Kaimasinni Tigrayete daga mundeenna lubbonni poletiku qooccaa ga’natenni, dagate aana hilo iillishatenni, dagate sharrameemmo yaanni dagate keeraanchimma fuge keeraano qansooti mundee dune, lubbonsa hune biilloonye amadinohu cancishaanchu Juntu gaamo daga effidhe gibbeenna biilloonyisenni shorrantuhunni kayise hundanni kalaqami yannara assannonte gede Tigrayete daga shaanni, hilo loosanni, miicanni dirosi seedisi’rate hede lowo hilo loosino.
Gobbankera soorro dagguhunni hanafeno hunote assootisinni higanno gede uyinoonni keeraancho kaayyo horonsi’ra giwate aleenni umisira uyinohu so’rote hedonni kalaqino hunonni gobbate gargartote olanto aana iillishino hilonni seera agarsiisate adhinoonni qaafonni hegerera baqqi yaannokki shetto giddo eino.
Wodaninsa bunshetenni beewinonsari hunote gaamo poletikunna qodhaanote massagaanono gobbanke gargartote olantonni adhinoonnihu seera agarsiisate qaafonni seeda dirrarra maaxame hee’re qasamate yemakku gede u’mino balla giddo noowa lame lamala giddo shakki assineenna rooriidi anga ikkannori gooffino; mituno madidhino. Worbu gobbate gargartote olantonni adhinoonnisi qaafonnino gobbate aana dano kalaqate wolqasi diiganteenna yemakku gede suranni dubboho maaxamanni sae sae canco kalaqanno shitta ikke gatino.
Hunote gaamo olsiissanni keeraano daga mudeenni angansa hayishshidhanni keeshshitinorino rooriidi gooffino; gamuno qafadantenna amadante seeru hundaanni ikkitino.
Gattinorino hakkiichonni kinnate hundaanni maaxantanni albinte gede Tigrayete daga gaa’lite hunote assootensa sufisate wo’naaltanni, daga insa hunaanote daafira hasiisannokki waaga baattanno gede assitanni afantanno.
Konni aleennino tino hunote gaamo halalla kinnate godira hanaffe dagate giddo kalaqinohu hilo loosate tantano daga uminsanni heddenna ammantinore assitannokkinna yaaddote giddo heedhannonna xaphi yino garinni qoqqowu daga poletiku laooshshensa qiqqishancho assitino.
Tini cancishaano hunote gaamo iillishshino hilonni gobbate mootimma seera agarsiisate qaafo adhituhu yannanni kayise wolqase gananteenna daafuraawi kawano lubbo assi’rate yite keeraano qansoota barra xawoho shaatenni kayise Tigrayete daga ga’ansa hincilaallisse la’annoki gede jawa hekko kalaqqanni keshshitino.
Loosidhe galtinorino balaxxe daafurte loosidhe iillishidhino laalchonsa gamba assidhukkinni kipho kalaqqe tayixe hawadinnino loosidhinohano ittannokkinna kaa’laanote anga la’e heedhannonna gatu loosonsa hanaffannokki gede waajjishiishate loosono loosino.
Roorenkanni xaa yannara qarru giddo afantannota Tigrayete daga kaa’lote gidinna xagichuno iillannonsakki gede doogga cufatenni kayise mannoomitte loossa aana afantanno mannoota shaatenni; kaa’lo assinannisakki gede gufissanni afantanno.
Tini baala jadduwa barra xawoho loosantanna; togoo hilo loossinokki gede lawisatenni gobbaydi wolquwanna gaamo dagate jiro mulqite amaddinohunni hidhitinonsa mannootinna tuqu xaadooshshuwa widoonni hilo loossanni nooti mootimma ikkitino gede kaphunni dudubbanni kalqoomu dagoomano kaphitanni insa kayinni assitino hilonni keeraano labbe leeltara wo’naaltanno.
Kuni wo’naalshinsa kayinni illetenni leellanni noohanna macciishshinanni hee’noonni halaale soorratenni uminsa ajanduwa harisi’ratenna gobbanke amaddino halaale gibbannori gobbaydi wolquwara faro fanatenni Tigrayete daga tii’’inna heeshsho aana jawa qarra gantino.
Tini kalaqamisenni keeraano qansooti mundee dunatenninna shaatenni; hattono shetto ganatenni umise heeshsho seedisi’dhanni dagginoti cancishaancho hunote gaamo techono Tigrayete daga lubbo huntanni; mundee duntanni; shettote giddo worte xaano lubbo assidhara noose hasatto agadhitinokki garinni anganni ba’inose.
Rossinonte gede 1977M.Dra hanaffe Tigrayete daga hudetenni shette heedhanno gede loosidhino shallago qorqodhitanno doogga soorrantinonsa. Konne kakkachimmatenna hilote assootinsa shallaggo uminsanni qorqodhitanno halaali amadinonsa.
Itophiyu qansooti aleenni ikkite Tigrayete dagara kaa’ltannore labbannori gobbaydi gobbuwa, mootimmuwanna uurrinshuwa xaa yannara Tigrayete giddo hunote gaamo shitannore, mulqitannore, diiggannore, mannoomittete aana iillishshanno barshe baalantera aye aana qubbichonsa malaatissannoro baalinke muli yanna giddo la’neemmo halaale ikkanno.!
Bakkalcho Ella 24 / 2013 M.D
