baalunku federaalete loosi minna mundee elate, fayyimmatenna mannimmate guunte millimillubba hattono addi addi atoominni “dagoomu ispoorte baxxino barra” yaanno uminni hadhanno gedeno Kalaa Tesfaye xawisino.
“Anino gabba’yara olantote” yaanno uminni onte kiilomeetire doogote aani qolchansho heewo addi addi qoqqowiranna quchummate gashshoottara Woxawaajje 23/2013 M.D haransa qaangannite. “Itophiya gatisate gaadeemmo, anino gobba’yara olantote” yaanno uminni Sumaalete Qoqqowi Mootimmara hadhino doogote aani qolchansho mitte ikkitanna; barraho qoqqowu wedellunna ispoortete booro sooreessi, hattono aantichu biirote sooreessinna qoqqowu atileetikisete federeeshiine pirezidaantichi dargaho afante heewo hanafisiissino.
Qoqqowu Wedellunna Ispoortete Biiro Sooreessi Kalaa Umeriziyadi Ibirahimihu, “bareeda gargartote olantora noo’ne ayirrinyenna halmme xawisate qixxaabbinoonni qolchanshote heewora beeqqiti baalira galatu hasiisanno’ne” hattono bareeda gargartote olantonke irkisate leellishshinoonni mudhaanchimma cancu gaamo xinqisiisante ba’a geeshsha sufa noose” yaatenni sokkasi saysino.
Addis Ababu Quchumi Gashshooti Ispoortete Komishiineno barraho baalante maarshi artete ipsoorte maamarranna maarshi artete waaxamme ledo halamatenni ispoortete dagoomi gobbate gargartote olanto jawaachishatenna irkisate millimillo Abbebe Biqilihu istaadeemera harissino. Atoomu aana afantinoti IFDR Keeru Ministeere Minsteer Deetitte Dukko Worqineshi Birruti, ispoortete dagoomino ispoorte horonsi’ratenni jawa millimillote looso lossatenni gargartote qotira uurransa naadatenni baalunku noo darga gargartote olanto qotira uurratenni halimmasi leellishanno gede woxaratto assitino. Atoomu aana beeqqitinoti quchumu wushshu, kaaraatetenna Tekuwaandote ispoorte tantanubba addi addi ispoortubbate godole leellishshino.
Hakko barranni gobbate gargartote olanto irkisate Sabbatu Quchumira dagoomu ispoortete millimillo hadhino. Oromiyu Qoqqowi Ispoortete Komishiinenna Sabbatu Quchumi Gashshooti Ispoortete Komishiine qineessaanchimmanni “gobbanke su’ma, maccanna ayirrinye sufisiisate gargartote olanto qote agaraanchimma uurreemmo” yaanno uminni Alemigena Faaji xawira addi addi ispoortete millimillubba assini yannara atoomu amanyooti aana IFDR Woganna Turizimete Ministeere Ispoortete Handaari Ministeeri Deeti Kalaa Habitaamu Sisaayihu, Oromiyu Qoqqowi Ispoortete Komishiine Komishiinerichi Kalaa Nesiri Huseenihu, Sabbatu Quchumu Gashshooti Kantiiwi Kalaa Biraanu Beqqelehu woloottuno loosu sooreeyye afantino. Harinsoonni dagoomu ispoorte millimillo aana qolchamaano, Sabbatu Quchumi teessaanonna wedellu lekkate ha’rinsho, mundeete ellenna mittimmate ispoortaawe millimillo assitinoha ikkanna baalunku koo/tee addi addi atileekisete gaamubbanni fultino qolchamaano onte kiilomeetire doogote qolchansho assatenni “gargartote olanto ayirrinyira uurrineemmo” yaatenni irkonsa mittimmatenni xawissino.
Addisu Adoola
Bakkalcho Woxawaajje 27/ 2013 M.D