Abrahaam Saamueel
Ispoortete Maccahu Kalaa Fiqiru Kidaanehu tenne kalqenni reyootenni baxxino. Kalaa Fiqiru galtinosi xissonni teessosi gobbanni Faransayete xaginatunni xaginsanna sa`u Sanyote barra hashsha 88 dirisinni reyootenni baxxinota Itophiyu Lekkate Kowaase Federeshiine buuxissino.
Itophiyu ispoortete dhaggenni ispoortete odeessaanchimmanni albisaancho ikkinohu hattono kalqete uurrinshara ispooretenna wolootu handaarranni sooreessa ikke loosinohu qoleno aliidi ogeessa ikke owaante aanni afamishsha afi`rinohu maccahu ispportete manchi Kalaa Fiqiru Kidaanehu madaarshasi mamootenna hiikko assinanniro xaa geeshsh dikkulloonni.
Kalaa Fiqiru lubbote noo yannara, baxxinohunni, umi yanna ispoortete odeessaancho ikkasinni sae, Itophiyu Ispoortete Odeessaano maamari xintamanno gede jawa umisi qeecha fulinoho. Itophiyaho ispoorete odeessaanchimmate ogimma bowirtanno gede assatenni haammatu wedellira lawishsha ikka dandiino. Ispoortete odeessanchimmate looso loosanni qoteho, kalqete gobbara loosino loosinni gobbasi woshshiishatenni jajjabba baraarsha adha dandiino.
‹‹Piyaassu beetti›› yaannoha maxaafa borreessinohu Kalaa Fiqiru, Itophiyu ispoortete odeessaanchimmate dhaggenni albisaancho ikkitino hallanyooti mereero mittoho. Lekkate Kowaase dhaaddote finconni raadoonete saaysa hanafino umi Itophiyu qansichaati. Kalaa Fiqiru dhaaddote raadoonetenni godo`le saayisinohu Awuroppu kiironni 1957 M.D Itophiyunna Suudaanete gobba lekkate kowaase gaamo Addisi Ababu Istaadiyemera assitino heewo ikkinota dhaggete maareekkinoonni taje noo. Boca dirra ale addi addi afiinni ispoortete odoo shiqishatennino egennaminoho. Olompiike, Kalqete boowe, Afiriku boowenna Kalqete Atileetikisete Shaampiyooneranna jajjabba kalqete ispoortete battalara leelle babbaxxitino odoo loosino.
Odeesaanchimmate heeshshosinni sae, Itophiyu Lekkate Kowaase Federeshiine, CAFna Olompiikete Komitera massagaancho; odeessaanote maamara xintatenninna massagate jawa owaante uyno.
Itophiyu ispoortete odeesaanchimma dhaggenni su`misi albisaancho ikke woshshamannohu Odeesaanchunna Borreessaanchu Kalaa Fiqiru Kidaanehu, ilaminohu 1927 M.D Addisi Ababu Quchumira ikkanna, jawa Qiddusi Giyoorgisi Ispoorte Kilawera borreessame albisaancho irkisaancho ikkinotano heeshshosi dhagge kultanno.
Kalaa Fiqiru baxxinohunni, Itophiyu Ispoortete Odeesaano Maamara 1961 M.D xintami yannara umi pirezidaante ikkanna, Shalleetete Federeshiine, Teenisete Federeshiinenna Itophiyu Olompiikete Komitera Qara Boreessaancho, Itophiyu Lekkate Kowaase Federeshiine Dagate Xaadooshshi golinni massagaancho ikke gobbasira owaante uyno.
Kalqoomu Olompiikete Komitenna Afiriku Olompiikete Komite giddono massagaanchimmatenni, Afiriku Lakkate Kowaase Konfodireeshiine (CAFra) hattono albi waro Pirezidaanticha ikkinohu Iisa Hayyaatura amaalaancho ikkeno owaante uyno.
1969 M.D hanafe heeshshosi Faransayete Qaru Quchumira Paarisete teessosi assi`rinohu Kalaa Fiqiru Kidaanehu, gobbate nooha barru ispoortete gaazeexi Kiipiranna lamalate fultanno maxaafichora Fuuti boole “Footbal France” ra, Docheveelera (Jarmanete Huuro) hattono wolootaho kalqete dagoomi miidiyra loosa dandiinohu Odeesaanchu Kalaa Fiqiru Kidaanehu mittu beetti anna ikkanni, lame oososi oosono laino.
Kalaa Fiqiru tenne kalqenni reyootenni baxxa lainohunni, Itophiyu Lekkate Kowaase Federeshiine hattono Itophiyu Atileetikisete Federeshiinenna wolootu ispoortete uurrinshanna ispoortete maate kaaliiqi shesho oonsa yitino maatete. Itophiyu Pireesete Uurrinshano Kalaa Fiqiru Kidaanehu tenne kalqenni reyootenni baxxasi korkaatinni macciishaminosi dadille xawisanni, kaaliiqi maatete, fiixahonna firaho shesho oonsa yitanno.
Bakkalcho Birra 3, 2015 M.D
