Ballaho mittu dureessichi Beenzinete beehachi uurrinsha mile mule uurrisannota xawisanni “onte onte kiilo meetire xeertinyi aana qaseemmo gana” yaanna macca gantue. Wolu qoqqowiti heedhona beenzinete beehachi uurrinsha (Maadeya) Sidaamu qoqqowi elamino gara huwatate kolishshu wayinni Abostote geeshsha la’’’a calla ikkitino.
Kolishshu wayinni Abostote geeshsha Maaddeya calla gantannonkeyya ille? Kuri uurrinshanni seerimale flute xarmuusetenni mexxi mexxi assine doogote dirroonnita la’’a rosamino gade ikkanni dayino.
Beenzine daddalate fajjo hasiissannosihu ayeet? Beenzinete duuni hiikkiichooti? Tenne yannara babbaxxitino qooxeessubbara baadiyyete ikko quchummate beenzile seerimale doogonni daddallannita ikkitino.
Beenizine baadiyyete ikko quchummate seerimale doogonni hirantanna la”a rosantanni daggino. Konne seerimale assoote qorqorate adhinanni qaafo lowontanni duushshino guma abbitinota dikkino. Roorenkanni hala’lanni dayno daddalo ikkino.
Babbaxxitino quchummara doogote qacce baala seerimale doogonni Beenzine daddallanniwaati. Sagalete minna, shaete minna, shaqaxu suuqqa, sasu goomi baajaaje giddo, maalu minna hakkiinnino sae agattote minna giddo Beenzine laastikete koddinni safarre hirranna la’nanni hee’noonni.
Jajjabba dooggara lede duuchunku qooxeessira dooggate qaccubbara ikko wolootta owaante uynanni minna giddo hasiisannokki garinni daddallanni Beenzine qorqorte hooltanno bissano hajo lawashshi assite agurtinota huwantanni hee’noonni.
Xexxerrisunni ikko kaameelunni doogo sa’nanni hedeweelcho uurriniro kawi ka’i doogote qaccuwanni Beenzine laastikete koddinni hanqaffe abbite gadachite hidhinanni gede wo’naaltanno qaaqquulli, wedellu, meentu kiiro haammatino
Beenzine seerimale doogonni dooggate qaccubbaranna hee’nanni mine hattono wolootta daddalu owaante uynanni minnara hiramase noo gedeenni heedheennanni baxxinohunni giiranna iibbille kalaqannori noo qooxeessira massine maanxoonniwa hedeweelcho kalaqamanno iibbilli woy giira korkaatinni babbaxxitino yannara hedeweelcho danonni jajju giiramanna mannu lubbono sa’anna la’nanni hee’noonni.
Ikkeennano, xaa geeshsha konni assootinni iillitanno gawajjonni rosicho adhine qorophantenni roore seerimalu assooti hala’lana la”a kayinni albillichono jajjaunna mannu bisi hattono lubbote aana dano iillitara dandiitanno garinni assootu hala’lasi jawa bidhattooti.
Sagalete minnara, agu minnara, shaqaxu suuqqara, maalu minnara, sasu goommi baajaajera hattono dooggate qaccubbara dirante Beenzile daddaltanno gede fajjo uynonsahu ayeeti? Daddalu fajjo uynanni wodhonna biddissi hiittooho? Ikkina, seerimale assoote ikkasi la’’anni sa’annori daddalu fajjo uytanno uurrinshuwanna ga’labbote bissano tenne hajo lawashshi yituhu korkaatu maati?
Seerimale doogonni massine duunnoonni woy maanxe hirranni Beenzile hedeweelcho mannu lubbonna jajju aana dano iillishshu gedensaanni ka’ne dodamatenso balanxe gargarate hasiissannoti? Kuni assooti dagoomu giddo hala’lanni dayrono hajo la’annonsa bissa kayinni hajote illacha tuga mini loosonsa ikkitara hasiisanno.
Kuni assooti mayra ikkanni nooho yine hedo kayinsiro qooxeessubbate rosamanni dayno kaiminni mannuno ruxxi yaa agure loosu kaayyo gede la’’anni dayno. Beenzine xorshi’ra hasiissannohu Beenzile duunnanni (maaddeyunniiti) ikkinnina qaaqquullu qacha baalaho doyissite xuxxulunni hirtannowiinni ikka dinosi. Qaaqquullu Beenzine doyissite hirtanno gede fajjitu maateno ikkito Beenzine shiqishshanno uurrinshuwano tenne ikkito wirro xiinxalla hasiissannonsaha lawannoe.
Seerimalu Beenzinete daddali seerunni fajjinoonniha lawanno garinni hala’lanni dayno. Beenzine noo qooxeessira hedeweelcho kalaqantanno giirate danonni iillitanno gawajjo calla dikkino; lamu goommi xexxerrisinna sasu goommi baajaajeno Beenzinete waagi lexxino yaanno korkaata kalaqqanni dagoomu aana hodhishshu waagi lexxo assitanni caacceessitanni afantanno.
Ikkinohura, hajo la’annonsa bissa konni seerimalu daddaillinni bobbakkino bissanni dagate aana iillitanni no shetto, bidhatto hattono iillitara dandiitanno dano ittisate hiittenne yannannino roore illacha tuggara hasiisanno.
Konne assoote la’nanni lawashshi yineenna dano kalaqantu gedensaanni ka’ne kachaachama “ree kaeenna waa…” ikkanno.
Duuchunku handaarinni seera agarsiisa yanna uynanni hajo dikkitino. Mannunna jajju aana iillitara dandiitanno danonna gawajjo balanxe gargarano illacha hasidhanno hajo ikkitanno.
Quchummate ikko baadiyyete Beenzine daddaltannori qaaqquullu, meentu, xexxerrisu oofaano, sasu goommi baajaaje oofaano ikkito suuqqanna sagalete minnano Beenzilete daddali fajjo yineenna kayisse leellishshannori dino. Konnira, assootu seerimalenna kontirobaandete daddalooti yaate. Qaaqquullu anjensanni fidalla kiira hasiissanna kontirobaandete daddalo rossuro jawimmansanni gobbatenna dagoomu aana kalaqqara dandiitanno shetto huwata dandiinanni, worre woraansa hasiissannoha dilawannoe. Ikkinohura, daddallanniri duuna afi’rino. Duunasi so’rinoha ikkiro seerimale assooteeti. Hajo la’anno’ne bissano seerimalootu Duuna sidhinona hoolle!
Amsaalu Felleqe
Bakkalcho Birra 14, 2017 M.D
