Paariis 2024 olompiikenni beeqqitinoti Itophiyu gaamo maakisanyote barra guto gobbase e`ino. Barraho hashshano pirezidaanticho Sahilewerqi Zewudeta lede wolootta luphiima mootimmate loosu sooreeyye afantinowa gaamote biheeraawe mootimmate mine ayirrinyu baraarsha, jawaachishatenna hurbaatu koyishshi amuraate harinsoonni.
Amuraatu aana hasaawa assitinoti pirezidaanticho Sahilewerqi; Paariisi olompiike fanote amanyooti aana leeltu yannara batinyu Itophiyu haammata meedaaliyubba afidhannota xawissinoseta qummeessitino. Kunino Itophiyunna olompiikete atileetiikise gumu ledo xaaddannota ikkase leellishannota xawissino. Paariisi aana luphiima sharronni meedaaliya borreessiissinorinna gima abbate wo`naaltino baalira galata shiqishshino.
Pirezidaanticho sa`u Tookiyo 2020 olompiike yannara gaamo haadhanni sasu dirira albaanni assitino hasaawa ledatenni, Itophiyu daga atileetootinke qeellenna culku meedaaliyi qeelle agarate budi hee`riserono; Tookiyote aana konne gumula dandiinoonnikkita qaagiissite sa`u yannara assitino hasaawi Paariisi gumirano loosannota huwachishate wo`naaltino. Qarrubba kalaqantanno woyte buuxanna afa saeno aantete taashshi’ra hasiissannota coyidhinoti pirezidaanticho; Paariisi aana kalaqantino qarrubba lawashshi assine sa“a hasiissannokkita xawissino. Konninnino aantanno olompiikera qarrubba tidhine qixxaawa hasiisannohu xaanni ikkinota buuxissino. “Atileetiikisetenna olompiikete uurrinshuwa dhuka qorqoranna la“a buuxa hasiissanno, kalqete akata hedote giddo worino garinni wirro tantana hasiissanno” yaatennino Tookiyote olompiikenni higgu yannara assitino hasaawa wirro shiqishshino.
Itophiyu gumi yanna yannantenni ajanninna wolootta gobbuwa roortanninke noohura konne gumu qarra taashsha hasiissannono yitino. Gobbate naaxxille ikkitinori atileetootinke kalqete xawira abba dandiitanno guma abbitanno gede hajo la`anno bissa baala loosa noonsata, mini loosi nootano pirezidaanticho qummeessitino.
Baraarshu amuraati aana guma kaayyaataamma ikka hooggurono beeqqitino atileetootira 75 – 300 kumi birri geeshsha jawaachishate baraarsha uyinoonni. Luphiima sharro assatenni birru meedaaliya borreessiissino atileetootira 4 miliyoone birre baraarsinoonniha ikkanna callicho culku meedaaliya borreessiisinohu atileetichu Taammiraat Tolihu 7 miliyoone birrenna culku nishaane baraarino. Bareedu atileetichi Qeneniisa Beqqele assino dancha beeqqora luphiima culku nishaane assinoonnisi. Qajeelshaanote 50 kumi birrinni hanafe atileetootinsa borreessiissino gumi garinni babbaxxino bikki noosi woxu baraarsha baraarsinoonninsa. Culka abbihu qajeelshaanchira 2 miliyoone birre woxu baraarsha baraarsinoonni. Atileet Lemmeecha Girmihu addi garinni 2 miliyoone birre baraa`rino.
Budunna ispoortete ministircho dukko Shewwiit Shankiti; olompiikete ispoorte gobbuwa mittu olliira gamba yite gobbansa mayimma kaajjishshannonna baandeeransa gotti assite leellishshanno keeraa`mitino bare ikkitinota coyidhino. Itophiyu olompiikete beeqqonni calla ikkikkinni dhaggete qeellennino kalqetenni agarrannite. Kunino ikkinohu halamatenni dandiinannikiha baala dandiine leellinsheemmohuraatino yitino. Borreessinoonni gumi jawaachishannoha ikkirono Itophiyu olompiike beeqqo gumaamimma yanna yannantenni kaajjitino jifo xaaddinoseta sa`uri lame olompiikubba leellishshannota xawissino. Konni ledo amadisiisante leeltanno qarrubbara ministirete loosu mini sufote mala aate xiinxallotenninna hasaawunni loosu, tantanotenna massagote ragaanni leeltanno qarrubba tirate baxxino illachinni loosanno yitino.
Abbebech Maatewoos
Bakkalcho Woxawaajje 9, 2016 M.D
